سیروس عالی پور بیرگانی

ایام امتحانات، دورانی پر استرس در زندگی دانشجویی است، و بر این مبنا این  پژوهش با هدف بررسی رابطه علّی انگیزش تحصیلی و رویکردهای مطالعه با میانجی گری راهبردهای مقابله ای انجام گرفت. مطالعه حاضر توصیفی- همبستگی بود. 331 دانشجو از میان کلیه دانشجویان دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز به روش تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای استفاده در این پژوهش شامل مقیاس تجدید نظر شده انگیزش تحصیلی ه ارتر (R-HAM)، مقیاس تجدید نظر شده راهبردهای مقابله ای (R-COP) و سیاهه رویکرد و مهارت های مطالعه برای دانشجویان  (ASSIST) بودند. ارزیابی مدل پیشنهادی با استفاده از روش آماری تحلیل مسیر و آزمون بوت استراپ (ماکرو پریچر و هیز) انجام شد. بر اساس نتایج، مدل پیشنهادی از برازش مطلوبی با داده ها برخوردار بود. به طور کلی، نتایج نشان داد انگیزش درونی با راهبردهای مقابله گرایشی و رویکرد مطالعه عمقی رابطه مثبت و با رویکرد مطالعه سطحی رابطه منفی دارد. رابطه انگیزش بیرونی با راهبردهای مقابله اجتنابی و رویکرد مطالعه سطحی رابطه مثبت و انگیزش  درونی با راهبردهای مقابله اجتنابی و رویکرد مطالعه سطحی رابطه دارد. انگیزش درونی ازطریق راهبردهای مقابله ای گرایشی با رویکردهای مطالعه عمقی و راهبردی دانشجویان ارتباط مثبت و انگیزش بیرونی نیز ازطریق راهبردهای مقابله ای اجتنابی با رویکرد مطالعه سطحی رابطه مثبت دارد. نتایج از تحریک انگیزه های درونی دانشجویان به منظور اتخاذ سبک مقابله ای گرایشی و در نتیجه تقویت رویکردهای مطالعه عمیق و راهبردی در آنان حمایت کرده اند.

هدف این پژوهش، بررسی ارتباط بهزیستی معنوی با پایستگی در اهداف بلندمدت (ثبات علایق و پایداری در تلاش) و لذت از یادگیری در دانشجویان دختر بود. بدین منظور، 146 نفر از دانشجویان دختر خوابگاه دانشگاه شهید چمران اهواز، به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. سپس، پرسش نامه های بهزیستی معنوی، خرده مقیاس لذت یادگیری، مقیاس هیجان های پیشرفت پکران و مقیاس پایستگی را تکمیل کردند. داده های گردآوری شده با استفاده از روش های رگرسیون گام به گام و مدل یابی معادلات ساختاری تحلیل شدند. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که از بین ابعاد بهزیستی معنوی، ارتباط با طبیعت و ارتباط با خود، مهم ترین پیش بین های لذت از یادگیری بودند و ارتباط با خود و ارتباط با دیگران، پایداری در تلاش را پیش بینی کردند. همچنین، لذت از یادگیری میانجی گر رابطه بهزیستی معنوی، با پایستگی در اهداف بلندمدت بود. بنابراین، یکی از آثار بهزیستی معنوی، پایداری در تلاش برای دستیابی به اهداف بلندمدت و تجربه هیجان لذت در حین فعالیت های یادگیری است که اهمیت آن را در زندگی تحصیلی و غیرتحصیلی دانشجویان نشان می دهد.

