سید محمد میرحسینی

سید محمد میرحسینی

مدرک تحصیلی: دانشیار دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۸ مورد از کل ۱۸ مورد.
۱.

ارزیابی میزان رضایتمندی گردشگران از کیفیت معماری اقامتگاه های بوم گردی با هدف تبیین ضوابط ساماندهی آن ها (مطالعه موردی: اقامتگاه های بوم گردی روستایی تنکابن، استان مازندران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رضایتمندی گردشگر کیفیت معماری توسعه روستایی اقامتگاه بوم گردی مازندران (استان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۱۱۶
استفاده از قابلیت های بوم گردی برای توسعه اجتماعی- اقتصادی روستاها از یک سو و از سوی دیگر لزوم ایجاد چارچوبی برای کنترل کیفیت معماری اقامتگاه ها به عنوان بخشی از خدمات گردشگری، پرداختن به تأثیر کیفیت معماری اقامتگاه ها بر میزان رضایتمندی گردشگران را ضروری می سازد. این مقاله به بررسی و سنجش ابعاد رضایتمندی بوم گردان از ویژگی های کیفی معماری بومی اقامتگاه ها و نیز رابطه میان انگیزه، رضایتمندی گردشگران و میزان تمایل آن ها به اقامت مجدد در اقامتگاه های بوم گردی می پردازد. روش تحقیق مقاله توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری شامل بوم گردان مراجعه کننده به چهار اقامتگاه بوم گردی فعال شهرستان تنکابن است. یافته های تحقیق نشان داد که معماری اقامتگاه ها ازلحاظ تأمین نیازهای عملکردی/طبیعت گرایی با میانگین 08/3 بیشترین جلب رضایتمندی را داشته اند. شاخص های نیازهای کالبدی فضایی در مرتبه بعد با میانگین 03/2 رضایتمندی مخاطبان را کسب کرده اند. شاخص های فرهنگی- اجتماعی اقامتگاه ها کمترین میزان رضایتمندی را داشته اند. تحلیل نتایج حاکی از آن است که در نمونه های تحقیق، مکان یابی و ویژگی های طبیعت گرایی معماری اقامتگاه ها با طبیعت گردی به عنوان انگیزه غالب بوم گردان همخوانی داشته است. بااین حال، این اقامتگاه ها نتوانسته اند انگیزه تجربه زندگی روستایی مراجعان را تأمین کنند و امکان تجربه و تعامل آن ها را با فرهنگ و جامعه بومی فراهم آورند.
۲.

تحلیل دیدگاه های متن محورانه و انسجامی ابن عاشور تونسی در تفسیر «التحریر والتنویر»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زبان شناسی متن انسجام متن تفسیری التحریر والتنویر ابن عاشور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۱۰۱
زبان شناسی متن، شاخه ای نو در زبان شناسی است که با هدف توسعه واحد بررسی زبان از سطح جمله به متن مورد توجه قرار گرفته است. در میان مباحث زبان شناسی، انسجام، از جمله ویژگی های متن وارگی است که در کنار پیوستگی به متن تعلق دارد. امروزه یافتن سرنخ ها و نشانه هایی از مقوله های انسجام در متون تفسیری قران کریم ضروری می نماید که علاوه بر آنکه اصالت و پیشینه این مبحث را در پیش از اعلام این نظریه توسط نظریه پردازان غربی نشان می دهد تأثیر انسجام قران کریم بر تفسیر و نقد انسجام محور را مجسم می سازد. مسأله اینجاست که رویکرد انسجام که به تبیین مؤلفه های انسجامی متن و چگونگی ارتباط میان اجزای متون در سطح معنایی و به تبع آن در سطح رویین می پردازد، در میراث نقدی ادبیات عربی از جمله تفسیر التحریر والتنویر قابل ردیابی است. این مقاله درصدد است با روش توصیفی تحلیلی، رویکرد ابن عاشور در تفسیر خود از منظر متن محورانه و اشاره به نقش عناصر انسجامی را که قرابت نزدیکی با فعالیت های زبان شناسان متن دارد، مورد تحلیل قرار دهد. نتیجه نشان می دهد، ابن عاشور در تفسیر خود از اهمیت انسجام و کاربرد آن آگاه بوده است و در تحلیل آیات، پیش از نظریه پردازان غربی به اهمیت انسجام و سازوکارهای مختلف آن در آیات به طور آگاهانه پرداخته است و توانسته است اشارات علمی و متن نگرانه به کارکرد و اهمیت برخی عناصر زبانی داشته باشد
۳.

نقش سیاق درکشف معنای عبارت ﴿ولا تُطع مَن أغفلنا قلبه﴾ و نقد تفاسیر و ترجمه های آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سیاق ثلاثی مزید معانی باب افعال أغفل تفاسیر ترجمه های فارسی قران کریم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۰ تعداد دانلود : ۳۹۷
یکی از مسائلی که مترجمان و مفسران در فهم معانی آیات با آن روبه رو هستند تعدد معانی باب های ثلاثی مزید است که تشخیص معنای مدنظر در آیه را دشوار می سازد یکی از مصادیق مسأله فوق، عبارت ﴿ ولا تُطِع مَن أغفَلنَا قَلبَهُ ﴾ است که می توان برای فعل (اغفلنا)معانی متعددی را متصور شد، لذا هرکدام از مفسران و مترجمان براساس فهم خود، معنایی را برداشت کرده اند که برخی از این معانی با مفهوم اصلی آیه منطبق نیست. ضرورت پرداختن به این موضوع از آن جا ناشی می شود که برداشت معنای تعدیه از عبارت فوق به شبهه جبر دامن می زند، لذا جستار حاضر تلاش دارد این عبارت را با روش توصیفی- تحلیلی در تفاسیر گوناگون مورد بررسی قرار دهدتا با استفاده از سیاق ، معنای مراد از عبارت فوق را استخراج کرده و در نهایت ترجمه های فارسی را به بوته نقد بگذارد. برای این منظور بیش از بیست تفسیر و چهل ترجمه از قرآن کریم مورد بررسی قرارگرفت و در نهایت سیاق آیه(لفظی و غیرلفظی) نشان داد که از بین معانی مطرح شده ،معنای مصادفه (غافل یافتن قلب)، به مفهوم اصلی آیه نزدیک تر است. با این حال از بین مفسران، شریف رضی، ابن شهرآشوب، نیشابوری و ابن جنی و از بین ترجمه های بررسی شده تنها دو ترجمه فارسی تفسیر طبری و ترجمه کاظم ارفع تا حدودی به این مفهوم اشاره کرده اند.
۴.

تکواژ وابسته «غیر» و معادل های ترجمه ای آن در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تکواژ وابسته غیر معادل ترجمه ای زبان فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۲ تعداد دانلود : ۲۴۱
تکواژها در هر زبانی موضوع اصلی علم «ساخت شناسی واژگانی» به شمار می روند و به دوگروه وابسته و غیروابسته (آزاد) تقسیم می شوند. تکواژ وابسته «غیر» از تکواژهای معروف و پرکاربرد زبانی و از زمره ادوات رایج استثنا در علم نحو عربی است. این پژوهش با رویکرد توصیفی- تحلیلی بر آن است تا ساختارهای مختلف جدید و قدیم زبانی این تکواژ را شناسایی و معادل های ترجمه ای آن ها را ارائه کند و کاربرد اختصاصی هر یک را برای زبان آموزان عربی و مترجمین این زبان تبیین کند. این بررسی نشان داد تکواژ وابسته «غیر» از 10 ساختار و به تبع آن 10 معادل ترجمه ای در زبان عربی برخوردار است و ساختارهای «غیر + من + اسم جنس» و «غیر أنّ»، ساختار «غیر + ضمیر + من + اسم جنس/ اسم جمع» وساختار «من + غیر + مصدر موول / صریح» از جمله ساختارهای معاصر برای این تکواژ محسوب می شوند و هر یک معادل ترجمه خاص خویش را دارد. همچنین مشخص شد برخی ساختارهای جدید، جایگزین ساختارهای قدیمی این تکواژ هستند.
۵.

