اشکان رحمانی

اشکان رحمانی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۶ مورد از کل ۱۶ مورد.
۱.

مطالعه تنوع و پراکنش کارگاه های صنایع دستی چوبی و حصیری شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شیراز صنایع دستی چوبی و حصیری پراکنش جغرافیایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۱۸۵
شیراز با دارا بودن بیش از 80 رشته و زیررشته فعال یکی از قطب های صنایع دستی کشور است؛ به همین جهت از طرف سازمان جهانی یونسکو در سال 1398 شیراز به عنوان شهر جهانی صنایع دستی ثبت شد. گروه صنایع دستی چوبی و حصیری بعد از گروه دست بافته های داری و غیر داری از نظر کمّی بیشترین صنعتگران را به خود اختصاص داده است. هنر خاتم، معرق چوب و منبت چوب در بین مردم از شناخته شده ترین آنهاست. بعضی از رشته های صنایع دستی چوبی و حصیری شیراز در کارگاه های خانگی و بعضی دیگر در کارگاه های کوچک یک الی سه نفره انجام می شود. این پژوهش که با هدف شناسایی، جمع آوری، طبقه بندی کارگاه های صنایع دستی چوبی و حصیری شیراز به لحاظ پراکندگی جغرافیایی، تعدد کارگاه ها، سهم این گروه در تولید ناخالص ملی، شناسایی خاندان های باسابقه و نیروی انسانی شاغل انجام شده است، به این پرسش پاسخ خواهد داد که صنایع دستی تنوع، پراکنش جغرافیایی، فراوانی کارگاه های صنایع دستی چوبی و حصیری به تفکیک رشته، همچنین سهم این گروه در تولید ناخالص ملی و مناسبات خانوادگی در شهر شیراز چگونه است. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است. گردآوری اطلاعات با ابزار کارت مشاهده و پرسش نامه بر پژوهش های میدانی استوار بوده و با استفاده از روش گلوله برفی اطلاعات تکمیلی به دست آمده است. در قسمت تجزیه وتحلیل از روش های کیفی و در قسمت های لازم به شکل جدول، نمودار اطلاعات لازم ارائه شده است. یافته های این مقاله نشان می دهد که تعداد 1360 صنعتگر در 1183 کارگاه صنایع دستی چوبی و حصیری در 16 رشته فعالیت می کنند و همچنین این کارگاه ها در مناطق 5و 4 و 8 شیراز به نسبت بیشتر پراکنده هستند.  
۲.

بررسی میزان اهداف تربیت هنری در محتوای کتاب فرهنگ و هنر پایه هشتم (مطالعه موردی: دیدگاه دبیران تخصصی فرهنگ و هنر شیراز در سال تحصیلی 97-98)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۵۵۱ تعداد دانلود : ۲۱۰
در پژوهش حاضر به بررسی اهداف تربیت هنری در محتوای کتاب فرهنگ و هنر هشتم پرداخته شده است. اهداف تربیت هنری مورد بررسی شامل تولید هنری؛ زیباشناسی؛ نقد هنری و تاریخ هنر می باشد که میزان کاربرد این اهداف و نوع آن ها در قسمت های مختلف کتاب مشخص شده است. سوال اصلی که نگارندگان در پی پاسخ آن هستند؛ اهداف تربیت هنری به کار برده شده در محتوای کتاب فرهنگ و هنر پایه هشتم به چه میزان می باشد؟ این پژوهش از نوع توصیفی و پیمایشی است که با ابزار پرسشنامه به روش نمونه گیری تصادفی ساده در بین 54 نفر از دبیران هنر شیراز صورت گرفته و تجزیه و تحلیل یافته ها به روش کمی انجام شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که میزان اهداف تربیت هنری در کل محتوای کتاب به میزان متوسط و فصل طراحی بیشترین میزان کاربرد را نسبت به فصل های دیگر کتاب دارا می باشد. همچنین "تاریخ هنر" به عنوان یکی از اهداف تربیت هنری در فصل طراحی و هدف "تولید هنری" در فصول تصویرسازی، عکاسی و خوشنویسی بیشترین کاربرد را داشته اند. بنا به دیدگاه اساتید متخصص هنر مهمترین هدف تربیت هنری پرورش خلاقیت می باشد.
۳.

واکاوی لایۀ معنایی در نقوش گیاهی و جانوری آرایه های نقاشی بنای «نارنجستان قوام»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آرایه های نقاشی نقوش گیاهی نقوش جانوری آیکونوگرافی بنای نارنجستان قوام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۱۷۳
بیان مسئله: بنای «نارنجستان قوام» یکی از نمونه های زیبای معماری قاجار در شیراز و مقارن با حکومت ناصرالدین شاه است که، به دلیل کاربرد همه هنرهای سنتی در آن، از نمونه های ارزشمند معماری این دوره محسوب می شود. آرایه های نقاشی در این بنا، که شامل ۲۷ آرایه است، درصد قابل توجهی از تزیینات این بنا را دربر می گیرد. نقوش گیاهی و جانوری با معانی و مفاهیم خاص خود در تمامی آرایه های نقاشی این بنا نقش عمده ای دارند. اینکه برآیند مفاهیم به کار رفته در نقوش گیاهی و جانوری آرایه های نقاشی بنای نارنجستان قوام چیست؟ سوالی است که در این نوشتار به آن پاسخ داده می شود. هدف: این پژوهش به دنبال دستیابی به معانی و مفاهیم نقوش گیاهی و جانوری در آرایه های نقاشی بنای نارنجستان قوام است. روش پژوهش: در این پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی با رویکرد تاریخی بهره گرفته شده و گردآوری اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه ای و مشاهدات میدانی بوده است. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان می دهد نقوش گیاهی و جانوری که متأثر از فرهنگ و تعاملات غربی بوده، جلوه های متفاوتی پیدا کرده است و پرندگان با نمادهای عشق، جاودانگی، شهرت، و گل ها با نمادهای زیبایی، لطافت و پاکی در ترکیب با یکدیگر داستان های عشق و عاشقی در معنای درونی خود دارند.
۴.

نقش تبلیغات رسانه های نوین بصری در توسعه گردشگری باغ های قاجاری شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: باغ های قاجاری شیراز تبلیغات رسانه های نوین بصری گردشگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۱۰۳
گردشگری عاملی مؤثر در انتقال فرهنگی به شمار می رود که برای توسعه آن، به کارگیری شیوه های تبلیغاتی در رسانه های نوین بصری ابزاری مناسب است. در این مقاله، محققان با هدف تبیین نقش تبلیغاتِ انجام شده درخصوص گردشگری باغ های قاجاری شیراز، در پی دستیابی به سؤالات تحقیق، مبنی بر چیستی مؤلفه های مؤثر در تبلیغات، اولویت بندی رسانه های نوین بصری و ارائه راهکارهای مناسب تبلیغاتی بوده اند. به منظور انجام این مقاله در قسمت مبانی نظری براساس مطالعات آثار مکتوب و مقالات انجام شده، بخش اعظم اطلاعات از طریق تحقیقات میدانی با مراجعه مستقیم و توزیع پرسش نامه و مصاحبه به دست آمده اند. نمونه آماری این مقاله را 384 نفر از گردشگران داخلی باغ ها برای پاسخ به پرسش نامه، 7 نفر کارشناس برای مصاحبه و30 نفر از کارشناسان نیز برای پاسخ به پرسش نامه تشکیل می دهند. گفتنی است این تحقیق در سال 1398 انجام شده است. یافته ها نشان می دهند که از جمله مؤثرترین مؤلفه های اثربخش تبلیغات باغ ها، میزان مقدوربودن استفاده از رسانه ها و میزان فراهم شدن تعامل گردشگران با رسانه ها هستند که اهمیت بیشتر و نقش مؤثرتری دارند. رسانه های نوین به ترتیب اولویت، عبارت اند از اینستاگرام، تلویزیون، وب سایت ها، نماد مکان، گرافیک محیطی، تلگرام، آپارات، یوتیوب، توئیتر و فیس بوک . از جمله مهم ترین و مناسب ترین راهکارها نیز قوت بخشیدن شناخت سلایق مردم، استفاده از گروه های متخصص طراحی گرافیک، فراهم کردن تبلیغات تعاملی، تشکیل کمپین های تبلیغاتی، اجرای موسیقی زنده و استفاده از نورپردازی سه بعدی است که به ترتیب، اهمیت و نقش مؤثرتری دارند
۵.

واکاوی عوامل بومی و محلیِ تاثیرگذار در تحولات قالی کرمان از اواخر دوره قاجار تا پایان دوره پهلوی اول(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۱۱۵
در اواخر قرن نوزدهم تا اواسط قرن بیستم میلادی، تغییرات عمده ای در سازمان سنتی و شیوه های تولید و عرضه قالی کشور شکل گرفت که علل عمده ای ن تغییرات را می بایست در تجاری شدن قالی ایران و نفوذ عوامل خارجی جستجو نمود. این رویکرد تجاری به قالی، باعث ظهور ساختارهای متفاوت و جدیدی در قالی های تولیدی بعضی از مناطق شد. حوزه هایی مانند کرمان که ارتباط بی واسطه تری را با تجار و مشتریان خارجی در قالب شرکت های اروپایی و آمریکایی سرمایه گذار در زمینه تولید قالی داشتند، بیشترین تغییرات را در ویژگی های ظاهری قالی های خود شاهد بودند. اما به نظر می رسد تغییرات گسترده قالی کرمان در این مقطع زمانی را نمی توان تنها به حضور کمپانی های خارجی مرتبط دانست؛ مسئله اصلی در این پژوهش واکاوی تاریخی عوامل بومی و محلیِ تاثیرگذار در این تحولات در کنار عوامل خارجی می باشد. روش تحقیق توصیفی تحلیلی و جمع آوری اطلاعات بصورت کتابخانه ای و اسنادی می باشد. بر پایه نتایج این تحقیق عواملی چون سایه سنگین شالبافی بر قالی کرمان، حضور طراحان خلاق و صاحب سبک، تاثیر ویژگی های تکنیکی قالیبافی منطقه روستایی راور و حمایت برخی حاکمان محلی، فعالیت گسترده تجار داخلی در حوزه تولید و صادرات قالی منطقه و در نهایت تاسیس شرکت فرش ایران در دوره پهلوی اول را در کنار حضور سرمایه گذاران خارجی در تولید قالی کرمان را می توان از جمله مهمترین عوامل تحولات گسترده قالی این منطقه بر شمرد.
۶.

بازشناسی قالی های عثمانی با تاکید بر عوامل تاثیرگذار هنر ایرانی بر شکل یابی و گسترش آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قالیبافی عثمانی صفوی ایران آناتولی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۱۳۶
قالی عثمانی دارای گستره وسیعی از طرح و نقش، رنگ و بافت بوده که در تاریخ قالیبافی جهان اهمیت خاصی دارد. در مدت حکومت عثمانیها (1299-1922م) تولید قالی نسبت به دوره پیشین توسعه بیشتری پیدا کرد به گونه ای که قرن شانزدهم و نیمه اول قرن هفدهم میلادی باشکوه ترین این دوره تلقی می شود. با بررسی قالی های عثمانی میتوان ردپای هنر ایران را ملاحظه کرد. نفوذ هنر ایران در قالی عثمانی بعد از فتح استانبول (1453م) شدت بیشتری میگیرد و آثار آن، در تغییر طرح و نقش و بافت قالی ها دیده می شود. به همین منظور، میتوان قالی عثمانی را در دو گروه، دسته بندی کرد. هدف این مقاله، بازشناسی قالی های دوره عثمانی و عوامل تاثیرگذاری هنر ایران، در شکل گیری قالی های گروه دوم این دوره است. براین اساس پرسش های مقاله حاضر این است؛ چه قالیهایی از گروه دوم قالی های دوره عثمانی تحت تاثیر نفوذ هنر ایران بافته شده است؟ چه عواملی زمینه ساز تاثیر هنر ایران بر شکل دهی به قالی های عثمانی شدند؟ روش تحقیق توصیفی تحلیلی تطبیقی است، گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و بخشی از تصاویر از طریق جستجو در موزه ها تهیه شده است. یافته های تحقیق نشان میدهد که نفوذ فرهنگ و هنر ایرانی از طریق مهاجرت اجباری و اختیاری هنرمندان به دربار عثمانی، هدایای پادشاهان، غارت و چپاول آثار هنری ایران توسط عثمانی در زمان اشغال، صادرات قالی ایران به عثمانی از عوامل تاثیرگذار بر هنر قالیبافی عثمانی بوده است.
۷.

تحلیل فرایند اقتباس در فیلم (پری) داریوش مهرجویی (با استفاده از الگوی روایت شناسی کنشی گریماس و الگوی تحلیل ساختاری فیلم بوردول)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اقتباس سینمایی فیلم پری داریوش مهرجویی روایت شناسی گریماس بوردول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۶ تعداد دانلود : ۲۷۸
اقتباس هنری را می توان با بررسی دقیق عناصر روایتی داستان و مطالعه تکنیکی اثر هنری مورد مطالعه قرار داد. در مباحث جدید نقد هنری و ادبی، روایت شناسی مختص به ادبیات نیست و ردیابی عناصر روایی در باقی رشته های هنری، از جمله فیلمسازی کارآمد است. داریوش مهرجویی دارای نقش پررنگی در سینمای اقتباسی ایران است و از میان آثارش، فیلم پری از وجوهی درخشان است.مطالعه چگونگی بومی سازی طی فرایند اقتباس سینمایی از منبع به اثر اقتباسی از جمله اهدافی است که پژوهش به دنبال آن صورت گرفته است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی - تحلیلی است. به روش کتابخانه ای و با رویکرد گفتمان رشته ای(اقتباسی) انجام گرفته است. این پژوهش با استفاده از الگوی کنشی گریماس، عناصر روایی و با استفاده از الگوی تحلیل ساختاری فیلم بوردول، عناصر سینمایی در فیلم پری را مورد مطالعه قرار می دهد. نتایج نشان می دهد که منابع و اثر اقتباسی، همگی قابلیت انطباق بر الگوی روایت شناسی گریماس را دارند و نیزمی توان اپیزودهای بدست آمده از مطالعه الگوی روایت شناسی داستان ها را محور مطالعه سینمایی قرار داد. فیلمساز در عناصر تکنیکی نیز از مواردی استفاده کرده است که به فراخور موقعیت و در مناسبت با فرهنگ ایرانی آن را خلق کرده است.
۸.

مطالعه ویژگی های طرح و نقش، رنگ و بافت قالی های عشایر عرب خمسه اسکان یافته در روستاهای شهرستان سرچهان (مطالعه موردی: طایفه غنی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قالی عرب خمسه شهرستان سرچهان عشایر عرب غنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۱۲۸
بیان مسئله: ایل خمسه به همراه ایل قشقایی از ایلات تولیدکننده قالی در استان فارس محسوب می گردد. طایفه غنی از ایل عرب خمسه از معروف ترین طایفه قالی باف این ایل می باشد. این طایفه در طول سه دهه اخیر به صورت خودجوش و هدایت شده در روستاهای شهرستان سرچهان ساکن شده اند. از زمان اسکان تاکنون، قالی بافی در این روستاها ادامه داشته است. این مقاله به دنبال پاسخ دهی به این پرسش هست که وضعیت کنونی قالی بافی طایفه غنی در روستاهای سرچهان از نظر طرح و نقش، رنگ و ساختار بافت چگونه است؟ هدف: شناسایی ویژگی های فنی و فرمی قالی طایفه غنی اسکان یافته در روستاهای سرچهان هدف این پژوهش می باشد. روش پژوهش: روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است و انتخاب نمونه ها تصادفی بوده است، به جز بخش های تاریخی که از طریق مطالعه کتابخانه ای به دست آمده، بخش اعظم گردآوری اطلاعات مقاله بر پژوهش های میدانی استوار است که از منطقه به دست آورده شده است و در بخش تخصصی این پژوهش ابزار گردآوری اطلاعات کارت مشاهده می باشد. یافته ها: یافته های پژوهش بر اساس تحلیل ۲۸ تخته قالی نشان می دهد طرح ترنجی، لچک ترنجی، سه ترنجی، چهار ترنجی و چند ترنجی (ترنج دو ردیفه) از اصلی ترین و متنوع ترین طرح قالی این طایفه می باشد که در آن ترنج ها به هم پیوسته و در نمونه لچک دار نیز لچک ها به هم پیوسته هستند، نقوش گیاهی، جانوری و انسانی به شکل هندسی و الگوپذیری از طبیعت پیرامون و همچنین با تکیه بر باورها و اعتقادات آن ها بافته شده، نقوش مرغ و درخت به اشکال گوناگون از بسامد بیشتری برخوردارند. و در نمونه های متأخر از تعدد و تنوع نقوش کاسته شده و نقوش غیرهندسی به صورت طبیعی استفاده شده است. از نظر فنی، ساختار بافت با استفاده از گره متقارن، مواد اولیه پشمی (تار، پود، پرز) و چله کشی ثابت می باشد. الیاف به کار رفته با مواد شیمیایی رنگرزی شده که رنگ زمینه تمام قالی مورد بررسی لاکی بود.
۹.

واکاوی آداب و اصول هنرآموزی برمبنای فتوت نامه ها و مقایسه آن با شیوه های آموزش دانشگاهی (مطالعه موردی: کارشناسی هنر اسلامی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هنر اسلامی آموزش دانشگاهی فتوت نامه تربیت استاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲ تعداد دانلود : ۲۱۵
با توجه به ویژگی های هنر اسلامی و ضرورت احیاء و تقویت آنها، امروزه برنامه هایی برای آموزش و تربیت نیروهای متخصص در سطح آموزش عالی شکل گرفته که رشته کارشناسی هنر اسلامی با تجربه پانزده ساله از مهم ترین آنهاست. نقد این دوره و بررسی انطباق مولفه های آموزشی آن با آداب تربیتی هنرآموزان این هنرها در گذشته ضروری به نظر می رسد. بنابراین ضمن شناسایی آداب و ویژگی های تربیتی و آموزشی در جوامع گذشته (با استناد به فحوای فتوت نامه ها) و نیز برنامه های آموزشی دوره کارشناسی هنر اسلامی، مواردی چون: «هدف»، «اصول و مبناها»، «روش»، «شرایط استاد» و «شرایط شاگرد» در دو شیوه مورد مقایسه قرار گرفته است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی و جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی می باشد. نتایج این پژوهش مشخص نمود که هر چند اهداف آموزشی در هر دو شیوه تا حدودی بر هم منطبق بوده اند، اما به علت غالب بودن ساختار و نظام آموزشی ترمی واحدی در آموزش دانشگاهی، مواردی چون اصول و روش های آموزشی و شرایط استاد و شاگرد، تفاوت بسیاری با آموزش سنتی این هنرها دارد؛ به طوری که در شیوه جدید، ماهیت و مقصد آموزش به شیوه ای دگرگون آشکار می شود.
۱۰.

نقد نگاره «مجلس همایون و اکبر» از مجموعه مُرقع گلشن با تاکید بر انواع حضورِ هنرمند در اثر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مکتب هند و ایرانی مرقع گلشن عبدالصمد مولف خودنگاره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۰ تعداد دانلود : ۱۸۲
در فرآیند شکل دادن به یک اثر هنری، هنرمند، یا خود را مکلف به اصول سبکی و مکتبیِ خاصی می داند، یا پا را از آن فراتر می نهد و خود پایه های سبک دیگری را بنا می گذارد. در این میان در آثاری که رمزگان سبکی و مکتبی، حضور پررنگی را داشته باشند، مجال برای حضور رمزگان شخصی هنرمند، یا به نوعی حضورِ مولف اثر، کمتر فراهم می گردد. نگارگری ایرانی از جمله هنرهایی است که به خاطر حضور سنگینِ قواعد سبکی و مکتبی، حضور مولف در آن با چالش ها و محدودیت های بسیاری مواجه است؛ اما به نظر می رسد در بسترهایی که نگارگران ایرانی توانسته اند تا حدودی خود را از این قیود برهانند، گونه هایی از حضور این رمزگان شخصی را نیز رواج داده اند. یکی از این بسترها، مکتب موسم به «هند و ایرانی» است که پایه های آن توسط هنرمندان ایرانی در سرزمین هندوستان بنا گردید. این پژوهش به تحلیل سبکی و موضوعیِ نگاره «مجلس همایون و اکبر» از این مکتب می پردازد. اساس پژوهش بر این فرض استوار بوده که این اثر نمونه ای متمایز به لحاظ بکارگیری شکل های متفاوت حضور هنرمند در یک نگارگری شرقی می باشد؛ لذا سوال اصلی را می توان اینگونه مطرح نمود که:  انواع  مختلف حضورِ هنرمند در نگاره «مجلس همایون و اکبر» چگونه است؟ روش پژوهش توصیفی تحلیلی است که در فرآیند آن لایه های سبکی، نوشتاری و مضمونی نگاره مورد مطالعه قرار می گیرد. نتایج پژوهش نشان می دهد که وفاداری سبکیِ هنرمند اثر به سنتِ ایرانی مکتب تبریز به ویژه تحرک و پویاییِ پیکره ها و نوع ترکیب بندیِ نگاره های بهزاد، ثبتِ رقم هنرمند در کتیبه نگاره و نیز در متن خود اثر، از نمونه رمزگان شخصی هنرمند در اثرِ مورد مطالعه است. همچنین در اینجا و در پدیده ای بسیار کم سابقه در هنر مشرق زمین، شاهد حضور تصویریِ خودِ هنرمند در نگاره و نیز بازنمودِ تصویری از کل نگاره در اثر می باشیم، که این شکل های حضور هنرمند علاوه بر این که مهم ترین شکل حضور مولف در اثر مورد بحث بوده، مجلس همایون و اکبر را به اثری متمایز بدل می سازد
۱۱.

مطالعه تطبیقی فرم، تکنیک و کاربرد سفالینه های منطقه نیشابور در دوره سامانی با تولیدات منطقه چانگشا در دوره تانگ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آثار سفالی نیشابور چانگشا سبک تزئین دوره عباسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴۸ تعداد دانلود : ۲۹۱
قرار گرفتن نیشابور در مسیر یکی از شاهراههای جاده ابریشم، ارتباط این منطقه را با فرهنگ های دیگر برقرار می کرد؛ به طوریکه محصولات هنری نیشابور از یک سو (بیششتر از بًعد فنی و تکنیکی) متاثر از شیوه های شرق به ویژه چین بوده و از سوی دیگر به لحاظ شکل های تزئینی و اندیشه های حاکم بر آن، وابسته به سنت های ایرانی و نیز مراکزی مانند دمشق، بغداد و سامرا بوده است. این پژوهش با رویکردی تطبیقی و با هدف شناساییِ شکل هایِ تاثیرپذیری تولیدات نیشابور در دوران عباسی از سفالینه ها و سرامیک های هم عصر آن در چین انجام گرفته است. بر این اساس و با فرض تاثیرپذیری آثار سفالی نیشابور از محصولات وارد شده از چین (به طور خاص منطقه چانگشا به عنوان مرکز عمده تولید و صادرات سرامیک های لعاب دار در آن زمان)، محصولات لعابدارِ این دو منطقه بر مبنای چهار متغیر شکل، تکنیک، کاربرد و تزئین مورد مقایسه قرار گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان دهنده این مسئله است که محصولات این دو منطقه دارای تشابهات تکنیکی و کاربردی بوده و عمده تفاوت آنها را می بایست در نوع و کیفیت بالای تزئینات در تولیدات نیشابور جستجو نمود؛ که علت اصلی این مسئله، یکی تفاوت های الگوهای تجسمی و تصویریِ در فرهنگِ و منطقه و دیگر تمایزِ شیوه های تولید با توجه به اهداف تولیدکنندگان دو منطقه می باشد.
۱۲.

گذر از «تربیت» به «آموزش»؛ مقایسه آداب تربیت هنرمندان در جوامع سنتی با جوامع امروزی (با تأکید بر آموزش دانشگاهی)(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: سنت شیوه های تربیتی هنرهای سنتی جامعه سنتی دانشگاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۰ تعداد دانلود : ۲۷۰
در یک جامعه خدامحور، هر فعل انسان بر مبنای آموزه های «سنتِ» الهی و در جهت نیل به حضرت احدیت بوده و پرداختن به کار هنر و انتقال آداب و اصولِ مرتبط به آن نیز از این قاعده مستثنا نیست؛ اما با تحولات رخ داده در شکل اکثر جوامع در دوران معاصر، که به موجب آن بسیاری از بسترها و زمینه های وجودی یک جامعه سنتی زایل گشته، بسیاری از هنرهای سنتی و آموزه ها و آداب مرتبط با آن نیز به دست فراموشی سپرده شده است. مسئله اصلی در این پژوهش، مقایسه روش ها و آداب تربیتی هنرمندان در جوامع سنتی با جوامع امروزی (با تأکید بر آموزش دانشگاهی) است. نوع پژوهش، توصیفی تحلیلی است و روش جمع آوری اطلاعات، کتابخانه ای و میدانی (مصاحبه) می باشد. نتایج این پژوهش، ضمن تأکید بر جایگاه محوریِ «سنت» در تربیت هنرمندان در یک جامعه سنتی، بر تفاوت های بنیادینِ اهداف، اصول و روش های آموزشی در فرایند آموزش هنرمندان در جوامع سنتی با شیوه های آموزش دانشگاهی امروز صحه می گذارد.
۱۳.

کارکرد منسوجات در میراث فرهنگی ناملموس استان گیلان؛ مورد مطالعه، آئین های سوگواری و بزم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: منسوجات میراث فرهنگی ناملموس گیلان آئین سوگواری آئین بزم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۵ تعداد دانلود : ۳۲۰
آداب و آئین های مردم استان گیلان، جزئی از هویت و میراث ناملموس آنها می باشد که در این مقاله می توان آنها را در دو حوزهٔ سوگواری و بزم بررسی کرد. منسوجات همواره می تواند کاربردهای متفاوتی در این آئین ها داشته باشد که مطالعه منسوجات در آئین های استان کارکرد آن را مشخص می نماید. تعداد 1480 اثر در فهرست میراث فرهنگی ناملموس ثبت ملی شده است که تعداد 55 اثر از آن مربوط به استان گیلان است. هفت مورد از آئین های ثبت شده، که منسوجات در آنها کاربرد دارد، به عنوان جامعه آماری پژوهش، مورد مطالعه قرار گرفته است. سه مورد از آنها در حوزه آئین های سوگواری و چهار مورد در حوزه آئین های بزم می باشد. این مقاله در پی پاسخ به چگونگی کارکرد منسوجات در آئین های سوگواری و بزم ثبت شده در فهرست میراث فرهنگی ناملموس استان گیلان می باشد. برای رسیدن به این هدف، ابتدا نوع منسوجات، رنگ، کاربرد، هدف و نحوه استفاده از منسوجات به عنوان متغیرهای پژوهش تعیین شده، سپس به روش کتابخانه ای و میدانی متغیرها در جامعه آماری بررسی شده است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد که منسوجات در آئین های سوگواری برای حاجت گرفتن و به عنوان پوشش، استفاده می شود. همچنین از منسوجات در آئین های بزم به شکل های مختلف استفاده می شود: برای گدایی آئینی، وجه تمایز، پوشش، یادآوری، پیشکش، خبررسانی، مانع بدخواهی، به مراد رسیدن، هدیه، تزئین، محل نگهداری چیزی و همچنین به عنوان پاداش.
۱۴.

لایه بندی دستگاهِ شناختیِ «آگاهی اسطوره ای» از منظر ارنست کاسیرر بر مبنای شاخصه های «ثابت بودن»، «بنیادین بودن» و «گستره نفوذ»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آگاهی اسطوره ای کاسیرر معرفت شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۴ تعداد دانلود : ۵۴۹
کاسیر به مانند کانت، تنها مسیر شناختِ انسانی را از راه فرم هایی از مفاهیم ذهنی و انتزاعی که در واقع ابزارهای شناختی انسان هستند، می دانست؛ اما از سویی دیگر وی عمیقاً معتقد بود که این فرم ها تنها به الگوهای عقلانی محدود نیستند، بلکه فرم ها و الگوهای غیرعقلانی نیز در فرآیندِ معرفتِ انسانی نقش دارند، چرا که منطقِ آگاهی بخشِ انسانی، پیوسته عقلانی نبوده است و حواس و عواطف نیز در شکل بخشی صورت های شناختی او دخیل بوده اند. در این میان وی «اسطوره» را به عنوان یکی از ابتدایی ترین فرم های شناختی انسان به ما عرضه می-دارد و به معرفی ویژگی ها و محتواهای این فرم از معرفتِ انسانی می پردازد. هدف اصلی این مقاله، تفکیک و لایه بندی محتواهای معرفی شده توسط کاسیر از این شکل معرفتی بر پایه سه شاخصه «ثابت بودن»، «بنیادین بودن» و «گستره نفوذ» آنها بر دیگر محتواها می باشد. در نتایج این پژوهش که بر پایه بازخوانی دقیق اندیشه های کاسیرر در این خصوص انجام گرفت، محتواهای دستگاهِ شناختی آگاهی اسطوره ای در قالب پنج لایه «تقابل بنیادین»، «قوانین»، «واسطه ها»، «مقولات ویژه» و «ادراکات» از یکدیگر تفکیک گردید؛ بر این اساس تمامی این محتواها بر پایه تقابل بنیادین «مقدس/ نامقدس» که هسته مرکزی این آگاهی را اشغال کرده است، شکل می یابند؛ همچنین این محتواها بر پایه میزان نزدیکی با هسته مرکزیِ این دستگاه شناختی، دارای ثبات بیشتر و نیز تاثیرگذاریِ گسترده تری بر لایه های بیرونی و پس از خود هستند.
۱۵.

پیشه نگاری در هنر ایران (بررسی پیشه های بازنمایی شده در نگاره پادشاهی جمشید از مجموعه شاهنامه بایسنقری)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پیشه شاهنامه بایسنقری نساجی سنتی آهنگری مفتول کوبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۱۹۰
مطالعه آثار و دست ساخته های متنوع در ایران، ما را به این نتیجه رهنمون می سازد که بسیاری از حِرف و فنون سنتی ایران از پیشین های کهن در این سرزمین برخوردار می باشند؛ اما امروزه به دلایل گوناگون کمتر اطلاعاتِ مکتوب و دقیقی از فناوری و شیوه های تولید این محصولات در گذشته در دسترس می باشد؛ به همین دلیل استفاده از اسناد و منابع غیر مستقیم، گاه اطلاعات مفیدی را در این زمینه به دست م یدهد. در این میان نگارگری ایرانی جدا از جنب ههای فرمی و زیبایی شناختی آن، بارها توسط پژوهشگران به عنوان یک منبع اطلاعاتی و آگاهی بخش مورد استناد قرار گرفته است که به عنوان نمونه م یتوان به بازشناسی طرح و رنگ بسیاری از زیراندارها، نوع پوشش و البسه و تزیینات و متعلقات معماری در دوره های مختلف اشاره کرد. در این مقاله با هدف بازشناسی فنون و ابزارهای مرتبط با بعضی حِرف رایج در گذشته این سرزمین، به ویژه در دوران تیموری، مورد مطالعه قرار گرفته » پادشاهی جمشید هفتصد ساله بود « از مجموعه شاهنامه بایسنقری مربوط به سال 833 هجری، نگاره و پیشه های نمایش داده شده در آن به همراه ابزارها و فناوری های مرتبط با هرحرفه مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق توصیفی  تحلیلی می باشد و اطلاعات مورد نیاز از طریق منابع کتابخانه ای و اسنادی (تصاویر نگاره ها) گردآوری شده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان