جلال درخشه

جلال درخشه

مدرک تحصیلی: استاد علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع)،

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۷۹ مورد.
۴۱.

پیشبرد حقوق بشر در عرصة نابرابری های اجتماعی اقتصادی (رویکرد فرهنگی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال پانزدهم بهار ۱۳۹۳ شماره ۲۵

کلید واژه ها: فرهنگ نظام بین الملل حقوق بشر نابرابری های اجتماعی نظریة انتقادی رفتارهای حمایت گرانه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی حقوق حقوق بین الملل حقوق بشر حقوق اقتصادی،سیاسی،اجتماعی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ
تعداد بازدید : ۱۴۷۷ تعداد دانلود : ۸۷۲
حقوق بشر در حوزة مباحث بین المللی اغلب از منظر سیاسی و بازتاب های آن مورد اعتنا قرار می گیرد. این درحالی است که سنگ بنای حقوق بشر معاصر بر پایة رفع نابرابری ها و آلام اجتماعی- اقتصادی گسترده ای شکل گرفته که در پی جنگ های جهانی و متعاقب آن تعارض ها و بحران های گوناگون به یک معضل پایدار بین المللی مبدل شده است. لذا در چارچوب نظریة مکتب انتقادی که از دو ویژگی مهم (یعنی تبیین ناکارآمدی «وضعیت موجود» با هدف دستیابی به «وضعیت مطلوب» و همچنین اهتمام آن به مقوله های بیناذهنی نظیر فرهنگ، هنجارها و فهم مشترک) بهره می برد، این بخش مهم حقوق بشر از زاویة مباحث فرهنگی کنکاش و بررسی شده و در پایان نیز راهکارهایی برای طراحی ساختارهای نوین بین المللی که حاوی مفاهیم و گفتمانی جدید برای پیشبرد حقوق بشر باشد، ارائه شده است. از آن جمله اجماع سازی حقوقی با تکیه بر اخلاق مسئولیت و نیز ایجاد اتحادیة سازمان های غیردولتی حمایتی پیشنهاد می شود.
۴۲.

Reconstruction of Religious Thought and its Impact on the Shiite Political Discourse in Contemporary Iran (with Special focus on the Thoughts of the Late Ayatullah Mutahhari)

نویسنده:
منبع: Islamic Political Thought, Vol.۱, Issue.۱ (Serial ۱), Spring ۲۰۱۴ 71 - 102

کلید واژه ها: religious thought Contemporary Iran political discourse Shiite school Ayatullah Murtaza Mutahhari

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۱۰
The reconstruction of religious thought is considered one of the essential components of the politico-religious discourse in contemporary Iran towards the revival of religious thought and making religion more efficient. This reconstruction has involved such goals as universality of religious thought towards playing a superior socio-political role, adapting it to the temporal requirements and benefitting from religious potentials towards resisting against domestic despotism and foreign domination. The historical background of this process and understanding its Islamist discourse involve the hard task of identification and evaluation in a world in which we not only witness the opposition of religious and antireligious thought, but we see that the religious thought itself has undergone extensive developments and interpretations. The wide range of this reconstruction among the Shiite scholars of Iran is a turning point in intellectual and practical developments in the history of contemporary Iran. Explaining this issue and its impact on the Shiite political discourse in contemporary Iran, this article seeks to elaborate on religious reconstruction from the perspective of Ayatuulah Murtaza Mutahhari.
۴۳.

Imam Ali on Justice

نویسنده:
منبع: Islamic Political Thought, Vol ۱, Issue ۲, (Serial ۲), Fall ۲۰۱۴ 65 - 99

کلید واژه ها: Imam Ali justice piety wisdom/sagacity equitableness denial of discrimination

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹ تعداد دانلود : ۹
A constant yet complex question in the history of political thought is that of justice, which has been discussed by all political thinkers. Yet, different answers have always been provided to the question what justice or a just act is or what decision can be considered to be a just one. Nevertheless, as a concept throughout history, justice is also a topic constantly dealt with in divine religions, especially in Islamic thought. In Islamic thought, justice is by itself of such significance that it has been frequently discussed in the Holy Quran as well as in the tradition and, subsequently, has been one of the most controversial religious concepts analyzed by Islamic thinkers including philosophers, theologians and Islamic jurisprudents. The present article studies the concept of justice according to Imam Ali, especially because he is the only Infallible Imam throughout the history of Islam who functioned as the head of the political power and led the Islamic society through complex political events and with wide gaps.
۴۴.