ارتباط علوم ادبی و قرآن(بررسی علم بیان با نگاهی بر آرای علامه طباطبایی و آلوسی)

کلید واژه ها: قرآن کریم بلاغت روح المعانی المیزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۹ تعداد دانلود : ۲۷۷
علوم ادبی از مهم ترین مباحث مرتبط با علم تفسیر است که آگاهی از آن بر هر مفسری لازم می آید، علم بلاغت یکی از انواع علوم ادبی است که از جایگاه ویژه ای در تبیین مفاهیم قرآنی برخوردار است اثبات بلاغت زیبایی قرآن کریم با مقایسه آرای دو مفسر مطرح اهل تسنن و تشیع یعنی آلوسی و علامه طباطبایی برای عمق بخشیدن به فهم کلام وحی الهی هدفی است که در این پژوهش می کوشیم با روش توصیفی- تحلیلی و از طریق بررسی و ذکر نمونه هایی از قرآن کریم بدان بپردازیم. لذا ، نمونه هایی را مبتنی بر نظر هر دو مفسر مورد بررسی قرار می دهیم برخی از دستاوردهای حاصل از پژوهش را اینگونه می توان بیان داشت: حجم وکمیت استفاده از علم بلاغت در دو تفسیر المیزان و روح المعانی یکسان نیست ومیزان بهره مندی از این علم در تفسیر روح المعانی بیش تر از المیزان است. با توجه به این مطلب که تفسیر المیزان، تفسیری فلسفی- اجتماعی است، نگاه مفسر به این علوم، نگاهی ابزاری برای بیان بهتر تعالیم الهی است در حالیکه در تفسیر روح المعانی از جایگاه ویژه و مستقلی برخوردار است .
۶.

توسیع و استعاره در روند تحول معنایی واژگان قرآن کریم (با تأکید بر آراء علامه طباطبایی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: المیزان تحول معنایی توسیع معنایی استعاره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴۸ تعداد دانلود : ۶۳۹
درک الفاظ و واژگان قرآن کریم یکی از معیارهای فهم این کتاب آسمانی است و هر مفسری برای ارائه نظر خویش و بیان تفسیر خود نسبت به آیه باید متکی به معانی الفاظ باشد و روابط معنایی واژگان را مورد توجه قرار دهد. اما آیا معنای ظاهری واژگان یا معانى اى که در معنای استعمالی واژگان دیده شده، می تواند مدار فهم قرار گیرد یا آن معانی مى تواند اعم از آن معنای مستعمل قرار گیرد؟ این پرسش را بدین سان در تفسیر المیزان مورد بررسی قرار می دهیم که علامه طباطبایی معتقد است واژگان قرآن کریم گنگ نیستند زیرا قرآن کریم کتاب هدایت است و برای اینکه مخاطب را به هدف متعالی برساند، معانی را آشکارا و بدون هیچ گونه پیچیدگی بیان می نماید. در این مقاله سعی شده است سیر تحول معنایی واژه از منظر علامهمورد بررسی قرار گیرد و این مطلب اثبات شود که هرچند تحول معنایی واژه بیش از یک معنا را برای آن بیان می دارد؛ اما در حقیقت، معنای تحول یافته دارای ارتباط تنگاتنگ با معنای اصلی است و به عبارت دیگر با روش ها و فرآیندهایی چون استعاره، در برگرفتن معنای مجرد به جای محسوس، توسیع و تنزیل معنایی واژگان، دلالتی جدید در برگرفته که مبتنی بر همان معنای قدیمی و اصلی خود است. بررسی جایگاه تحول معنایی واژگان در تفسیر المیزان با هدف توجه به این جنبه ی مهم تفسیری برای تبیین جایگاه ارزشمند این تفسیر شیعی هدفی است که این تحقیق می کوشد با روش توصیفی- تحلیلی و ذکر نمونه هایی چند از آیات قرآن کریم به آن بپردازد. واژگانی چون: «أجل، السحت، اخبات، ریح و ...» نمونه هایی است که در این نوشتار و در روند تحول معنایی خویش از معنایی متفاوت ولی مرتبط با معنای اصلی خویش برخوردار شده اند که علامه طباطبایی (ره) با بیان شیوا و عالمانه ی خود در ضمن تفسیر خویش از آیات، به این مهم پرداخته است.توجه به تحول دلالت های واژگان به دنبال بیان این مطلب است که الفاظ قرآن کریم، تنها محدود به معانی ظاهری آن نیست بلکه مشتمل بر روح معناست.  
۷.

گستره معنایی «رب» در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن رب حقیقت مجاز گستره معنایی تفاسیر فریقین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲۵ تعداد دانلود : ۶۲۴
یکی از اسمای الهی که بعد از اسم جلاله «الله»، بیشترین کاربرد را در قرآن دارد، واژه «رب» است. این واژه در قرآن از معانی مختلفی برخوردار است که در فرهنگهای لغت عربی، تنها به برخی از معانی آن اشاره شده است. در این مقاله به بررسی آیات قرآن و سیاق آنها در این خصوص پرداخته می شود، تا معانی مختلف این واژه و مشتقات آن در قرآن کریم استخراج گردد. با بررسی آیات پی می بریم این واژه در اکثر موارد در معنای خداوند متعال و در موارد اندکی در معنای غیر خداوند استعمال شده است. واژه «رب» و مشتقات آن، در 10 مورد در قرآن کریم، در معنای غیر خداوند استعمال شده است: ارباب، ربائب، بت، ستاره، ماه، خورشید، ملک، فرعون، ربانیّون و ربانیّین، و ربیّون. در بقیه موارد، در معنای خداوند به کار رفته است که معانی آن با توجه به آیات مرتبط از این قرارند: خالقیت، احیاء، اماته، هدایت تکوینی، هدایت تشریعی و رحمت. بنابراین می توان برای واژه «رب» و مشتقات آن در قرآن کریم، دو معنای محوری «خداوند» و «غیر خداوند» را در نظر گرفت. استعمال این واژه در معنای خداوند، ما را به گستره معنایی این واژه می رساند، به طوری که تمامی معانی ذکر شده در این واژه نهفته است و در هریک از آیات، با توجه به سیاق، بر یکی از معانی آن تأکید شده است. اما استعمال این واژه در معنای غیر خداوند، به معنای در نظر گرفتن بخشی از معنای حقیقی واژه است.
۸.

بلاغت وصل و فصل در آیات قرآن از منظر تفسیر المیزان

کلید واژه ها: علم معانی بلاغت جملات وصل و فصل علامه طباطبایی تفسیر المیزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۶۲ تعداد دانلود : ۹۶۹
علم معانی یکی از شاخه های علوم بلاغی است و به عنوان یکی از مهارت های مورد نیاز در فهم صحیح کلام خدا به شمار می رود. فصل و وصل از مهم ترین بخش های علم معانی و از مباحث عمده ی علم بلاغت است که تأثیر بسزایی در بیان معنا و مفهوم آیات قرآن دارد. علامه طباطبایی از مفسران بزرگ معاصر، در تفسیر گرانسنگ المیزان به بلاغت جملات نیز توجه داشته است؛ تأثیر ارتباط جملات یا عدم ارتباط آنها در معنای کلام در بخش وصل و فصل از موارد مورد توجه علامه طباطبایی بوده است. از این منظر، تفسیر المیزان معانی و اغراض ویژه ای از کلام الهی را دربردارد که با توجه به این اغراض، جایگاه علم معانی در باب فصل و وصل تبیین می گردد. این مقاله، با روش توصیفی- تحلیلی نگاه علامه طباطبایی را به وصل و فصل در قرآن و تأثیر آن در معنا و مفهوم آیات بررسی می کند. علامه طباطبایی علاوه بر اشاره به برخی جایگاه های مواضع وصل و فصل، با نگاهی نو در مواردی از جمله؛ مقام تعدید و شمارش، تأکید بر تغایر مفهوم دو جمله، امر ناگهانی و غیر منتظره، فصل در آیات را بیان نموده و تحلیل معنایی کرده است.
۱۰.

قرائت حفص در ترجمه های کهن فارسی قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرائت ترجمه فارسی حفص کهن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۴ تعداد دانلود : ۵۲۹
ساده ترین راه برای یافتن رد پای قرائت حفص از عاصم در ترجمه های کهن پارسی، بررسی ترجمه انفرادات حفص می باشد . یعنی بررسی ترجمه آیاتی که کلمه یا کلماتی از آن را، حفص به تنهایی به قرائت خاصی خوانده است و سایر قراء به قرائت دیگری خوانده اند. بدین ترتیب مشخص می شود که آیا مترجم مورد نظر قرائت حفص را مبنای کارش در ترجمه قرار داده یا خیر. با بررسی ترجمه انفرادات حفص در ترجمه های مشهور قرون چهارم تا دهم (طبری، کمبریج، تاج التراجم، نسفی، روض الجنان، کشف الاسرار، جلاء الاذهان، مواهب علیه، منهج الصادقین و ترجمه آستان قدس متعلق به مترجمی ناشناس در قرن دهم)، اثبات می گردد که مبنای کار مترجمان -که قطعاً بر اساس قرائت رایج آن روزگار در بلاد پارسی زبان بوده است- در قرون یادشده، قرائت حفص از عاصم نبوده است . چراکه از بین 163 مورد ترجمه بررسی شده، ترجمه 144 آیه به روشنی بر مبنای قرائت حفص نبوده و بر اساس قرائت دیگری غیر از حفص است و تنها در 19 مورد ترجمه ها بر اساس قرائت حفص است که در این 19 مورد نیز تغییر ترجمه به قرائت حفص توسط مصحّحینِ ترجمه های کهن دور از ذهن نیست. از سوی دیگر این تحقیق روشن می نماید که بر خلاف تصور برخی از علمای معاصر - که حفص را در قرائتش تابع جمهور مسلمانان می پندارند- وی در موارد متعددی از قرائت جمهور تبعیت نکرده است.
۱۱.

شعر العلامة السید محمد حسین فضل الله فی ضوء النقد البنیوی (قصائد من دیوان فی دروب السبعین نموذجا)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: السید محمد حسین فضل الله فی دروب السبعین النقد البنیوی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب شعر
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی نقد ساختارگرا
تعداد بازدید : ۸۳۵ تعداد دانلود : ۷۹۱
یحظى دیوان فی دروب السبعین للعلامة السید محمد حسین فضل الله بأهمیة خاصة بقصائده الکلاسیکیة والحدیثة ولغته الصوفیة والشعور المتقد تجاه رؤیة الخالق والتأمل فی حصیلة العمر. إن ما کان مؤثراً فی نقل رسالة الشاعر هو الصور البیانیة وبنیة القصیدة. تحاول البنیویة (structuralism) شق طریقها فی سبیل الکشف عن العلامات الجدیدة وفهم العلاقات الداخلیة للعمل الأدبی. تحاول هذه المقالة التطرق إلى سیرة العلامة السید محمد حسین فضل الله وقریحته الشعریة والتعریف بدیوانه، إضافة إلى دراسة أسس النقد البنیوی فی بعض قصائده. لأجل ذلک، ستعنی المقالة بمستویین من مستویات اللغة الشعریة هما المستویات الخارجیة التی تمثل الوزن والقافیة الشعریة والبنیة الصوتیة والکلامیة والنحویة والترکیبات الحدیثة والمستویات الوسطی التی تتناول الصور الشعریة والعلامات والرموز مع الإشارة إلى الشواهد والأمثلة. یحاول هذا البحث تقدیم شرح أدق للأشعاربافتراض وجود نوع من الوحدة بین البنیة والمضمون.
۱۲.

معرّفی و نقد روش ایزوتسو در کتاب مفاهیم اخلاقی دینی در قرآن مجید(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روش شناسی قرآن توشیهیکو ایزوتسو مفاهیم اخلاقی دینی در قرآن مجید تقابل های اخلاقی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن اخلاق و تربیت در قرآن
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن موارد دیگر قرآن پژوهان
تعداد بازدید : ۲۳۱۹ تعداد دانلود : ۷۸۲
یکی از مؤثرترین دانشمندان در زمینه معناشناسی قرآن، توشیهیکو ایزوتسو محقّق ژاپنی در کتاب «مفاهیم اخلاقی دینی در قرآن مجید» است. این کتاب از سه بخش کلّی در قالب یک پیشگفتار، 11 فصل و یک خاتمه تشکیل شده است. این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی به بررسی کتاب می پردازد. مطابق نظر این کتاب، مفاهیم اخلاقی دینی قرآن دو دسته اند: دستة اوّل، تقابل های اخلاقی که قرآن به تأیید یا تصحیح آنها و یا مخالفت با آنها می پردازد؛ از جمله تصوّر بدبینانة زندگی خاکی، همبستگی قومی و قبیله ای و فضیلت های کهن در میان اعراب. دستة دوم، مفاهیم عمدة اخلاقی که هر یک از آنها بسیاری از واژه های مهمّ اخلاقی را در بر می گیرند و از این قرارند: کفر، نفاق، ایمان، خوب و بد. تأکید مؤلّف در این کتاب، توجّه تام به قرآن است، چنان که «قرآن خود سخن گوید و مفاهیم خود را تفسیر و تعبیر کند». از این رو، بسیار به روابط میان واژه ها توجّه داشته است و هر یک از مفاهیم با کمک واژه های متضاد و مترادف توضیح داده می شوند. روش او در این کتاب، از چند شاخصه برخوردار است: بیان نظریّه های مختلف، ارائة نظریّه های جدید، ارجاع فراوان به آیات قرآن، پرهیز از شتابزدگی و توجّه به جنبه های مختلف، اعتقاد به یکپارچگی و اخلاقی بودن مباحث قرآن، اعتقاد به نسبیّت در اخلاق، پیروی از سیر منطقی در ارائة مفاهیم و نیز اعتقاد به نسبیّت زبانی و متن گرایی. از جمله مزایای این اثر عبارت است از: دسته بندی کاملاً مناسب، سعی در استخراج معانی واژه ها از خود قرآن و استفاده از منابع گوناگون در تدوین کتاب است. از جمله کاستی های آن نیز عبارتند از: وجود برخی اشتباه در کتاب، مانند اشتباه در ذکر آیات قرآن، استفاده نکردن از منابع شیعی در ذکر مثال ها و توجّه نکردن به وجوه گوناگون و معانی متعدّد واژه هاست. با این همه، ایزوتسو بی طرفانه به ارائة مفاهیم اخلاقی دینی در قرآن پرداخته است و در ارائة نظام مفاهیم اخلاقی دینی در قرآن توفیق فراوان یافته است؛ زیرا اگر دور از اغراق و بزرگنمایی به نظریّة او توجّه گردد، راهی به سوی پژوهش های جامع در حوزة معناشناسی اخلاقی قرآن می گشاید.
۱۳.

بررسی ترجمه های صور خیال در دو خطبة «الجهاد» و «الملاحم» نهج البلاغه (با تکیه بر ترجمه های دشتی، شهیدی، قرشی و فیض الاسلام)

کلید واژه ها: نهج البلاغه ترجمه نقد علی (ع) صور خیال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹۹ تعداد دانلود : ۵۱۶
«ترجمه» به معنای برگرداندن کلام از زبانی به زبان دیگر است. ترجمه با توجّه به نوع متن و هدف ترجمه، به دو نوع معنایی و ارتباطی تقسیم می شود. ترجمة معنایی به متن وفادار، و واحد ترجمه در آن واژه است. همچنین دارای ویژگی های ترجمة تحت اللّفظی است و به زبان مبدأ گرایش دارد. در مقابل، ترجمة ارتباطی خواننده محور است که واحد ترجمه در آن، جمله، و از روانی زبان برخوردار است. نهج البلاغه، اثری ارزنده و معتبر دینی است که فراتر از کلام مخلوق می باشد. این اثر قریب به 80 ترجمه دارد که مهم ترین آنها، ترجمة دشتی، شهیدی، قرشی و فیض الاسلام است. در این مقاله با روش کتابخانه ای سعی شده ترجمه های صور خیال در دو خطبة «الجهاد» و «الملاحم» نهج البلاغه با تکیه بر چهار ترجمة مهمّ مذکور بررسی گردد. گفتنی است که چهار مترجم فوق یکی از دو نوع ترجمه را برگزیدند، امّا در برخی از عبارات فقط به مفهوم و در برخی عبارات دیگر، تنها به متن تکیه کرده اند. همچنین دشتی، شهیدی، قرشی در ترجمة بیشتر جمله ها به لفظ توجّه کرده اند و ترجمة تحت اللّفظی ارائه داده اند، امّا فیض الاسلام اساس کار خود را بر محور ترجمة تفسیری نهاده است. علاوه بر این، ترجمة شهیدی در برخی عبارات، ادبی و ترجمة دشتی دارای زبان معاصر است.
۱۴.

بررسی بازتاب فرهنگ و تمدّن های مختلف در شعر أعشی و تأثیر این تمدّن ها بر شعر او

کلید واژه ها: فرهنگ موسیقی شعر تمدن اعشی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب شعر
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب کلیات ادباء
تعداد بازدید : ۶۹۱ تعداد دانلود : ۳۷۷
اعشی یکی از اصحاب معلّقات و یکی از شاعران طبقه ی اول عصر جاهلی است که در شعر وی به خاطر کثرت سفرهایش به مناطق مجاور می توان گوشه هایی از فرهنگ و تمدّن های مختلف همچون تمدّن فارسی، رومی، حبشی، نبطی، مصری، ترکی، کابلی و غیره را دید. از آنجا که او برای به دست آوردن مال و ثروت به همسایه های مجاور سفر کرد، شعر وی نمایانگر نشانه های فرهنگ و تمدّن مثل طلاق، ازدواج، جنگ، مجالس لهوولعب، وسایل عیش و نوش، آلات موسیقی و غیره است. علاوه برآن می توان در شعر وی ادیان مختلف، باورها و عقاید دینی، مراسم مذهبی مردم را دید. تمدّن و مدنیت علاوه بر خیال بر زبان، موضوعات و موسیقی شعری اعشی نیز تأثیر گذاشته است. زبان شعری وی به علت گوش دادن به سازوآواز کنیزکان برخلاف دیگر شاعران جاهلی مثل طرفة بن عبد همواره ساده بوده و فارغ از بیچیدگی است. تأثیر فرهنگ و تمدّن در موضوعات شعری وی این گونه است که او در فن مدح مثل شاعران عباسی به مبالغه می پردازد و در هجو، مهجوّ را به ریشخند می گیرد و در تغزل، در وصف معشوقه تنوّع و تفنّن به خرج می دهد. این شاعر برای موسیقی شعر خود أوزان آهنگین انتخاب می کند به طوری که پرکاربردترین أوزان شعر وی بحر طویل و متقارب می باشد. وی با به کاربردن قوافی آهنگین در غالب حروف رویّ شایع مثل لام، دال و راء، تکرار حروف و کلمات، هماهنگی آنها، برخی آرایه های بدیعی نظیر تنسیق صفات، طباق، ردّ العجز علی الصدر، انواع جناس و ... موسیقی شعر خود را افزایش می دهد و مخاطب را به هیجان درمی آورد.
۱۶.

تأثیر فرهنگ فارسی بر شعر ابن هانی اندلسی (أثر الثقافة الفارسیة فی شعر ابن هانی الأندلسی)

کلید واژه ها: التأثر الفارسیة العربیة التأثیر ابن هانئ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸۰ تعداد دانلود : ۷۹۵
تعنی هذه الدراسة برصد الملامح والمفردات الفارسیة الواردة فی شعر ابن هانی الأندلسی، کی تقدم دلیلا آخر علی العلاقات المتبادلة العریقة بین اللغتین الفارسیة والعربیة منذ أقدم الزمان إلی یومنا هذا وهی تعرض أیضا دلیلا آخر علی التفاعل الحضاری والثقافی بین العرب والفرس، وتعطی فکرة واضحة عن مدی تأثیر کل من اللغتین فی الأخری، مع أن هذا الشاعر الأندلسی یبعد کل البعد عن مستقر اللغتین الرئیس. وقد تطرق البحث أیضا إلی معالم (الحضورالإیرانی فی شعر ابن هانی الأندلسی) وتقسیمها موضوعیا وشرحها شرحا وافیا، وقد تناولنا محاور عدّة فیما درسناه لنعرض بحثا من بحوث الأدب المقارن ولنکشف الغموض المسدل علی بعض المصطلحات الواردة فی شعر ابن هانی الأندلسی.
۱۷.

استقامت و پایداری در قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پایداری صبر حلم استقامت ثبات قدم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۰۷ تعداد دانلود : ۱۶۲۷
از مسائل مهم مطرح شده در قرآن، استقامت و پایداری است. با بررسی آیات قرآن مشخص می شود که پایداری در قرآن کریم مرتبط با صبر، حلم، ثبات قدم و استقامت است و هر یک از واژه های فوق، مرتبه ای از پایداری را به خود اختصاص می دهند به طوری که صبر و حلم، مقدمه پایداری، ثبات قدم دومین گام و استقامت سومین و مهم ترین گام در راه رسیدن به پایداری در قرآن است. عوامل رسیدن به ثبات قدم و استقامت در قرآن از این قرار است: مژده پیروزی دادن در جنگ، یاری خواستن از خداوند و یادآوری نعمت های او، داشتن قول ثابت، دوری از وعده و وعیدهای مشرکان و اینکه انسان به راه کج نرود و از مسیر خود منحرف نشود و در عمل خود، پایداری داشته باشد. استقامت و پایداری در قرآن، باعث برخورداری از امداد غیبی و دوری از خوف و حزن می شود. برای استقامت و پایداری، مصداق هایی نیز در قرآن ذکر شده است که از جمله آنهاست: داستان ابراهیم و پرتاب او به آتش و تبدیل شدن آن به گلستان و هجرت او به سرزمین دیگر برای حفظ ایمان خود از گزند کافران و قربانی کردن فرزند خود و استقامت و پایداری او و فرزندش در این امر.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان