علی اسودی

علی اسودی

مدرک تحصیلی: استادیار گروه زبان وادبیات عربی، دانشگاه خوارزمی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۷ مورد.
۱.

Investigating Principles of Conversation between Jesus (PBUH) and Apostles in the Qur’an, Based on Paul Grice's Theory(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Cognitive linguistics Cooperative Principle Secondary Meaning Apostles Jesus Paul Grice

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 561 تعداد دانلود : 967
Cognitive linguistics is an approach in the study of language that examines the relationship between his language and mind and his social and physical experiences. Cognitive Linguistics is one of the interdisciplinary sciences whose purpose is reflection and precision in the mechanism of the relationship between the structure and the constituent elements of a text in order to better understand the process of completing the meaning and the concept hidden in it. Herbert Paul Grice is one of the linguistic analytical philosophers that according to this point of view, has conducted detailed and extensive studies on conversations and linguistic actions and their indirect and implicit meaning in everyday language, which has become known as Grice's cooperative principle. Conversation is one of the constructive elements of every narrative text that plays a central role in transferring the meaning. Grice sees conversation as a purposeful and rational behavior and it is a type of cooperation-based interaction that has its own logic. According to his theory, every successful dialogue is based on observing the 4 principles of cooperation (quantity, quality, communication and method) and if any deviation from one or more of the four principles is based on a certain relationship and purpose, it leads to the necessity of communication and if this goal is not provided departing from these principles will lead to the failure of dialogue. Therefore, in this research, some of the conversations between Jesus and the apostles in the Holy Qur'an have been analyzed, based on the theory of Grice's rules in a descriptive and analytical method in order to answer the question of how the cooperative principle is used and violated and what effect these violations have on the meaning and purpose of speaker. The results show that the dialogues of Jesus and the apostles in the Holy Qur'an violate the 4th principle of cooperation. The 3rd principle is most evident that the words of Jesus and the apostles have the quantity of 3 times in the Holy Qur'an and 2 other principles namely the principle of communication and the principle of method have a harmonious participation in the dialogue of the apostles and Jesus.
۲.

تحلیل شناختی عنصر حرکت در سوره کهف بر اساس نظریه تالمی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم زبان شناسی عنصر حرکت سوره کهف تالمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 569 تعداد دانلود : 196
توجه به علوم جدیدی همچون زبان شناسی شناختی در تحلیل و تفسیر قرآن کریم، چراغی است که ما را به معانی ماورای واژه های آیه های الهی رهنمون می سازد. در واقع، ساختار قرآن به گونه ای است که ما را به بهره گیری از این علوم در تحلیل معانی آن سوق می دهد. در این راستا، عنصر حرکت نقش بسزایی در عینیت بخشیدن به مفاهیم انتزاعی و همچنین ارائه تصویری عینی و پویا از وقایع حسی قرآن دارد. بنابراین، پژوهش حاضر کوشیده تا با روشی توصیفی تحلیلی، عنصر حرکت در سوره کهف را بر پایه نظریه تالمی مورد بررسی قرار دهد. بر این اساس، تحلیل طرحواره های حرکتی به کار رفته در این سوره نگارندگان را به این دستاورد ها رهنمون می کند که عنصرهای حرکتی سوره کهف فعل محور هستند. با وجود این ویژگی، در مواقعی عنصر جهت با اهدافی ویژه به شکل قمر در کلام نمایانده می شود. همچنین گرایش طرحواره های حرکتی این سوره به حضور پیکر در روساخت نمایان گردید. با توجه به تناسب و هماهنگی اجزای حرکتی و مؤلفه های آن با مضمون داستان های اشاره شده در سوره کهف، شاهد حضور پررنگ حرکت ایستا و پیکرهای انتزاعی در داستان اصحاب کهف و مفاهیم حسی وحرکات انتقالی در داستان حضرت موسی هستیم. ساختار طرحواره های حرکتی به کاررفته به گونه ای است که فقط به بیان موقعیت متناظر بسنده نکرده، بلکه با تصویر سازی ویژه ای آن را نشان می دهد.
۳.

تحلیل شناختی افعال حرکتی اجرام آسمانی در قرآن کریم بر اساس نظریه تالمی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم زبان شناسی شناختی افعال حرکتی اجرام آسمانی تالمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 275 تعداد دانلود : 688
علوم شناختی دانشی است که به پژوهش درباره ذهن می پردازد. محققان علوم شناختی، تبیین کارکردهای شناختی و فرآیندهای پنهان ذهن را تنها از روشهای غیر مستقیمی مانند مطالعه زبان ممکن می دانند. از این رو زبان شناسی شناختی از جایگاه ویژه ای در علوم شناختی برخوردار است. در این رویکردِ معنابنیاد، یکی از کانونی ترین محورهای مطالعه، افعال حرکتی است. حرکت یک پدیده مهم و مؤثر در مفهوم سازی است که به واسطه فعل به عنوان یک گزاره پویا در جمله نمود پیدا می کند. این نوشتار که به روش توصیفی- تحلیلی گردآوری شده، و با بررسی جامعه آماری افعال حرکتی خودشامل و جنبشی در مورد اجرام آسمانی در قرآن کریم و نحوه مفهوم سازی رویدادها در آیات قرآن را با تکیه بر اصول معناشناسی شناختی مورد بررسی قرار می دهد. طبق بررسی های انجام گرفته، در قرآن کریم افعال حرکتی اجرام آسمانی، به منظور مفهوم سازی امور انتزاعی مثل حرکت اجرام آسمانی، نحوه حرکت، چگونگی وقوع آن ها و... استفاده شده و انواع مفاهیم معنایی حرکت اجرام آسمانی در افعال قرآن بازنمایی شده است. نیمی از افعال به کار رفته در مورد این اجرام جنبشی و نیمی دیگر خودشامل هستند. افعال خودشامل مسیر حرکتی دایره وار اجرام را به ظرافت به تصویر کشیده اند که در کهکشان چگونه حرکت می کنند و از کجا حرکت خود را آغاز کرده و به جای خود برمی گردند. افعال جنبشی نیز به حرکت و رفت و آمد این اجرام دلالت می کنند که به جز زمانی که بر حوادث قیامت تأکید دارد، بازهم تأکیدی برای حرکت دایره ای و چرخشی بودن اجرام آسمانی است.
۴.

اسطوره شناسی جزء سی ام قرآن کریم با تکیه بر نظریه رولان بارت (مطالعه موردی سوره های نازعات، عبس، شمس، تین)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 947 تعداد دانلود : 425
اسطوره شناسی، از زیرشاخه های نشانه شناسی مطرح در نظریه رولان بارت است که به تحلیل شیوه ارسال پیام و اهداف ضمنی در رمزگان های فرهنگی متن می پردازد. در پژوهش حاضر با تکیه بر نظریه بارت، با روش توصیفی-تحلیلی به تحلیل چهار سوره نازعات، عبس، شمس و تین پرداخته شده تا برخی اهداف و ایدئولوژی های پنهان در پشت داستان های آن روشن شود. بر این اساس، داستان موسی و فرعون، ماجرای نادیده گرفتن درخواست نابینای معرفت جو، داستان قوم ثمود و پی بریدن شتر سفارش شده حضرت صالح (ع) و درنهایت، داستان کوه سینا و سخن گفتن خداوند با موسی (ع) به عنوان رمزگان های برجسته فرهنگی در این چهار سوره شناخته شدند. چنین نتیجه گیری شده است که این داستان ها غالباً درس اخلاق و خودشناسی را در ضمن خود دارند: سوره نازعات، پیام دوری از غرور و پیروی از هوای نفس را دارد؛ سوره عبس، امربه معروف را بر اساس درخواست و احساس نیاز انسان های طالب حقیقت سفارش می کند و نه بر اساس تمایلات شخصِ آمِر به معروف؛ سوره شمس انسان را از پیروی راه اکثریت جامعه بر حذر داشته و خواهان استقلال شخصیتی و عقیدتی تک تک افراد جامعه بدون تأثیرپذیری از دیگران است و سوره تین نیز حضور در طبیعت به ویژه کوهساران را برای ارتقاء سطح بینش و ادراکات انسان لازم دانسته و آن را عاملی برای خودشناسی و بازنگری در اعمال و رفتار خویش با دیگران معرفی کرده است.
۵.

نمود نقش رمزواره در خلق معانی بدیع در شعر سعدی یوسف با تکیه بر نظریه آگاهی دنیل چندلر (مطالعه موردی دیوان «السّاعه الاخیره»)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شعر معاصر نظریه آگاهی رمزواره رمزگان سعدی یوسف دنیل چندلر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 932 تعداد دانلود : 452
با در نظر داشتن ظرفیت معناگستری رمز، دنیل چندلر با اعتقاد به لزوم برخورداری یک پژوهشگر ادبی از دانش کیفی و تشخیصی، نظریه آگاهی را مبنی بر نمایش نحوه و میزان تأثیرگذاری عناصر گوناگون اجتماعی و فرهنگی در یک اثر منظوم یا منثور با تکیه بر نقش زبانی و ادبی عناصر کلام پایه ریزی کرده است؛ یعنی صاحب سخن هر قدر از این عناصر بهره جویی آگاهانه تری کرده باشد، به طبع مفهوم مطلوب خود را پخته تر و ارزنده تر ساخته است؛ مفهومی که از نظر چندلر بیش از هر موضع دیگری در ساختار رمز ادبی و تبدیل شدن آن به رمزگان یعنی ساختار تفصیل شده بر اساس عوامل تأثیرگذار نامبرده حاضر می گردد. پژوهش حاضر درصدد است تا با روش مطالعه کتابخانه ای و با رویکردی توصیفی - تحلیلی و در کار بستن رمزواره یعنی کشف مفاد نظریه آگاهی در شعر سعدی یوسف - شاعری عراقی که همواره وطن خویش را از پنجره کوچک غربت نگریسته و وصف نموده است- و نمود نقش هر یک در آفرینش رمزگان اشاره کرده و مدعای خویش را به یاری عناصر درون زا یعنی ادبی، زبانی، ساختاری و گاه نگارشی به اثبات برساند؛ از مهمترین دستاوردهای رمزواره در این نوشتار تبیین روشن بهره برداری هوشمندانه سراینده از موارد مذکور در راستای تعمیق معانی فرهنگی و اجتماعی پنهان شده در پس هر رمزگان است؛ زیرا شاعر هیچگاه به برشماری عیان مزایا یا معایب اکتفا نکرده و همواره سیاق سخن خود را به گونه ای ترتیب داده است که ابتدا کل کلام، معنای مدّ نظر او را تصدیق کرده و سپس جزء جزء سخن با تأکید آن به واسطه ابزار های گوناگون زبانی و ادبی از جمله الفاظ، تعابیر، افعال، قیود، روایتگری و دیگر وسائط، مقصود اصلی را به گوش مخاطب برساند.
۶.

