میمنت عابدینی بلترک

امروزه به دلیل روند رو به رشد نیازهای انسانی به مصرف انرژی، با پدیده بحران انرژی در جهان روبه رو هستیم. مصرف بیش از اندازه انرژی حاصل از سوختهای فسیلی همزمان با رشد اقتصادی جوامع و نیاز روزافزون به انرژی سبب استفاده از انرژیهای نو می شود که از انرژیهای پاک هستند. به همین دلیل یکی از موضوعاتی که امروزه توجه بسیار را در نظامهای آموزشی به خود جلب کرده است، استفاده از انرژیهای نو و پاک(مانند انرژی خورشید، باد، بیوگاز، زمین گرمایی) و تجدیدپذیر به جای به کارگیری انرژیهای فسیلی است. از این رو، هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای کتابهای درسی دوره ابتدایی ایران (چاپ 1395) براساس میزان توجه به مؤلفه های انرژیهای نو است. روش مورد استفاده در تحلیل محتوا، آنتروپی شانون است و واحد تحلیل صفحات کتابهای درسی دوره ابتدایی (متن، پرسشها، تمرینها و تصاویر) است که در مجموع شامل2836 صفحه است. یافته های این پژوهش نشان داد که بیشترین فراوانی و ضریب اهمیت در زمینه انرژیهای نو مربوط به مؤلفه انرژیهای خورشیدی و کمترین فراوانی و ضریب اهمیت مربوط به مؤلفه انرژی جزر و مد، زمین گرمایی و امواج است.

هدف پژوهش حاضر شناسایی و سطح بندی موانع ارتقای مدیریتی زنان در نظام آموزش و پرورش است. روش پژوهش، مطالعه موردی است و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از تکنیک مدل سازی ساختاری تفسیری برای سطح بندی موانع و دسته بندی آن ها استفاده شد. جامعه آماری پژوهش را اعضای هیئت علمی دانشگاه ها تشکیل می دهند که از بین آن ها 13 نفر به عنوان نمونه پژوهش به شیوه هدفمند انتخاب شدند. ابزار گرد آوری داده ها پرسش نامه خود تعاملی محقق ساخته بود. به منظور سنجش و ارزیابی روایی پرسش نامه از ملاک روایی محتوایی استفاده شد. بدین صورت که پرسش نامه در ابتدا از سوی متخصصان حوزه زنان بررسی و پس از اصلاحات عوامل نهایی تدوین شد. نتایج پژوهش نشان داد که 10 عامل به عنوان موانع نهایی مؤثر بر عدم ارتقای مدیریتی زنان در نظام آموزش و پرورش به حساب می آیند. همچنین، تحلیل حاصل از داده ها به سطح بندی مدل به 8 سطح منجر شد. سطح هشتم مدل شامل هنجارهای مبتنی بر سنت گرایی اند. سطح هفتم شامل غلبه فرهنگ مردسالاری و نگرش کلیشه ای به مدیریت زنان است. تبعیض های جنسیتی نانوشته به عنوان سطح ششم مدل به حساب می آید. عامل های نپذیرفتن مدیریت زنان از سوی کارکنان و همچنین ناتوانی زنان در برخورد قهر آمیز و ریسک ناپذیری مشترکاً به منزله سطح پنجم مدل به حساب می آیند. نداشتن خودباوری و اعتمادبه نفس زنان به منزله سطح چهارم مدل و تعارض شغلی با وظایف خانوادگی نیز به منزله سطح سوم مدل به دست آمد. همچنین، عامل های نپذیرفتن مسئولیت مدیریتی از سوی زنان به منزله سطح دوم و عدم شایسته گزینی به منزله سطح اول است.

زمینه: کودکان و نوجوانان یکی از تأثیرپذیرترین و آسیب پذیرترین مخاطبان رسانه های گروهی به حساب می آیند. مجلات به عنوان یکی از ابزارهای مهم برای انتقال مفاهیم دینی به کودکان و نوجوانان می باشند. هدف پژوهش، تحلیل محتوای مؤلفه های دینی در مجلات کودک و نوجوان می باشد. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که به روش تحلیل محتوا انجام شده است. جامعه آماری شامل مجلات کودک و نوجوان منتشر شده در سال های 92-1391 است که به صورت سرشماری مورد تحلیل قرار گرفتند. واحد تحلیل، صفحات مجلات بود. روایی محتوایی ابزار، توسط متخصصان حوزه معارف اسلامی مورد تأیید قرار گرفت. برای تعیین پایایی ابزار، از روش بازآزمایی استفاده شد که ضریب همبستگی 81/0 به دست آمد. یافته ها: مؤلفه داستان های اخلاقی با بار اطلاعاتی 872/0 و ضریب اهمیت 502/0 بیشتر از سایر مؤلفه ها مورد توجه قرار گرفته است. در مقابل، به مؤلفه فروع دین، با بار اطلاعاتی 521/0 و ضریب اهمیت 236/0 کمتر از سایر مؤلفه ها پرداخته شده است. نتیجه گیری: با توجه به نقش تربیتی داستان ها در انتقال مفاهیم اخلاقی و مناسب بودن آن با ویژگی های رشدی کودکان و نوجوانان، مجلات کودکان و نوجوانان تا حدود زیادی توانسته اند از این ابزار به درستی بهره بگیرند. اما به مؤلفه مهمی چون فروع دین، کم توجهی شده است.

هدف پژوهش حاضر، ارزیابی میزان به کارگیری عناصر برنامه درسی سازنده گرا در آموزش عالی بود. طرح این پژوهش ترکیبی از نوع متوالی- تبیینی و ابزار مورداستفاده در این پژوهش در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته و مشاهده بوده و در بخش کیفی نیز از ابزار مشاهده( روایت گونه و کیفی) استفاده شده است. جامعه ی آماری پژوهش در بخش کمی با استفاده از ابزار پرسشنامه، شامل دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته های علوم انسانی دانشگاه شیراز بود که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی302 نفر انتخاب شدند. در بخش مشاهده ی کمی از هر رشته در دانشکده های موردمطالعه یک کلاس انتخاب که46رشته مشاهده گردید. در بخش مشاهده کیفی نیز سه کلاس از هر دانشکده در طی دو جلسه، مورد مشاهده قرار گرفتند. در بخش اول که ابزار پژوهش، پرسشنامه بود پس از تأیید روایی و پایایی آن، بین گروه نمونه توزیع گردید. برای تحلیل داده ها در بخش آمار توصیفی، میانگین و انحراف معیار و در بخش استنباطی از آزمون تی تک نمونه ای و مستقل استفاده گردید. برای تعیین پایایی مشاهده، از ضریب توافقی استفاده شد که میزان به دست آمده برابر با 90 صدم بود. روایی در مشاهده کیفی نیز بدین صورت بود که پژوهشگر، اشراف کامل بر موضوع مورد بررسی داشته باشد که در این پژوهش این شرایط وجود داشت. نتایج به دست آمده بیانگر آن بود که در ارتباط با به عنصر هدف، محتوا و راهبردهای یاددهی- یادگیری تفاوت معناداری مشاهده نشد اما در عنصر ارزشیابی از سطح معیار پایین تر بود. نتایج حاصل از مشاهده کمی نیز نتایج به دست آمده از پرسشنامه را تأیید نمود. نتایج به دست آمده از مشاهده کیفی نیز به بیان و توصیف ویژگی های کلاس ها پرداخته است.

این تحقیق هدف خود را بر بازنماییِ نقش های جنسیتی در کتاب های درسی سال ششم متمرکز نموده است و به بررسی میزان توجه به تصاویر جنسیتی و نقش های شغلی به تفکیک هر دو جنس پرداخته است. روش مورد استفاده در تحلیل محتوای این تحقیق، آنتروپی شانون بوده و واحدتحلیل نیز متن، پرسش ها، تمرین ها و تصاویر) می باشد که در مجموع 829 صفحه را شامل می شود. جامعه آماری، کلیه کتاب ها شامل 9جلد در سال تحصیلی1393-1392در نه عنوان فارسی (بخوانیم)، فارسی (بنویسیم)، علوم، هدیه های آسمانی، آموزش قرآن، ریاضی، مطالعات اجتماعی، تفکر و پژوهش، کار و فن آوری بوده و نمونه آماری این پژوهش، هشت عنوان فارسی (بخوانیم)، فارسی(بنویسیم)، علوم، هدیه های آسمانی، قرآن، مطالعات اجتماعی، تفکر و پژوهش، کار و فن آوری را شامل می شود. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان می دهدکه به نقش های شغلی مردان و تصاویر آمده در کتاب های درسی عمدتاً به این جنس تعلق دارد و نقش شغلی زنان و تصاویر آمده در کتاب ها کمرنگ و یا اینکه در برخی کتاب ها هیچ گونه اشاره ای نشده است.

این پژوهش با هدف بررسی دیدگاه مدیران دوره های تحصیلی درباره مؤلفه های مختلف هویت ملی از قبیل ارزش های ملی، دینی، انسانی و جامعه ای انجام گرفته است. روش پژوهش به صورت کمّی و کیفی است که نمونه کمّی آن تعداد 274 نفر مدیران زن و مرد دوره های مختلف تحصیلی آموزش و پرورش استان مازندران و نمونه کیفی شامل مصاحبه عمیق با 5 نفر از رؤسای آموزش و پرورش استان بوده است. روش گردآوری اطلاعات این پژوهش به صورت میدانی است که در بخش کمّی از ابزار پرسشنامه محقق ساخته و در بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. یافته های پژوهش کمّی بیانگر آن است که مؤلفه ارزش های ملی و دینی تحقق پیدا کرده است ولی ارزش های انسانی و جامعه ای از ابعاد هویت ملی تحقق نیافته است. یافته های حاصل از مصاحبه با مدیران بیانگرآن است که دوره ابتدایی به علت زیرساخت بودن از بهترین دوره ها برای آموزش هویت ملی است. هم چنین مهم ترین نقطه ضعف نظام آموزشی کشور درآموزش هویت ملی جامع وگسترده نبودن این نوع آموزش ها است. علاوه براین لازم است آموزش هایی هم به صورت رسمی و هم غیررسمی جهت آموزش این مفهوم در دوره های مختلف تحصیلی با توجه به شرایط و خصوصیات سنی و رشدی انجام گیرد.

هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل محتوای کتب درسی به عنوان مهم ترین عنصر آموزش می باشد تا میزان توجه به هریک از مفاهیم مورد نظر در زمینه ی ورزش مشخص گردد. مؤلفه های این پژوهش شامل آگاهی از اهمیت ورزش در سلامت و پیشگیری از بیماری ها، زمان مناسب انجام ورزش، انجام ورزش متناسب با سن نوجوانان، آگاهی از مضرات عدم تحرک بدنی، آشناساختن نوجوانان با انواع ورزش، آموزش ورزش های مختلف، آگاه ساختن در زمینه ی تغذیه ی مناسب پس از انجام ورزش، توجه به ورزش های بومی و محلی، آشنا ساختن با ورزشکاران نامی و حیطه های ورزشی مربوط به آنان می باشد. روش مورد استفاده در تحلیل حاضر، آنتروپی شانون بوده و واحد تحلیل نیز متن موجود در صفحات می باشد. جامعه ی این پژوهش شامل، کتاب های فارسی، تعلیمات اجتماعی، علوم، دینی و قرآن دوره راهنمایی در سال تحصیلی1388- 1387 می باشد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد که به مؤلفه ی آگاهی از اهمیت ورزش در سلامت و پیشگیری از بیماری ها بیش از سایر مؤلفه ها توجه شده است و کمترین میزان توجه مربوط به مؤلفه های زمان مناسب انجام ورزش، آگاهی از مضرات عدم تحرک بدنی، آموزش ورزش های مختلف، آگاه ساختن در زمینه ی تغذیه مناسب پس از انجام ورزش و توجه به ورزش های بومی و محلی است.

مقاله حاضر با هدف بررسی و فراتحلیل تحقیقات مربوط به هویت ملی و برنامه درسی صورت گرفته است. با توجه به اینکه تقویت هویت ملی در دانشآموزان یکی از اهداف مهم آموزشی است، بسیاری از تحقیقات این امر را بررسی کردهاند؛ از این رو مقاله حاضر بر آن است تا با روش توصیفی از نوع فراتحلیل، مهمترین تحقیقات در این زمینه را مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهد. نتایج این تحقیقات در مجلات تربیتی و میا نرشتهای انتشار یافته است و بیشتر روشهای مورد استفاده در این تحقیقات از نوع تحلیل محتوا بوده و از کتا بهای درسی به منزله جامعه و نمونه آماری پژوهش استفاده شده است. نتایج حاصل از فراتحلیل نشان داد، نظام آموزشی و برنامه درسی در شکل دهی هویت ملی در دانش آموزان کارایی ندارند. با این حال راهکارهای ارائه شده در تحقیقات مذکور ضعیف است و بیشتر تحقیقات نتایج عدم توجه متعادل به » یا « عدم توجه کافی به مؤلفههای هویت ملی در برنامه درسی » خود را به صورت ارائه دادهاند. در نهایت به نظر میرسد، تحقیقات در این زمینه به « مؤلفههای هویت ملی در برنامه درسی بازنگری از بعد روششناختی و همچنین پردازش موضوعات نیاز دارند.

هدف تحقیق حاضر، بررسی میزان به کارگیری روش های تدریس مبتنی بر روی کرد سازنده گرایی در بین اعضای هیأت علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه مازندران است. روش تحقیق مطالعه ی حاضر، توصیفی- پیمایشی است. جامعه ی آماری پژوهش را اعضای هیأت علمی و دانشجویان گروه علوم اجتماعی دانشگاه مازندران تشکیل می دهند. به منظور بررسی میزان به کارگیری روش های تدریس مبتنی بر سازنده گرایی با دو روش پیمایش و مشاهده و با ابزار پرسش نامه محقق ساخته ی 42گویه ای و چک لیست محقق ساخته ی 42 گویه ای به بررسی دیدگاه دانشجویان و مشاهده ی کلاس درس اعضای هیأت علمی گروه مورد نظر پرداخته شد. نمونه گیری در بخش مشاهده، کلاس های درس تمام اعضای هیأت علمی گروه و نمونه گیری در بخش پیمایش به صورت نمونه گیری تصادفی طبقه ای انجام شد. داده های گردآوری شده از پرسش نامه و چک لیست با روش کمی و با استفاده از نرم افزار(spss) و با استفاده از آزمون هایتی تک نمونه ای و تی مستقل، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد که اعضای هیأت علمی گروه یادشده از روش های تدریس مبتنی بر روی کرد سازنده گرا بهره نمی گیرند و به صورت سنتی تدریس می کنند. تدریس استادان در مقطع کارشناسی ارشد نسبت به کارشناسی سازنده گرا تر است، گر چه تفاوت تنها در شاخص «مشارکت» به صورت معنادار است.هم چنین تفاوت معناداری بین دیدگاه مشاهده گران و دانشجویان از میزان به کارگیری این روی کرد در کلاس درس مشاهده شد و مشاهده گران در مقایسه با دانشجویان قائل به تدریس سازنده گرا تر در کلاس های موردنظر بودند.

مقدمه: سلامتی یکی از نعمت های بیکران الهی است که بر انسان ارزانی گشته است. انسان برای سالم نگه داشتن خود بایدتلاش نماید به خصوص در عصر کنونی که زندگی ماشینی رایج شده است. در این ارتباط پیش از رخ دادن هر گونه بیماری، لازم است آموزش هایی داده شود تا افراد سالمی در جامعه حضور داشته باشند. در این راستا پژوهش حاضر به تحلیل محتوای کتب درسی دوره ی راهنمایی بر اساس مؤلفه های آموزش سلامت از جمله بهداشت پوست، بهداشت دهان و دندان، تغذیه، ورزش و تحرک بدنی، مسأله ی بیماریها (ایدز)، سیگار و مواد مخدر اقدام نموده و میزان حضور هر یک از مفاهیم مذکور را در کتب درسی مورد بررسی قرار داده است. روش بررسی: روش مورد استفاده، توصیفی از نوع تحلیل محتوا با به کارگیری روش Shannon Entropy بود. واحد تحلیل نیز صفحات کتب دوره ی راهنمایی سال 88-1387 (متن، پرسش ها، تمرین ها و تصاویر) بود که در مجموع 15 کتاب و 1915 صفحه را شامل شد. روش تعیین روایی تحلیل محتوای پژوهش حاضر نیز بدین صورت بود که جهت انتخاب مؤلفه ها و شاخص های مفهوم آموزش و اطلاعات سلامت، ازمنابع در دسترس در این ارتباط استفاده شد. پس از استفاده ازمنابع متعدد، مؤلفه ها و شاخص های این پژوهش به تأیید تعدادی از پزشکان و کارشناسان بهداشت و مسؤول در امر سلامت رسید تا از نقطه نظرات آن ها جهت هر چه بهتر شدن این پژوهش استفاده گردد. یافته ها: بیشترین فراوانی و ضریب اهمیت مربوط به ورزش و تحرک بدنی (14 فراوانی) و کمترین توجه به مسألهی سیگار و مواد مخدر (موردی مشاهده نشد) بود. نتیجه گیری: کتاب های درسی باید بر آموزش های لازم جهت آموزش سلامت و بهداشت و ارتقای آن تأکید نمایند که متأسفانه در کتاب های درسی به برخی ازمؤلفه های اطلاعات سلامت توجه چندانی نشده است.

مسئله هویت ملی امروزه یکی از مسائل  اساسی پیش روی جوامع به ویژه جوامع در حال توسعه به شمار می رود که  نیازمند توجه بیشترمسولین و دست اندرکاران است و این مهم یکی از وظایف و کارکردهای تعلیم و تربیت به طور اعم و دانشگاه به طور اخص می باشد. از آنجایی که توجه به هویت ملی در برنامه های درسی آموزش عالی چندان مشهود به نظر نمی رسد این تحقیق بر آن بود تا تأثیر برنامه های درسی بر هویت ملی دانشجویان مورد بررسی قرار دهد. روش این تحقیق از نوع توصیفی پیمایشی می باشد و برای جمع آوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان دانشگاه مازندران می باشد. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که برنامه درسی پنهان دانشگاه نتوانسته هویت ملی دانشجویان را تقویت نماید. هم چنین نتایج تحقیق نشان می دهد که بین دانشکده های مختلف و جنسیت افراد اختلاف معناداری وجود ندارد؛ به عبارت دیگر جنسیت و رشته در تقویت یا تضعیف هویت ملی تأثیر معناداری ندارد و تأثیر اصلی در تقویت و تضعیف هویت ملی را جو دانشگاه برعهده دارد.