مسعود خوش سلیقه

مسعود خوش سلیقه

مدرک تحصیلی: استادیار مطالعات ترجمه، گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه فردوسی مشهد

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۵ مورد.
۱.

دیدگاه مترجمان غیرحرفه ای به اخلاق در فرایند زیرنویس فیلم های انگلیسی زبان به فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال پنجاه و ششم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 1 - 32

کلید واژه ها: ترجمه دیداری شنیداری طرفدار زیرنویس اصول اخلاقی تابوهای فرهنگی و زبانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۱۳۵
پژوهش حاضر به بررسی نگرش مترجمان غیرحرفه ای به اصول اخلاقی در ترجمه زیرنویس فیلم های انگلیسی زبان به فارسی می پردازد. جامعه آماری شامل تمام مترجمان غیرحرفه ای زیرنویس فعّال در فضای مجازی بود که از میان آنها نمونه تحقیق با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. از مصاحبه نیمه ساختاریافته به عنوان ابزار اصلی تحقیق استفاده شد. به زعم بسیاری از مصاحبه شوندگان، اصول اخلاقی منحصر به وفاداری به متن اصلی و اجتناب از هرگونه دست کاری متن در فرایند ترجمه صرف نظر از مسائل فرهنگی جامعه مقصد و مخاطب آن است. این امر انتقال بسیاری از تابوهای فرهنگی و زبانی غربی در قالب ترجمه زیرنویس را در پی داشته است. هرچند در این ارتباط اجماع نظر کلی بین مصاحبه شوندگان وجود ندارد و به نظر می رسد مترجمان تازه کار در مقایسه با مترجمان باتجربه تأکید بیشتری بر وفاداری کامل به متن اصلی فارغ از هر نوع فیلتر فرهنگی و زبانی دارند.
۲.

کیفیّت صدا و شخصیّت پردازی در دوبله: مورد پژوهی دوبله رسمی فارسی سریال شرلوک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال پنجاه و پنجم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 1 - 30

کلید واژه ها: ترجمه رسانه ترجمه دیداری شنیداری دوبله دوبلور شخصیت پردازی کیفیت صدا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۹ تعداد دانلود : ۱۲۴
دوبله رایج ترین شیوه ترجمه دیداری شنیداری در ایران است. باوجوداینکه دوبله دارای دو کانال دیداری و شنیداری است، پژوهش های محدودی بر روی کانال شنیداری دوبله صورت گرفته است؛ حال آنکه بررسی عوامل فرازبانی دوبله (نظیر تُن صدا، کیفیّت صدا) می توانند از موضوعات درخور توجّه در کانال شنیداری دوبله باشند؛ زیرا که چنین مسائلی بر روی کیفیّت دوبله، انتقال صحیح معنا و برقراری ارتباط با مخاطب تأثیرگذارند. ازاین رو، پژوهشِ ترکیبیِ حاضر بر آن است تا با بررسی دوبله رسمی فارسی سریال شرلوک و نسخه زبان اصلی آن ، کیفیّت صدای بازیگر را از دیدگاه مخاطبان با دوبلور مقایسه نماید و میزان تأثیر تغییر کیفیّت صدا بر شخصیّت پردازی را تعیین کند. در این راستا، از دسته بندی ویژگی های کیفیّت صدای ون لوون (۱۹۹۹) جهت تعیین و مقایسه ویژگی های کیفیّت صدای بازیگر و دوبلور استفاده شد. نظرات ۳۲ شرکت کننده به دو صورت کیفی و کمّی جمع آوری و تحلیل شد. نتایج به دست آمده نشان داد که از مجموع هفت جُفت کیفیّت صدا، صدای دوبلور با بازیگر در چهار جُفت تنش، بازدمی، لرزش و خیشومی شدگی مشابهت داشته و در سه جُفت خش، بلندی و تُن صدا تفاوت معناداری داشته است؛ بنابراین از دیدگاه مخاطبان، بلندتر بودن صدای دوبلور نسبت به بازیگر سبب شده است شخصیّت دوبله، پرخاشگرتر به نظر برسد. همچنین، کاهش خش صدا و زیر بودن صدای دوبلور نسبت به بازیگر، موجب شده از میزان جذابیّت شخصیّت برای مخاطبان کاسته شود. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که صدا برای مخاطبان دوبله اهمّیّت بسیاری دارد و توجّه به انتخاب صدا و شبیه سازی صدای اصلی در دوبله، باعث ارتقای کیفیّت تجربه سینمایی مخاطبان می گردد.
۳.