طرحواره تصویری در سوره یوسف (ع) بر اساس معناشناسی شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 117 تعداد دانلود : 813
یکی از مهمترین شیوه های تربیتی به کار رفته در قرآن کریم، تصویر پردازی از وقایع، مفاهیم و ارزشها است تا بدین وسیله، مفاهیم تربیتی و اخلاقی با به کارگیری تمهیدات ادبی، بهتر و دقیق تر به مخاطب عرضه شود و در دل و جان او بنشیند. سوره مبارکه یوسف به عنوان احسن القصص، جایگاه ویژه ای از منظر بیان مفاهیم تربیتی با استفاده از تکنیکهای ادبی و داستانی دارد. از جمله این تکنیکها می توان به استفاده از طرح واره های تصویری برای انتقال معانی اشاره کرد. هدف مقاله حاضر آن است تا با روش توصیفی تحلیلی و بر مبنای زبان شناسی شناختی، به بررسی طرحواره های تصویری در سوره مبارکه یوسف (ع) بپردازد و نشان دهد در سوره یوسف (ع) چه طرحواره های تصویری به کار رفته است و این طرحواره ها به چه مفاهیمی اشاره دارد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که طرحواره های حرکتی بیشتر بر حرکت از بالا به پایین و پایین به بالا و بر مفاهیم ذلت و عزت دلالت دارند، و طرحواره های حجمی بر مفاهیم چون ضلالت و گمراهی دلالت دارند و طرحواره های قدرتی بیشتر بر مفاهیمی چون خودداری از گناه و دوری از پیروی از گمراهان دلالت دارد.
۷.

نشانه شناسی لایه ای رمزگان های سوره مبارکه نازعات با تکیه بر نظریه رولان بارت

تعداد بازدید : 976 تعداد دانلود : 39
نشانه شناسی لایه ای در سطح متون گسترده ادبی، با تحلیل روابط بینامتنی و هم نشینی میان لایه های معنایی برخاسته از رمزگان ها، به شکوفاسازی استعداد نهفته متن می پردازد تا معانی نهفته آن را آشکار سازد. رمزگان، به گفته رولان بارت، به پنج دسته هرمنوتیکی، کنشی، معنایی، نمادین و فرهنگی تقسیم شده و از ستون های اصلی تحلیل متن و شناخت معانی آن به شمار می رود. این پژوهش با روش توصیفی_تحلیلی به نشانه شناسی لایه ای رمزگان های سوره نازعات پرداخته با این هدف که معانی ضمنی آن را متناسب با مقتضیات جامعه امروز، کشف نموده و قابلیت های سوره را برای تفسیر بر اساس پیشرفت های روز افزون انسان در عرصه تکنولوژی در قرن بیست و یکم و یا دوران آخر الزمان شکوفا سازد. بر این اساس، چنین نتیجه گیری شده که رمزگان هرمنوتیکی، معمای سوره را مبنی بر وقوع قیامت و زنده شدن مردگان مطرح می کند، رمزگان های کنشی موهبت های الهی در حق انسان، اعمال گناهکاران و نیز جدال موسی و فرعون را بیان کرده، رمزگان های معنایی فناوری های پیشرفته و قدرت انسان را در آخرالزمان و رمزگان های نمادین دنیای دو قطبی را به تصویر می کشد و درنهایت رمزگان های فرهنگی بر اساس داستان موسی و فرعون، تشویق به دوری از تکبر در انسان می کند. لایه های معنایی ایجادشده از این رمزگان ها دورانی را به تصویر می کشد که انسان به سطح بالایی از قدرت و خلقت دست پیدا کرده تا جایی که خدایی جز خود را قبول ندارد، در چنین حالتی، سوره نازعات دعوت به شناخت رسالت انسان در هستی و دوری از تکبّر می کند تا هدف از خلقت را درک کرده و دچار عاقبتی نافرجام نگردد.
۸.

من إشکالیات فن التعبیر الکتابی فی التعلیم الجامعی الإیرانی

نویسنده:

کلید واژه ها: الإشکالیات فن التعبیر الکتابی الطلاب الناطقون بالفارسیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 588 تعداد دانلود : 197
یعدّ فن التعبیر الکتابی من المساقات التی تعرض عاده فی السنوات الأولی من الدراسه لطلاب البکالوریوس فی قسم اللغه العربیه وآدابها أو ترجمتها ویواجه الطلاب الناطقون بالفارسیه فی إیران مشاکل عدیده بهذا الشأن حتی لا یکاد یستثنی أحد من الحیره والإرباک فی مزاوله هذه الوحده التدریسیه. ومن جمله هذه الإشکالیات ما یرتبط بفن التعبیر بشقیه الشفهی والکتابی أو التحریری. رکّزت هذه الدراسه فی رصد هذه الإشکالیات، کما تقوم هذه الدراسه بطریقه وصفیه تحلیلیه بتعریف هذه الإشکالیات وأسبابها لتعطی حلولا للوقایه منها وتبین أن الأسباب تعود إلی إشکالیات النظام الجامعی وإشکالیات تخص طرق التدریس و إشکالیات عدم إتقان أسیاسیات لغویه وإشکالیات عدم إتقان أساسیات لغویه و إشکالیات نفسیه. وتتصدر الإشکالیه الخاصه للنظام التعلیمی وفتره عرض الماده من أهم الأسباب التی تمهد الأرضیه للمشاکل الأخری کما تکون مشکله التطبیقات والبرمجیات المعاصره التی باتت فی متناول الأیدی دون تقییم لها وتحذیر أحیانا والتصورات الناجمه من لغه الأم مما یؤثر سلبا علی تعلیمیه التعبیر الکتابی أثرا یبقی ویضرّ .
۹.

الاستلزام الحواریّ فی الخطاب القرآنیّ وفق نظریَّه غرایس "قصَّه زکریّا ومریم العذراء (علیهما السَّلام) أنموذجاً"(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الخطاب القرآنی القصص القرآنیه الاستلزام الحواری نظریَّه غرایس زکریا ومریم (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 217 تعداد دانلود : 773
إِنَّ الاستلزام الحواریّ، کأبرز المفاهیم فی البحث التداولی الغربی الحدیث، لصیق بلسانیَّات الخطاب الَّتی أخذ معها الباحث الّلسانی منحی متمیِّزا. وقد أظهر الاستلزام الحواریّ جانباً من جوانب الإعجاز فی القرآن الکریم، وتکمن أهمّیته فی تفسیر التراکیب القرآنیّه وربطها بمقامها. وهذه الدراسه محاوله لتطبیق نظریه الاستلزام على قصّتی زکریّا ومریم -علیهما السَّلام- فی القرآن موزَّعه فی سورتی آل عمران و مریم؛ وسبب اختیار هاتین القصّتین یرجع إلی أنَّهما أبلغ وأروع القصص القرآنیّه فی خرق العادات، وهما موجَّهتان فی أَسالیبهما للتأثیر علی المخاطب وتعاملاتِه واستماله العقول وتوجیه النّفوس. وبما أنَّ القصّه تلعب دوراً بارزاً فی التربیه ولا تزال موضع عنایه البشر، فقد اتّخذ البارئ – عزَّ وجلّ- القصص وسیله من وسائل الإقناع والتأثیر فی کتابه العظیم وضمّنها أدلّته وحججه علی الجاحدین والمشرکین. وقد اکتفی هذا البحث بمبدأ التعاون الَّذی جاء به غرایس باعتباره منظّراً لهذا البحث التداولی الحدیث بطریقه وصفیَّه تحلیلیه. والنتائج تدلُّ علی أن عشر حوارت فی القصَّتین تشمل الاستلزام الحواریّ، حیث عدلت عن المعانی الحقیقیه إلی المعانی المجازیه المستلزمه لتعطی دلالات جدیده وأنَّ خرق قاعده الکم والکیف أکثر الخروقات لتحقیق الاستلزام الحواریّ. وفی الحوارات الخاصَّه لزکریَّا ومریم (علیهما السَّلام)، تم خرق قواعد الحوار بطریقه تناسب الاستلزام الحواریّ ومن أهمّ ملامح ذلک استخدام اسم الاشاره، الإیجاز، الإطناب، والصور البیانیه لتظهر کرامه زکریَّا (علیه السَّلام) وشوقه من أعماق النفس للذریَّه وکرامه مریم (علیها السَّلام) بخارق العاده فی حملها وقداسه ولدها وتنزیهها من التهم الشنیعه الَّتی اتهمها بها قومها. 
۱۰.

