محمدتقى مصباح یزدی

محمدتقى مصباح یزدی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۴۸ مورد.
۱.

شیعیان واقعی؛ پای بند به دین، دوراندیش و نرم خو(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شیعیان واقعی تکالیف الهی موازین اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 299 تعداد دانلود : 879
توصیف و بیان ویژگی های پرهیزگاران و شیعیان واقعی در روایت نوف بکالی و در خطبة متقیان در نهج البلاغه با ذکر سه صفت و ویژگی کلی آغاز می شود که عبارتند از: عرفان به خداوند، عامل بودن به امر الهی؛ و اهل فضایل بودن، و سپس حضرت به تفصیل این صفات و مصادیق کلی آنها را بیان، و همچنین نمادها، جلوه ها و نشانه های رفتاریِ صفات و ملکات اخلاقی شیعیان واقعی را نیز توصیف می کنند. حضرت برای تبیین نخستین و دومین ویژگی های رفتاری آنان می فرمایند: «وَمِنْ عَلَامَةِ أَحَدِهِمْ أَنَّکَ تَرَى لَهُ قُوَّةً فِی دِینٍ وَحَزْماً فِی لِین»؛ از نشانه های شیعیان واقعی و پرهیزگار این است که او را توانمند و نیرومند در دین و دوراندیش و درعین حال نرم خو و سازگار می بینی.
۲.

نقش ایمان و کفر در سعادت و شقاوت انسان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سعادت ولایت ایمان کفر شقاوت مؤمن

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
تعداد بازدید : 620 تعداد دانلود : 262
دلبستگى به زندگى دنیایى موجب مى شود که انسان نعمت هاى خدا را محدود به نعمت هاى مادى ببیند. ازاین رو، وقتى به نعمتى مى رسد مى پندارد خدا به او عنایت کرده، اما وقتى از آن محروم مى شود، مى پندارد که مورد بى مهرى خدا قرار گرفته است. این در حالى است که نعمت هاى معنوى ازجمله ایمان به ولایت و معرفت و محبت، نعمت هاى اصلى خداى متعال هستند و با نعمت هاى مادى قابل قیاس نیستند. در روایات، حرمت مؤمن از حرمت کعبه، بلکه بسى بیشتر شمرده شده است. همچنین سرکشى از مؤمن و عیادت آنان اجر و قرب فراوانى دارد.
۳.

عظمت خداوند و خُردى آفریدگان در چشم شیعیان واقعى(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کمال انسان صفات خداوند عظمت خداوند

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام خداشناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه کلیات مذاهب فقهی شیعه
تعداد بازدید : 31 تعداد دانلود : 672
این مقال شرحى است بر کلام معصوم علیه السلام در باب عظمت خداوند و خردى آفریدگان در چشمان شیعیان واقعى. ما حقیقت خداوند را درک نمى کنیم تنها با دیدن ویژگى هاى متعالى خود و تشبیه صفات و کمالات خداوند به آنها، البته با تنزیه صفات خداوند از جنبه هاى نقص موجود در صفات و کمالات خود، آن ویژگى ها را به خداوند نسبت مى دهیم. یکى از راه هاى درک عظمت خداوند، تفکر درباره آثار عظمت خداوند است: خلقت موجودات، آسمان ها، زمین، کهکشان ها و... . انسان در آغاز اسپرمى بیش نبود که آن را نیز خداوند آفرید، انسان از خود هیچ نداشت، آنچه دارد، از لطف و عنایت خداوندى است، آیا سزاوار است در برابر عظمت آفرینش و این همه نعمت هاى بى نهایت براى خود ارزشى و شأنى قایل شویم! اگر اهل بصیرت باشیم و به مخلوقات خداى سبحان توجه کنیم، باید از عظمت، ظرافت و زیبایى خلقت مدهوش شویم. به راستى شرم آور است انسان از اندامى که خداوند در اختیارش قرار داده براى انجام گناه استفاده کند.
۴.