کاربرد روش تحلیل هرمنوتیک در مطالعات اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال پنجم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۱۳)

کلید واژه ها: تفسیر تأویل هرمنوتیک متن مطالعات اسلامی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی دوره معاصر (قرون 20 و 21) فلسفه قاره ای هرمنوتیک
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در اسلام
  3. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در غرب
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام کلام جدید
تعداد بازدید : ۱۹۵۳ تعداد دانلود : ۹۴۰
هرمنوتیک به عنوان یک روش مستقل، جایگاه ویژه ای در حوزه تفکر بشری پیدا کرده است. این روش، به ویژه در قرن بیستم، توانسته است دستاوردهای خود را به دیگر حوزه های دانش چون فلسفه، الهیات، علوم اجتماعی، فلسفه علم، و ... ارائه کند و بحث های جدیدی را در آن عرصه ها پی افکند. هرمنوتیک به دو بخش هرمنوتیک فلسفی و هرمنوتیک روشی تقسیم شده است که عمدتاً اولی با گرایش مفسرمحور و دومی با گرایش مؤلف محور شناسایی می شود. در حوزه موضوع این مقاله مهم ترین مسائلی که وجود دارند عبارت اند از: کدام نحله از هرمنوتیک قابل استفاده در مطالعات اسلامی است؟ و آیا می توان بین روش رایج فهم متن در مطالعات اسلامی و هرمنوتیک رابطه ای برقرار کرد؟ نویسندگان این مقاله با مطرح کردن امکان برقراری رابطه میان متون دینی و هرمنوتیک قصد دارند نشان دهند چون به کارگیری هرمنوتیک فلسفی منجر به قرائت های مختلف از دین و اعتقاد به تأثیر پیش فرض ها و در نهایت نسبی گرایی می شود، برای مطالعات اسلامی مناسب نیست، ولی هرمنوتیک روشی و شیوه مؤلف محوری و متن محوری مستتر در آن با رعایت قواعد و مبانی مقبول هرمنوتیک روشی، صحیح ترین راه تفسیر متون دینی در مطالعات اسلامی است
۴۵.

ماهیت انقلاب های اجتماعی (علل وقوع و شرط تداوم) از منظر امیرمؤمنان علی (علیه السلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال چهارم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۹

کلید واژه ها: عدالت ظلم انقلاب های اجتماعی تکبر انقلاب الهی تداوم انقلاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲۸ تعداد دانلود : ۵۸۷
مقالة حاضر با هدف ترسیم الگویِ ماهیت انقلاب های اجتماعی از نگاه امیرمؤمنان علی (ع) به تبیین سیر وقوع انقلاب های اجتماعی در دو ساحتِ عامل واقعی (ارادة الهی) و عوامل عَرَضی (اسباب) می پردازد. در ترسیم این الگو سعی بر آن است تا با بررسی جایگاه خداوند (عامل واقعی) و نخبگان و مردم (عوامل عَرَضی)، در شکل گیری انقلاب، به این پرسش ها پاسخ داده شود: نخست این که، علل وقوع انقلاب های اجتماعی چیست و دوم این که آیا انقلاب را به صرف وقوع آن می توان انقلابی پیروز دانست یا به ثمر رسیدن آن منوط به تحقق معیارها و شروط است.
۴۶.

مطالعه تطبیقی تأثیر نارضایتی انقلابی بر نظام سازی آینده انقلاب در ایران و مصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۷)

کلید واژه ها: انقلاب اسلامی ایران جهان اسلام بیداری اسلامی نارضایتی انقلابی انقلاب مصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶۸ تعداد دانلود : ۱۰۹۰
از نظر تاریخی وجه مشترک انقلاب اسلامی ایران و انقلاب های اخیر در جهان اسلام، ریشه در بیداری اسلامی یکصد سال اخیر دارد اما در نوع نظام سازی دو گونه انقلاب مورد بحث ، تمایزهایی را می توان برشمرد که عوامل موثر بر آن از موضوعات مهم برای پژوهش است. مسأله مقاله حاضر،تبیین وجوه تمایز بسترسازهای شکل دهی به نارضایتی انقلابی در ایران و کشور های اسلامی منطقه و تأثیر آن در نظام سازی آینده انقلابی این کشور ها است. سئوال مقاله این است که چه وجوهی از تمایز در شکل گیری نارضایتی انقلابی در ایران و دیگر انقلاب های اخیر در جهان اسلام را می توان احصاء نمود و این عوامل چه تأثیری بر ماهیت ساختار سیاسی- اجتماعی نظام های برآمده از آن داشته وخواهد داشت. نگارندگان تلاش می کنند، فرضیه پژوهش را با در نظر گرفتن متغیر استقلال و تأکید بر فرهنگ محوری انقلاب اسلامی ایران از یک سو و با محور قرار دادن مسأله تلاش برای ارائه الگوی پیشرفت اسلامی – ایرانی در تقابل با شبه ترقی غربی در ایران معاصر، به تبین تمایزهای مذکور می پردازد. یافته های پژوهش نشان می دهد که اگر چه هر دو تحول مورد بحث برگرفته از مبانی بیداری اسلامی است اما علاوه بر تفاوت در اندیشه های سیاسی اسلامی در شکل گیری نوع نظام سیاسی در این کشور ها با انقلاب اسلامی ایران،برخی تفاوت های ظریف جامعه شناختی در بسترهای شکل دهنده نارضایتی منجر به حرکت انقلابی، در نظام سازی و شکل گیری ساختار سیاسی پس از انقلاب نمود پیدا کرده است. این موضوع انقلاب اسلامی ایران را از تمامی انقلاب های جهان که شامل انقلاب های کلاسیک و انقلاب های جدید است جدا می نماید.
۴۷.

سعادت از دیدگاه امام علی(ع)؛ تحلیل ریشه «سعد» در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۳ تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ 185 - 201

کلید واژه ها: امام علی سعادت دنیوی سعادت اخروی ن‍ه‍ج‌ال‍ب‍لاغ‍ه‌

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۱۳ تعداد دانلود : ۵۰۶
بدون تردید مقوله «خوشبختی و سعادت»، از مسائل بنیادین و پرسش های دیرینه و پایدار بشر به شمار می آید که بسیاری از مکاتب دینی و فکری نیز آن را مد نظر داشته اند. بررسی متون دینی و سخنان پیشوایان دین در رابطه با سعادت بشر و شناخت بهتر این مفهوم از دیدگاه آنان می تواند بر نحوه زندگی فردی انسان و حتی جهت گیری ها و سیاست گذاری های کلان جامعه تأثیر گذارد. این پژوهش بر آن است تا با تمرکز بر موارد به کارگیری ریشه «سعد» در نهج البلاغه امیرالمؤمنین، به دریافت منظور امام علی (ع) از «سعادت» بپردازد. در این مقاله با توجه به کاربرد ریشه «سعد»، به دسته بندی موارد کاربرد این ریشه، و نیز گیرنده سعادت، اعطاکننده آن، ماهیت آن، سعادت دنیوی و اخروی و رابطه امور اخلاقی، دینی و معرفتی با سعادت پرداخته شده و برخی از الزامات و پیامدهای آن برای سیاست بیان گردیده است.
۴۸.

موضع امام رضا(ع) در قبال حرکت های سیاسی علویان در زمان عباسیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال اول زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ 26-57