هدف پژوهش حاضر، آزمون و مقایسه  مدل رابطه علی الگوهای ارتباط خانوادگی(گفت و شنود و همرنگی، فراشناخت و گرایش به تفکر انتقادی  با میانجی گری باورهای معرفت شناختی در دانش آموزان پسر  و دختر  پایه های  مختلف تحصیلی دبیرستانی( متوسطه اول و  دوم)  شهر اهواز بود.  جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان  پسر و دختر  دبیرستان های شهر اهواز بود که به روش نمونه گیری  خوشه ای تصادفی چند مرحله ای 808 نفر به عنوان نمونه از میان آن ها انتخاب شدند. در پژوهش حاضر پنج پرسشنامه،  یعنی الگوهای ارتباط خانوادگی کوئرنر و فیتزپاتریک (2002)، آگاهی های فراشناختی شرا و دنیسون (1994)، پرسشنامه  باورهای معرفت شناختی بیلس (2009) و پرسشنامه گرایش به تفکر انتقادی ریکتس (2003)  جهت جمع آوری داده ها مورداستفاده قرار گرفتند. ارزیابی مدل پیشنهادی از طریق  مدل سازی معادلات ساختاری و با استفاده  از  نرم افزارهای SPSS  و AMOS  ویراست 21 انجام گرفت. در این مدل،  رابطه گفت و شنود،  فراشناخت و باورهای معرفت شناختی با  گرایش به تفکر انتقادی مثبت و معنی دار بود.  همچنین،  رابطه همرنگی و گرایش به  تفکر انتقادی منفی و معنی دار بود.  شاخص های برازندگی نشان دادند که در کل نمونه مدل با داده ها برازش قابل قبول دارد.  فرضیه های غیر مستقیم با استفاده از روش بوت استراپ بررسی شدند و نتایج نشان داد  همه فرضیه های غیر مستقیم مورد تأیید می باشند.  همچنین، برای مقایسه مدل پایه های مختلف تحصیلی از روش تحلیل چند گروهی استفاده شد.  نتایج حاصل از مقایسه مدل ها  نشان داد سه مسیر در دانش آموزان دو پایه تحصیلی (سوم متوسطه اول  با سوم متوسطه دوم)  با هم تفاوت معنی دار داشتند.

 هدف پژوهش حاضر، آزمون رابطه ی علّی جنسیت و باور هوشی افزایشی با راهبردهای شناختی و فراشناختی از طریق هیجان های مثبت تحصیلی بود. به این منظور،192 دانشجوی دانشگاه لرستان به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و پرسشنامه های راهبردهای یادگیری خودتنظیمی (پنتریج و دی گروت، 1990)، مقیاس نظریه ضمنی هوش در جامعه دانشجویی (عبدالفتاح و ییتس، 2006) و هیجان های تحصیلی (پکران، گاتز، تیتز و پری، 2002) را تکمیل کردند. ارزیابی مدل پیشنهادی  با روش مدل سازی معادلات ساختاری صورت گرفت. یافته ها نشان داد باور هوشی افزایشی با راهبردهای شناختی و فراشناختی رابطه ی مثبت دارد. همچنین، بین دانشجویان دختر و پسر از نظر راهبردهای شناختی تفاوت معنی دار وجود دارد. علاوه بر این، جنسیت و باور هوشی افزایشی از طریق هیجان های مثبت تحصیلی قادر به پیش بینی راهبردهای شناختی و فراشناختی بود. بر این اساس می توان گفت متغیر جنسیت و باور هوشی افزایشی به هیجان های مثبت می انجامد و از این رو، به استفاده ی بیشتر از راهبردهای یادگیری شناختی و فراشناختی کمک می کند. این یافته ها بر نقش باورها و هویت جنسیتی در خلق هیجان های مثبت جهت تسلط بر راهبردهای شناختی و فراشناختی تاکید می کند.

هدف از پژوهش حاضر، تعیین رابطه الگوهای ارتباطی خانواده با سرزندگی تحصیلی: نقش میانجی گری راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بود. روش پژوهش از نوع همبستگی و معادلات ساختاری بود. شرکت کنندگان در این پژوهش 240 نفر از دانش آموزان پسر پایه نهم شهر بهبهان بودند که به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای (نسبتی) انتخاب شدند. ابزارهای استفاده شده در این پژوهش نسخه تجدیدنظر شده مقیاس الگوهای ارتباطی خانواده فیتزپاتریک و ریچی، مقیاس های سرزندگی تحصیلی مارتین و مارش و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی، شناختی و فراشناختی پینتریچ و دی گروت بودند. برای بررسی روایی و اعتبار این ابزارها از روش تحلیل عامل تأییدی و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. ارزیابی الگوی پیشنهادی با استفاده از روش معادلات ساختاری انجام گرفت. جهت آزمون روابط غیرمستقیم از روش بوت استراپ استفاده شد. نتایج نشان دادند که جهت گیری گفت و شنود به طور مستقیم با سرزندگی تحصیلی و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی رابطه مثبت و معنا داری دارد. همچنین، جهت گیری گفت و شنود با سرزندگی تحصیلی از طریق راهبردهای یادگیری خودتنظیمی رابطه غیرمستقیم معنا داری دارد؛ اما جهت گیری هم نوایی به صورت مستقیم با سرزندگی تحصیلی و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی رابطه معنا داری ندارد و این رابطه به صورت غیرمستقیم با میانجی گری راهبردهای یادگیری خودتنظیمی (شناختی و فراشناختی) با سرزندگی تحصیلی نیز غیر معنا دار بود. در آخر راهبردهای یادگیری خودتنظیمی با سرزندگی تحصیلی رابطه معنا داری دارد. برازش بهتر مدل با حذف مسیرهای غیر معنا دار جهت گیری هم نوایی به سرزندگی تحصیلی و جهت گیری هم نوایی به راهبردهای یادگیری خودتنظیمی (شناختی و فراشناختی) حاصل شد.

از آنجا که عملکرد تحصیلی کودکان دچار اختلال نقص توجه/بیش فعالی در زمینه ریاضی و حیطه های مربوط به ریاضی تحت تأثیر اختلال ایشان قرار می گیرد و امروزه روش آموزشی خودتنظیمی برای رفع مشکلات این کودکان تجویز می شود، لذا پژوهش حاضر با هدف مطالعه اثربخشی آموزش خودتنظیمی بر توجه انتخابی، ادراک فضایی و استدلال ریاضی در کودکان مبتلا به نقص توجه/ بیش فعالی دوره ابتدایی در سال تحصیلی 1401 صورت گرفت. روش پژوهش، به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت داده های گردآوری شده، کمّی و مبتنی بر رویکرد شبه آزمایشی (طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه) بود. جامعه آماری متشکل از تمامی کودکان پسر مبتلا به نقص توجه/بیش فعالی سنین 9 تا 12 سال (سال چهارم تا ششم) در شهر کرج بوده که در بازه زمانی 4 ماهه اول سال 1401 به مراکز مشاوره و یا روان پزشکی مراجعه داشتند و درنهایت به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای 30 دانش آموز انتخاب و به صورت تصادفی در گروه های آموزش خودتنظیمی و گواه تقسیم شدند. ب رای جمع آوری داده ها از پرسش نامه خرده آزمون پردازش دیداری-فضایی از هوش آزمای نوین تهران-استانفورد-بینه، نسخه پنجم، آزمون توجه انتخابی و خرده آزمون استدلال ریاضی هوش آزمای نوین تهران-استانفورد-بینه، نسخه پنجم استفاده شد. برای گروه آزمایش آموزش در 10 جلسه (45 دقیقه ای و 2 بار در هفت ه) آموزش داده شد و گروه کنترل در حین جلسات، آموزشی را دریافت نکردند. داده ها در دو سطح توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (تحلیل کوواریانس تک و چند متغیره) با نرم افزار SPSS-24 و  AMOS- 21 تحلیل شدند. نتایج نشان داد که آموزش خودتنظیمی تنها بر روی استدلال ریاضی کودکان تأثیر داشته است. بر این اساس مهارت خودتنظیمی را می توان در دنیای واقعی به کودکان مبتلا به نقص توجه/بیش فعالی آموزش داد تا این کودکان را برای ورود به دنیای اجتماعی واقعی، پیچیده و نامتجانس خارج از مدرسه آماده شوند.

پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه عزت نفس سازمان محور و تطابق شخص–شغل با رضایت شغلی کتابداران انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی کتابداران دانشگاه شهید چمران اهواز و دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور بودند که 61 نفر از آن ها با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. شرکت کنندگان در پژوهش پرسشنامه های عزت نفس سازمان محور، تطابق شخص-شغل و رضایت شغلی را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی ساده و تحلیل رگرسیون چندگانه با روش گام به گام) تحلیل شد. یافته های پژوهش حاضر نشان داد که تطابق شخص-شغل با رضایت شغلی کارکنان رابطه مثبت دارد اما عزت نفس سازمان محور با وجود معنی دار بودن ضریب همبستگی ساده آن با رضایت شغلی، حائز وزن معنی دار در رگرسیون گام به گام نبود.

هدف پژوهش حاضر آزمون مدل رابطه علّی مذهبی بودن و معنویت با سازگاری روانشناختی با توجه به نقش واسطه ای دلبستگی به خدا می باشد. براین اساس، 144 نفر (82 دختر و 62 پسر) از دانشجویان دانشگاه جندی شاپور اهواز به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل مقیاس تجربه معنوی روزانه (2002)، مقیاس درونی-بیرونی عصر جهانی (1990)، مقیاس کوتاه افسردگی-شادکامی (2004)، مقیاس دلبستگی به خدا (2003)، سیاهه دلبستگی به خدا (2004) و مقیاس رضایت از زندگی (1985) بود. برازندگی مدل پیشنهادی از طریق الگویابی معادلات ساختاری آزمون شد. اثرات غیرمستقیم نیز با استفاده از روش بوت استراپ مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها نشان دادند که رابطه مذهبی بودن و معنویت با سازگاری روانشناختی از طریق متغیر میانجی دلبستگی به خدا برقرار بوده است. همچنین، الگوی پیشنهادی از برازش خوبی بهره مند بوده و سازگاری روانشناختی از طریق مذهبی بودن، معنویت و دلبستگی به خدا پیش بینی و تبیین شده است (93/0GFI =) و (02/0RSMEA =).

هدف از انجام پژوهش حاضر آزمون مدلعِلّی رابطه الگوهای ارتباط خانوادگی (گفت و شنود و همرنگی)، فراشناخت و ویژگی های شخصیتی باز بودن به تجربه و وجدانی بودن با گرایش به تفکرانتقادی با میانجی گری باورهای معرفت شناختی در دانش آموزان پسر پایه های مختلف تحصیلی دبیرستانی شهر اهواز بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر دبیرستانی شهر اهواز بود که به روش تصادفی چند مرحله ای 402 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش از پنج پرسشنامه، الگوهای ارتباط خانوادگی کوئرنر و فیتزپاتریک، آگاهی های فراشناختی شرا و دنیسون، پرسشنامه پنج عاملی نئو، پرسشنامه باورهای معرفت شناختی بیلس و پرسشنامه گرایش به تفکر انتقادی ریکتس، جهت جمع آوری داده ها استفاده شد. ارزیابی مدل پیشنهادی با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری انجام گرفت. نتایج نشان داد که تمامی ضرایب مسیرهای بین متغیرها و گرایش به تفکرانتقادی معنی دار بودند. در این مدل، روابطه گفت و شنود، فراشناخت، ویژگی های شخصیتی وجدانی بودن و باز بودن به تجربه و باورهای معرفت شناختی با گرایش به تفکرانتقادی مثبت و معنی دار بود و رابطه همرنگی با گرایش به تفکرانتقادی نیز منفی و معنی دار بود. شاخص های برازندگی نشان دادند که مدل با داده ها برازش قابل قبولی دارد. نتایج ضرایب مسیرهای غیرمستقیم، با استفاده از روش بوت استراپ در برنامه ماکرو، نتایج نشان داد همه فرضیه های غیرمستقیم معنی دار می باشند.

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی با خودناتوان سازی تحصیلی و مقایسه شیوه های فرزندپروری از لحاظ متغیر اخیر در دانش آموزان سال سوم دبیرستان های شهرستان بهبهان بود. جامعه ی آماری این پژوهش را تمام دانش آموزن دختر و پسر سال سوم دبیرستان های شهرستان بهبهان، در سال تحصیلی 90-1389، تشکیل داده است. از این جامعه آماری، نمونه ای به تعداد 353 نفر، با روش نمونه گیری تصادفی مرحله ای شامل 175 دانش آموز پسر و 178 دانش آموز دختر انتخاب شدند. برای سنجش متغیرهای مورد مطالعه از پرسشنامه های خودناتوان سازی تحصیلی (A-SH)، اقتدار والدین (PAQ) و شخصیت نئو (FF-I) استفاده شد. در ضمن، برای تحلیل داده ها از روش های آماری تحلیل واریانس یک راهه (ANOVA) و رگرسیون چندگانه به دو روش ورود مکرر و مرحله ای استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس یک راهه نشان داد که بین شیوه های مختلف فرزندپروری از لحاظ متغیر خودناتوان سازی تحصیلی تفاوت معنی داری وجود دارد. بر اساس نتایج رگرسیون چندگانه، با استفاده از روش ورود مکرر، مشخص شد که حدود 16% از واریانس خودناتوان سازی تحصیلی توسط متغیرهای شخصیتی تبیین می شوند. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه با استفاده از روش مرحله ای نشان داد که فقط دو ویژگی شخصیتی روان رنجورخویی و باز بودن نسبت به تجربه توانایی پیش بینی خودناتوان سازی تحصیلی را دارا می باشند.

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی روابط ساده و چندگانه متغیرهای شیوه های فرزندپروری (اقتدارگرایی مادر، استبدادگرایی مادر، آزادگذاری مادر، اقتدارگرایی پدر، استبدادگرایی پدر و آزادگذاری پدر) باسازگاری (اجتماعی، عاطفی، تعهد به هدف و تحصیلی) دانشجویان دانشگاه می باشد. جامعه پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز بودند که از بین آنها 182 نفر به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های شیوه های اقتدار والدینی و سازگاری دانشجویان دانشگاه استفاده گردید. نتایج تحلیل همبستگی ساده نشان داد که از میان متغیرهای پیش بین، شیوه تربیتی آزادگذارانه و اقتدارگرایانه مادری و پدری به طور مثبت و استبدادگرایی مادری و پدری به طور منفی با سازگاری کلی و سازگاری تحصیلی دانشجویان رابطه داشتند. اقتدارگرایی مادر، آزادگذاری مادر و آزادگذاری پدر به طور مثبت با سازگاری اجتماعی دانشجویان رابطه داشتند. اقتدارگرایی مادر و اقتدارگرایی پدر رابطه مثبت با سازگاری عاطفی و استبدادگرایی مادر و استبدادگرایی پدر رابطه منفی با سازگاری عاطفی داشتند. اقتدارگرایی مادر، آزادگذاری مادر، اقتدارگرایی پدر، و آزادگذاری پدر با تعهد به هدف رابطه مثبت و استبدادگرایی پدر با تعهد به هدف رابطه منفی داشتند. نتایج تحلیل همبستگی چندگانه با استفاده از ضریب همبستگی کاننی نشان داد که قویترین رابطه مجموعه متغیرهای پیش بین با مجموعه متغیرهای ملاک، بین سبک تربیتی پدری مقتدر از متغیرهای مستقل و سازگاری تحصیلی از متغیرهای وابسته می باشد.

ویژگی ها و توانایی های شخصی و تأمل کردن درباره آن ها که تحت عنوان تأیید-خود یاد می شود، می تواند زمینه ساز افزایش عزت نفس، بهزیستی روان شناختی و فیزیولوژیکی، پیشرفت تحصیلی و انگیزش تحصیلی دانش آموزان شود. لذا فقدان ابزار مناسب برای اندازه گیری آن در دانش آموزان، سبب شد در این پژوهش ویژگی های روان سنجی سنجش تأیید-خود خودکار هریس و همکاران (2019) در دانش آموزان مورد بررسی قرار گرفت. پژوهش حاضر یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی می-باشد. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان پسر پایه نهم مدارس متوسطه شهرستان ایلام در سال تحصیلی 1401-1400 بود که تعداد 330 نفر به عنوان نمونه و با روش تصادفی خوشه ای یک مرحله ای انتخاب شدند. همبستگی به دست آمده برای روایی همگرا این ابزار با خرده مقیاس انگیزش درونی هارتر (1980) مثبت و معنی دار (05/0> p) و برای روایی واگرا با پرسش نامه افسردگی، اضطراب و استرس (21-DASS) لاویبوند و لاویبوند (1995) و خرده مقیاس انگیزش بیرونی هارتر (1980) منفی و معنی دار (05/0>p) به دست آمد. نتایج تحلیل عامل تأییدی نشان داد که الگوی سه عاملی توانایی ها، ارزش ها و روابط اجتماعی این سنجش بهترین برازش را با بار عاملی مناسب (حداقل 70/0) بود. به علاوه، نتایج مطالعه نشان دهنده برازندگی نسبت مجذور کای به درجه آزادی 21/3، مطلوب شاخص نیکویی برازش 906/0، شاخص برازش تطبیقی 944/0 و ریشه میانگین مجذورات خطای تقریب 08/0 بود. ضرایب پایایی این ابزار با استفاده از آلفای کرونباخ برای کل ابزار 93/0، و برای عوامل سه گانه به ترتیب 85/0، 82/0 و 87/0 به دست آمد.