امید اردلان

یکی از معضلات جدی کشورهای در حال توسعه، نحوة گزینش مدیران و معیارهای حاکم بر این گزینش است. هدف این مقاله ﻃﺮﺍﺣﻰ و تدوینﺍﻟﮕﻮی مناسب شایستگی های مدیران و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎﻥ در سازمان ارتش ج.ا.ا با بهره گیری از دیدگاه های مقام معظم رهبری است. برای طراحی الگوی بومی شایستگی های فرماندهان و مدیران از روش تحقیق ترکیبی کیفی- کمی استفاده شد. در مرحلة طراحی الگو، مجموعة سخنرانی ها و رهنمودهای معظم له در قالب نرم افزار حدیث ولایت، مورد استفاده واقع شد. برای طراحی الگوی اولیه از رویکرد نظریه پردازی داده بنیاد و برای بازبینی الگو از گروه کانونی متشکل از متخصصان مدیریتی و صاحب نظران آجا استفاده شد. سپس آزمون الگو با رویکرد پیمایشی و با دریافت نظر فرماندهان از طریق پرسشنامه به انجام رسید و الگوی نهایی عرضه شد. این الگو در قالب 516 کد، 84 مفهوم و 4 مقولة اصلی طراحی شد که برخی دارای مقوله های فرعی است، این مقوله ها شامل: ""شایستگی های فردی"" با 28 مفهوم، ""شایستگی های بین فردی"" با 6 مفهوم، ""شایستگی های سازمانی"" با 41 مفهوم و ""شایستگی های بینشی"" با 9 مفهوم است.

سازمان ها با توجه به قابلیت هایی که فناوری اطلاعات در ایجاد ارزش برای آنها دارد، سرمایه گذاری های کلانی برای به کارگیری فناوری اطلاعات نموده اند. یکی از ارزش هایی که سازمان ها می توانند با استفاده از این فناوری ها در سازمانشان ایجاد نمایند، توانمندسازی کارکنان با استفاده از این ابزارها است. هدف تحقیق حاضر بررسی اثرات فناوری اطلاعات بر توانمندسازی شغلی کارکنان می باشد. تحقیق از حیث روش توصیفی- پیمایشی می باشد.جامعه آماری تحقیق، کارکنان شرکت توزیع برق منطقه ای غرب استان کرمانشاه می باشد. روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک و حجم نمونه آماری 181 نفر می باشد.ابزار اندازه گیری متغیرهای تحقیق، پرسشنامه است که دارای روایی و پایایی تایید شده می باشد. در این تحقیق ابتدا میزان کاربرد فناوری اطلاعات را در سازمان مورد بررسی قرار داده، پس از اطمینان یافتن از کاربرد آن، اثرات آن را بر توانمند سازی شغلی کارکنان بررسی نموده ایم. بدین منظور ابتدا شاخص های مرتبط با توانمندسازی که شامل: بهبود کیفیت عملکرد، دانش و آگاهی، فرصت های شغلی، استقلال وآزادی کاری، مسئولیت تصمیم گیری، خود کنترلی و توسعه حرفه ای را شناسایی نمودیم. یافته های این پژوهش نشان داد که بین بکارگیری فناوری اطلاعات و به ترتیب بهبود کیفیت عملکرد (011/0₌ α )، دانش و آگاهی (000/0₌α)، فرصت های شغلی (000/0₌α)، استقلال و آزادی کاری(000/0₌α)، مسئولیت تصمیم گیری(002/0₌α)، خود کنترلی(000/0₌α) و توسعه حرفه ای کارکنان (000/0₌α) رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. در پایان به این نتیجه دست یافتیم که فناوری اطلاعات بیشترین تاثیر را بر بهبود کیفیت عملکرد کارکنان شرکت توزیع برق داشته است.