کلید واژه ها: امام رضا (ع) علویان عباسیان قیام حرکت سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۱ تعداد دانلود : ۳۴۴
یکی از پرسش های اساسی شیعه، موضع ائمه (ع) در قبال حرکت های سیاسی علویان در برابر خلفای وقت است. این مقاله ضمن بررسی زمینه های روی کار آمدن عباسیان و شرایط پس از به خلافت رسیدن آنان، مواضع امام رضا (ع) را در قبال حرکت ها و قیام های علویان مورد بررسی قرار می دهد. برای واکاوی مواضع امام رضا (ع) ، آگاهی از شرایط سیاسی، تاریخی خلافت عباسیان و وضعیت علویان در زمان آنها امری ضروری است. به همین منظور مهم ترین حرکت های سیاسی علویان از آغاز خلافت عباسی مورد بررسی قرار گرفته (خلافت منصور و قیام نفس زکیه، تأسیس سازمان وکالت، خلافت هادی و قیام حسین بن علی بن حسن، خلافت هارون و تشکیل دولت ادریسیان، علویان در زمان خلافت امین و مأمون) و موضع ائمه (ع) در قبال این حرکت ها بیان شده است. در انتهای بحث، به طور خاص قیام هایی که در زمان امام رضا (ع) صورت پذیرفته مورد بحث قرار می گیرند.
۴۹.

سیره سیاسی امام رضا(ع) در برخورد با حکومت جور (مطالعه موردی ولایتعهدی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال اول بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ 7-31

کلید واژه ها: سیره سیاسی امام رضا (ع) حکومت جور ولایتعهدی مأمون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰۸ تعداد دانلود : ۶۲۲
ولایتعهدی امام رضا (ع) از نقاط حساس تاریخ شیعه به حساب می آید. این حساسیت از چند منظر درخور تأمل است: از یک سو تحولات اجتماعی سیاسی عصر عباسیان (مخصوصاً خلافت مأمون)؛ از سوی دیگر، قبول ولایتعهدی امام رضا (ع) . بررسی سیره سیاسی امام رضا (ع) بر این مبنا صورت می گیرد که سیره سیاسی ائمه واقعیت هایی صرفاً تاریخی نیست، بلکه حاوی پندها و اصول ارزشمندی برای پیروان ایشان است. پرسش و محور اصلی این مقاله چگونگی تعاملِ امام رضا (ع) با حکومت جور (به خصوص در جریان ولایتعهدی) است. در ابتدا برای ورود به بحث و ترسیم شرایط اجتماعی سیاسی، برخی مسائل تاریخی مطرح شده در دو مقطع «پیش از ولایتعهدی» و «پس از ولایتعهدی» بررسی می شود. در مقطع «پس از ولایتعهدی» درباره برخی احتما ل ها و شبهه های مربوط به ولایتعهدی امام رضا (ع) بحث و در ادامه، به مواضع سیاسی ایشان پرداخته می شود. باید توجه داشته باشیم مبارزه و مخالفت با حکام جور بر اساس اصول ثابت تعالیم شیعه و نیز با توجه به مقتضیات زمانی و مکانی ، می تواند شکل های گوناگونی داشته باشد و این درست همان چیزی است که در سیره اهل بیت تجلی یافته است. مسئله ای که بر مبنای این تعالیم برای ما روشن شده این است که با وجود شکل های گوناگون مبارزه با حکومت و حکام جور، هیچگاه توقف مبارزه و مخالفت سفارش نشده و حتی در سخت ترین شرایط، سازش با ظالمان مجاز نیست، اما توجه به شکل مبارزه و مصالح عالیه باید مدنظر قرار گیرد.
۵۰.

نسبت اخلاق و سیاست از دیدگاه امام علی (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۲ پاییز ۱۳۹۱ شماره ۳ 37 - 55

کلید واژه ها: اخلاق اخلاقی سیاسی امام علی (ع) سیاست سیاست اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۷ تعداد دانلود : ۳۶۵
یکی از پرسش های دیرینه و پایدار در حوزه اندیشه سیاسی، پرسش نسبت اخلاق و سیاست می باشد. نتیجه تأمل در باره چنین نسبتی منجر به شکل گیری نگرش های متفاوتی شده است. عده ای معتقدند که کاربرد موثر قدرت سیاسی با رعایت اصول و موازین اخلاقی سازگاری ندارد و در نتیجه هیچ آرمانی بدون اعمال قدرت حتی عدالت تحقق نخواهد داشت. در مقابل گروهی معتقدند که اصول اخلاقی بخودی خود آنقدر ارجمند است که باید به صورت دائم تمایلات گسیخته قدرت سیاسی را مهار کند و گرنه سیاست هیچ ارزشی ندارد. مقاله حاضر سعی خواهد کرد که پرسش این نسبت را در اندیشه و عمل حکومتی امام علی(ع) مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده و پاسخی در خور عرضه دارد.
۵۱.

متدولوژی مفهوم شناسی: از فروکاستگی مفهومی تا فروکاستگی پدیدارشناسانه/بررسی موردی مفهوم سیاست در متن اندیشه مسلمانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی دوره پنجم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۷)

کلید واژه ها: سیاست ویتگنشتاین مسلمانان مفهوم شناسی فروکاستگی مفهومی فروکاستگی پدیدار شناسانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲۹ تعداد دانلود : ۷۰۳
یکی از مسایل مهم در فهم ساحت اجتماعی، سخن گفتن از روش است. تا تحولی در عرصه روش شناسی رخ ندهد، جهشی نیز در تولید و آفرینش جدید و متفاوت در حوزه علوم اجتماعی اتفاق نخواهد افتاد. پژوهش حاضر درآمدی است به معرفی روشی جدید در ساحت علوم اجتماعی، البته در سطح خردترِ مفهوم شناسی، تا گامی در جهت نیل به هدف مورد نظر برداشته شود. پرسش اصلی متن حاضر را می توان اینگونه بیان نمود: چگونه توان فهم نسبت به یک مفهوم حاصل می شود و چگونه آن مفهوم برای ما معنادار می شود؟ به عبارت دیگر روش شناسی شناخت یک مفهوم در حوزه علوم اجتماعی چگونه باید باشد؟ بر این اساس با بهره گیری از آموزه های ویتگنشتاین متاخر، اولا مقوله ای بسیار مهم در ساحت علوم اجتماعی یعنی متدولوژی مفهوم شناسی که عموماً نسبت به آن بی توجهی می شود، مورد بحث قرار می گیرد، چرا که عموماً پژوهشگران علوم اجتماعی مفاهیم را آن گونه که باید معنا کنند، معنا نمی کنند و از این رو دچار اختلالی زبانی به نام «فروکاستگی مفهومی» می شوند. ثانیا سعی شده بواسطه معرفی روش و قالبی نو، تحت عنوان «فروکاستگی پدیدارشناسانه»، مسیری جدید جهت فهم و معنابخشی واژگان تاثیرگذار در حوزه های مختلف علوم اجتماعی پیشنهاد شود. در نهایت نیز این روش به عنوان نمونه در مورد مفهوم سیاست در شبکه مفهومی- زبانی اندیشمندان مسلمان مورد بررسی قرار گرفته است، تا به صورت عملی نیز روش فروکاستگی پدیدار شناسانه پیاده شود.
۵۲.

آسیب شناسی ساختاری رژیم صهیونیستی با تأکید بر آسیب های فرهنگی و اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات (نامه پژوهش فرهنگی سابق) سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲۰

کلید واژه ها: اسرائیل مهاجرت معکوس آسیب های فرهنگی و اجتماعی تعارض های هویتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵۷ تعداد دانلود : ۹۱۳
طرح تجزیه و دولت سازی یکی از مواردی است که دولت های استعماری نظیر بریتانیا برای استمرار حاکمیت و حفظ منافع خود در مناطق مختلف جهان به اجرا گذاشته اند. تأسیس رژیم اسرائیل در سال 1948 در همین راستا و با هدف دفاع از منافع غرب در برابر جهان اسلام، صورت پذیرفت. اما از آنجایی که هستة اصلی کسانی که خود را شهروند اسرائیل می دانند عموماً چندپاره است و خارج از مرزهای فلسطین اشغالی به این سرزمین مهاجرت کرده اند، این رژیم نتوانسته است پروژة ملت سازی را در سرزمین های اشغالی با موفقیت به پایان برساند و با آسیب های ساختاری متنوعی نظیر شکاف های قومی، نژادی و مذهبی، منازعه های هویتی میان دین داران و سکولارها، مسئلة اقلیت عرب فلسطینی مسلمان در درون اراضی اشغالی 1948، رشد مهاجرت معکوس و برهم خوردن توازن جمعیتی در سال های آتی و همچنین ظهور اندیشه های ساختارشکنانه نظیر پست صهیونیسم روبرو است. نویسندگان در این مقاله می کوشند چالش های مزبور را مورد بررسی و کندوکاو قرار دهند.
۵۳.

ابعاد اسلام هراسی در بریتانیا پس از یازده سپتامبر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال نهم بهار ۱۳۹۱ شماره ۲۸

کلید واژه ها: دولت رسانه افکار عمومی بریتانیا یازده سپتامبر اسلام هراسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸۸ تعداد دانلود : ۱۱۷۵
بر پایه شواهد و تحقیقات معتبر علمی و دانشگاهی، در مورد وجود اسلام هراسی در بریتانیا تردیدی وجود ندارد. براساس مطالعات انجام شده، ظهور و بروز اسلام هراسی در سه حوزه عمومی، رسانه ای و دولتی قابل پیگیری است. پرسش اصلی این مقاله، سنجش و ارزیابی شکل و شدت اسلام هراسی در هر یک از این حوزه هاست و ضمن بررسی ریشه ها و زمینه های شکل گیری اسلام هراسی در بریتانیا کوشیده تا ابعاد آن را مشخص کند. به طور کلی به نظر میرسد در نوع برخورد و نحوه تعامل با اقلیت مسلمان بریتانیا سیاست های مؤثری به منظور مقابله با اسلام هراسی در هر یک از حوزه های یادشده وجود ندارد و در نتیجه سیاست های موجود، خواسته یا ناخواسته، اسلام هراسی و تبعیض علیه مسلمانان در حال گسترش است.
۵۴.

بررسی جهان شمولی اعلامیه جهانی حقوق بشر از منظر نقد مبانی اومانیستی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲ (پیاپی ۶)

کلید واژه ها: اومانیسم اسلام جهان شمولی حقوق بشر غربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷۲ تعداد دانلود : ۸۷۲
حقوق بشر غربی به معنای حقوقی است که انسان ها صرفاً به دلیل انسان بودن از آن برخوردارند و سرشت دینی و الاهی بشر، که ویژگی «از خدایی» بودن و «به سوی خدا» شدن و «استعداد برای نیل به کمال شایستة انسانی» داشتن را به همراه دارد، در این حقوق نادیده انگاشته شده است. این حقوق با محوریت تفکر لیبرالی، الحادگرایی، فردگرایی، و با نادیده گرفتن مبدأ و منتهای جهان و هستی، غفلت از تکالیف، و به ویژه فرمالیسم، منظومة فکری بسته ای را شکل داده است که هر آن چه غیر غربی خوانده شود از این منظومه طرد می شود و دیگر به آن حقوق بشر اطلاق نمی شود و به جای توجه به اندیشة تعالی بشر، هویت واقعی انسان را نادیده می گیرد و در نتیجه، هرگونه تفاوت، مانند تفاوت عقیدتی، سیاسی، فرهنگی، نژادی، را با چالش جدی مواجه می کند؛ زیرا هر یک از این تفاوت ها سبب شکل گیری هویتی متفاوت از دیگری می شود. در حقیقت، حقوق بشر غربی نه در مرحلة عملی جهان شمول است و نه در مرحلة نظری؛ چرا که نه توانسته است، در طی تاریخِ تکوین خود، اجماع جهانی را همراه کند یا دستِ کم قدر مشترک فرهنگ ها و تمدن ها را در بر بگیرد و نه این که در قبال فرهنگ ها و ادیان و تمدن ها بی طرفی اتخاذ کند و لعاب اومانیستی بودن را از خود بزداید و مبتنی بر نیازهای ابتدایی و فطری بشر تدوین شود. این مقاله بر آن است تا از طریق نقد مبانی اومانیستی حقوق بشر غربی نمایان سازد که پایة این حقوق مبتنی بر اومانیسم الحادی است؛ در نتیجه، ادعای جهان شمولی آن بی بنیاد است.
۵۵.

کژکارکردهای سرمایة اجتماعی و نقش دین در بهبود آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۳)

کلید واژه ها: روش تطبیقی مطالعات سیاسی اسلام کژکارکردی ها سرمایة اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱۷ تعداد دانلود : ۶۹۷
سؤال اصلی در این مقاله این است: آیا مذهب می تواند برای افزایش و بهبودِ کارکرد سرمایة اجتماعی به کار رود و از عوارض منفی سرمایة اجتماعی بکاهد؟ فرضیة نگارندگان این است که اصول سرمایة اجتماعی اسلامی باعث می شود که ویژگی های خاصی بر روابط موجد سرمایة اجتماعی حاکم شود و در نتیجه، بسیاری از کژکارکرد های سرمایة اجتماعی خنثی شود. این مقاله با روش تطبیقی، ابتدا مفهوم سرمایة اجتماعی و کژکارکردهای آن را بررسی می کند و سپس، اصولی را که اسلام در مورد روابط اجتماعی توصیه کرده است در حکم روشی برای بهبود سرمایة اجتماعی معرفی می کند. در این نوشتار، پیشنهاد می شود که آموزه های اسلامی به کار گرفته شود تا از عوارض نامطلوبِِ سرمایة اجتماعی کاسته شود.
۵۶.

دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران در جهان اسلام فرصت ها، اقدامات، اولویت ها و دستاوردها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات (نامه پژوهش فرهنگی سابق) سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۱۶

کلید واژه ها: سیاست خارجی دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران جهان اسلام قدرت نرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۴۶ تعداد دانلود : ۲۰۶۰
دیپلماسی عمومی رویکردی نوین در سیاست خارجی کشورهاست که مردم و به ویژه نخبگان جوامع دیگر را در روابط خارجی هدف قرار می دهد. در سال های اخیر بحث و تحقیق پیرامون دیپلماسی عمومی به ویژه در ایالات متحده آمریکا تعمیق و توسعه یافته و پس از رخدادهای 11 سپتامبر 2001 مطالعات و عملیات دیپلماسی عمومی آمریکا بر جهان اسلام متمرکز شده است. این در حالی است که کشورهای اسلامی کمتر به این مقوله می پردازند و توجه اندکی در به کارگیری آن دارند. نوشتار کنونی به دنبال پاسخی برای این پرسش که دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران در جهان اسلام چگونه است، از الگوی مفهومی و راهبردی دیپلماسی عمومی الهام می گیرد و با تمرکز بر حوزه جغرافیایی جهان اسلام، ابعاد مختلف دیپلماسی عمومی ایران را بررسی می کند. به باور نویسندگان منابع فرصت ساز قدرت نرم جمهوری اسلامی در چارچوب دو راهبرد آموزشی و رسانه ای در دیپلماسی عمومی به کارگرفته شده و با تمرکز بر دو محور خاورمیانه و آسیای مرکزی، دستاوردهایی مانند گسترش بیداری اسلامی و افزایش عمق راهبردی ایران را به دنبال آورده اند.
۵۷.

جنبش اسلامی در اراضی اشغالی سال 1948 فلسطین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال هشتم بهار ۱۳۹۰ شماره ۲۴

کلید واژه ها: اسلام سیاسی جنبش اسلامی فلسطین اشغالی اعراب اسرائیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲۰ تعداد دانلود : ۸۱۱
تا دهه 80 میلادی، نحوه مشارکت مسلمانان ساکن در رژیم صهیونیستی که جمعیت آنان به بیش از یک میلیون نفر می رسد، در چارچوب حضور در احزاب سوسیالیستی و چپ گرا خلاصه شده است و از این تاریخ به بعد است که شاهد ظهور احزاب عربی با رویکرد ناسیونالیستی و قوم محور در اراضی اشغالی هستیم. با تشدید موج اسلام گرایی در منطقه براثر پیروزی انقلاب اسلامی ایران، جریان های سیاسی عربی در اسرائیل تحت تاثیر گفتمان اسلام گرایی قرار گرفتند اما با بروز اختلافات درون جناح اسلام گرا در رژیم صهیونیستی، «جنبش اسلامی فلسطین اشغالی»، به دو طیف شمال (اصول گرا) و جنوب (عمل گرا) تقسیم شد. بررسی این جریان اسلامی و چشم انداز آن که در نوع خود بدیع است، محور اصلی این پژوهش به شمار می رود.
۵۸.

عوامل همگرا و واگرا در روابط ایران و ترکیه پس از به قدرت رسیدن حزب اسلام گرای عدالت و توسعه در ترکیه (2009- 2002)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره سوم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۷ 95 - 124

کلید واژه ها: ایران ترکیه قدرت منطقه‌ای خاورمیانه مسألهی هستهای آمریکا اسرائیل مسأله ی کردها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۹۶
مقالهی حاضر، روابط ایران و ترکیه را از زمان روی کار آمدن حزب اسلامگرای عدالت و توسعه در ترکیه از سال 2002 میلادی تا سال 2009 ، مورد بررسی قرار میدهد. به همین دلیل سعی شده است تا با تأکید بر متغیرهایی از قبیل تلاش دوکشور ایران و ترکیه برای تبدیل شدن به قدرت منطقهای، نگرش دو کشور به مسائل خاورمیانه، مسألهی هستهای ایران، مسألهی کردها در روابط دو کشور، عوامل مؤثر در بسط و فصل روابط و تأثیر روابط ترکیه با آمریکا و اسرائیل و تحول در روابط ترکیه با این کشورها و تأثیر این متغیرها بر روابط ایران و ترکیه، همکاری های اقتصادی که بخش اعظم روابط دو کشور در این حوزه متجلی است را مورد کنکاش قرار گیرد.
۵۹.

تحلیل جنبش های بیداری اسلامی در چهارچوب تطور گفتمان اسلام گرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۴)

کلید واژه ها: انقلاب اسلامی بیداری اسلامی اسلام گرایی جنبش های اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۹۱ تعداد دانلود : ۱۲۸۷
مقابلة مسلمین با عقب ماندگی حاصل از دو پدیدة استعمار و استبداد در قالب توسل به سه گفتمان غرب گرایی، ملی گرایی، و اسلام گرایی چاره جویی شد، اما تجربة تاریخی نشان داد با توجه به عمق اعتقادی مسلمین و جغرافیایی فرهنگی جهان اسلام تنها دست یازیدن به گفتمان اسلام گرایی می تواند مسلمین را در این مبارزه به اهداف نهایی برساند. البته گفتمان اسلام گرایی نیز گفتمانی همگن و یک دست نبوده و بر اساس مقتضیات زمان مراحل تطور مختلف را طی کرده است. این گفتمان با تاکتیک های متفاوت، اما با استراتژی واحد، توانست نرم افزار لازم برای حرکت نهضت های اسلامی را فراهم کند و این نهضت ها توانستند تأثیرات درخور ملاحظه ای را هم در عرصة داخلی کشورها و هم در عرصة جهان اسلام و هم در عرصة بین المللی برجای گذارند. در این تحقیق، به دنبال پاسخ به این پرسش ایم که نخست گفتمان غالب مقابله مسلمین با عقب ماندگی حاصل از دو پدیدة استعمار و استبداد چه سیر تطوری را تا کنون طی کرده و از این به بعد باید طی کند و دوم، این گفتمان در قالب چه رهیافت هایی تحلیل می شود.
۶۰.

رمزگشایی اسطوره در نظام های نشانه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات (نامه پژوهش فرهنگی سابق) سال دوازدهم بهار ۱۳۹۰ شماره ۱۳

کلید واژه ها: اسطوره نشانه شناسی معنای ضمنی مراتب دلالت معنای صریح دورویی دال همنشینی و جانشینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵۵ تعداد دانلود : ۱۲۳۵
این مقاله، ضمن معرفی روش نشانه شناسی به عنوان یکی از جدیدترین روش های تحلیلی در مطالعات فرهنگی، با استفاده از آراء رولان بارت، به واکاوی جایگاه اسطوره در نظام های نشانه ای و قرائت رمزگشایانة اسطوره می پردازد. در این مقاله، مروری بر نظریه های سوسور، پیرس و امبرتو اکو صورت گرفته و وجوه تمایز و اختلاف نظرهای کالر، چندلر و فیسک در مورد آراء سوسور و بارت تشریح شده است. در پایان، انحاء مختلف قرائت اسطوره و قرائت مورد نظر برای شناخت و رمززدایی از اسطوره بیان شده و چند پرسش پیش روی تحلیلگران اسطوره مطرح شده است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان