رضا حسنوی

در دنیای تجاری امروز، چابکی سازمانی به عنوان ویژگی اساسی برای رقابتی بودن یک سازمان قلمداد می شود. علی رغم اینکه تاکنون مطالعات زیادی در حوزه چابکی صورت گرفته، غالب آنها بر تولید چابک متمرکز بوده و سایر جنبه ها و ابعاد سازمان را مورد توجه قرار نداده اند. یکی از اساسی ترین اشتباهات، نادیده گرفتن نقش برجسته نیروی انسانی در ارتقاء چابکی است. به گونه ای که فقدان نیروی انسانی چابک به عنوان یکی از عمده ترین دلایل شکست سازمان ها در همگام بودن با تغییرات بازار و فناوری شناسایی شده است. این پژوهش بر آن است تا چابک سازی سازمان ها را با درنظرگرفتن کلیه ابعاد آن خصوصاً نیروی انسانی، مجدداً مورد بررسی قرار دهد. مطالعه حاضر در گام نخست به بررسی عمده تحقیقات معتبر گذشته جهت فراهم آوردن مفهومی مشخص از چابکی سازمانی، توانمندی ها و توانمندسازهای مربوط به آن پرداخته است. در گام دوم با تمرکز ویژه بر نیروی انسانی چابک، غالب تحقیقات مربوط به حوزه انعطاف سازمانی و انطباق پذیری نیروی انسانی مورد واکاوی قرار گرفته اند تا ایده ها، شاخص ها و مولفه هایی که قابلیت تعمیم به پارادیم چابکی در ارتقای سطح چابکی نیروی انسانی را دارند، به صورت یکپارچه طبقه بندی و در قالب چارچوب جامع سازمان چابک ارایه شوند.

فرآیند توسعه محصول جدید یکرویکرد نوین براى بقا در محیط رقابتى است و عوامل کلیدى موفقیت واسطه اى براى کسب مزیت هاى رقابتى است. همراستایى مدیریت تغییر فناورى (با هدف برنامه ریزى براى کسب فناورى و پر کردن شکاف فناورانه) و فرآیند توسعه محصول یک ضرورت جدى مىباشد. هدف این تحقیق اولویت بندى کارکردهاى مدیریت فناورى در فرآیند توسعه محصول با معیار ارتقاى اثربخشى فرآیند و از طریق عوامل کلیدى موفقیت فرآیند و با بهره گیرى از مطالعه موردى در یک صنعت دانش بنیان می باشد. این تحقیق از نوع توصیفى پیمایشى است که در آن، با توجه به فقدان داده هاى قطعى، روش تحلیل سلسله مراتب فازى مورد استفاده قرار گرفت. بر اساس دیدگاه صاحبنظران،5 کارکرد اصلى مدیریت فناورى شناسایى و 3 گروه عوامل کلیدى موفقیت (معیار اثربخشى فرآیند) براى اولویت بندى کارکردهاى مدیریت فناورى استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد کارکرد شناسایى و انتخاب فناورى در مرحله امکان سنجى، کارکرد اکتساب فناورى در مرحله توسعه سیستمى و کارکرد بهره بردارى در مرحله توسعه فناورى از بیشترین اولویت برخوردار است. بر اساس نتایج این تحقیق (شناسایى رابطه کارکردهاى مدیریت فناورى و مراحل فرآیند)، زمینه طراحى الگوى مدیریت فناورى در بستر فرآیند با هدف همسویى، یکپارچگى و تقویت تناسب و افزایش بهره ورى کل نظام هاى مدیریتى ایجاد می گردد.

یکی از دغدغه های سازمان ها، اجرای امن سامانه مدیریت دانش است. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر،  بررسی تاثیر امنیت فن آوری اطلاعات طبق استاندارد ISO/IEC27001:2013 در اجرای امن سامانه مذکور است. این تحقیق از نظر روش، توصیفی- پیمایشی و از نظر هدف، کاربردی است. اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعات کتاب خانه ای، مصاحبه و پرسش نامه مقایسات زوجی جمع آوری شده است. روش ترکیبی دیمتل و فرایند تحلیل شبکه ای برای تعیین اثرگذاری یا اثرپذیری و اولویت بندی اهداف کنترلی استاندارد فوق در ارتباط با سامانه مدیریت دانش استفاده گردیده است. یافته های پژوهش، بیانگر ارتباط علی و معلولی بین اهداف کنترلی ISO/IEC27001:2013 در استقرار سامانه مدیریت دانش است. همچنین، اهداف کنترلی تشکیلات امنیت اطلاعات، امنیت عملیات، امنیت ارتباطات و رمزنگاری از استاندارد مذکور دارای اولویت بالاتری نسبت به سایر اهداف کنترلی استاندارد فوق هستند.

هدف از این پژوهش، ارائه مدل بهینه سازی دو هدفه برنامه ریزی عدد صحیح مختلط غیرخطی جدید، برای انطباق و پیوند معماری محصول و شبکه تأمین کنندگان در قالب انتخاب تیمی از تأمین کنندگان کلیدی، در ابتدای مراحل و فرایند طراحی و توسعه محصول، برای واگذاری ماژول های محصولات، با کمترین هزینه تعاملات است که تعداد معینی مهارت (شایستگی، قابلیت و دانش) و بهترین سابقه همکاری را با یکدیگر دارند و ارتبا طات بین تأمین کنندگان و نیز ظرفیت و تخصیص سفارش را در نظر می گیرند. معمولاً در توسعه محصول، تصمیمات درباره معماری محصول و شبکه تأمین کنندگان به ترتیب توالی گرفته می شود. مدل ریاضی پیشنهادی، تعداد تأمین کنندگان تیم اصلی را پویا در نظر گرفت و برای هریک از تأمین کنندگان اصلی، حداقل یک و حداکثر دو پشتیبا ن ارائه داد و تیمی از تأمین کنندگان را به عنوان اصلی و پشتیبا ن در نظر گرفت. بنابراین برتری این پژوهش، در نظر گرفتن هم زمان معماری محصول و شبکه تأمین کنندگان، در قالب تیمی از تأمین کنندگان با دو هدف است: 1) بیشینه کردن وزن شبکه همکاری تأمین کنندگان؛ 2) کمینه کردن مجموع کل هزینه تعاملات داخلی و خارجی برای تحقق ماژول های محصول و برای تولیدکننده اصلی و هزینه پیشنهادی ماژول توسط تأمین کننده، با در نظر گرفتن مهارت ، ظرفیت، سفارش و تأمین کنندگان پشتیبا ن. همچنین ارتبا ط بین تأمین کنندگان و درون و بین ماژول ها را در نظر گرفت و در فازهای اولیه طراحی، تخمینی از هزینه تعاملات را با استفاده از خوشه بندی ماتریس ساختار طراحی به دست آورد. این مدل با یک مطالعه عددی در یک مجموعه داده مصنوعی و یک داده واقعی برای یک محصول صنعتی، دوربین الکترواپتیکی ارزیابی شد و با روش های مجموع وزنی، ال پی متریک و محدودیت اپسیلون تقویت شده حل و نتایج مقایسه شد و تحلیل حسابت نیز انجام شد. ترکیب بهینه تأمین کنندگان در اوایل فازهای طراحی، با توجه به مهارت ها، شبکه همکاری، ظرفیت، پشتیبا ن و تخصیص سفارش به شرکت های تولیدی در انجام پروژه ها یا عملیات خود کمک خواهد کرد.

در اقتصاد مبتنی بر دانش، از سرمایه فکری به منظورخلق وافزایش ارزش سازمانی استفاده می شود و موفقیت یک سازمان به توانایی اش درمدیریت این منبع کمیاب بستگی دارد. به علاوه، یکی از قابلیت های مهم سازمانی که می تواند به سازمان ها در خلق و تسهیم دانش کمک بسیار نماید و برای آنها در مقایسه با سازما نهای دیگر "مزیت سازمانی پایدار" ایجاد کند، یادگیری سازمانی می باشد. از این رو، هدف این مقاله بررسی نقش یادگیری سازمانی در ایجاد سرمایه فکری در شرکت صنعتی استبان صنعت پارس می باشد. روش تحقیق، توصیفی و تحلیلی و جامعه آماری این تحقیق نیز مدیران و کارمندان شرکت های مورد مطالعه بودند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که در این شرکت بین یادگیری سازمانی و سرمایه فکری شان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. به عبارت واضح تر، با افزایش میزان یادگیری سازمانی، سرمایه فکری شان در ابعاد انسانی، ساختاری و رابطه ای افزایش یافته است.

نقشه راه و به ویژه نقشه راه فناوری یک ابزار و تکنیک مدیریتی برای رسیدن به اهداف در آینده به منظور پیوند دادن کسب وکار به فناوری ها است؛ بنابراین با روند افزایش و لزوم استفاده از انواع نقشه های راه، ابزارهایی جدید برای تجزیه وتحلیل روابط پیچیده بین لایه ها و عناصر نقشه راه، بیش ازپیش موردنیاز است. هدف این مطالعه تمرکز بر ابزار جدید تحلیل روابط بین لایه های نقشه راه با یک روش ترکیبی با یک چارچوب پیشنهادی است. پژوهش های قبلی، تنها با ابزارهایی چون گسترش عملکرد کیفیت و ماتریس ارتباطی به روابط بین لایه ها پرداخته اند. هرچند DSM و TRM به طور مستقل تاکنون بسیار موردمطالعه قرارگرفته اند، اما این مطالعه یک چارچوب پیشنهادی یکپارچه شش مرحله ای از ترکیب ماتریس چند دامنه و ماتریس ساختار طراحی و نظریه مجموعه فازی در طراحی، ایجاد و توسعه نقشه راه فناوری برای سیستم ها به منظور پشتیبانی از تصمیم گیری و مطالعه موردی انجام شده را پیشنهاد می دهد. در این مطالعه از ماتریس چند دامنه MDM و استنتاج فازی و نظریه شبکه در طراحی نقشه راه فناوری هم زمان استفاده شد. مزیت استفاده از ماتریس چند دامنه تحلیل هم زمان هر حوزه به طور خاص در قالب DSM و نیز کل حوزه ها در قالب MDM است. نتایج پژوهش حاضر حاکی از ارائه دستورالعمل دقیق برای مدیران به منظور تهیه نقشه راه مناسب است.

هدف: نگرانی درباره تأمین مواد غذایی یک از دغدغه های اصلی قبل از وقوع زمین لرزه است. هدف این پژوهش، ارائه مدل مفهومی «اقدامات زنجیره تأمین بشردوستانه برای تأمین مواد غذایی ضروری قبل از زمین لرزه» و اولویت بندی ابعاد آن است.روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی است و از نظر ابزار گردآوری اطلاعات، توصیفی به شمار می رود. ابتدا پس از بررسی ادبیات نظری و انجام مصاحبه، پرسشنامه اولیه ای طراحی شد و در اختیار نمونه آماری قرار گرفت. با استفاده از 281 پرسشنامه جمع آوری شده، مدل اندازه گیری اقدامات زنجیره تأمین بشردوستانه برای تأمین مواد غذایی قبل از زمین لرزه با 7 متغیر مکنون و 19 زیرشاخص به دست آمد؛ سپس به کمک روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی، اهمیت هر یک از ابعاد و زیر شاخص ها مشخص شد.یافته ها: یافته ها نشان می دهد که ابعاد اصلی «نظارت»، «آموزش»، «آمادگی برای لجستیک و توزیع»، مهم ترین ابعاد مدل هستند. از آزمون میانگین برای سنجش عملکرد هر شاخص استفاده شد.نتیجه گیری: در نهایت با استفاده از ماتریس اهمیت عملکرد اقدامات اولویت بندی شدند. امید است نتایج این تحقیق راهنمای خوبی برای مدیران و تصمیم گیران حوزه زنجیره تأمین بشردوستانه برای درک بهتر اقدامات به منظور تأمین مواد غذایی قبل از زمین لرزه باشد.

مقدمه: انسان همواره با زلزله به عنوان مخاطر ه ای طبیعی در طول تاریخ مواجه بوده است و زیان های فیزیکی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی فراوانی را بر اثر آن متحمل شده است. بهترین راه مقابله با این تهدید، ایجاد و حفظ آمادگی است که یکی از راهکارهای اساسی، آگاهی از درجه آسیب پذیری شهر در مقابل آن است. روش: معیارهای مختلفی در مدل سازی آسیب پذیری شهر دخیل هستند که اکثر آنها ماهیت مکانی دارند، لذا مدل سازی آسیب پذیری یک مسئله ارزیابی چندمعیاره مکانی می باشد. در این تحقیق 11 شاخص آسیب پذیری توسط کارشناسان و مطالعه تحقیقات گذشته استخراج شد و مدل سازی در شرایط عدم قطعیت با استفاده از منطق فازی و ترکیب خطی وزن دار صورت پذیرفت. نتیجه گیری: با توجه به اینکه نزدیک به 70 درصد ساختمان های شهر بابل از آسیب پذیری متوسط به بالا برخوردارند، می توان شهر بابل را شهری آسیب پذیر در مقابل زلزله دانست که باید اقدامات اساسی مدیریت بحران قبل وقوع زلزله در دستور کار مسئولان مربوطه قرار بگیرد

پژوهش حاضر با هدف شناسایی الگوی آینده اندیشی از دیدگاه قرآن کریم انجام پذیرفته است. این تحقیق از نوع پژوهش های کیفی است که با استفاده از نظریه داده بنیاد انجام شده است. شیوه گردآوری داده ها با توجه به قلمروی موضوعی تحقیق، با بررسی و مطالعه آیات قرآن کریم صورت گرفته است. نمونه گیری به صورت نظری انجام شده است. سپس داده ها طی سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری وکدگذاری گزینشی تحلیل شدند. مواد و محتوای این پژوهش آیات قرآن کریم است. در این مقاله با مبنا قرار دادن دیدگاه اسلام درباره آینده اندیشی، الگوی آینده اندیشی ازمنظر قرآن کریم با استفاده از روش داده بنیاد استخراج شده است. یافته های پژوهش نشان داده است که به جهت طراحی الگوی آینده اندیشی ازمنظر قرآن کریم، نخست 20 مفهوم اولیه طی فرایند کدگذاری باز گردآوری شده است، سپس در مرحله کدگذاری محوری 9 مقوله استخراج شده و درنهایت، در مرحله کدگذاری گزینشی نیز یک مقوله هسته به دست آمده است. در این پژوهش براساس نتایجی که حاصل شده است، آینده اندیشی از دیدگاه قرآن کریم، با استفاده از نظریه داده بنیاد الگوسازی مفهومی شده است؛ لذا با تکیه بر نتایج پژوهش، می توان رویکرد های آینده شناسانه از دیدگاه قرآن کریم را شناخت.

پژوهش حاضر، با رویکرد آینده پژوهی، به شناسایی مهم ترین عوامل مؤثر بر وضعیت آینده روابط امنیتی جمهوری اسلامی ایران با جمهوری آذربایجان می-پردازد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش ترکیبی از روش های اسنادی و پیمایشی و از نظر ماهیت، براساس روش های جدید علم آینده پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است که با به کارگیری ترکیبی از مدل های کمی و کیفی انجام گرفته است. بنابراین، با توجه به ماهیت تحقیق، این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که پیشران ها یا عوامل کلیدی موثر بر وضعیت آینده روابط امنیتی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان کدام اند و به چه میزان و چگونه بر یکدیگر تاثیر می گذارند؟ برای پاسخ به پرسش پژوهش، از روش تحلیل ساختاری میک مک و دلفی بهره گرفته شده است. در این راستا، پس از برگزاری جلسات اولیه بحث با پانزده نفر از نخبگان و متخصصان اجرایی و دانشگاهی(جامعه آماری پژوهش)، که تخصص و تجربه کافی پیرامون مسائل امنیتی و روابط بین الملل داشتند، از ایشان خواسته شد تا در چارچوب ماتریس اثرات متقاطع به پیشران ها، بر مبنای میزان تاثیرگذاری و تاثیرپذیری امتیاز دهند. بیست پیشران اولیه در قالب چهار بعد کلی شناسایی شد. سپس، پیشران های اولیه در چارچوب ماتریس اثر متقاطع در نرم افزار آینده نگار میک مک تعریف شد. خروجی صفحه پراکندگی پیشران ها بیان گر ناپایداری سیستم است. در نهایت، باتوجه به امتیاز بالای تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم، شش پیشران کلیدی و اهرمی دارای بیشترین تأثیر بر وضعیت آینده روابط امنیتی ایران و جمهوری آذربایجان شناخته شد.

پژوهش حاضر، به تدوین سناریوهای آینده روابط امنیتی ایران و ترکیه با استفاده از سناریو ویزارد می پردازد. تا با نیازسنجی و انجام این نوع از پژوش های راهبردی، سیاست گذاران و تصمیم گیران در روابط ایران و ترکیه بتوانند به گزینه های بدیل برای تصمیم گیری بیاندیشند. نوع تحقیق حاضر، کاربردی و روش بررسی آن با استفاده از روش های جدید آینده پژوهی، اکتشافی است. در این تحقیق براساس ماهیت آن، اطلاعات لازم به دو شیوه گردآوری می شود: روش کتابخانه ای و پرسشنامه ای. با توجه به اینکه از نرم افزار میک مک و سناریو ویزارد برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده می شود، نوع پرسشنامه بسته و به صورت ماتریس آثار متقابل و به پیمایش نظرات کارشناسان و متخصصان است. در نهایت 7 عامل کلیدی به عنوان عوامل پایه در سناریو ویزارد استفاده شده است. و با توجه به تجزیه و تحلیل های متعدد و با بهره گیری از پانل خبرگان، تعداد 4 سناریوی محتمل به عنوان سناریوهای خروجی سناریو ویزارد به شرح ذیل می باشد؛ سناریو اول: با خرس-ها می رقصد، سناریو دوم: هرکسی کو دور ماند از اصل خویش/ بازجوید روزگار وصل خویش، سناریو سوم: یکی به نعل... یکی به میخ، سناریو چهارم: این ره که تو میروی به ترکستان است. درنهایت چنین نتیجه گیری می شود که از میان 4 سناریوی محتمل، سناریو اول: «با خرس ها می رقصد» از مطلوبیت بیشتری برخوردار است، زیرا موجب همگرایی بیشتر ترکیه با روسیه و ورود ترکیه به جبهه کشور های تجدید نظر طلب در نظام بین الملل، که منجر به کاهش روابط با آمریکا و ایجاد تقابل می شود. و به نفع جمهوری اسلامی ایران خواهد بود. شایان ذکراست سیاست های راهبردی و کلان ج.ا.ایران در قبال تمام همسایگان زمینی اش، همواره سیاست تعامل، دوستی و برادری است.

در جهان امروز، نوآوری مبحثی بسیار مهم برای همه صنایع، از جمله صنایع دفاعی است چراکه لازمه پشتیبانی از قدرت دفاعی، نوآوریها هستند. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر استراتژیهای کسب و کار بر عملکرد نوآورانه به منظور رسیدن به عملکرد موثر در شرکتهای زیرمجموعه صنعت دفاعی انجام شده است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش تحقیق، توصیفی – پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق شامل مدیران میانی و رده بالای شرکتهای زیر مجموعه وزارت دفاع می باشد که از میان آنها 82 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده برای نمونه تحقیق انتخاب شدند. ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بود و پایایی آن با محاسبه فرمول آلفای کرونباخ برابر با 0.87 بدست آمد. به منظور تحلیل داده های بدست آمده، از مدل یابی معادلات ساختاری با کمک روش حداقل مربعات جزئی توسط نرم افزار آماری اسمارت پی ال اس (SMARTPLS) نسخه 2 بهره گرفته شد. نتایج بدست آمده حاکی از وجود رابطه معناداری میان متغیرهای استراتژی کسب و کار و عملکرد نوآورانه است و قابلیتهای پیش بینی و کنترل و انعطاف پذیری استراتژیهای کسب و کار در ارتقا عملکرد نوآورانه موثر هستند. همچنین شاخص های برازندگی مدل حاکی از آن است که مدل ارائه شده از برازش مناسب برخوردار است.

مقاله حاضر به دنبال آن است که ارتباط و تاثیرگذاری آینده نگاری را بر سیاست گذاری علم، فناوری و نوآوری در سطح ملی مورد بررسی قرار دهد. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش پیمایشی است. ابزار تحقیق، پرسش نامه بوده و از روش معادلات ساختاری برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که فرایند آینده نگاری به دو شکل فرایند سیاست گذاری را تحت تاثیر قرار می دهد؛ یکی به شکل مستقیم از طریق شبکه سازی و یادگیری متقابل و دیگری به شکل غیرمستقیم به واسطه خروجی یا محصول آینده نگاری. از دیگر یافته های تحقیق این است که آینده نگاری با ایجاد مشارکت فعال میان خبرگان و نیز با ایجاد پیوندها و خوشه های دانشی میان بازیگران و نهادهای مرتبط با سیاست گذاری و تصمیم سازی، نقش موثری در بهبود سیاست گذاری در حوزه ی علم، فناوری و نوآوری ایفا می نماید.