الأنماط الزمنیه، مفارقاتها وجمالیاتها فی روایه "وکان مساء" لعبد الحمید جوده السحار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الروایه الأنماط الزمنیه جوده السحاره روایه وکان مساء المفارقات والجمالیات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 982 تعداد دانلود : 463
یعتبر السرد أحد الرکائز الرئیسیه للنصوص القصصیه، والزمن یعد من مواصفاته عناصره الأصلیه. نظریه جیرار جینیت حول الزمن الروائی، تعد من أکمل النظریات حول هذا العنصر السردی الهام. حسب هذه النظریه نجد فرقاً بارزاً بین زمن القص وزمن النص؛ تقسّم المنظر الفرنسی الزمن إلی ثلاثه أنماط رئیسیه فهی علی التوالی: الترتیب والمده والتواتر. روایه "وکان مساء" کتبها عبدالحمید جوده السحار، من الروائیین المصریین الذین اهتموا بالزمن السردی وتوظیفه بحساسیه کبیره فی الروایه. هذا الروائی یسرد فی روایته هذه، الأفکار والهواجس والآلام والتفاعلات العاطفیه والنفسیه للرجل الذی فشل فی حبه و فی الوصول إلی حبیبته وفهو یلعب دور الراوی والبطل أو الشخصیه الأصلیه فی الروایه. فی الدراسات السردیه، من الضروی أن نتحدث عن الأنماط الزمنیه فی الروایات التقلیدیه التی کتبت بالصیغه الحکائیه المألوفه. من الواضح أن الزمن فی الروایه الجدیده تتسم بالمفارقات والثنائیات العدیده، لکن کیفیه استخدامه فی الروایه التقلیدیه غیر مکشوفه؛ إذ لاندری بوضوح أ هو الزمن الخطی القدیم أم غیر ذلک. تهدف المقاله دراسه الأنماط الزمنیه فی روایه "وکان المساء" من الروایات العربیه التقلیدیه وتکشف عن جمالیاتها ومفارقاتها فی ضوء نظریه جیرار جینیت. أما نتیجه البحث هی أن الکاتب ینتمی إلی المدرسه الواقعیه واستفاد من جمیع الأرضیات الموجوده لعنصر الزمن، فهو قى استخدم المفارقات الزمنیه المتمایزه عبر توظیف الترتیب الخطی لسرد أحداث الروایه وکذلک استفاد من المؤشرات الزمنیه المألوفه لدى نمطَی المده والتواتر. کذلک اهتم السحار بکسر حاجز الزمن وتحطیمه وکأهم میزات الزمن فی الروایه الحدیثه، قد لجأ به الروائی لتقدیم الشخصیات والأحداث  وکذلک لخلق حاله التعلیق ولتقدیم العقده والحل ولخلق الصراعات المتعدده على صعید النص السردی. اضافه إلی ذلک شاهدنا الاهتمام البالغ بسرد الأحداث الماضیه والمستقبله عبر استعاره تقنیه الإسترجاع والإستباق.
۱۱.

بررسی استعاره مفهومی در آیات دالّ بر تجسّم اعمال(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم تجسم اعمال معناشناسی شناختی استعاره مفهومی استعاره عینی به ذهنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 807 تعداد دانلود : 216
از منظر معناشناسان شناختی استعاره، منحصر در زبان و واژگان نیست بلکه مفهومی فراگیر می یابد و به صورت استعاره مفهومی – که در آن یک حوزه مفهومی بر اساس حوزه مفهومی دیگر فهمیده می شود- نمود می یابد. در استعاره مفهومی، بسیاری از مفاهیم، به خصوص مفاهیم انتزاعی، از طریق انطباق استعاری اطلاعات و انتقال دانسته ها نظم می یابد و دایره گسترده ای از مفاهیم با بیانی جدید در اختیار مخاطب قرار می گیرد. یکی از مهم ترین آموزه های دینی قرآن کریم که مفاهیم انتزاعی را با ساختار استعاری، مفهوم سازی نموده، مسأله تجسم اعمال است که تحلیل و بررسی آیات  مربوط به آن می تواند زوایای نهفته محتوایی و تناظرها و برجستگی های موجود در آن را فرادید مخاطب قرار دهد. این نوشتار با روش توصیفی– تحلیلی و با رویکرد شناختی، استعاره های مفهومی را در آن دسته از آیاتی که به طور صریح بر تجسم اعمال دلالت دارند و منطبق با الگوهای استعاری مطرح شده از سوی لیکاف و جانسون هستند، بر مبنای طبقه بندی استعاره های عینی به ذهنی در سه حوزه؛ ساختار بنیاد، شی ء بنیاد و جاندار بنیاد، مورد بررسی قرار داد و به این نتایج دست یافت که؛ بازنمایی آیات دالّ بر تجسم اعمال با حوزه های مبدأ؛ کالا، غبار پراکنده، غل و زنجیر و... با نام نگاشت هایی چون؛ عمل، کالا است، عمل مجرمان، غبار پراکنده است، عمل کافران، غل و زنجیر است و... سبب شده مفاهیم موجود در آنها ملموس تر و قابل فهم تر به مخاطب منتقل شود.
۱۲.

