کریم افشاری نیا

زمینه: خانواده و زوجین ممکن است در کارکردها و متغیرهای مختلفی دچار مشکل شوند که اساسی ترین آنها، نیازهای بنیادین روانشناختی است. پژوهش ها اثربخشی خانواده درمانگری ساختاری بر متغیرهای مختلفی را نشان داده اند، اما نیازهای بنیادین روانشناختی زوجین ورزشکار مورد غفلت واقع شده است. هدف: این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی خانواده درمانگری ساختاری بر ارضای نیازهای بنیادین روانشناختی زوجین ورزشکار انجام شد. روش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه آزمایش و گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی زوج های ورزشکار شهر تهران در سال 1397 تشکیل دادند. از این جامعه، 40 زوج به صورت در دسترس انتخاب شدند و بصورت تصادفی در دو گروه (20 زوجی) آزمایشی و گواه جایگزین شدند. شرکت کنندگان مقیاس ارضای نیازهای بنیادین روانشناختی (گنیه، 2003) را تکمیل کردند، سپس طرح مداخله خانواده درمانگری ساختاری مینوچین (2013) برای گروه آزمایش اجرا شد اما برای گروه گواه، هیچ گونه مداخله ای اعمال نشد. داده ها با روش تحلیل کواریانس تحلیل شد. یافته ها: نتایج آنالیز کواریانس چندمتغیره و آزمون تعقیبی نشان داد که خانواده درمانگری ساختاری بر ارضای نیازهای بنیادین روانشناختی زوجین ورزشکار و مولفه های آن خودپیروی، شایستگی و ارتباط تأثیر معنی داری دارند (0/001 p< ). نتیجه گیری: به منظور ارضای نیازهای بنیادین روانشناختی زوجین ورزشکار و در نتیجه بهبود کیفیت زندگی زوجین می توان از خانواده درمانگری ساختاری استفاده کرد.

صمیمیت زمینه بنیادی را در جهت رضایت و نارضایت فرد از زندگی موجب می شود و می تواند تعهد و سازگاری زوجین را افزایش دهد. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین اخلاق رابطه ای با صمیمیت زناشویی با نقش میانجی مهارت حل مسئله اجتماعی در زنان متاهل شاغل بود. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی از نوع همبستگی به روش معادلات ساختاری  بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمام زنان شاغل در آموزش و پرورش شهرستان جوانرود به تعداد 450 نفر بود. با توجه به جدول مورگان و با استفاده از روش تصادفی خوشه ای چند مرحله ای، 250 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و به پرسشنامه ی اخلاق رابطه ای، پرسشنامه ی مهارت حل مسئله اجتماعی و پرسشنامه ی صمیمیت زناشویی پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از نرم افزار spss و lisrel استفاده شد. نتایج نشان داد اخلاق رابطه ای و مهارت حل مسئله اجتماعی بر صمیمیت زناشویی اثر مستقیم دارند، همچنین اخلاق رابطه ای بر مهارت حل مسئله اجتماعی اثر مستقیم دارد و اخلاق رابطه ای از طریق مهارت حل مسئله اجتماعی بر صمیمیت زناشویی اثر غیر مستقیم دارد و مدل فرضی پژوهش نیز برازش مناسبی نشان داد. بنابراین می توان گفت که اخلاق رابطه ای و مهارت حل مسئله اجتماعی از متغیرهای مهم و مرتبط با صمیمیت زناشویی هستند.

این پژوهش با هدف بررسی برازش مدل نقش واسطه ای دلزدگی زناشویی در رابطه بین تمایز یافتگی خود، سبک های حل تعارض و انتظارات زناشویی در پیش بینی سازگاری زناشویی در زنان و مردان متاهل در شهر  کرمانشاه تدوین یافته است. پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی بوده  و جامعه آماری آن را کلیه زنان و مردان متاهل، در محدوده زمانی پاییز  1398، در شهر کرمانشاه تشکیل داده اند. از بین جامعه آماری پژوهش به روش نمونه گیری  خوشه ای چند مرحله ای تعداد  603 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند.  آزمون سازگاری زناشویی لاک – والاس ، پرسشنامه خود متمایزسازی DSI-R، نسخه دوم پرسشنامه شیوه مقابله با تعارض رحیم، زیر مقیاس AMS و پرسشنامه سنجش دلزدگی زناشویی  ابزارهای پژوهش را تشکیل داده اند. ارزیابی مدل پیشنهادی با استفاده از آزمون های آماری تحلیل مسیر و بوت- استراپ  به کمک  نرم افزارهای  AMOS-21 و   SPSS-22 امکان پذیر شد. نتایج مدل نهایی نشان داد که رابطه غیرمستقیم تمایز یافتگی خود با سازگاری زناشویی از طریق دلزدگی زناشویی (10/0) و رابطه غیرمستقیم سبک مسلط با سازگاری زناشویی از طریق دلزدگی زناشویی (22/0-) معنادار می باشد.

زمینه: نهایی خواهی از عواملی است که باعث به وجود آمدن سازش نایافتگی و اختلاف زوجین می شود. اثربخشی زوج درمانگری و درمان مبتنی بر پذیرش بر متغیرهای مختلفی در زندگی زوجین تأیید شده است، اما مسئله اصلی این است که چه درمانگری برای زوجین سازش نایافته کارایی بیشتری دارد؟ هدف: مقایسه اثربخشی زوج درمانگری و درمان مبتنی بر پذیرش بر نهایی خواهی زوجین سازش نایافته بود. روش: پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زوجین سازش نایافته شهرشیراز که به دادگاه خانواده شهر شیراز در سال 1397 مراجعه کرده اند بود. از این جامعه 90 نفر به صورت در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه (30 نفری) آزمایش 1 و 2 و گواه جایگزین شدند. ابزار عبارتند از، پروتکل های درمان مبتنی بر پذیرش (خانجانی وشکی و همکاران، 1395)، زوج درمانگری ( رضوی نعمت الهی و همکاران ، 1392) و پرسشنامه نهایی خواهی تری شورت و همکاران، 1995). برای سه گروه پیش آزمون پرسشنامه اجراشد، سپس مداخله زوج درمانگری و درمان مبتنی بر پذیرش برای دو گروه آزمایش اجرا، اما برای گروه گواه، مداخله ای اعمال نشد. نتایج با روش آنالیز کواریانس تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد، زوج درمانگری رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش بر نهایی خواهی زوجین تأثیر معناداری داشتند (0/001 P< ). بین دو درمان از لحاظ تأثیر بر نهایی خواهی تفاوت معنادار وجود داشت (0/001 P< ). لذا درمان مبتنی بر پذیرش اثر بیشتری در کاهش نهایی خواهی منفی و افزایش نهایی خواهی مثبت دارد (0/05 P< ). نتیجه گیری: می توان برای کاهش نهایی خواهی منفی و افزایش نهایی خواهی مثبت از درمان مبتنی بر پذیرش بهره جست.

زمینه: تدوین برنامه تربیت جنسی نوجوانان، متناسب با فرهنگ ایرانی و بررسی تأثیر آن بر مؤلفه های روانشناختی در دانش آموزان دارای اهمیت فراوانی است. با این وجود تاکنون پژوهشی در مورد تأثیر تربیت جنسی مبتنی بر فرهنگ ایرانی بر ابعاد مختلف خودپنداشت دانش آموزان نوجوان انجام نگرفته است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش بسته تربیت جنسی نوجوانان مبتنی بر فرهنگ ایرانی بر خودپنداشت دانش آموزان متوسطه اول شهرستان تاکستان انجام شد. روش: طرح پژوهش نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون با گروه آزمایش وگروه گواه است . جامعه آماری این پژوهش دانش آموزان مدارس متوسطه دوره اول شهرستان تاکستان در سال تحصیلی 98-1397 هستند که از بین آنها 90 نفر (هر گروه 45 نفر) با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده و به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند. به گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه ای آموزش داده شد و گروه گواه در این مدت آموزشی دریافت نکردند. ابزار جمع آوری داده ها شامل بسته آموزشی تربیت جنسی نوجوانان (محقق ساخته) و پرسشنامه خودپنداشت راجرز (1957) بود. داده ها جمع آوری شده با استفاده از تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد آموزش بسته تربیت جنسی بر خودپنداشت جسمی، اجتماعی، عقلانی و اخلاقی اثر معناداری داشته است (0/01 p< ). نتیجه گیری: براساس یافته های این پژوهش اثربخشی بسته آموزشی تربیت جنسی مبتنی بر فرهنگ ایرانی بر خودپنداشت مورد تأیید قرار گرفت.

زمینه: ناگویی طبعی از عواملی است که باعث به وجود آمدن سازش نایافتگی و اختلاف زوجین می شود. اثر بخشی زوج درمانگری و درمان مبتنی بر پذیرش بر متغیرهای مختلفی در زندگی زوجین تأیید شده است، اما مسئله اصلی این است که چه درمانگری برای زوجین سازش نایافته کارایی بیشتری دارد؟ هدف: مقایسه اثربخشی زوج درمانگری و درمان مبتنی بر پذیرش بر ناگویی طبعی زوجین سازش نایافته بود. روش: پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زوجین سازش نایافته شهر شیراز که به دادگاه خانواده شهر شیراز در سال 1397مراجعه کرده اند بود. از این جامعه 90 نفر به صورت در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه (30نفری)آزمایش 1و2و گواه جایگزین شدند. ابزار عبارتند از، پروتکل های درمان مبتنی بر پذیرش (خانجانی وشکی و همکاران ،1395)، زوج درمانگری رفتاری (رضوی نعمت الهی و همکاران، 1392) و پرسشنامه ناگویی طبعی تورنتو (1994). برای هر سه گروه پیش آزمون پرسشنامه اجراشد، سپس مداخله زوج درمانگری و درمان مبتنی بر پذیرش برای دو گروه آزمایش اجرا، اما برای گروه گواه، مداخله ای اعمال نشد. نتایج با روش آنالیز کواریانس تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد، زوج درمانگری و درمان مبتنی بر پذیرش بر ناگویی طبعی زوجین تأثیر معناداری داشتند (0/001 P< ). بین دو درمان از لحاظ تأثیر بر ناگویی طبعی تفاوت معنادار وجود داشت(0/001 P< ). زوج درمانگری اثر بیشتری در کاهش دشواری در تشخیص احساسات و درمان مبتنی بر پذیرش اثر بیشتری در کاهش دشواری در توصیف احساسات داشتند(0/05 P< )، تنها زوج درمانگری بر کاهش تفکر عینی اثر معنادار داشت(0/05 P< ). لذا زوج درمانگری اثر بیشتری در کاهش ناگویی طبعی داشت. نتیجه گیری: می توان به منظور کاهش ناگویی طبعی از زوج درمانگری بهره جست.

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش هوش معنوی بر مقابله با استرس و ارتباط مؤثر دانش آموزان بود. طرح پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با روش پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه و مرحله پیگیری بود. جامعه آماری شامل همه دانش آموزان دختر پایه هشتم منطقه 12 آموزش وپرورش شهر تهران در سال تحصیلی 97 1396 بود . تعداد 56 نفر به روش خوشه ای چندمرحله ای به عنوان حجم نمونه انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه به شکل تصادفی جایگزین شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه مقابله با استرس اندلر و پارکر (1990) و پرسشنامه مهارت های ارتباطی کرمی (1386) بود. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیره تحلیل شدند. تحلیل آماری داده ها نشان داد 9 جلسه مداخله آموزش هوش معنوی موجب افزایش معنادار در مقابله مسئله مدار و ارتباط مؤثر دانش آموزان و همچنین موجب کاهش معنادار مقابله هیجان مدار و مقابله اجتنابی در مواجهه با استرس شده است.

زمینه: تدوین برنامه تربیت جنسی نوجوانان، متناسب با فرهنگ ایرانی دارای اهمیت فراوانی است. با این وجود تاکنون پژوهشی در مورد تأثیر تربیت جنسی مبتنی بر فرهنگ ایرانی بر خودکارآمدی اجتماعی و خطرپذیری جنسی نوجوانان انجام نگرفته است. هدف: این پژوهش با هدف بررسی تأثیرآموزش تربیت جنسی نوجوانان مبتنی بر فرهنگ ایرانی بر خودکارآمدی اجتماعی و خطرپذیری جنسی دانش آموزان دختر متوسطه اول تاکستان انجام شد. روش: طرح پژوهش نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون با گروه آزمایش وگروه گواه است . جامعه آماری این پژوهش دانش آموزان دختر مدارس متوسطه دوره اول تاکستان در سال تحصیلی 98-1397 هستند. نمونه مورد بررسی عبارت بود از 50 نفر (هر گروه 25 نفر) که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند. به گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه ای آموزش داده شد و گروه گواه در این مدت آموزشی دریافت نکردند. ابزارهای جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه خودکارآمدی کودکان و نوجوانان موریس (2001) و پرسشنامه خطرپذیری نوجوانان ایرانی زاده محمدی و احمدآبادی (۱۳۸7) بودند. داده های جمع آوری شده با استفاده از تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد آموزش تربیت جنسی نوجوانان بر خودکارآمدی اجتماعی دانش آموزان در سطح 0/01 p< تأثیر معناداری دارد و همچنین آموزش بسته تربیت جنسی بر خطرپذیری جنسی دانش آموزان در سطح 0/01 p< تأثیر معناداری دارد. نتیجه گیری: بر اساس یافته ها می توان نتیجه گرفت که تربیت جنسی مبتنی بر فرهنگ ایرانی می تواند موجب افزایش خودکارآمدی اجتماعی و کاهش خطرپذیری جنسی در دانش آموزان دختر شود.

مقدمه و هدف : هدف این پژوهش پیش بینی تصویر بدن و سطوح خودانتقادی بر مبنای طرح واره های ناسازگار اولیه دانشجویان متاهل دانشگاه آزاد کرمانشاه که در سال تحصیلی 95 – 96 بود. روش شناسی: جامعه ی آماری مشتمل بر دانشجویان متاهل دانشگاه آزاد کرمانشاه که در سال تحصیلی 95 – 96 مشغول تحصل می باشد. حجم نمونه مورد پژوهش 200 دانشجو بود. از پرسشنامه روابط چند بعدی بدن- خود (کش، ۱۹۹۰) پرسشنامه طرحواره ناسازگار یانگ، و پرسشنامه مقیاس سطوح خودانتقاد ( تامپسون و زوروف2004،) برای گردآوری داده هااستفاده شد. نتایج: نتایج ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون نشان داد بین طرحواره های ناسازگار اولیه با تصویر بدن و خود انتقاد گری در دانشجویان متاهل رابطه منفی وجود دارد. طرحواره های ناسازگار اولیه یکی از مهمترین پیش بین های تصویر بدن و خود انتقاد گری است . نتیجه گیری : حضور طرحواره های شناختی ناسازگار ممکن است بین افرادی که از تصویر بدن و خود راضی هستند و آنهایی که از تصویر بدن و خود رضایت کمی دارند تمایز ایجاد کند. وجود دیدگاههای بدبینانه نسبت به تصویر بدن و خود ، موجب فراخوانی هیجانات منفی شده و به کاهش توان مقابله شخص با افکار منفی منجر می شود.

هدف: تعیین اثربخشی روان نمایشگری(سایکودراما) بر کاهش میزان افسردگی زنان نابارور صورت گرفت. روش: روش مطالعه، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه گواه و جامعه آماری پژوهش، زنان نابارور مراجعه کننده به ضریب اعتبار این آزمون را با استفاده از شیوه های باز آزمایی، آلفای کرونباخ و ضریب دو نیمه کردن به ترتیب ، با سابقه حداقل دو سال ناباروری بود. از میان آن ها ۳۰ نفر به صورت داوطلب انتخاب و به شکل تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند. هر دو گروه در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری سه ماهه به نسخه دوم پرسشنامه افسردگی بک پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها علاوه بر شاخص های آمار توصیفی از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که میزان افسردگی اعضای گروه آزمایش که در معرض روان نمایشگری قرار گرفته بودند در مقایسه با گروه گواه به میزان معناداری (۰۰۱/۰ (P < کاهش یافت. این نتایج پس از یک دوره ی پیگیری سه ماهه تأیید شد. از روان نمایشگری می توان به عنوان یک روش مداخله ای مؤثر در کاهش سطح افسردگی و تعدیل سایر اختلالات روانی در جمعیت های مشابه استفاده کرد. با توجه به درمان های سخت و طولانی ناباروری و احتمال بروز مشکلات روانشناختی، حضور روان شناسان بالینی در مراکز تشخیص و درمان ناباروری ضروری به نظر می رسد.

این پژوهش با هدف بررسی نقش سبک های دلبستگی و طرحواره های ناسازگار اولیه در پیش بینی ملاک های همسرگزینی دانشجویان دختر انجام شد. نمونه پژوهش300 نفر از دانشجویان مجرد دختر دانشگاه آزاد کرمانشاه که در مقطع کارشناسی ارشد در سال تحصیلی 91-1390 مشغول به تحصیل بودند، بر اساس نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه سبک های دلبستگی بزرگسالان هازان و شیور و پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه یانگ (فرم کوتاه) و پرسشنامه ملاک های همسرگزینی بودند. نتایج نشان داد که از بین سبک های دلبستگی، سبک دلبستگی ایمن با ملاک محتوایی همسرگزینی و سبک دلبستگی اجتنابی با ملاک فرآیندی همسرگزینی رابطه معنادار معکوس وجود دارد. همچنین از بین حوزه های طرحواره های ناسازگار اولیه، حوزه خودگردانی و عملکرد مختل و حوزه محدودیت مختل با ملاک فرآیندی رابطه معنادار معکوس وجود دارد. تحلیل رگرسیون نشان داد سبک ایمن به صورت معکوس و معنادار قویترین پیش بینی کننده ملاک محتوایی همسرگزینی است و سبک اجتنابی به صورت معکوس و معنادار قویترین پیش بینی کننده ملاک فرآیندی همسرگزینی است.از بین طرحواره های ناسازگار، طرحواره خودگردانی و عملکرد مختل به صورت مثبت و معنادار قویترین پیش بینی کننده ملاک محتوایی همسرگزینی است و به صورت معکوس و معنادار پیش بینی کننده ملاک فرآیندی همسرگزینی نیز می باشد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد سبک های دلبستگی و طرحواره های ناسازگار اولیه می توانند در تصمیم گیری افراد برای شریک زندگی تأثیرگذار باشند.