این موضوع که مدیران بنگاه های کشور، دانش و مهارت های اکتسابی مدیریت را باید از کدام منبع فرا بگیرند، پرسشی جدی است. هدف از این مقاله طراحی مدل مفهومی مبتنی بر فعالیت های اقتصادی برای بهبود نظام آموزش مدیریت تخصصی می باشد.. این تحقیق توصیفی و از نوع اکتشافی و ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی دﺳﺘﺎورد ﺗﺤﻘیﻖ، کﺎرﺑﺮدی اﺳﺖ. ﺟﺎﻣﻌه آﻣﺎری ﺗﺤﻘیﻖ، شامل مدیران بنگاه های اقتصادی بخش های مختلف استان کرمانشاه که تعداد آن ها 189 نفر و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 80 نفر محاسبه و از روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای استفاده گردید. اﺑﺰار گردآوری اطلاعات در این تحقیق ﭘﺮﺳﺶ ﻧﺎﻣﻪ محقق ساخته با طیف لیکرت می باشد. ضمنا با بررسی متون تخصصی از روش تحلیل محتوی مدل مفهومی استخراج گردید. نتایج نشان می دهد که امروزه بنگاه های اقتصادی کشور فاقد مدیریتی متخصص می باشند و با وجود رویکردهای فعلی نظام آموزش در تربیت مدیران، کسب تجربه راه شناخته شده ای است که اکثر مدیران از این طریق مهارت ها، تکنیک ها و روش های تخصصی مدیریتی را فرا می گیرند. در این تحقیق با هدف بهبود نظام آموزش مدیریت تخصصی، به منظور تربیت مدیران کارآمد برای راه اندازی و اداره فعالیت های اقتصادی، یک مدل مفهومی پیشنهاد شد. ساختار این مدل مفهومی شامل دو بخش اصلی است. بخش اول مجموعه اقدامات پیش نیازی است که باید قبل از طراحی دوره ها، مدیران بنگاه های اقتصادی بخش های مختلف آن را طی نمایند و بخش دوم مجموعه اقدامات مشترکی است که در طراحی هر دوره می بایستی انجام پذیرد. این مدل با مطالعه متون تخصصی در رابطه با فعالیت های اقتصادی و با بهره گیری از نظر متخصصین، تدوین گردیده تا چارچوبی برای طراحی دوره های مدیریت تخصصی حاصل گردد.

آسیب پذیری نرم افزاری همواره به عنوان یک مسئله مهم در حوزه امنیت سایبری سازمان های نظامی مطرح بوده است. برخورداری از نرم افزار فاقد آسیب پذیری در عمل امکان پذیر نبوده و به همین دلیل برای بالا بردن سطح امنیت نیاز به مدیریت آسیب پذیری ها است. هدف مقاله پیش رو بررسی و شناخت آسیب پذیری های سایبری سازمان های نظامی در حوزه نرم افزار و ارائه الگویی برای ارزیابی این آسیب ها می باشد. نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق بکار رفته آمیخته از نوع توصیفی(موردی- زمینه ای) بوده و از روش های کمی و هم کیفی در تحلیل داده های جمع آوری شده استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق شامل کارشناسان و خبرگان حوزه سایبری ستاد نهاجا بوده است. محقق با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و بررسی اسناد و مدارک به شناسایی انواع آسیب پذیری های سایبری نرم افزارها پرداخته و سپس با انجام مصاحبه با خبرگان به شناسایی ابعاد و مؤلفه های الگوی ارزیابی آسیب پذیری اقدام نموده است. یافته های تحقیق بیانگر آن است که الگوی ارزیابی آسیب پذیری سایبری سازمان های نظامی در حوزه نرم افزاری دارای چهار بعد (فرآیند تولید نرم افزار، روش ها، ساختار سازمانی و آموزش) و سیزده مؤلفه می باشد؛ که از میان این چهار بعد، فرآیند تولید نرم افزار بیش ترین اهمیت و فرآیند آموزش کمترین اهمیت را در پوشش آسیب پذیری دارد. تقویت ساختارهای سایبری، ارتقای سطح آموزش های مدیران و کارکنان، پشتیبانی، نگهداری و ارتقاء فنی نرم افزارهای کاربردی ازجمله راه کارهای پیشنهادی به منظور کاهش آسیب پذیری های سایبری در سازمان های نظامی می باشد.

یکی از الزامات توسعه و پیشرفت در هر زمینه ای داشتن بینش نسبت به محیط، تصمیم گیری به موقع و داشتن برنامه ای هدفمند و جامع است و این امر میسر نمی شود مگر این که آینده پژوهی به صورت صحیح و موفق انجام گیرد. مطالعه سند چشم انداز ارتش جمهوری اسلامی ایران در افق 20 ساله نشان می دهد که ارتش با هویت ماموریت محور خود نیازمند توسعه در آینده می باشد و در این میان ستاد فرماندهی ارتش به عنوان مغز متفکر بدنه آجا نقش مهمی در جهت دهی حرکت های آینده نگر مجموعه آجا دارد. این تحقیق که مستخرجه از یک طرح پژوهشی سطح یک در آجا می باشد با هدف ارائه مدل بومی آینده نگاری در ستاد فرماندهی ارتش جمهوری اسلامی ایران تدوین گردیده است. لیکن از نظر نوع هدف کاربردی و روش اجرا توصیفی از نوع اکتشافی می باشد. محقق ابتدا با مرور ادبیات و اسناد و مدارک به مطالعه تطبیقی در مورد مدل های مختلف آینده نگاری در سازمان های نظامی و غیرنظامی پرداخته و از نتایج حاصل، ابعاد و مولفه های مدل های آینده نگاری احصاء گردید. در مرحله بعد، از شاخص های مختلف برای نیکویی برازش کلی مدل استفاده گردید. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه فرماندهان و مدیران ارشد ستاد آجا می باشد که در مشاغل مرتبط با موضوع آینده نگاری مشغول به کار می باشند. نتایج تحقیق نشان داد که مدل بومی آینده نگاری در ستاد فرماندهی ارتش در چهار لایه (نتایج، فرآیندها، شبکه سازی و سیاست گذاری) و دارای چهار بُعد (اهداف، مشارکت، روش ها و نتایج) و نُه مؤلفه اصلی می باشد.

هدف از این تحقیق که برگرفته از پروژه ای است که در سطح ارتش انجام گرفته، طراحی و تبیین الگوی مناسب نوآوری علمی در ارتش ج.ا.ا بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری است. ایﻦ ﺗﺤﻘیﻖ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی هدف و ﻣﺎﻫیﺖ ﺗﺤﻘیﻖ از ﻧﻮع اکﺘﺸﺎﻓی و ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی دﺳﺘﺎورد ﺗﺤﻘیﻖ ﻧیﺰ کﺎرﺑﺮدی اﺳﺖ. ﺟﺎﻣﻌه آﻣﺎری ﺗﺤﻘیﻖ، اﺳﻨﺎد و ﻣﺪارک ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺳﺨﻨﺮاﻧی های رهبر انقلاب و ﻧیﺰ تعداد 106 نفر از فرماندهان و معاونان آموزش و پژوهش و اعضای هیات علمی دانشگاه های افسری ارتش می باشند. با بررسی تعداد 109 سخنرانی معظم له، از طریق روش تحلیل محتوا 67 گویه استخراج شد. سپس با استفاده از روش تحلیل عاملی، در نهایت در قالب 12 عامل ارائه گردید. در ایﻦ ﺗﺤﻘیﻖ ﺑﺮای ﮔﺮدآوری اﻃﻼﻋﺎت از اﺑﺰارﻫﺎی اﺳﻨﺎد و ﻣﺪارک و ﭘﺮﺳﺶ ﻧﺎﻣﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدیﺪه کﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻫﺎی کﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ای و ﻣیﺪاﻧی داده ﻫﺎی ﻣﻮرد ﻧیﺎز ﮔﺮدآوری ﺷﺪه اﻧﺪ. ﻧﺘﺎیﺞ ﺗﺤﻘیﻖ ﻧﺸﺎن ﻣی دﻫﺪ کﻪ ﻣﺪل ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻮآوری در ارﺗﺶ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﺮﻣﺎیﺸﺎت رهبر انقلاب ﻣﺪﻟی اﺳﺖ کﻪ در ﺑﺮﮔیﺮﻧﺪه اﺑﻌﺎد ﻓﺮدی(قدرت علمی، جرات علمی، انگیزش)، اﺑﻌﺎد ﺳﺎزﻣﺎﻧی(اﻫﺪاف و راﻫﺒﺮد بر مبنای تولید علم، ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧی، ﻓﺮﻫﻨﮓ و جو ﺳﺎزﻣﺎﻧی، ﻓﻨﺎوری و تجهیزات، ﻧﻈﺎم ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧی، ﻧﻈﺎم آﻣﻮزشی و نظام پژوهشی) و اﺑﻌﺎد مکتبی(روحیه و تفکر بسیجی، معرفت و ایمان) اﺳﺖ.

هدف : سازمان تامین اجتماعی به عنوان بزرگ ترین ارائه دهنده حمایت های اجتماعی در کشور با چالش های حفظ موقعیت اقتصادی-اجتماعی در بلندمدت، پایداری خدمات، و افزایش کارایی خدمات، ناگزیر از پذیرش تغییر است. هدف پژوهش، طراحی مدلی برای راهبردهای تغییر مبتنی بر تنوع مهارتی برای حل چالش های سازمانی است. طرح پژوهش/ روش شناسی/ رویکرد : این پژوهش از نظر هدف توسعه ای-کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-پیمایشی و اکتشافی است. 28 مولفه تغییر از طریق مصاحبه و پرسشنامه دلفی شناسایی و تایید شدند. از میان جامعه آماری استادان و خبرگان در امور تامین اجتماعی، 14 نفر با روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. مدل اولویت راهبردهای تغییر نیز در سازمان تعیین گردید. یافته ها : مدل راهبردهای تغییر مبتنی بر تنوع مهارتی در سازمان تامین اجتماعی نشان می دهد که راهبرد قهری اجباری در اولویت اول، راهبرد تسهیل گری در اولویت دوم، و راهبردهای آموزشی ارشادی و ترغیب کننده در اولویت های سوم و چهارم قرار دارند. ارزش/ اصالت پژوهش : سهم پژوهش حاضر از طریق ترکیب راهبردهای تغییر و تنوع مهارتی در سازمان تامین اجتماعی نشان می دهد که این راهبردها بر بهبود عملکرد مجموعه وسیعی از منابع مدیریتی سازمان اثرگذارند.

هدف این پژوهش در گام نخست، شناسایی پیشران های جذب و گزینش حداکثری نخبگان و در مرحله بعدی، اعتبارسنجی آن در دانشگاه های نیروهای مسلح مبتنی بر پژوهشی آمیخته و به روش توصیفی- اکتشافی بوده است. در ابتدا مبتنی بر روش نظریه پردازی داده بنیاد، پیشران های شکل دهنده مدل با کدگذاری باز شناسایی و در ادامه با بهره مندی از کدگذاری محوری و انتخابی، مدل مورد نظر ارائه شده است. در ادامه به اعتبارسنجی مدل در بین جامعه مورد مطالعه به روش مدلسازی معادلات ساختاری پرداخته شده است. جامعه آماری برای ارائه مدل، شامل خبرگان و برای اعتبارسنجی مدل، شامل نخبگان وظیفه معرفی شده از بنیاد ملی نخبگان به دانشگاه های نیروهای مسلح در سال 1400-1399 بوده است. نمونه آماری خبرگان تا مرحله اشباع نظری به تعداد 14 نفر به روش هدفمند قضاوتی و برای مرحله اعتبارسنجی مدل، به تعداد 175 نفر مبتنی بر قواعد حجم نمونه در روش معادلات ساختاری انتخاب گردیده است. ابزار گردآوری داده ها شامل مصاحبه نیمه ساختاریافته برای مرحله مدلسازی و پرسشنامه با طیف لیکرت پنج تایی برای مرحله اعتبارسنجی بوده است که روایی پرسشنامه به روش همگرایی و واگرایی و پایایی آن به روش پایایی معرف ها و مرکب تأیید گردیده است. نتایج بخش کیفی منتج به شناسایی پیشران های جذب و گزینش حداکثری نخبگان در قالب مدل پژوهش گردید و در پایان، نظریه مبتنی بر 15 قضیه حکمی خلق شد. همچنین یافته های بخش کمی، اعتبار مدل ساختاری پژوهش را تائید و فرضیه های پژوهش (به غیر از فرضیه های شماره 5، 8، 9، 10، و 14) را اثبات نموده است.

ملاک انتخاب و انتصاب فرماندهان و مدیران بایستى بر اساس یک روند و فرآیند چندین ساله در محیط کارى کارکنان، احصاء و بر اساس معیارهاى اخلاقی موثر صورت پذیرد که قطعاً نتایج متفاوتى را نسبت به گذشته در پى خواهد داشت. در این تحقیق تلاش گردیده با بهره گیری از منابع دینی و ترکیب آن با تکنیک های ریاضی تصمیم گیری و روش های آماری، مهم ترین معیارهای اخلاقی مدیران و میزان اهمیت و تأثیر هر یک را شناسایی نموده، تا ضمن ارائه داده های مورد نیاز برای برنامه ریزی و تقویت معیارهای اخلاقی مدیران و فرماندهان آجا، الگو و معیاری مناسب برای ارزیابی اخلاقی آنان در مقام تعلیم و تربیت قشر عظیمی از جوانان و آینده سازان این مرز و بوم ارائه نماییم. این پژوهش کاربردی بوده و رویکرد آن، آمیخته (کیفی- کمی) است. ابزار گردآوری داده ها اسناد و مدارک (فیش برداری) و پرسشنامه می باشد. به-منظور شناسایی مهم ترین معیارهای اخلاقی موثر در فرماندهی و مدیریت ابتدا با مطالعه منابع دینی( قرآن، احادیث و نهج البلاغه) و نظرات کارشناسان و خبرگان آجا، معیارهای اولیه شناسایی و سپس با بهره گیری از تکنیک AHP و با استفاده از نرم افزار Expert Choice معیارها بر اساس میزان اهمیت به ترتیب; محبت و مهربانی، صداقت و وفای به عهد، نرم خویی و عفو و گذشت، عدالت و مساوات، تواضع و پرهیز از غرور، مشورت و پرهیز از تملق و چاپلوسی تعیین گردید.

یکی از نهاد های مهم وتاثیرگذار در سرنوشت جامعه، نظام آموزش عالی است. دانشگاه ها و عناصر تشکیل دهنده آنها از جمله مدرسان، دانشجویان و ویژگی های رفتاری این دو نیز تاثیر بسزایی در نتایج فعالیت های نظام آموزش عالی می گذارند. این مقاله به بررسی میزان تاثیر سبک رفتار رهبری مدرسان بر رفتار انضباطی دانشجویان می پردازد. این تحقیق توصیفی و از نوع همبستگی است.ابزار گردآوری اطلاعات این تحقیق، پرسشنامه های محقق ساخته رفتار انضباطی و سبک رفتار رهبری می باشد. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه افسری امام علی(ع) می باشد.یافته های پژوهش نشان داد بین سبک رفتار رهبری مدرسان ورفتارانضباطی دانشجویان همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد و بیشترین سبک رفتار رهبری مدرسان در حوزه سبک رفتار رهبری مداخله گر قرار دارد. همچنین به لحاظ رفتار انضباطی بین دانشجویانی که مدرسان آنها، دارای سبک رفتار رهبری(مداخله گر، غیرمداخله گر وتعامل گرا)هستند، تفاوت معناداری وجود دارد و میانگین  امتیاز رفتار انضباطی دانشجویانی که مدرسان آنها، دارای سبک رفتار رهبری تعامل گرا بوده اند بیشتر از دو سبک دیگر می باشد.

الگوی ارزیابی عملکرد کارکنان فرآیند بسیار پیچیده، حساس و دارای جایگاه ویژه در ستاد آجا برای نیل به اهداف عالیه دارد. هدف اصلی این پژوهش طراحی الگوی ارزیابی عملکرد کارکنان ارتش جمهوری اسلامی ایران بوده و روش تحقیق توصیفی و از نوع کاربردی توسعه ای است. جامعه آماری برای بخش کیفی شامل خبرگان، فرماندهان و مدیران سطوح راهبردی آجا به تعداد 10 نفر و در بخش کمی تعداد 41 نفر هستند. برای تعیین جامعه نمونه در بخش کیفی از روش تمام شمار و در بخش کمی از روش تخمین فاصله ای میانگین استفاده شده است. ابزار گردآوری داده ها کتابخانه ای و مطالعه میدانی ست. برای روایی اسناد و مدارک، مصاحبه و پرسشنامه از تجربیات اساتید و جامعه خبره استفاده شده و برای سنجش اعتبار از نرم افزار اس پی اس اس و محاسبه آلفای کرانباخ استفاده شده است. برای تجزیه وتحلیل داده های کیفی از نرم افزار مکس کیودا استفاده و الگوی مدنظر استخراج شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که ارزشیابی عملکرد یکی از مؤثرترین ابزارهای نظارتی برای کارآمدی، توانمندی و توسعه و بهبود و بهسازی عملکرد فردی و سازمانی است و ملازم با شایسته خواهی و شایسته گزینی، شایسته پروری، شایسته داری و به تبع آن شایسته سالاری و ایجاد طبقات سالم و مناسبات عادلانه، موجب انگیزش و سخت کوشی و تلاش مدیران و کارکنان در اجرای اثربخشی وظایف شغلی و نیل به اهداف سازمانی می گردد.