بى اعتنایى شیعیان واقعى به دنیا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زهد دنیا معرفت توحیدى جهان بینى مادى

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تصوف و عرفان اسلامی کلیات تاریخ تصوف و عرفان
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی اخلاق و تربیت در روایات
تعداد بازدید : 597 تعداد دانلود : 523
این مقال شرحى است بر کلام امیرمؤمنان على علیه السلام در باب ویژگى شیعیان واقعى و بى اعتنایى آنان به دنیا. باورمندى انسان به اینکه براى خواسته هاى انسان مرزى وجود دارد و آزاد نیست که هر چیزى را از هر راهى به دست آورد، ریشه در نوع شناخت و نگرش انسان به هستى دارد. بدون نگرش هستى شناسانه توحیدى، نمى توان کسى را قانع کرد کارى انجام دهد و یا از انجام آن خوددارى کند. مکتب لیبرالیسم بر این جهان بینى مبتنى است که زندگى انسان در دنیا خلاصه مى شود، با مرگ طومار زندگى انسان بسته مى شود؛ لذا همه لذایذ انسان در دنیا خلاصه مى شود و او باید همه همت خویش را نهایت لذت از منافع دنیوى به کار گیرد، اما در جهان بینى الهى، زندگى در دنیا خلاصه نمى شود، سراى جاودانه مقصد نهایى بشر است و بهشت جاودان در انتظار او. در این جهان بینى، رویگردانى از لذایذ گذراى دنیایى، براى نیل به سعادت جاودانه امرى پسندیده است. ازاین رو، افراد زرنگ و موفق، کسانى هستند که به دنیا اعتنایى ندارند و به آن دل نمى سپرند؛ جانشان مجلاى نور الهى است.
۵.

زهد و سلوک شیعیان واقعى(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ظلم و ستم پارسایى زهد و شیعیان غم و شادى پاک دامنى

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تصوف و عرفان اسلامی کلیات تاریخ تصوف و عرفان
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی اخلاق و تربیت در روایات
تعداد بازدید : 738 تعداد دانلود : 443
این مقال شرحى بر کلام امیرمؤمنان على علیه السلام پیرامون سلوک شیعیان واقعى توسط استاد علامه مصباح است. یکى از ویژگى هاى شیعیان واقعى، غم و شادى است که باید در هر دو اعتدال رعایت شود. اندوه، حزن و شادى هر دو مى تواند داراى حکمت و آثار مثبت و یا منفى باشد. هر دو مى تواند براى امور دنیوى و یا اخروى باشد. افراط در شادى و یا حزن براى امور دنیوى و یا اخروى هر دو نکوهیده است. ظلم ستیزى و ظلم پذیرى نیز نتیجه نوع تربیت آدمى است. وجود انسان ها و نسل ستم پیشه محصول نظام تربیتى فاسد است. نظام تربیت دینى به این مهم بسیار تأکید دارد. همچنین پارسایى، پاک دامنى و مسئولیت شناسى، کمک و یارى به اسلام و کوشش همه جانبه براى گسترش آن، از جمله صفات شیعیان واقعى است.
۶.

برنامه شبانه شیعیان واقعى(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن عبادت شیعیان تدبر در قرآن

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت دینی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی اخلاق و تربیت در روایات
تعداد بازدید : 775 تعداد دانلود : 423
امیرمؤمنان على علیه السلام در ادامه خطبه خود، که به معرفى ویژگى هاى پرهیزگاران و شیعیان واقعى اختصاص یافته، برنامه شبانه و روزانه آن مردان صالح و شایسته را یادآور مى شوند. ایشان درباره برنامه شبانه آنها مى فرمایند: «اما شب به پا مى ایستند و قطعاتى از قرآن را به آرامى و با اندیشه و قرائت نیکو مى خوانند. خویشتن را با مثل ها و اندرزهاى قرآن پند مى دهند و دردشان را بدان درمان مى سازند. بخشى از شبشان این گونه گذرد و زمانى نیز پیشانى و کف دست و زانوان و پشت پایشان را بر زمین فرش مى سازند (به حال سجده بر خاک مى افتند). اشکشان بر گونه ها روان مى شود و بدین سان جبار عظیم را مى ستایند و براى آزادى از دوزخ به پیشگاه خداى بزرگ پناه مى برند و ناله سر مى دهند. شب آنها چنین مى گذرد».
۷.

جلوة ذکر و خشوع شیعیان واقعی در برابر خدا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خشوع شیعیان واقعی یاد خدا قساوت قلب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 759 تعداد دانلود : 638
این مقاله شرحی است بر کلام امیرمؤمنان علیه السلام بر صفات شیعیان واقعی. خشوع قلب در برابر خداوند و مداومت بر ذکر الهی از دیگر ویژگی های شیعیان واقعی است؛ «خَاشِعاً قَلْبُهُ ذَاکِراً رَبَّهُ». هر مؤمنی هنگام یاد خدا و شنیدن آیات الهی قرآن، باید خاشع باشد. خاصیت یاد خدا، ایجاد خشوع و انعطاف در دل است و لازمة نرمش دل و تأثیر سخن خدا بر دل، کرنش و خشوع انسان در برابر عظمت الهی است که تجلی آن سجده بر اوست. شیعیان واقعی همواره به یاد خدا و در برابر کلام خدا و عظمت الهی، خاشع هستند. ایشان به انجام اعمال صالح و عبادت خو گرفته اند و با علاقه و اشتیاق و عشق آن اعمال را انجام می دهند و ترک آنها برایشان دشوار است. خداوند برای کسانی که درصدد انجام کار خیر هستند، هم اسباب و وسایل آن را برایشان فراهم ساخته است. ما باید بستر لازم را برای یاد خدا و خشوع و نرمی دل خویش نسبت به آیات الهی و کلام خدا فراهم سازیم تا همواره به سوی خوبی ها گرایش یافته و جذب آنها شویم و از پلیدی ها دوری کنیم.
۸.

جایگاه راست گویى و درست کردارى در معارف اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فطرت دروغ راست گویى آموزه هاى دینى

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق دینی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی اخلاق و تربیت در روایات
تعداد بازدید : 943 تعداد دانلود : 508
این مقاله به ویژگى شیعیان و نقش راست گویى و درست کردارى در معارف ناب اسلامى مى پردازد. امیرمؤمنان على علیه السلام پس از آنکه عرفان الهى و عمل به دستورهاى خداى سبحان و برخوردارى از فضایل و ملکات اخلاقى را سه ویژگى اساسى و کلى شیعیان واقعى برمى شمارند، مى فرمایند: «مَنْطِقُهُمُ الصَّوَابُ»؛ گفتار شیعیان درست و بهنجار است. نعمت سخن گفتن از جمله نعمت هاى بزرگ خداوند سبحان به بشر و وجه تمایز او از سایر حیوانات است. قرآن کریم نیز مى فرماید: «خَلَقَ الإِنسَانَ عَلَّمَهُ الْبَیانَ»(الرحمن: 3 4). سخن گفتن نعمتى است که قوام انسانیت به آن است. اما آفت بزرگ آن، دروغ است؛ چراکه هدف از سخن گفتن، آگاهى بخشى به مخاطب از داشته ها و اطلاعات درست است، و دروغ گمراه ساختن مخاطب است و این خلاف مقتضاى فطرت خدادادى است. در آموزه هاى دینى کلید و منشأ همه پلیدى ها دروغ شمرده شده است.
۹.

عبادت و آخرت طلبى شیعیان واقعى(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عبادت بهشت انگیزه پاداش آخرت طلبى

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تصوف و عرفان اسلامی کلیات تاریخ تصوف و عرفان
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی اخلاق و تربیت در روایات
تعداد بازدید : 385 تعداد دانلود : 996
این مقاله شرحى است بر اوصاف شیعیان واقعى در کلام امیرمؤمنان على علیه السلام. بیان ویژگى هاى شیعیان موجب تشویق، ایجاد انگیزه در میان آنان براى کسب مقامات معنوى است. روش تربیتى قرآن کریم و سیره اهل بیت علیهم السلام بر این اصل استوار است که در تربیت مردم و دعوت آنان به بندگى و عبادت خدا، سطوح گوناگون معرفت را لحاظ مى کنند. براى ایجاد انگیزه در کودکى با دادن وعده هاى مادى، در نوجوانى و با رشد و افزایش معرفت، بیان نتایج دنیوى عبادت و اعمال خیر و با کامل تر شدن عقل انسانى، ثواب اخروى معیار تشویق و ایجاد انگیزه است. انسان براساس فطرت خویش تجارت پیشه و سودگراست. حتى وقتى بندگى خدا هم مى کند، توجه به پاداش و سود دارد که قرار است در قبال آن دریافت کند. اما شیعیان واقعى و مؤمنان فرجام اندیش در قبال تحمل مرارت، سختى ها و اطاعت و بندگى خدا و چشم پوشى از لذایذ دنیا آسایش ابدى و جاودانه را انتظار مى کشند. این معامله سرشار از سود است و در قبال سود اندک دیگر، قابل قیاس نیست.
۱۰.

ویژگی شیعیان واقعی؛ قناعت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قناعت اسراف طمع اعتدال صرفه جویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 913 تعداد دانلود : 969
این مقال شرحی است بر کلام امیرمؤمنان علی علیه السلام در صفات شیعیان واقعی. قناعت از دیگر نشانه های شیعیان واقعی است. برای فهم قناعت باید دو مفهوم اسراف و خرسندی از مصرف بهینه را درک کرد. در اسلام ثروت فراوان نکوهیده نیست، اسراف و تبذیر ناپسند است. فرد باید به قدر نیاز مصرف و از زیاده روی در مصرف با هدف لذت طلبی اجتناب کند. فرد قانع باید کم مصرف کند و اسراف نکند و از اسراف نکردن دیگران خشنود باشد. ازاین رو، حرص و طمع همواره با قناعت در تضاد و ناسازگار است. بهترین راهکار برای دستیابی به قناعت، شناخت سیرة معصومان و تأسی به آنان است؛ روح تعبد و ولایت مداری را باید در خود تقویت کند. علت توصیه به قناعت در اسلام، این است که انسان اگر همواره در پی تهیه مال و ثروت اندوزی باشد، میل سیری ناپذیری به لذایذ دنیوی موجب می شود همه عمر خود را صرف کسب مال دنیا کند و همیشه هم احساس می کند کم است. درحالی که هدف خلقت قرب الهی و نیل به سعادت است که نیازهای مادی دنیا مقدمه و ابتدایی اند و به طور مستقیم به زندگی ابدی و اخروی مربوط نیستند. توجه به قناعت و استفاده درست از امکانات مادی و اجتناب از اسراف و طمع ورزی برای این است که نیروهای ما بیش از اندازه صرف نیازهای مادی نشود و از نیازهای اصیل باز نمانیم.
۱۱.

ضرورت رسیدگى شیعیان به یکدیگر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نعمت شیعیان واقعى آثار بندگى معادباورى

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق معاشرت[اجتماعی]
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق دینی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی انسان و جامعه در روایات جامعه در روایات
تعداد بازدید : 626 تعداد دانلود : 752
این مقاله به شرح و تفسیر اوصاف و ویژگى هاى شیعیان واقعى در کلام معصومان علیهم السلام مى پردازد. ازجمله مهم ترین ویژگى که مى توان به واسطه آن شیعیان واقعى را شناخت، رسیدگى آنان به یکدیگر، به ویژه توجه شیعیان به فقرا و رسیدگى به آنان است. همچنین از دیگر ویژگى هاى شیعیان اینکه به قدر نیاز و ضرورى از دنیا بهره مى گیرند. ازآنجاکه بندگان خالص خدا، قیامت را باور دارند و نگران فرجام خویش در قیامت هستند، سخت به عبادت و بندگى خدا مشغولند و همه همت آنان فراهم سازى توشه براى آخرت است. نیمه هاى شب سر به آستان ربوبى مى سایند و از ترس عذاب اخروى، زارى مى کنند. گویا مست و مدهوشند که این امر ناشى از باور به آخرت و فرجام قیامت است. البته، شیعیان واقعى همواره قدرشناس نعمت هاى بیکرانى هستند که خداى متعال به ایشان ارزانى داشته است.
۱۲.

صفات و اوصاف شیعیان واقعى(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شیعیان اهل بیت علیهم السلام مواسات و احساس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 682 تعداد دانلود : 295
متن حاضر شرحى است بر صفات و ویژگى هاى شیعیان واقعى از نگاه حضرات معصومین علیهم السلام. به راستى چه معیار و ملاکى براى شناخت مؤمنان واقعى و دروغین وجود دارد. این گونه نیست که هرکس به خداوند اعتقاد دارد، مؤمن باشد و یا به سبب دوستى امیرمؤمنان على علیه السلام؛ انسان شیعه آن حضرت محسوب نمى شود. گاهى مى پنداریم که شیعه واقعى هستیم، اما با وارسى شیعیان واقعى در روایات و سیره اهل بیت علیهم السلام اثرى از شیعیان واقعى در خود نمى یابیم. شیطان نیز از همین طریق انسان را فریب مى دهد تا ما را سعادتمند و نیک فرجام قلمداد کند. اجمالاً، شیعیان واقعى به نماز اول وقت پایبندند، مقید به حفظ اسرار اهل بیت علیهم السلام هستند و با برادران دینى مواسات نموده، نسبت به آنان نیکى مى کنند.
۱۳.

برنامه روزانه شیعیان واقعى (1)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شیعیان ترس از خدا بردبارى پرهیزکارى دانایى نیکوکارى

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت دینی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی اخلاق و تربیت در روایات
تعداد بازدید : 880 تعداد دانلود : 481
امام سجاد علیه السلام برنامه «شبانه» شیعیان واقعى را عبادت، توبه، انابه، قرائت قرآن و ستایش خداوند و برنامه «روزانه» آنان را بردبارى، نیکوکارى و پرهیزکارى، مردم دارى و ارتباط خداپسندانه با مردم، جلب رضایت خدا و اجتناب از حرام و گناهان و عمل به تکالیف واجب خدا برمى شمارند. یک مسلمان طبق تصریح قرآن کریم، در برابر هر رفتار ناپسندى باید با مدارا، بردبارى و مدیریت رفتار خود و کاملاً حساب شده عمل کند. علم و دانایى و آگاهى از تکالیف دینى، نیکى کردن و پرهیزکارى ازجمله ویژگى هاى شیعیان است. ترس از خدا از یک سو، لازمه باورداشت خداى سبحان و از سوى دیگر، عامل حرکت و کوشش و عمل. اما بزرگ ترین عذاب شیعیان، حرمان از گفت وگو با خداى سبحان است.
۱۴.

ضرورت گسترش آموزه هاى اهل بیت علیهم السلام در جامعه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شیعیان حلم محبت خدا شیعیان واقعى بردبارى شناخت دین پارسایى

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
تعداد بازدید : 33 تعداد دانلود : 120
این مقاله شرحى است بر کلام حضرات معصومان علیهم السلام در صفات و ویژگى هاى شیعیان. شیعیان واقعى، بندگان شایسته و پرهیزکار خداوند هستند که هرگز به دنیا دلبستگى ندارند؛ از دنیا به قدر ضرورت بهره مندند. به طورکلى صفات شیعیان در دو محور اثباتى و سلبى است، محور اثباتى آنان، انجام وظایف و تکالیف الهى است: براى نیل به قرب الهى نماز اقامه مى کنند، روزه مى گیرند و براى جلب رضاى خدا، زکات پرداخته، انفاق مى کنند و به تهجد و سحرخیزى اهتمام دارند. اما محور سلبى رفتارشان، خوددارى از هر کارى است که آنان را از انجام وظایف الهى و تحصیل علم، تقوا، عبادت و بندگى خدا بازمى دارد که خلاصه همه آنها عدم دلبستگى به دنیاست. این مقاله به تفصیل به شرح این مهم مى پردازد.
۱۵.

رهایى از تباهى و فساد و مظاهر فرهنگ غرب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فرهنگ فضاى فرهنگى مظاهر فرهنگ و تمدن غرب فرجام شیعیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 630 تعداد دانلود : 398
محیط پیرامونى، به ویژه فضاى فرهنگى و زیست گاه انسان، نقش برجسته اى در اصلاح و یا انحراف افراد جامعه دارد. بر اثر اختلاف فرهنگ ها و ارتباط گسترده جوامع با دنیاى غرب از طریق رسانه هاى ارتباط جمعى، فضاى فرهنگى جامعه اسلامى آلوده شده است. تنها راه مبارزه با عناصر فرهنگى بیگانه و مصون ماندن از فرهنگ منحرف غربى، ترویج فرهنگ قرآن و معارف اهل بیت علیهم السلام مى باشد. وظیفه روحانیت، مبلغان دینى، رسانه هاى ارتباطى و به طورکلى متولیان فرهنگ این است که با ترویج فرهنگ سالم و معارف ناب اهل بیت علیهم السلام، به احیاى فضاى فرهنگى در جامعه اسلامى همت گمارند.
۱۶.

شرایط عنایت خداوند به شیعیان و حفظ آنان از خطرها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شیعه شیعه واقعى شیعه ظاهرى

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
تعداد بازدید : 706 تعداد دانلود : 646
این مقاله شرحى است بر کلام معصوم علیه السلام در باب صفات شیعیان توسط استاد علّامه مصباح. عنوان «شیعه» از دیدگاه اهل بیت علیهم السلام، جایگاه، منزلت و قداست خاصى دارد. شیعیان از نظر اهل بیت علیهم السلام، داراى ویژگى هاى ممتازى هستند. ازجمله صفاتى که موجب مى شود شیعیان در پناه خدا از آفات و خطرات دشمنان در امان بمانند، عبارتند از: 1. به اصلاح رابطه با خدا بپردازند؛ 2. ارتباط خود را با امامشان اصلاح کنند؛ 3. به وظایف خویش در قبال برادران دینى عمل کنند. از ویژگى هاى شیعیان اینکه پارساترین و باتقواترین مردمانند، با متانت و آرام سخن مى کنند، عقده گشانى نمى کنند، در ستایش پیشوایان معصوم، زیاده روى نمى کنند، با دوستان اهل بیت علیهم السلام با رفاقت رفتار مى کنند. با گمراهان همنشینى نمى کنند، دشمن اهل بیت را دوست نمى دارند. همچنین در روایاتى متانت، خوشرفتارى، ناآزمندى، نداشتن گمان بد به دیگران، در برخورد با دیگران مهربان، عامل به وظایف خود و عزت نفس، از مهم ترین ویژگى شعیان واقعى شمرده شده است.
۱۷.

سیماى پرهیزگاران در خطبه متقین امیرمؤمنان علیه السلام؛معرفت ناب و تکلیف مدارى (1)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تکلیف معرفت ایمان پرهیزگاران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 434 تعداد دانلود : 952
این مقاله شرحى است بر کلام امیرمؤمنان على علیه السلام در باب صفات متقین و پرهیزگاران. فلسفه خلقت بشر، عبادت و بندگى خداست. خداوند انسان را آفرید و عبادت خود را بر او واجب ساخت و اطاعت و بندگى خود را بر او تکلیف گرداند. خداى متعال روزى همه بندگان خویش را از طریق حلال مقرر کرده است، اگر کسى دنبال روزى حرام باشد، از روزى حلال محروم و عذاب مى شود. خداوند سبحان به بشر عقل را به عنوان راهنماى او اعطا کرده است، اما این عقل نمى تواند مصالح واقعى بشر را به او بنمایاند. لذا براى او قوانین و مقرراتى قرار داد که مطابق آن عمل کند و به سعادت برسد؛ هرچند در عمل به این تکالیف مخیر است. هرگز خداى سبحان تکالیف شاقى را براى بشر وضع نکرده است، اما شیطان همواره او را وسوسه مى کند که از انجام این تکالیف سر باز زند. اینجاست که اختیار بشر، با راهنماى عقل درونى و راهنمایان الهى، ره سعادت را به بشر مى نمایاند.
۱۸.

شکوه عبادت و بندگى نزد شیعیان واقعى(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عبادت شیعیان عبادت خاشعین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 28 تعداد دانلود : 19
این مقاله شرحى است بر کلام امیرمؤمنان على علیه السلام در خصوص عبادت و بندگى شیعیان در روایتنوف بکالى. عبادت دو کاربرد عام و خاص دارد؛ مناسک و تکالیفى همچون نماز، روزه، حج کهبراى اظهار عبودیت در پیشگاه ربوبى است، عبادت خاص و هر کارى که انسان را به خدا نزدیککند، اطاعت و بندگى به معناى عام است. ازجمله اوصاف شیعیان، اطاعت خالصانه خداوند و عبادت خاشعانه و خاضعانه به درگاه ربوبىاست. در این عرصه، نقش چشم و گوش در توجه کامل به خدا بى بدیل است. امیرمؤمنان علیه السلام،تسلیم محض و کامل در مقام اطاعت از خدا و خضوع کامل در مقام عبادت را ازجمله ویژگى واوصاف شیعیان واقعى برمى شمارند. اگر انسان بخواهد مالک اراده خویش باشد، باید مالک ذهنخویش باشد و آنها را کنترل کند. مهار چشم و بازداشتن آنها از گناه به حرام، ازجمله اوصاف شیعیانواقعى است. ساده ترین راه براى مهار ذهنى، و نیل به تمرکز و تقویت اراده، مهار چشم و گوش است.
۱۹.

بایسته ها و نبایسته های عیب جویی و ستایش دیگران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ستایش از دیگران عیب جویی حسد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 450 تعداد دانلود : 679
این مقاله به شرح کلام امیرمؤمنان علی علیه السلام در خصوص صفات شیعیان می پردازد. ازجملة این صفات، ستایش دیگران است. این فقره، به بایسته ها و نبایسته های ستایش و تمجید از دیگران می پردازد. اینکه آیا در اسلام، ستایش و تمجید دیگران، امری پسندیده و نیکوست یا ناپسند؟ پاسخ آن، بسته به شرایط و موارد دارد؛ یعنی چنان نیست که ستایش از هرکس، در هر جا، به هر شکل پسندیده باشد و یا کتمان صفات نیک دیگران و نستودن آنان ناپسند؛ بلکه گاهی ستایش و تمجید واجب، گاهی مستحب، و گاهی درمانگر برخی بیماری های اخلاقی مانند حسد و گاهی نیز حرام و نکوهیده است؛ گاهی در ازدواج و یا احراز پست و مقام سیاسی، در مقام مشورت غیبت و عیب جویی از دیگران واجب است. هرچند ستایش از دیگران و بیان فضایل آنان در نبودنشان فضیلت است، اما دربارة همة افراد این حکم یکسان نیست. اما همواره ستایش از مؤمن نیکو خصال، با هدف برانگیختن محبت مردم ارزشمند است. در داستان هابیل و قابیل و داستان حضرت یوسف در قرآن، نقش حسد بر برادران نمود و جلوه گر است؛ زیرا ستایش یکی، موجب حسد دیگران شده است. یکی از بهترین راه کارهای از بین بردن حسد، تمجید و ستایش کسی است که به او حسد می ورزد.
۲۰.

مهربانی با مردم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مهربانی با مردم عظمت بندگی دیگرخواهی برای خدا عشق به اولیای خدا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 867 تعداد دانلود : 986
این مقال شرحی است بر کلام امیرمؤمنان علی علیه السلام پیرامون نشانه های مؤمنان واقعی. یکی دیگر از این ویژگی های مؤمنان واقعی این است که «مردم به خیرش امیدوار و از آزارش در امان باشند». مهربانی با مردم سفارش دین و آموزه های دینی است. اطاعت و فرمانبردادی از خداون سه مرحله دارد: 1. بنده به جهت ترس از عذاب، خدا را اطاعت می کند. 2. طمع به ثواب و پاداش عامل اطاعت خداست. 3. عشق و محبت به خدا عامل اطاعت و عبادت خداست. مرحلة سوم، مهم ترین و عالی ترین مرتبه عبادت خداست. خدای متعال چون شایسته عبادت است، مؤمن او را عبادت می کند. عبادتی که حضرت معصومان علیهم السلام ما را بدان سفارش می کنند و عمل می کنند، نوع سوم بندگی است. ما هم که خود را پیرو واقعی ائمة اطهار علیهم السلام می دانیم، باید مثل ایشان باشیم. دیگرخواهی و مهربانی با مردم و گذشت و فداکاری در اسلام بسیار سفارش شده و این تنها از عهدة کسانی برمی آید که شیعة واقعی بود، عظمت خدای متعال را درک کرده و با مردم مهربانند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان