منیره صالحی

پژوهش حاضر با هدف رواسازی مقیاس انگیزش پژوهشی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی و دانشگاه فردوسی مشهد بود که در سال تحصیلی 91-1390 مشغول تحصیل بودند. از جامعه یاد شده، نمونه ای به حجم 280 دانشجوی تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی و فردوسی مشهد انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها از مقیاس ساخته شده انگیزش پژوهشی و مقیاس خودکارآمدی پژوهشی صالحی و همکاران (1391) استفاده شد. برای احراز پایایی از روش همسانی درونی و برای بررسی ساختار عاملی، از روش تحلیل عاملی استفاده شد. بر طبق نتایج تحلیل عاملی ساختار 3 عاملی انگیزش پژوهشی تأیید شد. همچنین نتایج نشان داد که انگیزش درونی و بیرونی پژوهشی با خودکارآمدی پژوهشی رابطه مثبت معناداری و با بی انگیزگی رابطه منفی معناداری دارد. ضرایب همسانی درونی آلفای کرونباخ برای خرده مقیاس های انگیزش درونی و بیرونی در انجام پژوهش و بی انگیزگی به ترتیب، 93/0، 86/0 و 76/0 به دست آمد. این نتایج نشان می دهد که آزمون روایی و پایایی مقبولی دارد. بنابراین، از مقیاس انگیزش پژوهشی، برای ارزشیابی انگیزش، علائق و نگرش های پژوهشی دانشجویان می توان استفاده کرد.

در دنیای امروز یادگیری زبان دوم از ملزومات پیشرفت تحصیلی و شغلی است و یکی از نیازهای اساسی در این حیطه، تأثیرات محیط کلاسی بر «انگیزش» و «خودکارامدی» دانش آموز در یادگیری زبان دوم است. خودکارامدی و انگیزه تحصیلی از عوامل مهم در یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان هستند. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه علی ادراکات محیطی کلاسی و انگیزه دانش آموزان در یادگیری زبان دوم با میانجیگری خودکارامدی بوده است. جامعه پژوهش حاضر را دانش آموزان دختر پایه یازدهم دبیرستان شهر مشهد تشکیل دادند. نمونه ۴۰۹ نفری به روش خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شد. برای دستیابی به هدف های پژوهش، سه پرسش نامه «ادراکات محیطی کلاس درس عربی»، «خودکارامدی یادگیری زبان عربی» و پرسش نامه «انگیزه یادگیری زبان عربی» توسط محقق طراحی شد. پایایی پرسش نامه ها از «روش هم سانی درونی» (آلفای کرنباخ) و روایی آن ها به دو شیوه روایی سازه و محتوایی اعتبارسنجی شد. برای تحلیل داده ها از «ضریب هم بستگی پیرسون»، «تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی» و «مدل یابی معادلات ساختاری» استفاده شد. نتایج اجرای هم بستگی پیرسون نشان داد که مؤلفه های انگیزه یادگیری زبان دوم، دو به دو با هم هم بستگی دارند (001/p<0). با اجرای الگوی معادلات ساختاری، برای آزمون رابطه ادراکات محیطی کلاسی با انگیزه یادگیری زبان دوم با میانجیگری خودکارامدی در یادگیری زبان دوم، مشخص شد که الگوی پیشنهادی از برازش مناسبی برخوردار است و انگیزه یادگیری زبان عربی از طریق ادراکات کلاسی با میانجیگری خودکارامدی قابل پیش بینی است.

یکی از چالش های مهم تربیت دینی، عدم پویایی و بی انگیزگی یادگیرندگان است. از این رو، ضروری است با بهره گیری از شیوه های خلاقانه نظیر بازی و بازی وارسازی (گیمیفیکیشن)، پویایی لازم در آموزش مفاهیم دینی و قرآن را به وجود آورد. جامعه پژوهشی حاضر، شامل محتوای کتاب های قرآن و هدیه های آسمان دوره ابتدایی چاپ 1400- 1399 و همچنین محتوای رسمی شبکه آموزش دانش آموزی (شاد) این دروس در سال تحصیلی1400- 1399 است. نمونه پژوهش حاضر برابر با جامعه آماری می باشد و از روش سرشماری استفاده شده است. واحد ضبط پژوهش شامل تمامی انواع محتوای کتاب های درسی و فیلم های اموزشی (تمرین، متن، پرسش تصویر) می باشد و داده ها با استفاده از آمار توصیفی تجزیه و تحلیل شده اند. عمده ترین یافته های پژوهش عبارتند از: کتاب های هدیه های آسمان با داشتن 100 فراوانی مرتبط با مولفه های بازی، (45/85%) در مقایسه با کتاب های قرآن، توجه بیشتری به مولفه های بازی داشته است. نتایج بررسی و مقایسه محتوای رسمی اپلیکیشن شاد دروس قرآن و هدیه های آسمان نیز بیانگر این است که محتوای رسمی شاد درس هدیه های آسمان با داشتن 102 فراوانی (28/84 %) توجه بیشتری به مولفه های بازی داشته است. همچنین در این دروس به مولفه های گیمیفیکیشن توجهی نشده است و به طورکلی، در این زمینه، محتوای آموزشی بسیار ضعیف عملکرده است.

هدف از پژوهش حاضر، تحلیل محتوای فیلم های آموزشی شبکه شاد و کتب علوم تجربی دوره اول ابتدایی به لحاظ توجه به آموزش های حفاظت محیط زیست بود. روش پژوهش کمی و از نوع تحلیل محتوای توصیفی بر اساس مقوله های حفاظت محیط زیست و نیز جامعه ی آماری شامل 52 فیلم آموزشی شبکه شاد و کتب علوم تجربی جدیدالتألیف دوره اول ابتدایی در سال تحصیلی1399-1400 بود. نمونه ی آماری برابر با جامعه آماری در نظر گرفته شد. نمونه بر اساس 9 مقوله اصلی و 33 مقوله فرعی، به شیوه ی کدگذاری قیاسی، بررسی شد. ابزار پژوهش چک لیست مقوله های آموزش حفاظت محیط زیست بود، به گونه ای که چک لیست اولیه ابتدا از پژوهش کرامتی و احمدآبادی (2018) انتخاب گردید و روایی آن توسط صاحب نظران تأیید گردید. جهت تأمین پایایی ابزار اندازه گیری، از فرمول هولستی استفاده و درصد توافق 1/78% حاصل گردید. یافته های پژوهش حاکی از آن بود که در محتوای موردبررسی، به آلاینده های طبیعی و مصنوعی خاک و آلاینده های نوری، پرداخته نشده است و در مقایسه پایه ها، توجه فیلم های شبکه شاد و کتب علوم تجربی به مقوله های آموزش محیط زیست، در پایه سوم ابتدایی نسبت به دوپایه دیگر، به صورت قابل توجهی کمتر بود و این محدودیت در پایه سوم، به عنوان نوعی ضعف برای محتوای آموزشی در این پایه، محسوب می شود. همچنین به طورکلی، فیلم های شبکه شاد در مقایسه با کتب علوم دوره اول ابتدایی، آموزش حفاظت محیط زیست را بیشتر موردتوجه قرار داده بود. اصول توالی و مداومت نیز در تدوین محتوای موردبررسی، در دوره اول ابتدایی مشاهده نشد.  

هدف پژوهش حاضر، مقایسه انگیزش، خودکارآمدی و تعهد حرفه ای نومعلمان دانش آموخته ی دانشگاه فرهنگیان و نومعلمانی که از طریق ماده 28 جذب دانشگاه فرهنگیان شده اند، می باشد. روش تحقیق کمی، از نوع توصیفی (علی مقایسه ای) است. نومعلمان خراسان رضوی جامعه آماری تحقیق را تشکیل می دهند. به منظور آزمون مدل، نمونه ای به حجم 347 آزمودنی، از بین 3339 نومعلم خراسان رضوی انتخاب شد. جامعه تحقیق شامل 2426 نومعلم دانش آموخته ی دانشگاه فرهنگیان خراسان رضوی (مشهد) در سال های 1397 و 1396 می باشد و نیز 913 نومعلمانی که از طریق ماده 28 در سال-های 1396 و 1397 جذب دانشگاه فرهنگیان شده اند. پرسشنامه های انگیزش معلمی و خودکارآمدی معلمی و تعهدحرفه ای توسط محقق ساخته و اعتبارسنجی شد. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل عاملی تاییدی و اکتشافی و آزمون تی استفاده گردید. نتایج نشان داد که تعهد حرفه ای و انگیزش معلمی نومعلمان دانش آموخته ی دانشگاه فرهنگیان به صورت معنی داری بیشتراز انگیزش و تعهد حرفه ای نو معلمان جذب شده از طریق ماده 28 می باشد، در حالی که خودکارآمدی معلمی بین دوگروه تفاوت معنی داری نداشت.

این پژوهش بررسی میزان اثر بخشی کرامت درمانی بر کاهش افسردگی و افزایش سازگاری زوجی، زنان آسیب دیده از پیمان شکنی همسر را هدف اصلی قرار داده است. پژوهش حاضر از نظر هدف تحقیق کاربردی است و از نظر روش تحقیق یک مطالعه شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه زنان متاهلی که براثر پیمان شکنی همسران خود دچار افسردگی شده و سازگاری زناشویی آنان کاهش یافته است، شامل می شود که جهت درمان به کلینیک های شهر مشهد مراجعه نموده اند. بدین منظور نمونه ای به اندازه 16 نفر با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس و با توجه به ملاکهای ورود و خروج از کل کلینیک های مشهد انتخاب شدند و بصورت تصادفی در دو گروه آزمایش گواه (هر گروه 8نفر) قرار گرفتند. پرسشنامه های افسردگی بک نسخه دوم و سازگاری زوجی اسپانیر به عنوان ابزار محقق، برای اندازه گیری متغیرهای وابسته، استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل توصیفی داده ها از میانگین، انحراف معیار و برای تحلیل استنباطی از تحلیل کوواریانس تک متغیره و چند متغیره استفاده شد. داده های حاصل از اجرا نشان داد که پرتکل کرامت درمانی معنوی اسلامی بر کاهش افسردگی زنان آسیب دیده از پیمان شکنی همسر و سازگاری زوجی آنان اثر مثبت دارد (001/0>p).

دانشگاه، سازمانی پویا و پیچیده است که میدان جریان تولید اطلاعات (مهمترین عامل تغییر و تحول در سیستم های اجتماعی) می باشد. در زمان کنونی، سرعت تغییر و تحول اطلاعات سریع است و به همین دلیل تغییر و توسعه دانشگاهها به سرعت انجام می گیرد. در چنین شرایطی، چه نوع مفهومی از برنامه ریزی استراتژیکی می تواند پاسخگوی نیازهای دانشگاه باشد؟ در مقاله حاضر به بررسی دست آوردهای نظری در زمینه برنامه ریزی استراتژیک دانشگاهی از 2000 تا 2012پرداخته شده است و نتایج آن با مفاهیم کلیدی که یمنی (1382،ص39) برای سالهای قبل از 2000 به دست آورده، مقایسه گردیده است. جامعه پژوهش حاضر تمامی مقاله هایی که از سایت گوگل، سایت دانشگاه شهید بهشتی، کتابخانه مرکزی و مجلات پژوهشی موجود در کتابخانه دانشگاه شهید بهشتی در زمینه آموزش عالی در دسترس بوده است، می باشد. در این زمینه 54 چکیده مقاله مرتبط با برنامه ریزی استراتژیک در آموزش عالی دریافت و مورد بررسی اولیه قرار گرفت. از میان آنها 24 مقاله به طور کامل دریافت و تحلیل شد. محتوای 15 مورد آن با سوالهای تحقیق حاضر مرتبط بود. بدین ترتیب، پیکره تحلیل محتوای انجام گرفته، شامل 15 مقاله شد. متن هرمقاله با روش تحلیل مقوله ای تحلیل محتوا گردید. پس از انتخاب مقاله ها، براساس تحلیل محتوای مقالات، عبارات کلیدی مقاله ها در 5 مقوله اصلی با عنوان های 1- تعریف برنامه ریزی استراتژیک، 2- ویژگی های برنامه ریزی استراتژیک، 3- چالش های برنامه ریزی استراتژیک، 4- خاص بودن سازمان دانشگاه، و 5- برنامه ریزی استراتژیک تامل پذیر، طبقه بندی شد. یافته های تحقیق نشان می دهد که مهمترین تغییرات مفهومی برنامه ریزی استراتژیک از سالهای 2000 به بعد، مفاهیم زیر هستند: 1- برنامه ریزی استراتژیک از نوع تامل پذیر است. 2- آینده نگری به صورت اکتشافی است. 3- برنامه ریزی استراتژیک مشارکتی است. 3- برنامه ریزی استراتژیک خودسازمانده است. 4- برنامه ریزی استراتژیک پیچیده نگر است. 5- برنامه ریزی استراتژیک تکاملی است. 6- برنامه ریزی استراتژیک بدیهه پرداز و نوآور است و یافته ها نشان می دهد که برنامه ریز استراتژیک مانند یک هنرمند عمل می کند و خلاقیت نقش اساسی در درک وضعیت دانشگاه و یا پاسخگویی به چالشهای درونی و بیرونی آن دارد. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که نوع نگاه به برنامه ریزی استراتژیک نیاز به تحول جدیدی در مفهوم آن دارد. مفهوم طراحی سازگارشونده، می تواند ورودی برای بحث درباره این تحول مفهومی در حوزه" برنامه ریزی دانشگاهی" باشد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه تعهد حرفه ای نومعلمان از طریق یک الگوی علیّ بر اساس خودکارآمدی با میانجیگری انگیزشی معلمی مبتنی بر نظریه شناختی-اجتماعی بندورا و نظریه خودتعیین گری است. روش تحقیق کمّی، از نوع توصیفی و معادلات ساختاری است. نومعلمان استان خراسان رضوی که در سال های95، 96 و 97 شروع به کار نموده اند، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل می دهند. به منظور آزمون مدل، نمونه ای به حجم ۳۴۷ آزمودنی از بین ۳۳۳۹ نومعلمان استان خراسان رضوی انتخاب شد. پرسشنامه های انگیزش معلمی، خودکارآمدی معلمی و تعهدحرفه ای معلم توسط محقق ساخته و اعتبارسنجی شد. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل عاملی تأییدی و اکتشافی، آزمون t و مدل معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج اجرای همبستگی پیرسون نشان داد که انگیزش معلمی، خودکارآمدی معلمی و تعهدحرفه ای معلم دو به دو با یکدیگر همبستگی دارند (p<0.05). با اجرای الگوی معادلات ساختاری برای آزمون رابطه انگیزش معلمی و خودکارآمدی معلمی و تعهدحرفه ای، مشخص شد که الگوی پیشنهادی از برازش مناسبی برخوردار است و تعهد حرفه ای به خوبی از طریق خودکارآمدی معلمی و انگیزش معلمی پیش بینی و تبیین شده است (93/0NNFI=، 09/0=RSMEA).

هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین عوامل مؤثر بر خودکارآمدی پژوهشی از طریق یک الگوی علّی مبتنی بر نظریه شناختی- اجتماعی است. روش تحقیق از نوع توصیفی و مدل معادلات ساختاری است. جامعه تحقیق شامل دانشجویان مقطع دکتری دانشگاه فردوسی و علوم پزشکی مشهد بود. به منظور آزمون مدل، نمونه ای به حجم 126 آزمودنی، از بین دانشجویان مقطع دکتری دانشگاه فردوسی و علوم پزشکی مشهد انتخاب شدند. پرسشنامه های خودکارآمدی پژوهشی و عوامل مؤثر بر خودکارآمدی شامل تجارب پیشین، تشویق دیگران، تجارب جانشین، اضطراب و نگرش به دروس توسط آزمودنی ها تکمیل شد. اعتبار و روایی پرسشنامه های مذکور احراز شد. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل عاملی تاییدی و اکتشافی و مدل معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج اجرای همبستگی پیرسون نشان داد که مؤلفه های خودکارآمدی پژوهشی و برخی عوامل مؤثر بر خودکارآمدی دو به دو با هم همبستگی دارند (05/0p<). با اجرای الگوی معادلات ساختاری برای آزمون رابطه تجارب پیشین، تشویق دیگران، تجارب جانشین، اضطراب و نگرش خودکارآمدی، پژوهشی مشخص شد که الگوی پیشنهادی از برازش مناسبی برخوردار است و خودکارآمدی پژوهشی به خوبی از طریق عوامل مؤثر بر خودکارآمدی پیش بینی و تبیین شده است (91/0 ,NNFI= 091/0 0RSMEA=). برخی ضرایب مسیر الگوی پیشنهادی نیز معنادار بود (01/0p<). عوامل محیطی مانند تجربه های پژوهشی، جو دانشگاهی مشوق و بدون استرس می تواند در افزایش خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان مؤثر باشد. لذا تغییر در شیوه های مدیریت دانشگاهی، برنامه ریزی آموزشی و درسی با هدف افزایش خودکارآمدی پژوهشی، ایجاد باورهای انگیزشی مفید و سازنده و ادراکات محیطی مشوق تحقیق کردن، ضروری است.

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی مدیریت دانشگاه های دولتی تهران مبتنی بر رویکرد مدیریت سیستم های سازگارشونده بود. روش پژوهش استفاده شده در این تحقیق، در زمره تحقیقات ترکیبی است. بخش کیفی پژوهش، تحلیل محتوای اسناد مطالعاتی بود که با هدف استخراج مقوله های " مدیریت سازگارشونده" انجام شد. در بخش کمی، روش توصیفی و پیمایشی است. جامعه آماری بخش کیفی پژوهش، کلیه اسناد مطالعاتی مربوط به دانشگاه سازگارشونده پیچیده و همچنین متن مصاحبه با 9 خبره علمی در زمینه دانشگاه بود. جامعه آماری در بخش کمی پژوهش، شامل کلیه اعضا هیأت علمی دانشگاه های دولتی تهران در سال تحصیلی 94-93 بود. برای جمع آوری داده ها از مقیاس محقق ساخته "مدیریت سازگارشونده پیچیده" استفاده شد. از تحلیل محتوای اسناد مطالعاتی و متن مصاحبه با 9 خبره علمی، الگوی مدیریت سازگارشونده پیجیده در دانشگاه بدست آمد. پرسشنامه های ساخته شده بر اساس این الگو، بر روی 228 استاد دانشگاه های شهر تهران اجرا شد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی بر روی داده های جمع آوری شده، نشان داد که الگو از برازش خوبی برخوردارست (df=194, RMSEA=0/09, CFI=0/98, NFI=0/95 ). پایایی پرسشنامه محقق ساخته 9/0 به دست آمد. از مقیاس " مدیریت سازگارشونده پیچیده" برای ارزشیابی مدیریت دانشگاه ها استفاده شد. نتایج اجرای پژوهش، نشان می دهد که مدیریت و رهبری دانشگاه های نمونه پژوهش، در ابعاد استقلال نسبی، خودسازماندهی و پیچیدگی نمره ای بسیار نزدیک به میانگین ممکن را کسب نموده است. این در حالی است که انتظار می رود دانشگاه های مورد بررسی از استقلال و خودسازماندهی بالایی برخوردار باشند. به واقع، دانشگاه باید متناسب با رشد و بلوغ خود، از استقلال در حوزه مدیریت و رهبری، برخوردار باشد؛ چرا که درجه آزادی در یک سیستم پیچیده سازگارشونده از ویژگی های اساسی سیستم است.

این پژوهش به منظور تحلیل سوالات فیزیک پایه دوازدهم در آزمون سراسری و امتحانات نهایی بر اساس حیطه های شناختی بلوم انجام شده است. جامعه و نمونه آماری این پژوهش شامل سوالات فیزیک پایه دوازدهم در امتحانات نهایی و کنکور در رشته های علوم تجربی و ریاضی فیزیک در سال ۱۴۰۰ می شود. در این پژوهش، سوالات با استفاده از روش تحلیل محتوای کمی بررسی داده ها به کمک چک لیست محقق ساخته مبتنی بر سطوح شناختی بلوم جمع آوری شده اند. سپس داده ها با استفاده از آزمون خی دومورد تحلیل قرار گرفته اند. نتایج نشان داده است که درآزمون سراسری هدف اصلی سنجش سطوح بالای شناختی است، فراوانی 4درصدی در کنکو ریاضی و 9 درصدی در کنکور تجربی سطوح فهمیدن و دانش گواه این ادعا است. در کنکور سراسری، تمرکز بر مفاهیم و اصول اساسی فیزیک و توانایی دانش آموزان در استفاده از آنها در حل مسائل و تفسیر نتایج قرار دارد. در آزمون های نهایی رشته های علوم تجربی و ریاضی فیزیک، نسبت به آزمون کنکور، توجه بیشتری به سطوح دانش و فهم و کمتر به سطوح تحلیل و ترکیب شده است. بین میزان استفاده از سوالات مربوط به سطوح دانش، فهم، کاربرد، تحلیل و ترکیب در آزمون های کنکور و نهایی همخوانی وجود ندارد.