آسیب شناسی ترجمه مای شبیه به لیس در جزء اول و دوم قرآن کریم (بر اساس نظریه کارمن گارسس)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نظریه کارمن گارسس بحث ما مشبهه بلیس ترجمه های مکارم شیرازی مشکینی الهی قمشه ای خرمشاهی و فولادوند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 79 تعداد دانلود : 766
قرآن کریم به سبب دارا بودن آموزه های بلند آسمانی و گنجینه های فراوانِ صرفی، نحوی و بلاغیِ زبانِ عربی، همواره مورد توجه دانشمندان و عربی پژوهانِ سراسرِ جهان قرار گرفته است. به این ترتیب، ترجمه این کتاب ارزشمند از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از این رو، هر ساله هزاران مقاله و پایان نامه با محوریتِ ارزیابی ترجمه های قرآن کریم به نگارش در می آید تا چند و چونیِ درستی ترجمه این کتاب مقدس، آشکار شود. از میان ترجمه های فارسی قرآن کریم، همواره ترجمه های وفادارِ آن، موردِ توجه و استقبال بیشترِ خوانندگان و پژوهشگران قرار گرفته است؛ از جمله مترجم هایی که با وفاداری تمام، این مصحف گران مایه را به زبان فارسی ترجمه کرده اند، می توان افرادی همچون مکارم شیرازی (Makarem Shirazi, 2001)، مشکینی (Meshkini, 2015)، الهی قمشه ای (Elahi Qomshee, 2006)، خرمشاهی (Khorramshahi, 1997) و فولادوند (Fooladvand, 1997) را نام برد. هر چند، ترجمه های آن ها نسبت به متن قرآن کریم وفادار بوده، ولی همچون هر اثر ادبی دیگری- همچنان که از شایستگی های بسیاری بهره مند است، ممکن است از کاستی هایی به دور نباشد. به این ترتیب، پژوهش حاضر با تکیه بر الگوی ارزیابی ترجمه ارائه شده به وسیله کارمن گارسس (Garces, 1994) و بر مبنای سطح دوم این نظریه (سطح صرفی و نحوی) ترجمه های این مترجم ها را در حوزه «مای شبیه به لیس» مورد پژوهش و ارزیابی قرار داده است. پس از بررسی، این یافته به دست آمد که مهمترین عامل در ضعف ترجمه های موردِ اشاره در این حوزه، معادل یابی نکردنِ درست در زبان مقصد و نادیده گرفتن بی پرده گویی های خداوند در این کتاب ارزشمند (قبض نحوی) بوده است.
۱۳.

بازخوانی رمزگان شناختی اشعار محمد عفیفی مطر بر اساس سیاق سخن و طبقه بندی آن بر پایه نظریه دنیل چندلر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شعر معاصر رمزگشایی رمزگان محمد عفیفی مطر دنیل چندلر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 988 تعداد دانلود : 392
رمزگان یا صورت تأویل شده رمز بر اساس سیاق سخن و چیدمان طولی و عرضی اجزای آن، یکی از مهم ترین و در عین حال پیچیده ترین طرق رسیدن به لایه های نهان هر سروده یا نوشتار ادبی و کشف وجوه نامحسوس آن به شمار می آید که شاعر یا نویسنده در آن از رمز به گستره مشهودی بهره برداری کرده باشد. نوشتار حاضر با رویکرد توصیفی تحلیلی پس از ارائه تعریفی جامع از مفهوم رمز، با تکیه بر نظریه دنیل چندلر مبنی بر آفریده شدن رمزگان تازه از بطن رمز ادبی مستعمل و امکان طبقه بندی آن در زیر مجموعه های گوناگون مانند اجتماعی، سیاسی و یا حتی تفسیری و زبانی به بازخوانی شعر محمد عفیفی مطر می پردازد. این بازخوانی به بررسی سیاقی سروده وی یعنی تبیین تأثیرپذیری هر رمز از واژگان و تعابیر هر عبارت و میزان این اثربخشی در آفرینش معانی تازه و بدیع اهتمام دارد. این پژوهش قصد دارد تا نوآوری محمد عفیفی مطر در سرودن اشعار عمیق و لایه بندی شده با به کارگیری رموز مستعمل ادبی و خلق رمزگان تازه به واسطه آن ها را شرح داده و حاصل را به یاری نظریه دنیل چندلر طبقه بندی نماید. شاعر همواره در تلاش بوده است تا از رمز تنها بهره برداری ادبی نکرده بلکه با استفاده از آن سعی داشته تا گاهی در لباس یک مصلح اجتماعی و گاه در کسوت یک ناقد سیاسی به اصلاح جامعه و نقد وضع سیاسی مواجه با خود بپردازد؛ وی در این امر تنها به شرح نقطه ضعف موجود اکتفا نکرده و به طرح راه حلی مطلوب از نظر خود نیز پرداخته است.
۱۴.

بررسی تصویرپردازی افعال حرکتی در سوره مبارکه شعراء(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: قرآن سوره شعراء داستان پیامبران تصویرپردازی افعال حرکتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 689 تعداد دانلود : 746
تصویرپردازی به عنوان یکی از جنبه های ادبی کلام می باشد و در این میان، نظریه پردازان معاصر با کنکاش درباره تصویر در قرآن کریم به ریشه یابی این صنعت بلاغی پرداخته اند. در میان سوره های قرآنی، سوره شعراء دربردارنده تصاویر متعدد از سرگذشت اقوام پیامبرانی چون نوح، هود، صالح، لوط و شعیب: است. شاکله اصلی سرنوشت این اقوام را، حرکت و تکاپو تشکیل داده است، به این جهت در مقاله حاضر با روش توصیفی - تحلیلی نوع افعال حرکتی در تصویرپرداز این داستان ها و دلیل سیطره و غلبه آن ها بررسی خواهد شد. غلبه افعال حرکت انتقالی بر سایر افعال، دال بر تصویر موزون و ملموس داستان ها بوده و با تصاویری آکنده از عذاب های عظیم منسجم شده است. درمیان افعال حرکت انتقالی نیز، حرکت انتقالی افقی بیش از سایر افعال نمود پیدا کرده که این امر نشان دهنده بازتاب اعمال آدمی به خود است؛ زیرا شاخص های افعال حرکتی انتقالی افقی که همان آمدوشد، مدت غیاب و حضور، سرعت و قدرت است با شاخص های بر گذشت عمر هر انسان به خود هم مسیر است. نتیجه عمر انسان ها در فواصل زمانی مختلف حضور پیدا می کند و با سرعت و قدرت متناسب در هر زمان خود را در زندگی فرد بروز می دهد. از این رو، در این سوره که آکنده از ترسیم سرنوشت اقوام گذشته بوده، شاهد به کاربردن این نوع افعال حرکتی هستیم که همواره دال بر بازگشت عمل هر انسان به خود است و به این ترتیب ارتباط مضمون بیش از پیش در این سوره نمود پیدا می کند.
۱۵.

کاربرد نظریه روانشناسی رنگ ماکس لوشر در نقد وتحلیل اشعار احمد مطر و میرزاده عشقی

کلید واژه ها: شخصیت رنگ آزمون لوشر احمد مطر میرزاده عشقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 372 تعداد دانلود : 679
گرایش ادیبان به رنگهای مختلف بیانگر بازتابهای مختلف روانی در آنان است. آزمایش ماکس لوشر از برترین آزمایشهای شخصیت شناسی در روانشناسی به شمار می آید. این پژوهش با کمک نظریه لوشر تحلیل شد و به روش توصیفی- تحلیلی به شناخت شخصیت احمد مطر و میرزاده عشقی پرداخته است. قرمز با فراوانی 195 در مرتبه اول اشعار مطر قرار دارد. با توجه به نظریه لوشر، مطر فردی پرتلاش وخواهان آرامش است. او کنترل دقیق بر روابط عاطفی خود دارد، به سختی به کسی اعتماد می کند و از رنگها برای بیان تبعیضهای جامعه خود کمک می گیرد. در اشعار عشقی زرد وسفید با فراوانی 306 در مرتبه اول قرار دارد. نتایج نشان می دهد وی به دنبال راه فراری برای خارج شدن از سختیهای جامعه خود می گردد و علاقه وافری به تجربه های جدید دارد. او می خواهد به مقام بلندی رسیده و مورد احترام دیگران قرار گیرد، هرگز آرام و قرار ندارد و برای رسیدن به بلند پروازیهای خود به محیط بیرونی خود فشار وارد می سازد.
۱۶.

ارزیابی تکواژ وصفی "غیر" در ترجمه های قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ترجمه تکواژ وصفی «غیر» قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 143 تعداد دانلود : 372
ترجمه متون مقدس و در رأس آن قرآن کریم، از ضروریات تبلیغی دین اسلام به شمار می آید. توجه به رسالت فرا زمانی و فرا مکانی قرآن، دانشوران بسیاری را در طول تاریخ اسلام بر آن داشت تا اقدام به ترجمه قرآن کنند. از جمله آن ها، دقت در ترجمه تکواژ "غیر" وصفی در قرآن کریم است. حال سوال این است که تکواژ "غیر" وصفی، به صورت دقیق بر چه معنایی دلالت می کند. ارزیابی و نقد توصیفی تحلیلی نمونه هایی از ترجمه های مشهور معاصر از واژه «غیر»، و در نهایت معرفی ترجمه پیشنهادی، حاکی از آن است که به دلیل رفع ابهام ذاتی این اسم، باید دائماً به جهت معنا اضافه گردد. از این رو"غَیر"، یا به معنای صفت است، و یا در موضع استثناء قرار می گیرد. مقایسه میزان دقت مترجمین در تشخیص نوعیت واژه "غَیر"، در برخی آیات قابل توجه بوده، و در برخی مواضع نیازمند بازنگری در ترجمه است.مقایسه میزان دقت مترجمین در تشخیص نوعیت واژه "غَیر"، در برخی آیات قابل توجه بوده، و در برخی مواضع نیازمند بازنگری در ترجمه است.
۱۷.

الگوی تربیتی قرآن کریم در مواجهه با مخالفان و دشمنان (مطالعه موردی آیه 108 سوره انعام)

کلید واژه ها: سبّ مقدّسات دشمن لعن فحش تربیت اجتماعی و سیاسی معارف قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 848 تعداد دانلود : 293
اهتمام به مسأله تربیت، موجب شکوفایی و بهبود کیفیت روابط انسان ها با دیگران می شود. از منظر قرآن کریم برقراری ارتباط صحیح، نشانه ادب، شعور و کمال انسانی است. آیه 108 سوره انعام راهکاری تربیتی در عرصه تعاملات بشری ارائه می دهد که با تبیین آن می توان گامی در ترسیم الگوی تربیتی قرآنی برداشت. این آیه در مقام تبیین رفتار اجتماعی، الگویی را ارائه می کند که با پشتوانه آن می توان رفتار، باور و نگرش را در حوزه ارتباط با مخالفان و دشمنان تغییر داده و به تعامل با آنها، رنگی الهی همراه با آرامش و کامیابی بخشید. بر پایه این آیه، دشنام و بی عفّتی در سخن، زیبنده هیچ انسانی اعم از مسلمان و غیر مسلمان نیست؛ چراکه با تحریک احساسات منفی، زمینه دشمنی، کینه-توزی و انتقام جویی در حوزه فردی و اعتقادی، فراهم می شود. به همین دلیل ممنوعیت سبّ به عنوان قاعده اساسی این آیه و گفت وگو و مدارا به عنوان راهکار مواجهه از آیات دیگر قرآن کریم فهمیده می شود.
۱۸.

بررسی طرحواره های تصویری قرآن کریم بر اساس نظریه جانسون (مطالعه موردی سوره صافات)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زبان شناسی شناختی طرحواره تصویری نظریه جانسون قرآن کریم سوره صافات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 86 تعداد دانلود : 400
زبان شناسی شناختی یکی از جدیدترین مقوله های زبان شناسی است که میان زبان و اندیشه، ارتباط برقرار کرده و شامل نظریه های مختلفی از جمله: استعاره مفهومی، طرحواره های تصویری و ... است. نظریه طرحواره های تصویری، روش هایی را که معنا و ادراک، از آن ناشی شده و مربوط به تجربه بدنی ما هستند، بررسی می کند. در طرحواره تصویری، تجربیات حسی بر ساختارهای مفهومی، نگاشت می شوند و با بهره گیری از آن ها می توان درباره حوزه های انتزاعی صحبت کرد. هدف از جستار حاضر، بررسی دلالت طرحواره های تصویری قرآن کریم با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی است. بدین منظور، با استفاده از نظریه جانسون، طرحواره های تصویری سوره صافات، مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که بیشترین بسامد، مربوط به طرحواره قدرتی (53%) بوده است و بسامد طرحواره حرکتی (24%) و طرحواره حجمی (23%) تقریبا یکسان هستند. این امر با هدف سوره نیز که پیرامون جهان آخرت و انذار بندگان است، متناسب می باشد. همچنین بیشترین بسامد حروف اضافه را در طرحواره حجمی، حرف "فی" با 15 بار تکرار و در طرحواره حرکتی، حرف "إلی" با 9 بار تکرار به خود اختصاص داده و این طرحواره ها جهت درک بهتر مفاهیمی غیر تجربی، همچون: بهشت، جهنم، کفر، ایمان، ثواب و عقاب، قدرت و اراده خداوند و ...  ایجاد شده اند.
۱۹.

تحلیل خطاب السرد القرآنی لسوره الحجرات وفق نظریه نورمن فرکلاف(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: القرآن الکریم سوره الحجرات الخطاب فرکلاف التحلیل النقدی السردانیه العربیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 701 تعداد دانلود : 576
یعد التحلیل النقدی للخطاب من أحدث المناهج النقدیه، تأثر هذا المنهج من وجهات نظر میشل فوکو وفروید ومارکس فلسفیًا. إنه ینوی ربط الأشکال التعبیریه بالقضایا الاجتماعیه ونقلها إلى النقطه المطلوبه.تعتبر مقاربه فرکلاف ذات المستویات الثلاثه من أوصاف وتفاسیر وشروح مفیده وناجحه فی هذا الجانب. من جانب آخر حاول القرآن الکریم تعدیل الممارسات الاجتماعیه من خلال استخدام الإشارات والرموز التعبیریه بشکل مجموعه ذات دلاله فی مثل سوره الحجرات، ویمکن للباحث أن یتبنی نموذج فرکلاف فی دراسه السور القرآنیه، فمن خلال تحلیل البنیه النصیه مثل الکلمات والجمل على مستوى الوصف وتطبیقه علی السیاق فی مستوى تفسیر الخطاب الحاکم، یقوم بشرح دور الجمل وعلاقتها بالخطابات الموجوده فی المجتمع. تسعى هذه الدراسه معتمده علی المنهج الوصفی التحلیلی إلى توفیر إطار لتحلیل سوره الحجرات کخطاب قرآنی وتوضیح وظیفته الاجتماعیه فی ضوء نظریه فرکلاف النقدیه. وتشیر نتائج الدراسه إلی أن خطاب سوره الحجرات فی المحور التربوی ینسجم مع الخطاب الموجود السائد فی المجتمع ویحاول شرح نظام القیم الإسلامیه.
۲۰.

بررسی تطبیقی مدح پیامبر اکرم(ص) در اشعار خاقانی و صفی الدین حلی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادبیات تطبیقی مکتب آمریکایی مدایح نبوی صفی الدین حلی خاقانی شروانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 358 تعداد دانلود : 685
اشتراک ادیبان اسلامی در ستایش حضرت محمد(ص)، نمایانگر میراثی از تفکر و عاطفه دینی مشترک در تمدن ایران و عرب است. در این راستا، بررسی مدایح نبوی صفی الدین حلی و خاقانی شروانی که هریک به دلیل داشتن ابیاتی در مدح حضرت محمد(ص) به نوعی افتخار شاعر پیامبر بودن خویش را به همراه دارند، جلوه محسوسی به پیوند ادبیات این دو ملت می دهد. پژوهش حاضر به بررسی وجوه اشتراک و افتراق مدح حضرت محمد(ص) در اشعار این دو شاعر نامدار با رویکرد مکتب تطبیقی آمریکایی می پردازد و به این نتایج دست یافته است: استخدام معانی متنوع، وسعت دایره تخیل، اصرار بر تناسبهای لفظی و معنوی کلام و نیز تلمیح به آیات و احادیث و حوادث تاریخی، منجر به پیچیدگی و دشوار شدن فهم بسیاری از ابیات این دو شاعر گشته است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان