جمال حقیقی

پژوهش حاضر به دنبال بررسی این مساله اساسی است که آیا میان گروههای ترکیبی نه گانه هوش و خلاقیت از لحاظ ویژگیهای شخصیتی تفاوت وجود دارد؟ برای پاسخ‌گویی به این سوال، از میان کلیه دانش آموزان سال اول دبیرستانهای دخترانه و پسرانه شهرستان اهواز تعداد 4500 نفر نمونه اولیه به صورت تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب گردید. سپس، از آنان آزمون مداد کاغذی خلاقیت عابدی به عمل‌آمد و نمره‌های هوشبهر شان نیز که به وسیله آزمون ریون بزرگسالان توسط مشاوران تعیین شده بود، از بایگانی مدارس استخراج شد. آنگاه با تقسیم‌بندی دانش‌اموزان به سه دسته بالا، پایین و متوسط از لحاظ نمره‌های هوش و خلاقیت، نه گروه به دست آمد و از میان آنان 1440 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردید. پس از آن، آزمون 16 عاملی شخصیتی کتل بر روی آنان اجرا شد. نتایج حاکی از آنند که در گروههای نه گانه از لحاظ ویژگیهای کم هوش ـ باهوش، احساساتی ـ استوار، مصلحت‌گرا ـ اصولی، خویشتن‌دارد ـ ناخویشتن‌دار و آرمیده ـ مضطرب تفاوت معنی‌دار وجود دارد. همچنین با آزمون پیگیری توکی مقایسه‌هایی میان زوجهای گروههای مختلف از لحاظ هر یک از متغیرهای شخصیتی به عمل آمد. نتایج حاکی از آنند که تفاوتهایی در برخی از زوجهای گروهها وجود دارد. این نتایج با پژوهشهای پیشین هماهنگند.

هدف از اجرای این تحقیق مقایسه باورهای خودکار‌آمدی ریاضی دانش‌آموزان پسر و دختر سال دوم رشته‌های تحصیلی ریاضی - فیزیک ، علوم تجربی و علوم انسانی دبیرستانهای اهواز و بررسی رابطه ساده و چندگانه متغیرهای جنسیت، رشته تحصیلی. نمره قبلی ریاضی و هدف‌گذاری با آن بود. شرکت کنندگان در این تحقیق 400 دانش آموز پسر و دختر در سه رشته تحصیلی ریاضی - فیزیک، علوم تجربی و علوم انسانی از نواحی چهارگانه آموزش و پرورش اهواز بودند، که با روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده شامل مقیاس باورهای خودکارآمدی ریاضی و مقیاس هدف‌گذاری تحصیلی بودند. ضرایب پایایی(آلفای کرونباخ و تنصیف) مقیاس باورهای خودکارآمدی ریاضی رضایتبخش بود.ضرایب روایی این مقیاس با سایر پرسشنامه‌ها معنی‌دار بودند. نتایج تحلیل واریانس عاملی نشان داد که بین دانش‌آموزان پسر و دختر و بین دانش‌آوزان رشته‌ةای تحصیلی سه گانه فوق در مقیاس باورهای خودکارآمدی ریاضی تفاوت وجود دارد. همچنین بین عامل جنیست و عامل رشته‌ تحصیلی تعامل دیده می‌شود. افزون بر این، نتایج ضرایب همبستگی ساده نشان داد که متغیرهای جنسیت، هدف‌گذاری و نمره قبلی ریاضی با باورهای خودکارآمدی ریاضی رابطه معنی‌داری دارند. در نهایت، ضرایب رگرسیون چندگانه با روش مرحله‌ای نشان داد که مجموع متغیرهای پیش بین با مقیاس خودکار‌ آمدی ریاضی رابطه داشته و آن را پیش‌بینی می‌کنند.

پژوهش حاضر از دو بخش همه گیرشناسی و ترک سیگار تشکیل شده است. ابتدا میزان شیوع استعمال سیگار در کارکنان ادارات دولتی بررسی شد و سپس اثربخشی چند روش ترک سیگار مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفتند. روش تحقیق مرحله اول، میدانی و مرحله دوم، آزمایشی میدانی بود. جمعیت پژوهشی، کارکنان ادارات و سازمانهای غیر صنعتی دولتی شهر اهواز بود. در این پژوهش از دو نمونه همه گیرشناسی و نمونه ترک استفاده شده است. نمونه همه گیر شناسی شامل 1334 نفر(1089 مرد و 245 زن) بود که بین 26 اداره دولتی به طور تصادفی انتخاب شدند. نمونه دوم شامل135 آزمودنی بود که از بین داوطلبان ترک سیگار، انتخاب و به طور تصادفی در یکی از 5 گروه آزمایشی و گواه گمارده شدند. این گروهها عبارتند از: 1) رفتاری 2) رفتاری - آموزشی 3) رفتاری - دارویی 4) دارونما و 5) فهرست انتظار. در این تحقیق سه متغیر سن - سالهای مصرف سیگار و هیجان خواهی کنترل شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل یک پرسشنامه حاوی سوالات همه گیرشناسی و مقیاس هیجان خواهی آرنت (1994) بودند. آزمودنیها در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری یکماهه، ازلحاظ تعداد مصرف روزانه سیگار مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج مرحله همه گیرشناسی نشان داد که 23% کارکنان مرد و 2/1% کارکنان زن به طور متوسط روزی 9 نخ سیگار مصرف می کنند و میانگین سن شروع مصرف سیگار 9/20 سالگی است. نتایج مرحله ترک نشان داد که روش رفتاری تاثیر معنی داری در ترک سیگار نداشت، ولی روشهای - آموزشی و رفتاری - دارویی تقریبا به یک اندازه باعث ترک سیگار شدند. متغیرهای سن، سالهای مصرف و هیجان خواهی نقش تعیین کننده ای در کاهش مصرف سیگار نداشتند.

پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه ساده و چندگانه کمال گرایی،اضطراب و افسردگی با سردرد میگرن در دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی اهواز انجام شده است.در این تحقیق کمال گرایی،افسردگی و اضطراب صفت - حالت ،متغیرهای پیش بین و سردرد میگرن متغیر ملاک می باشند.نمونه مورد بررسی 150 دختر و 150 پسر دانشگاه آزاد اسلامی اهواز بودند که به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب گردیدند.پژوهش حاضر تحقیق بنیادی و از نوع همبستگی است.در این پژوهش از چهار مقیاس استفاده شد که عبارتند از:مقیاس کمال گرایی اهواز،پرسشنامه اضطراب اسپیل برگر،پرسشنامه افسردگی بک و مقیاس سردرد میگرن اهواز.نتایج نشان داد که کمال گرایی،اضطراب و افسردگی با سردرد میگرن رابطه مثبت و معنی داری دارند.افزون بر این،همبستگی چندگانه کمال گرایی،اضطراب و افسردگی با سردرد میگرن معنی دار بود.

هدف از انجام این پژوهش،تعیین همبستگی بین روابط پدر و مادر - فرزندی و سازگاری فردی و اجتماعی دانش‌آموزان دختر پایة سوم مدارس راهنمایی اهواز است.در این تحقیق،220 دانش‌آموز که با روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای از جامعه آماری مورد نظر برگزیده شده بودند،به عنوان گروه نمونه مورد مطالعه قرار گرفتند.فرضیه‌های تحقیق به طور کلی عبارت از این بودند که بین روابط پدر و مادر - فرزندی و سازگاری دانش‌آموزان دختر رابطة ساده و چندگانه وجود دارد.برای سنجش فرضیه‌ها از مقیاس روابط پدر و مادر- فرزندی و آزمون شخصیتی کالیفرنیا استفاده به عمل آمد و یافته‌ها اکثر فرضیه‌های تحقیق را تأیید کردند و بریافته‌های پژوهشی پیشین صحه گذاشتند

هدف از این پژوهش تعیین رابطه بی ثباتی هیجانی، رفتار جامعه گرا و پرخاشگری با عملکرد تحصیلی در دانش آموزان دختر و پسر سال سوم راهنمایی شهر اهواز است. در این تحقیق، 400 دانش آموز (200 دختر و 200 پسر) که با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای از جامعه آماری انتخاب شدند. به عنوان نمونه تحقیق مورد مطالعه قرار گرفتند. فرضیه های تحقیق به طور کلی عبارت از این بودند که بی ثباتی هیجانی و پرخاشگری با عملکرد تحصیلی رابطه منفی و رفتار جامعه گرا با عملکرد تحصیلی رابطه مثبت دارند. برای سنجش فرضیه ها از سه مقیاس بی ثباتی هیجانی، رفتار جامعه گرا و پرخاشگری و برای عملکرد تحصیلی از میانگین کل نمره های دانش آموزان استفاده به عمل آمد. تجزیه و تحلیل داده ها، فرضیه ها را به شکل مورد نظر تأیید کرد.

در این پژوهش، رابطه ساده و چندگانه هفت مرحله اول نظریه رشد روانی – اجتماعی اریکسون با مرحله هشتم آن – کمال در برابر نومیدی – در سالمندان استان خوزستان بررسی گردید. افراد شرکت کننده در نمونه اصلی تحقیق شامل 469 سالمند (237 زن و 232 مرد) بودند که به وسیله «مقیاس تجدید نظر شده مراحل رشد روانی – اجتماعی اریکسون» مورد مطالعه قرار گرفتند. همچنین، پیش از اجرای پژوهش، از یک نمونه 50 نفری برای ارزیابی مقدماتی مقیاس مورد نظر و نیز از یک نمونه 170 نفری دیگر برای اعتباریابی همان مقیاس استفاده به عمل آمد. برای تحلیل داده ها، علاوه بر روشهای توصیفی، روشهای همبستگی ساده و رگرسیون چندگانه نیز به کار بسته شد. در این پژوهش، مجموعا 24 فرضیه برای کل سالمندان و زنان و مردان سالمند به طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفت. همه این فرضیه ها تأیید شدند و نشان دادند که نظریه اریکسون علاوه بر فرهنگهای غربی، در فرهنگ ما نیز کاربرد دارد.

هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه ساده و چندگانه پیشایندهای مهم هدفگرایی تبحری و رابطه اش با عملکرد تحصیلی در دانش آموزان پسر سال اول دبیرستانها اهواز می باشد. در این پژوهش عزت نفس مثبت، هدف مسئولیت پذیری اجتماعی، تعلق به مدرسه، نگرشهای مثبت دربار? تعلیم و تربیت، ادراکات دانش آموزان از هدفهای تبحری معلم، والدین و ساختار کلاس به عنوان متغیرهای پیش بین و هدفگرایی تبحری دانش آموزان به عنوان متغیر ملاک محسوب می شوند. از سوی دیگر هدفگرایی تبحری دانش آموزان به عنوان متغیر مستقل و عملکرد تحصیلی، به عنوان متغیر وابسته محسوب می شوند. نمونه تحقیق مشتمل بر 360 دانش آموز پسر پایه اول دبیرستانهای اهوازند که در سال 80-79 به تحصیل اشتغال داشتند: برای گزینش نمونه تحقیق از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای استفاده به عمل آمد. از چندین مقیاس از مجموعه مقیاسهای الگوهای یادگیری سازگار برای سنجش متغیرهای مورد نظر استفاده شد. بر اساس نتایج این پژوهش، کلیه متغیرهای پیشایند با هدفگرایی تبحری رابطه مثبت معنی داری نشان دادند. همچنین ترکیب متغیرهای پیشایند با هدفگرایی تبحری همبستگی چندگانه داشتند. از سوی دیگر هدفگرایی تبحری با عملکرد تحصیلی، رابطه مثبت معنی دار داشت.

هدف پژوهش حاضر تحلیل سؤالها و تحلیل عاملی پرسشنامه افسردگی یک (BDI-21) بوده است. 196 دانشجوی پسر دانشگاه شهید چمران (اهواز) به صورت تصادفی چند مرحله ای از بین دانشجویانی که در خوابگاههای دانشجویی ساکن بودند انتخاب شدند. بر اساس نتایج تحلیل سؤالهای پرسشنامه افسردگی بک (BDI-21) همه سؤالها با نمره کل همبستگی معنی داری داشتند. بر اساس تحلیل عاملی از طریق تحلیل مؤلفه های اصلی پنج عامل به دست آمد، که عامل یکم بیشترین سهم را در تبیین واریانس پرسشنامه فوق داشت. علاوه بر این، ضریب آلفای کرونباخ (همسانی درونی) برای کل پرسشنامه 0.87، ضریب پایایی تنصیف آن 0.83 و ضریب پایایی بازآزمایی به فاصله سه هفته 0.49 به دست آمد. همچنین، ضریب همبستگی بین پرسشنامه افسردگی بک و خرده مقیاس D از پرسشنامه MMPI 0.60 محاسبه گردید. از مجموع 196 دانشجو تعداد 21 (10.7 درصد) نفر از آنها دچار افسردگی بودند. نتایج این پژوهش نشان داد که پرسشنامه افسردگی بک را می توان در پژوهشهای روانشناختی و درمانی مورد استفاده قرار داد.

پژوهش حاضر به منظور بررسی وضعیت هویت از نظر نحوه توزیع افراد در چهار حالت هویت سردرگم، زودهنگام، مهلت خواه و کسب شده در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز طراحی و اجرا شد. فرضیه اصلی این پژوهش یعنی تفاوت معنی دار در فراوانی چهار نوع هویت ذکر شده در کل نمونه و دانشجویان دختر و پسر با استفاده از روش آماری مجذور خی مورد تحلیل قرار گرفت و فرضیه پژوهشی در کل نمونه و در دانشجویان دختر و پسر تأیید گردید. همچنین در ابعاد هویت – اعتقادی و روابط بین فردی در کل نمونه و دانشجویان دختر و پسر تأیید گردید. نتایج با توجه به دیدگاه اریکسون و مارسیا مورد بحث قرار گرفت.

هدف از انجام این پژوهش تعیین رابطه سلسله مراتب نیازهای مزلو با اضطراب آموزشگاهی و عملکرد تحصیلی در دانش آموزان پایه دوم دبیرستانهای شهرستان ایذه است. در این مطالعه، 311 دانش آموز (156 پسر و 155 دختر) که با روش نمونه گیری تصادفی ساده از جامعه آماری مورد نظر برگزیده شدند. به عنوان گروه نمونه تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند. فرضیه های تحقیق به طور کلی عبارت از این بودند که بین سلسله مراتب نیازهای مزلو و اضطراب آموزشگاهی و عملکرد تحصیلی رابطه ساده و چندگانه وجود دارد. برای سنجش فرضیه ها از پرسشنامه سلسله مراتب نیازها، مقیاس اضطراب آموزشگاهی فیلیپس، نمره های تحصیلی و پرسشنامه کوتاهی جهت تعیین وضعیت اجتماعی – اقتصادی. رابطه نیازها با اضطراب آموزشگاهی و عملکرد تحصیلی همچنان ثابت و معنی دار باقی می ماند.

برای بررسی عوامل مهم افت تحصیلی در دبیرستانهای پسرانه شهرستان اهواز، به 400 نفر از دانش آموزان پایه های اول تا چهارم سه رشته ریاضی، تجربی (انسانی که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند، دو مقیاس علل افت تحصیلی و شاخص افت تحصیلی داده شد. این دو پرسشنامه توسط پژوهشگران ساخته شده اند. در این پژوهش چهار فرضیه مورد آزمون قرار گرفتند که عبارتند از: 1. عوامل مختلف حاصل از تحلیل عوامل با تعداد مردودیهای دوران تحصیل دانش آموزان همبستگی ساده دارند. 2. عوامل مختلف حاصل از تحلیل عوامل با تعداد تجدیدیهای دوران تحصیل دانش آموزان همبستگی ساده دارند. 3. عوامل مختلف حاصل از تحلیل عوامل با تعداد مردودیهای دوران تحصیل دانش آموزان همبستگی چند گانه دارند. 4. عوامل مختلف حاصل از تحلیل عوامل با تعداد تجدیدیهای دوران تحصیل دانش آموزان همبستگی چندگانه دارند. تحلیل عوامل روی داده های حاصل از مقیاس علل افت تحصیلی 10 عامل را به عنوان عوامل مهم افت تحصیلی در دبیرستانهای اهواز مشخص ساخت که عبارتند از: 1. مسائل مربوط به برنامه ریزی آموزشی، 2. مشکلات خانوادگی و سلامتی، 3. مشکلات محیطی، 4. مسائل اجتماعی – رفتاری، 5. مسائل مربوط به رشد، 6. مسائل مربوط به امتحان، 7. مسائل مربوط به کتب درسی، 8. مسائل آموزشی، 9. مسائل عمومی، 10. اختلافات خانوادگی، از اینها، عوامل برنامه ریزی آموزشی، مسائل مربوط به امتحان، مسائل مربوط به کتب درسی و مسائل آموزشی با شاخص «میزان مردودی» همبستگی پایین ولی معنی دار دارند. همچنین عوامل مشکلات خانوادگی و سلامتی، مشکلات محیطی – آموزشگاهی، مسائل آموزشی، مسائل عمومی و اختلافات خانوادگی با میزان تجدیدی آزمودنیها، همبستگی مثبت معنی دار دارند. تحلیل رگرسیون چندگانه مرحله ای آشکار ساخت که تنها عامل 6، یعنی مسائل مربوط به امتحان، با میزان مردودی دانش آموزان همبستگی مستقل دارد، در حالی که عوامل 2، 9، 8، و 3، یعنی عوامل مشکلات خانوادگی و وضعیت سلامتی، مسائل عمومی، مسائل آموزشی، و مشکلات محیطی آموزشگاهی با میزان تجدیدی دانش آموزان همبستگی چندگانه دارند.