ملاحظات انتخاب صدا و صداپیشه در دوبله فارسی فیلم و سریال خارجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره دوزادهم مهر و آبان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۴) 133-105

کلید واژه ها: ترجمه دیداری شنیداری دوبله فارسی صدا صداپیشه مدیردوبلاژ فیلم و سریال خارجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۹ تعداد دانلود : ۱۷۵
در ایران، دوبله متداول ترین روش برای عرضه محصولات دیداری شنیداری خارجی به مخاطبان تلویزیون و سینماست. همچنین، سامانه های اینترنتی متعدد اشتراک و هم رسانی فیلم و سریال های خارجی با ارائه نسخه دوبله شده غیر رسمی این محصولات، مخاطبان بسیاری را با خود همراه ساخته اند. بنابراین، با توجه به خیل عظیم مخاطبان دوبله ضرورت پژوهش های بومی مرتبط با دوبله بیش از پیش برجسته می شود. هدف پژوهش اکتشافی حاضر بررسی ملاحظات و معیارهای انتخاب صدا و صداپیشه در دوبله فیلم و سریال های خارجی در ایران است. بر این اساس، نظرات هفت دوبلور و مدیر دوبلاژ حرفه ای، طی برگزاری چند مصاحبه حضوری با ایشان، به صورت کیفی جمع آوری و با استفاده از شیوه نظریه داده بنیاد تحلیل شد. درنهایت یافته ها به چهار دسته عمده انتخاب دوبلور براساس شخصیت پردازی کاراکتر، ویژگی های هنرپیشه، نوع نقش و صلاحدید مدیر دوبلاژ تقسیم شد. همچنین، راهکارهای عملی مدیران دوبلاژ در مواجه با لهجه شامل حذف لهجه، تغییر در دستور زبان، استفاده از واژگان متفاوت، زیرنویس و درنهایت استفاده از زبان ساختگی بود.
۴.

درآمدی بر جایگاه و وضعیت توصیف شفاهی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال پنجاه و چهارم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 1 - 30

کلید واژه ها: توصیف شفاهی ترجمه دیداری شنیداری دسترسی آسان مخاطب کم/نابینا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۸ تعداد دانلود : ۳۶۰
بررسی مطالعات اخیر در حوزه ترجمه دیداری شنیداری حاکی از آن است که پژوهش درباره توصیف شفاهی به عنوان یکی از خدمات توانمندسازی و دسترسی آسان به رسانه برای افراد کم/نابینا در بسیاری از نقاط جهان به طورقابل توجّهی افزایش یافته است، ولی این حوزه نوپا در ایران مراحل بسیار اوّلیّه توسعه و شکل گیری را طی می کند. هدف این نوشتار، بررسی و معرّفی این حوزه و ویژگی ها و ملاحظات مهم در تولید آن در دنیا و همچنین بررسی وضعیت کنونی و اقدامات اوّلیّه انجام شده در ایران است. ازاین رو، با رویکردی اکتشافی از طریق تحلیل اسناد مربوط و همچنین مصاحبه نیمه ساختاریافته با فعّالان حوزه توصیف شفاهی در ایران، شناختی نسبی در این زمینه به دست آمد و یافته های به دست آمده در شش دسته طبقه بندی و تشریح گردید. یافته ها نشان داد که بیشترین میزان تولید توصیف شفاهی به ترتیب به رادیو و یک گروه مستقل غیردولتی (سوینا) اختصاص دارد و سیما به عنوان رسانه ای تأثیرگذار، هیچ اقدامی در این زمینه انجام نداده است. به علاوه، تولید توصیف شفاهی در رادیو به فیلم های بلند سینمایی ایرانی محدود شده، درحالی که در گروه خصوصی «سوینا»، تولیدات توصیف شفاهی از تنوّع بیشتری برخوردار است. در پایان، بر اساس موضوعات تشریح شده و یافته ها، پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی در این حوزه ارائه شد.
۵.

زیرنویس ناشنوایان و کم شنوایان در ایران: راهکارهای متنی زیرنویس درون زبانی فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره یازدهم فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۵۵) 53-80

کلید واژه ها: دسترسی آسان محلی سازی زیرنویس درون زبانی نا/کم شنوایان مهارت خواندن ویژگی های متنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴۰ تعداد دانلود : ۴۵۹
نمایش فیلم با زیرنویس نا/کم شنوایان یکی از اقداماتی است که اخیرا در برخی از سینماهای ایران به منظور دسترسی همگان به رسانه صورت گرفته است. به دلیل اهمیت روزافزون دسترسی به رسانه، پژوهشگران حوزه ترجمه دیداری شنیداری در دو دهه اخیر به بررسی کیفیت زیرنویس نا/کم شنوایان پرداخته اند تا این نوع زیرنویس ها را به نیازها و انتظارات مخاطبان نزدیک تر نمایند. این پژوهش هدف دارد راهکارهای متنی را در یکی از زیرنویس های فارسی نا/کم شنوایان شناسایی کند و آن ها را بر مبنای استانداردهای بدست آمده از مطالعات این حوزه مورد ارزیابی قرار دهد. به این منظور، ابتدا مهارت خواندن نا/ کم شنوایان را توصیف می کند تا ضرورت اعمال راهکارهای متنی روشن گردد. سپس، راهکارهای متنی پیشنهاد شده از سوی صاحب نظران حوزه زیرنویس نا/کم شنوایان را توضیح می دهد. در پایان، یکی از زیرنویس های فارسی نا/کم شنوایان را با گفت وگوهای اصلی فیلم مقایسه می کند تا راهکارهای متنی به کاررفته در زیرنویس شناسایی شوند. مقایسه راهکارهای به کاررفته در زیرنویس فارسی با آنچه در مطالعات زیرنویس نا/ کم شنوایان آمده نشان می دهد راهکارهای متنی به کاررفته در این زیرنویس از اصول و قواعد زیرنویس درون زبانی نا/کم شنوایان چندان پیروی نمی کنند و احتمال می رود زیرنویس پاسخ گوی انتظارات مخاطبان نباشد.
۶.

دیدگاه دانشجویان مترجمی زبان انگلیسی به مهارت های کار تیمی در کلاس آموزش زیرنویس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره یازدهم مرداد و شهریور ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۵۷) 95-119

کلید واژه ها: آموزش ترجمه دیداری شنیداری ترجمه زیرنویس کار تیمی دیدگاه دانشجویان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۲ تعداد دانلود : ۳۱۵
این مقاله به بررسی کلاس آموزش ترجمه دیداری شنیداری و تأثیر دوره آموزش زیرنویس فیلم، سریال و برنامه مستند بر دیدگاه دانشجویان به مهارت های کار تیمی می پردازد. با توجه به زمان بندی محدود پروژه های زیرنویس و همچنین، ویژگی های زبانی و فنی مختلف مورد نیاز برای انجام آن ها، نقش کار تیمی در این تخصص در نهادهای رسمی و حتی گروه های غیررسمی فعالِ ساخت زیرنویس بسیار برجسته است. با هدف بررسی وضعیت موجود و ارتباط آموزش زیرنویس با ارتقای دیدگاه دانشجویان نسبت به مهارت های کار تیمی در فضای آموزشی دانشگاهی ایران، 167 دانشجوی زن و مرد مترجمی زبان انگلیسی انتخاب شدند و در یک دوره زمانی پنج ماهه در 6 کلاس آموزش زیرنویس مهارت های ترجمه و ساخت زیرنویس به صورت گروهی شرکت کردند. بر اساس روش پژوهش شبه تجربی و با استفاده از پیش آزمون و پس آزمون این تحقیق، دیدگاه این دانشجویان در زمینه مهارت های کار گروهی در پیش از شروع دوره و پس از انجام سه پروژه ترجمه برگرفته از بازار کار و ساخت زیرنویس برای سه برنامه مستند بررسی و تحلیل شد. روایی و پایایی آزمون سنجش دیدگاه دانشجویان مترجمی زبان انگلیسی در مورد مهارت های کار تیمی طراحی شده از سوی محققان، نشان داد این آزمون دارای اعتبار مناسبی است، و می تواند در سایر پژوهش های مشابه استفاده شود.
۷.

سیاست ممیزی در دوبله رسمی در ایران: موردپژوهشی سه گانه پدرخوانده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال پنجاه و سوم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱

کلید واژه ها: ایدئولوژی ممیزی ترجمه دیداری شنیداری دوبله سه گانه «پدر خوانده»

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۱ تعداد دانلود : ۴۷۰
پژوهش حاضر با هدف بررسی و طبقه بندی ممیزی های فیلم در رسانه ملی، نسخه دوبله شده سه گانه پدرخوانده را بررسی کرده و ممیزی های آن را استخراج و دسته بندی نموده است. این سه گانه که از آثار برجسته سینمایی جهان است، موضوعات فرهنگی و ایدئولوژیک بسیاری نظیر عشق، خشونت، جنایت و مذهب را در بردارد که در دوبله فارسی از طریق اعمال ممیزی با هنجارهای ایدئولوژیک و فرهنگی کشور همسو شده اند. پارادایم تحقیق، بهره گیری از رویکرد کیفی بوده است و نمونه گیری به روش هدفمند صورت گرفت و داده کاوی به روش تحلیل محتوای استقرایی انجام شده است. یافته های پژوهش نشان داد ممیزی ها در سه سطح تصویر، کلام و صدا اعمال شده اند و مسائل مذهبی، فرهنگی و سیاسی را شامل می شوند. در این فیلم، اغلب صحنه هایی که نمادها و آیین های دین مسیحیت، روابط خارج از ازدواج، روابط جنسی، خشونت، نوشیدنی های الکلی و نمادهای آمریکا را به تصویر می کشند، حذف شده اند و اغلب گفتگوهایی که به همین دست موضوعات اشاره دارد نیز جایگزین یا حذف شده است. سپس یافته ها از طریق مصاحبه با پنج تن از گویندگان و مدیران دوبلاژ سه سویه سازی شد. در پایان، یافته های پژوهش با توجه به پژوهش های قبلی مرتبط بحث شده اند.
۸.

روش های ترجمه آواختنی آهنگ ها در دوبله فارسی پویانمایی لوراکس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال پنجاه و دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱

کلید واژه ها: آهنگ دوبله پویانمایی موزیکال ترجمه آواختنی روش ترجمه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۵ تعداد دانلود : ۵۱۴
ترجمه آهنگ گونه ای از ترجمه است که در آن دو بعد زبانی و موسیقایی با هم درآمیخته اند و این آمیختگی بر سختی آن می افزاید. ترجمه آهنگ به عنوان زیرشاخه ای از ترجمه دیداری شنیداری در سال های اخیر در ایران روند روبه رشدی داشته است و مورد توجه و استقبال شرکت های دوبلاژ فیلم هم قرار گرفته است. در این نوع ترجمه، غیر از ترجمه محتویات زبانی، ابعاد موسیقایی نیز باید مورد توجه قرار گیرند که در این پژوهش بر آن تأکید شده است. مترجمان در دوبله آهنگ های پویانمایی ها با دشواری های متعددی روبه رو هستند، زیرا باید موسیقی و ترانه را هماهنگ کنند تا محصول نهایی، ترجمه ای آواختنی باشد و در عین حال با مضمون ترانه مبدأ و فضای آهنگ نیز هم خوانی داشته باشد. هدف از پژوهش حاضر، یافتن روش های ترجمه آواختنی آهنگ بر پایه مدل فرانزون (2008) با در نظر گرفتن بُعد موسیقایی دوبله پویانمایی موزیکال لوراکس (قِنو و بالدا، 2012) است. در ترجمه آهنگ های پویانمایی دوبله شده لوراکس بنا بر مدل فرانزون (2008) از یک روش محض ترجمه ای استفاده نشده بود. از مجموع پنج قطعه آهنگ این پویانمایی، در چهار قطعه آهنگ، موسیقی مبدأ بدون تغییر حفظ شده بود و ترانه ها برای هماهنگی با موسیقی مبدأ بازنویسی یا ترجمه شده بودند؛ این یعنی تلفیق روش سوم و پنجم فرانزون (2008) و در یک قطعه آهنگ، موسیقی مبدأ عوض شده بود و ترانه ها نیز برای هماهنگی با موسیقی بازنویسی شده بودند که بنابر مدل مذکور یعنی از تلفیق روش سوم و چهارم استفاده شده بود. در انتها، کاربردهای آموزشی و پژوهشی یافته ها بحث شده اند.
۹.

مقایسه حرکات چشمی در خوانش واژگان قاموسی و دستوری زیرنویس های فارسی با استفاده از فناوری ردیاب چشمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره دهم مهر و آبان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۵۲) 313-338

کلید واژه ها: ردیاب چشمی داده های چشمی زیرنویس واژگان قاموسی واژگان دستوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۶ تعداد دانلود : ۳۶۵
هدف پژوهش، بررسی نحوه خوانش و توجه به واژگان دستوری و قاموسی در زیرنویس های فارسی از سوی مخاطبان است. بدین منظور، نمونه ای معیارمحور شامل 33 شرکت کننده ایرانی فارسی زبان (16 زن و 17 مرد) انتخاب شد. سپس با استفاده از دستگاه ردیاب چشمی SMI ، حرکات چشمی آن ها هنگام تماشای سکانسی از یک فیلم فرانسوی زبان همراه با زیرنویس فارسی ثبت شد. در ادامه، داده های کمی چشمی (شامل زمان تثبیت، دفعات تثبیت، زمان اولین تثبیت و عدم تثبیت) برای هر واژه در همه زیرنویس های فیلم استخراج شد و با استفاده از برنامه آماریِ اس. پی. اس. اس. تحلیل شدند. نتایج نشان داد که تفاوت معناداری در خصوص داده های واژگان دستوری و قاموسی در همه چهار سطح زمان تثبیت، دفعات تثبیت، زمان اولین تثبیت و عدم تثبیت وجود دارد. بدین ترتیب، مشخص شد که شرکت کنندگان به مراتب زمان بیشتری را صرف خواندن واژگان قاموسی کردند. همچنین، تعداد نوبت هایی که چشم افراد روی واژگان قاموسی متمرکز می شد در مقایسه با واژگان دستوری بیشتر بود. درصد عدم تثبیت در مورد واژگان دستوری نیز در قیاس با واژگان قاموسی بسیار بیشتر بود. در پایان، چنین می توان نتیجه گرفت که بینندگان به صورت معناداری به واژگان قاموسی توجه کردند. نتایج پژوهش در ارتباط با یافته های پژوهشی پیشین بحث و تبیین شد.
۱۰.

انگیزه ها و دلایل طرفدار زیرنویسی فیلم ها و سریال های کره ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال پنجاه و یکم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۴ تعداد دانلود : ۴۳۳
پژوهش کیفی پیشِ رو، در پی کشف و توصیف دلایل علاقه و گرایش مخاطبان ایرانی به فیلم ها و سریال های کره ای و تولید طرفدارزیرنویس و زیرنویس برای این محصولات تلویزیونی بوده است. برای رسیدن به این هدف، مجموعه ای از اطلاعات توصیفی و شناختی، از مصاحبه با 26 شرکت کنندة منتخب فعال در حوزة تولید طرفدارزیرنویس محصولات کره ای شامل بیست خانم و شش آقا و اطلاعات به دست آمده از تجربیات و مشاهدات پژوهشگر به عنوان یکی از تولیدکنندگان طرفدارزیرنویس در این حوزه گردآوری شده و با تکیه بر نظریة داده بنیاد تحلیل شده است. بازة سنی شرکت کنندگان 14 تا 45 سال است. سابقة فعالیت آن ها در این حوزه یک تا ده سال بوده و اکثراً دارای تحصیلات آکادمیک در رشته های فنی مهندسی یا مرتبط با علوم تجربی است. یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد که اکثریت طیف تولیدکنندگان ایرانی فعال در حوزة طرفدارزیرنویس فارسی فیلم ها و سریال های کره ای هوادارن فرهنگ و محصولات رسانه ای کشور کره بوده که دلیل اصلی علاقة خود به این محصولات را تشابه فرهنگی و استفادة مناسب فیلم سازان کره ای از مفاهیم شرقی در کنار تکنیک های به روز فیلم سازی، به دور از مضامین پوچ غیراخلاقی عنوان نمودند. این افراد با تولید طرفدارزیرنویس فارسی برای این فیلم ها و سریال ها، علاوه بر رفع نیاز دیگر علاقه مندان ناآشنا به زبان کره ای و انگلیسی به زیرنویس فارسی این محصولات، از بازیگر مورد علاقه و محصول رسانه ای محبوبشان نیز حمایت می کنند.
۱۱.

نشر ترجمه ادبیات کودک و نوجوان: وضعیت کنونی، معضلات و عوامل انتخاب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات کودک سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 91-112

کلید واژه ها: ادبیات کودک و نوجوان بازار نشر ترجمه معضلات عوامل انتخاب ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹۸ تعداد دانلود : ۸۸۴
پژوهش حاضر، با بهره گیری از شیوه های مشاهده میدانی، مصاحبه حضوری و پرسش نامه در چارچوبی توصیفی، به بررسی ابعادی از وضعیت کنونی انتشار ادبیات کودک و نوجوان خارجی به فارسی در ایران با تمرکز بر معضلات ترجمه و عوامل موثر در ترجمه و نشر این اثار می پردازد. بدین منظور، از منتخبی از مترجمان و ناشران حرفه ای و شاخص ادبیات کودک و نوجوان برای مصاحبه حضوری و از بیش از یکصد دانش اموز دختر و پسر و به همان تعداد، والدین دانش اموزان دبستانی برای پاسخ به پرسش نامه ها دعوت شد و داده های بدست امده با استفاده از شیوه نظریه داده بنیاد تحلیل و بررسی شدند. به نظر می رسد عواملی چند، رونق و توسعه انتشار ترجمه ادبیات کودک در ایران را باعث شده اند و از ان جمله می توان به این موارد اشاره کرد: عضویت نداشتن ایران در کپی رایت و هزینه ناچیز تولید ترجمه به دلیل حذف هزینه های تصویرگری و تالیف، فراوانی نیروی تحصیل کرده و خوداشتغال در ترجمه با دستمزدهای اندک، جذابیت و تنوع بازار جهانی کتاب، تعداد محدود نویسندگان داخلی، گروه بزرگ نویسندگان زبردست جهانی و رقابت جدی مترجمان در دسترسی به اثار برگزیده بین المللی. برخی از معیارهای انتخاب و ترجمه اثار کودک و نوجوان مبتنی بر نیازسنجی، یاد کودکی و تولید اثار ارزشمند، و برخی معضلات این حوزه مربوط به ترجمه موازی و مجدد، عدم دسترسی به امکانات لازم، و عقد قرارداد ها می باشد. همچنین در پایان، مُدلی از عوامل مؤثر در انتشار اثار ادبی ترجمه شده برای کودک و نوجوان در ایران ارایه می گردد.
۱۲.

بررسی هم آیندها در شفافیت و روانی متن ترجمه شده (موردپژوهی کتاب بیست داستان از بیست نویسنده برنده جایزه نوبل ادبیات)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال پنجاه و یکم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۳۲۹
هدف از پژوهش حاضر بررسی ترجمه از منظر تبیین نقش ترکیبات هم آیند در انسجام و روانی متون ترجمه با توجه به اهمیت ویژه این ترکیبات در ساختار هر زبان می باشد. در این پژوهش، نخست به توصیف مفهوم هم آیندها و معیارهای تعیین آنها در زبان فارسی و اهمیت نقش آن ها در ترجمه پرداخته شده است و سپس به استخراج هدفمند نمونه هایی از این ترکیبات در کتاب بیست داستان از بیست نویسنده برنده جایزه نوبل ادبیات، ترجمه اسدالله امرایی، پرداخته در سه مرحله پیمایش، مصاحبه و مقایسه با مولفه های مطرح در پیشینه هم آیند تحلیل و بررسی شده اند. بدین ترتیب، پرسش نامه ای طرح و در بین 150 دانشجو از رشته های مختلف توزیع شد. در این پرسش نامه، از داوطلبان خواسته شد میزان قابل درک بودن و رایج بودن هم آیندهای استخراج شده را مشخص کنند. همچنین مصاحبه ای با هشت نفر برگزار شد و نظر آنان درمورد ترجمه و هم آیندهای مذکور پرسیده شد. نتایج بخش های مختلف نشان داد که هم آیندهای به کار رفته در متن ترجمه از بسامد بالایی در گفتمان رایج روزمره برخوردار نیستند، رابطه ذهنی یا تداعی خاص با یکدیگر ندارند، و این سبب شده که متن انسجام و روانی لازم را نداشته باشد.
۱۳.

ترجمه نشانه نظام گرافیکی: مطالعه موردی دو نسخه دوبله حرفه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال پنجاهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۶ تعداد دانلود : ۳۲۵
در پیشینة ترجمة دیداری شنیداری، از ایران به عنوان کشوری دوبله محور یاد می شود. در حالی که در همین شیوه، مترجمان و دوبلورها با نشانه نظام های معنایی سروکار دارند که به صورت عنوان، زیرنویس و نوشته روی تصویر ظاهر می شود و در مجموع، در مطالعات فیلم «نشانه نظام گرافیکی» نامیده می شود. با توجه به رشد روز افزون مطالعات دیداری شنیداری و نقش مهم نشانه نظام گرافیکی در درک بهتر فیلم، مطالعات نسبتاً کمی در این حوزه انجام شده است. از این رو، نویسندگان این مقاله به بررسی و مقایسه دو روش ترجمه صدای برون کادری و جایگذاری در برگرداندن نشانه نظام گرافیکی در دو نسخه دوبلة رسمی فارسی از فصل اول شرلوک پرداخته اند. نتایج نشان می دهد از مجموع 28 صحنة مربوط به نشانه نظام گرافیکی متحرک، شبکه تلویزیونی بی بی سی تمام آن ها را با روش جایگذاری برگردانده، در حالی که صدا و سیمای ایران 5 صحنه را با روش ترجمه صدای برون کادری بدون ترجمه باقی گذاشته است. با بررسی کیفی محدودیت ها و برتری های دو روش نسبت به یکدیگر، نویسندگان عمده ترین دلیل ترجمه نشدن نشانه نظام گرافیکی در ترجمه صدای برون کادری را «تعامل نشانه نظام ها» یافتند. در پایان نیز، برای انجام پژوهش های آتی در این حوزه پیشنهادهایی ارائه شده است.
۱۴.

عاملیت مترجم و ویژگی های ترجمه غیرحرفه ای بازی های ویدئویی (موردپژوهی آنچارتد 4: فرجام یک دزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره هشتم آذر و دی ۱۳۹۶ شماره ۵ (پیاپی ۴۰)

کلید واژه ها: بازی های ویدئویی محلی سازی ترجمة غیرحرفه ای عاملیت مترجم پیدایی مترجم زیرنویس آنچارتد 4: فرجام یک دزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۸ تعداد دانلود : ۳۷۳
هدف این پژوهش اکتشافی بررسی پدیدة محلی سازی بازی های ویدئویی به فارسی ازمنظر ترجمة غیرحرفه ای در ایران است. به طور خاص، در این مقاله، ترجمه های گیم پلی بازی معروف آنچارتد 4: فرجام یک دزدرا ازمنظر عاملیت مترجم و ویژگی های ترجمه بررسی می کنیم. زیرنویس های ترجمه شده به فارسی این گیم پلی، به صورت غیرحرفه ای انجام شده و محصول ترجمه شده از سرویس اشتراک ویدئوی آپارات قابل دریافت است. در این پژوهش، در دو سطح کلان و خرد، تحلیل کیفی داده ها را انجام دادیم. در مرحلة نخست، ازطریق مصاحبه با مترجم این گیم پلی، اطلاعاتی را درمورد انگیزه و همچنین دانش این مترجم غیرحرفه ای به دست آوردیم. در مرحلة دوم پژوهش، معادل پنج ساعت ویدئوی زیرنویس شدة گیم پلی بازی مذکور را با تمرکز بر پیدایی مترجم، مسائل فنی و زبانی مطالعه  کردیم. نتایج سطح کلان پژوهش نشان داد که هدف زیرنویس گذار تقویت بسندگی زبان انگلیسی خود است و ازمنظر جامعه شناختی بوردیو، درپی کسب سرمایه های فرهنگی و نمادین است. یافته های سطح خرد، ازجمله ارائة  توضیحات و تفسیر محتوای متن اصلی در زیرنویس ها، پیدایی مترجم و ارتقای عاملیت او را نشان می دهند. نتایج موردپژوهی این گیم پلی نشان می دهد که زیرنویس های موجود در بیشتر موارد، از اصول و قواعد استاندارد در صنعت زیرنویس گذاری حرفه ای فاصلة زیادی دارد و برگردان فارسی شامل خطاهای مختلف زبانی و استنباطی است.
۱۵.

نظریه ذخایر فرهنگی زوهر و بررسی راهبردهای ترجمه ریزفرهنگ ها: مورد پژوهشی رمان دایی جان ناپلئون در برابر ترجمه انگلیسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال پنجاهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱

کلید واژه ها: ذخایر فرهنگی ریزفرهنگ ایون زوهر دائی جان ناپلئون عناصر فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۴ تعداد دانلود : ۵۶۳
مطالعه پیش رو به ارتباط میان فرهنگ و ترجمه می پردازد. نظریه ذخایرِ فرهنگی ایون زوهر (ابن زهر) مبنای این کار قرار گرفته، و رمان فارسی دایی جان ناپلئون در برابر ترجمة انگلیسی آن به عنوان نمونه انتخاب شده است. این رمان به عنوان پیکره، ۴۶۲ صفحه و بالغ بر ۲۳۰ هزار کلمه است. ابتدا ریزفرهنگ ها در متن مبدأ به همراه ترجمه شان در مقصد استخراج شدند. با استفاده از تئوری داده بنیاد، نمودار درختی ذخایرِ فرهنگ ایرانی به دست آمده است. راهبردهای مترجم افزایش، انتقال عینی، بومی سازی، حذف، تفصیل و فرهنگ زدایی بوده اند. گروه های ریزفرهنگ ها و راهبردهایشان، به همراه فراوانی آن ها و درصد راهبرد هر گروه ریزفرهنگ تهیه شد. به علاوه، برای هر راهبرد هم مقایسه گروه ها انجام گرفت. نمودار کلی راهبردها در ترجمه نیز تهیه شد که با بررسی آن مشخص شد، مترجم بیشترین راهبردش در قبال ریزفرهنگ های ایرانی ابتدا فرهنگ زدایی و سپس بومی سازی بوده است.
۱۶.

تحلیل شیوه های گوناگون بازنمایی گفتار در داستان های فارسی قبل و بعد از نهضت ترجمه در عصر قاج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و ادبیات فارسی (دانشگاه خوارزمی) سال بیست و چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲۶ (پیاپی ۸۱)

کلید واژه ها: نهضت ترجمه داستان فارسی بازنمایی گفتار شیوه های بازنمایی گفتار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶۳ تعداد دانلود : ۱۳۲۰
بازنمایی گفتار از مهم ترین ابزارهای نویسندگان در تألیف متون روایی و به خصوص داستان به شمار می رود. نقل قول مستقیم و غیرمستقیم، که دو شیوه بازنمایی گفتار هستند، نام های آشنایی در زبان فارسی محسوب می شوند، اما درباب بازنمایی گفتار در زبان فارسی کمتر بحث شده است. مقاله حاضر به بررسی و مقایسه شیوه های گوناگون بازنمایی گفتار در داستان های فارسی قبل از نهضت ترجمه در دوره قاجار و داستان های تألیف شده بعد از این نهضت می پردازد و ویژگی های بسامدی، کارکردی و زبان شناختی هرکدام از مقوله های بازنمایی گفتار را ارزیابی می کند. برای این کار از الگوی بازنمایی گفتار سمینو و شرت (2004) بهره گرفته شده است که برپایه الگوی لیچ و شرت (1990) استوار است. داده های این تحقیق از هفت داستان فارسی مربوط به قبل از نهضت ترجمه و هفت داستان مربوط به بعد از این نهضت با حجم برابر انتخاب شده است. در پایان، این نتیجه حاصل شد که گفتار مستقیم (آزاد) بیشترین کاربرد را در داستان های قبل و بعد از دوره ترجمه به خود اختصاص داده است که دلیل آن نیز ماهیت این مقوله در دادن حالت نمایشی به گفتار و زنده و ملموس تر جلوه دادن آن است. کاربرد زیاد گفتار مستقیم (آزاد) در داستان های جدید با توجه به اهمیت یافتن فردیتِ شخصیت های داستانی در رمان های مدرن نیز توجیه پذیر است. همچنین، در طول زمان از تعداد گفتار مستقیم (آزاد) و روایت کنش گفتار به منزله شیوه های بازنمایی گفتار کاسته شده و بر تعداد گفتار غیرمستقیم و خصوصاً غیرمستقیم آزاد افزوده شده است.
۱۷.

بررسی و نقد کتاب «روش شناسی پژوهش در مطالعات ترجمه»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال شانزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۵ «ویژه نامه زبان شناسی و زبان های خارجی»
تعداد بازدید : ۱۹۲۹ تعداد دانلود : ۱۱۴۴
پژوهش نظام مند و شناخت شیوه ها و رویکردهای رسیدن به مطلوب علمی، دغدغه های مهم جامعه علمی اند. نمود این دغدغه ها در مطالعات ترجمه تلاش های پراکنده ایست در قالب مقاله ها و کتابهایی روزافزون. روش شناسی پژوهش در مطالعات ترجمه نیز تلاشی است در جهت تهیه منبعی جامع درباره روش پژوهش ویژه مطالعات ترجمه. در این کتاب، سالدانا و اُبراین میان رشته ای بودن مطالعات ترجمه را پیوسته در نظر داشته اند و درک معرفت شناسی و غایت شناسی پژوهش را مقدم بر هر اقدامی در این زمینه دانسته اند؛ این دو مؤلفه ها و عناصر پژوهش را تبیین کرده اند، اخلاق پژوهش را از نظر دور نداشته و براساس مطالعات توصیفی ترجمه، به روش ها و رویکردهای خاص پژوهش ترجمه پرداخته اند. در نقد پیشِ رو، نخست فصول هفتگانه این کتاب از نظر گذرانده شده است. در ادامه به بررسی و نقد ساختار و محتوای کتاب پرداخته شده و نقاط ضعف و قوت آن بحث شده است. نویسندگان نقدِ پیشِ رو، با نگاهی به هدف کتاب و بررسی کاستی ها و نقاط قوت آن، مناسب بودنش را برای تدریس در دوره های ارشد و دکتری در دانشگاه های ایران جویا شده اند.
۱۸.

فرایند و ویژگی های زیرنویس غیرحرفه ای در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال چهل و نهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲

کلید واژه ها: زیرنویس ترجمه دیداری شنیداری ترجمه غیرحرفه ای زیرنویس غیرحرفه ای انیمه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱۰ تعداد دانلود : ۶۵۱
این پژوهش اکتشافی به توصیف پدیده نوظهور زیرنویس غیرحرفه ای در بستر ترجمه دیداری شنیداری در ایران می پردازد. این تحقیق با استفاده از داده های کیفی جمع آوری شده از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با نمونه ای منتخب از زیرنویس گذارن غیرحرفه ای ایرانی و محصولات ایشان، فرآیند تولید و نحوه عرضه زیرنویس غیرحرفه ای فارسی، دست اندرکاران و جزئیات فنی، و امکانات و تجهیزات مورد نیاز را معرفی می نماید. تحصیلات شرکت کنندگان (۳ نفر مرد و ۴ نفر زن) غالبا در رشته های علوم پایه و مهندسی با میانگین سنی حدود ۲۳ و سابقه فعالیت بین ۷ تا ۱۰ سال بود. مراحل اصلی معرفی شده فرآیند تولید زیرنویس غیرحرفه ای فارسی شامل ۱) تهیه نسخه اصلی انیمه، ۲) ترجمه، ۳) ویرایش ترجمه، ۴) زمان بندی، ۵) فرمت بندی و تنظیم ترانه تیتراژ، ۶) ویرایش نهایی، ۷) انکد فایل ویدئو و اسکریپت ترجمه شده، ۸) کنترل کیفیت، و ۹) انتشار نسخه نهایی می باشد. همچنین، در بررسی کیفیت نمونه ای تصادفی از محصولات زیرنویس غیرحرفه ای اشتباهات زبانی و ترجمه ای واضحی مشاهده گردید که با توجه به عدم آموزش رسمی زیرنویس گذارن غیرحرفه ای ایرانی، همانند دیگر همتایان خود در دیگر نقاط جهان دور از انتظار نبود.
۱۹.

چالش های زبانی و فرازبانی در ترجمه شفاهی متوالی: موردپژوهی ترجمه سخنرانی باراک اوباما(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۵ بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ 19 - 40

کلید واژه ها: ترجمه شفاهی متوالی سخنرانی سیاسی چالش های ترجمه زبانی فرازبانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۱ تعداد دانلود : ۲۴۱
چالش های زبانی و فرازبانی در ترجمه شفاهی متوالی: موردپژوهی ترجمه سخنرانی باراک اوباما چکیده ترجمه شفاهی گفتمان سیاسی کار دشوار و پرمسئولیتی است. یک ترجمه اشتباه در این امور می تواند پیامدهای ناگواری برای مردم یک یا چند کشور به همراه داشته باشد. در این پژوهش کیفی با بررسی عملکرد شش شرکت کننده در ترجمه شفاهی متوالی دو گزیده کوتاه از سخنرانی های باراک اوباما به فارسی، سعی در یافتن چالش های زبانی و فرازبانی چنین ترجمه هایی نمودیم. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش نظریه داده بنیاد انجام شد. نتایج نشان می دهند که در این پژوهش، شرکت کنندگان بیشترین چالش را به ترتیب در ترجمه فعل ترکیبی، اصطلاحات تخصصی، نوواژه ها، افعال همراه با فعل کمکی، افعال مجهول و گذشته ساده داشته اند. فقدان دانش پس زمینه ای موضوع گفتار، مشکل در شنیدن و حفظ تمرکز نیز از دیگر چالش های عمده در ترجمه شفاهی بوده است. سرعت گفتار صرفاً در ترجمه جمله های طولانی مشکلاتی را به همراه داشته است.
۲۰.

هوش روایی و کیفیت ترجمه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال چهل و هشتم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲

کلید واژه ها: انگلیسی فارسی کیفیت ترجمه هوش روایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱۰ تعداد دانلود : ۵۹۱
علاوه بر مهارت های زبانی در ترجمه که در طول چند دهه گذشته همواره مورد توجه محققان این رشته بوده، بسیاری از مباحث و مطالعات جدید در حوزه کیفیت ترجمه، معطوف به تأثیر غیرقابل انکار جنبه ذهنی و شناختی مترجم در ترجمه شده است. در این تحقیق در پی این هستیم تا از این رویکرد روان شناسانه استفاده کنیم و به بررسی رابطه احتمالی بین مفهوم نوظهور هوش روایی (در حوزه مطالعات ترجمه) و کیفیت ترجمه بپردازیم. در این مطالعه رابطه محتمل بین هوش روایی و کیفیت ترجمه مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق 104 دانشجوی سال چهارم ترم آخر رشته مطالعات ترجمه در مقطع کارشناسی شرکت کردند. یافته های تحقیق نشان دادند که رابطه معناداری بین کیفیت ترجمه دانشجویان و هوش روایی آن ها وجود دارد. تمام زیرگروه های هوش روایی نیز با کیفیت ترجمه رابطه ای معنادار داشتند. به علاوه، در این تحقیق تفاوت معناداری بین کیفیت ترجمه دو گروه دانشجویان با هوش روایی بالا و دانشجویان با هوش روایی پایین وجود داشت. در پایان، یافته های تحقیق مورد بحث و بررسی قرارگرفته اند و به نتایج حاصل از آن اشاره شده است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان