نادر سیدکلالی

در این پژوهش تلاش شده است تا موانع پیاده سازی تصمیمات راهبردی در سازمان های بخش خدمات درمانی ایران شناسایی شود. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه ی گردآوری داده ها، توصیفی/پیمایشی است؛ لذا با مرور ادبیات موضوع و بهره گیری از نظر خبرگان و کارشناسان، با استفاده از تکنیک دلفی، در نهایت تعداد 16 متغیر به عنوان موانع پیاده سازی تصمیمات راهبردی، شناسایی شدند. در ادامه با استفاده از تجزیه و تحلیل آماری و به کارگیری آزمون علامت، اصلیترین موانع که شامل 14 مورد بودند از میان این 16 مانع اولیه استخراج شدند. سپس اقدام به رتبه بندی این 14 مانع با استفاده از آزمون آماری فریدمن گردید. با مهار این متغیرها، میتوان احتمال شکست در پیاده سازی تصمیمات راهبردی را کاهش داد.

پژوهش حاضر به منظور بررسی ارتباط میان عوامل مؤثر بر ترک خدمت دانشگرانICTدر صنعت ارتباطات همراه ایران انجام پذیرفته است. جابجایی پرسنل در صنعت ارتباطات همراه از جمله بزرگترین مشکلاتی است که گریبانگیر سازمان های فعال در این بخش است. افرادی که به دلایل مختلف از سازمان خود ناراضی اند ممکن است به سادگی سازمان را ترک کنند، زیرا به سبب بازار رو به رشد و رقابتی صنعت مذکور، بدیل های شغلی متعددی برای آنها قابل تصوراست و امکان یافتن شغل های جدید و استخدام در سازمان های دیگر وجود دارد. برای انجام پژوهش، پس از بررسی ادبیات موضوع و بهره گیری از نظرات خبرگان، پیمایشی در میان صاحبنظران موضوع پژوهش انجام پذیرفت و پرسش نامه های جمع آوری شده با استفاده از آزمون میانگین یک جامعه مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که اصلی ترین عوامل مؤثر بر ترک خدمت دانشگران ICT عبارتند از: سن، سطح تحصیلات، تصدی سازمانی، جنسیت، حقوق، ابهام نقش، تنوع وظیفه، رضایت شغلی، گزینه های شغلی، رئیس بد و عدالت در پاداش؛ سپس با استفاده از متدولوژینقشه های شناختی فازی، چگونگی ارتباط میان این عوامل تبیین گردید.

قابلیت های عملیاتی ازجمله مهم ترین قابلیت های سازمانی هستند که میزان قوت و ضعف آن ها نقش تأثیرگذاری بر عملکرد شرکت ها دارد. با این حال، در شرایط پویایی محیط خارجی، ضرورت دارد که این قابلیت ها به روزرسانی و اصلاح شوند. پژوهش ها نشان می دهند که مجموعه ای از قابلیت های سازمانی با عنوان «قابلیت های پویا» وجود دارند که نوسازی و بازپیکره بندی قابلیت های عملیاتی مانند قابلیت های بازاریابی و فناورانه را میسر می کنند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر قابلیت های عملیاتی در میانجی گری رابطه بین قابلیت های پویا و عملکرد شرکت انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل شرکت های مشاوره مدیریت کشور ایران بود. برای گردآوری داده ها، پرسشنامه ای طراحی و در میان مدیران عامل این شرکت ها توزیع شد. برای بررسی و تحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری واریانس محور استفاده شد. نتایج نشان داد که عملکرد شرکت و قابلیت های عملیاتی در شرکت هایی قوی تر هستند که قابلیت های پویای قوی تری داشته باشند؛ به علاوه قابلیت های عملیاتی، رابطه بین قابلیت های پویا و عملکرد شرکت را میانجی گری می کند.

هدف: پژوهش های گوناگون نشان داده اند که جهت گیری کارآفرینانه تأثیر معناداری بر عملکرد بنگاه ها دارد. به همین سبب طی چند دهه اخیر توجه محققان به این موضوع جلب شده و تحقیقاتی درخصوص پیشایندهای جهت گیری کارآفرینانه انجام شده است. انواع جهت گیری های استراتژیک سازمانی از جمله متغیرهایی هستند که می توانند به عنوان پیشایند جهت گیری کارآفرینانه بررسی شوند. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه میان آینده گرایی سازمانی و جهت گیری کارآفرینانه است. نقش تعدیل گر شدت رقابت نیز در این رابطه بررسی شده است. روش: جامعه آماری تحقیق شامل شرکت های فعال در صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران بود. به این منظور پرسشنامه ای میان مدیران ارشد این شرکت ها توزیع شد که نهایتاً 124 پرسشنامه بازگردانده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری واریانس محور استفاده شد. به این منظور نرم افزار Smart PLS3 به کار گرفته شد. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که آینده گرایی بر جهت گیری کارآفرینانه اثر مثبت دارد. نقش تعدیل کننده شدت رقابت نیز در این رابطه تأیید شد. نتایج: هر چه شرکت های فعال در صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات، آینده نگرتر باشند میل به کارآفرینی در آن ها افزایش می یابد. به علاوه، هرچه شدت رقابتی که این شرکت ها در زیرصنایع گوناگون این صنعت ادراک می کنند بیشتر باشد، میزان تأثیر آینده گرایی بر کارآفرینی شدت می گیرد.

پیش نگری یکی از انواع جهت گیری های استراتژیک سازمانی است. پژوهش ها نشان داده است که شرکت هایی که گرایش بیشتری به پیش نگری دارند از عملکرد بهتری نسبت به رقبای خود برخوردار هستند. بنابراین شناسایی عواملی که بر گرایش سازمان به پیش نگری تأثیر می گذارند از اهمیت برخوردار است. گرایش به تجزیه و تحلیل نیز به عنوان یکی از جهت گیری های استراتژیک سازمانی شناخته می شود. گرایش به تجزیه و تحلیل به معنای توجه سازمان به اموری مانند سیستم های پشتیبان تصمیم گیری، تکنیک های برنامه ریزی، سیستم های کنترلی، برنامه ریزی منابع انسانی و ارزیابی عملکرد مدیران ارشد است. هدف تحقیق حاضر بررسی رابطه میان گرایش به تجزیه و تحلیل و گرایش به پیش نگری است. جامعه آماری پژوهش شامل شرکت های مشاوره مدیریتی و اقتصادی ایران بود. از میان پرسشنامه های توزیع شده 91 پرسشنامه تکمیل و بازگردانده شد. تجزیه و تحلیل داده ها براساس روش مدل سازی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار SmartPLS3 انجام شد. یافته ها گویای آن بود که گرایش به تجزیه و تحلیل بر گرایش به پیش نگری اثر مثبت معنادار دارد. نتایج دلالت بر آن دارد که شرکت های مشاوره ای که در فضای رقابتی امروز قصد دارند پیش نگری را تقویت کنند ضروری است تا توجهی جدی به مقوله تجزیه و تحلیل معطوف کنند.

براساس نظریه قابلیتمحور بنگاه، مزیت رقابتی پایدار ریشه در قابلیتهای پویای سازمانی دارد. در پژوهش حاضر با مقایسه تعدادی از شرکتهای مشاوره مدیریت ایرانی و آلمانی که از عملکرد نسبتاً پایداری طی چند سال برخوردار بودهاند، تلاش شده تا شباهتها و تفاوتهای آنها از حیث قابلیتهای پویا تبیین و فرآیند تأثیر این قابلیتها برای گشایش مسیرهای نوین سازمانی و ساخت مزیتهای رقابتی جدید تشریح شود. برای انجام تحقیق از روش مطالعه موردی چندگانه بهره گرفته شده است. چهار شرکت ایرانی و چهار شرکت آلمانی موردهای مطالعه بودند. در مجموع با هفده نفر از مدیران ارشد شرکتها مصاحبه شد و اسناد سازمانی از جمله صورتجلسات، گزارشات عملکرد، برنامههای استراتژیک و مندرجات وبسایت شرکتها نیز بررسی شدند. یافتههای پژوهش نشان میدهد که اگرچه میکروفونداسیونهای قابلیتهای پویا ممکن است از جهاتی با یکدیگر شباهت داشته باشند، خود قابلیتهای پویا که به طرز پیچیدهای در تصمیمگیریهای مدیریتی و روتینهای سازمانی تعبیه شدهاند منحصربهفرد هستند. به بیان دیگر، الگوی برتری برای قابلیتهای پویا وجود ندارد بلکه آنها متناسب با نیازهای محیطی و تاریخچه متفاوت هر شرکت شکل گرفته و تکامل پیدا میکنند. شناخت پیچیدگیهای لازم برای موفقیت در بازار مشاوره کشورهای توسعهیافته میتواند به شرکتهای مشاوره ایرانی کمک کند تا با درکی بهتر نسبت به ورود به بازار این کشورها اقدام کنند.

امروزه خدمات مشاوره مدیریت از اهمیت زیادی در ساختار اقتصادی کشورهای توسعه یافته برخوردار شده اند. در کسب وکارهای موفق، مشاوران خبره و متخصصی دست اندرکار هستند تا در تصمیم گیری های بهتر به مدیران یاری رسانند. این در حالی است که مشاوره مدیریت در ایران هنوز آنچنان که باید رشد نیافته و برای ایفای نقش مؤثر در ساختار اقتصادی کشور با چالش های عدیده ای مواجه است. هدف پژوهش حاضر اکتشاف چالش های توسعه مشاوره مدیریت در ایران است. پژوهش به روش کیفی تحلیل تم و با استفاده از ابزار مصاحبه انجام پذیرفت. مصاحبه شوندگان بیست نفر از مشاوران مدیریت خبره در ایران بودند. نتایج تحقیق نشان داد که چالش های توسعه مشاوره مدیریت در ایران در قالب سه تم چالش های عرضه مشاوره مدیریت، چالش های تقاضای مشاوره مدیریت و چالش های زمین ه ای قابل طبقه بندی است. یافته های تحقیق می تواند برای سیاستگذاران، مشاوران مدیریت و خریداران خدمات مشاوره قابل استفاده باشد تا از طریق نقش آفرینی مؤثر تر در توسعه مشاوره مدیریت، حرکت کشور در مسیر رشد و توسعه اقتصادی را سرعت بخشند.

تحقیق حاضر با هدف اکتشاف فرایند تأثیرگذاری قابلیت های پویای سازمانی بر مزیت رقابتیِ شرکت های مشاوره مدیریت انجام پذیرفته است. به منظور اجرای پژوهش، از رویکرد کیفی بهره برده شد. روش استفاده شده در این تحقیق، نظریه داده بنیاد است که این روش با توجه به ماهیت اکتشافی تحقیق مناسب تشخیص داده شد. نمونه گیری با بهره مندی از منطق نمونه گیری نظری و روش قضاوتی هدفمند انجام گرفت و تا حصول اشباع نظری دنبال شد که درمجموع 17 شرکت مشاوره مدیریت را دربرگرفت. با مدیران عامل و اعضای موظف هیئت مدیره این شرکت ها مصاحبه هایی انجام پذیرفت و داده های مصاحبه ای و اسناد مکتوب مرتبط با فعالیت این شرکت ها تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد قابلیت های پویا بر مزیت رقابتی شرکت های مشاوره مدیریت اثرگذارند، اما این تأثیر به طور مستقیم نیست؛ بلکه قابلیت های عملیاتی، قابلیت های اعتمادساز و جهت گیری استراتژیک شرکت، در این رابطه ایفای نقش می کنند.

باوجود افزایش شمار شرکت های صادرات صنایع غذایی در استان کرمانشاه ایران، نیازمندی های اساسی این شرکت ها به طور کامل مورد توجه قرار نگرفته و دست اندرکاران فضای کسب وکار پرریسکی را شاهد هستند. در این راستا ضرورت ارائه مدلی برای بهبود عملکرد صادراتی شرکت ها با تأکید بر نقش جهت گیری استراتژیک لجستیک احساس می شود. در این پژوهش با استفاده از از نظریه داده بنیان، رفتار استراتژیک لجستیک شرکت های صادرکننده مواد غذایی استان کرمانشاه مطالعه شده است. جامعه آماری تحقیق شامل خبرگان و مدیران ارشد شرکت های صادرکننده مواد غذایی استان است. برای نمونه گیری از روش نمونه گیری هدفمند و تکنیک گلوله برفی استفاده شده است. داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته عمیق گردآوری شده اند و مصاحبه ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافته اند. برای تجزیه وتحلیل داده ها، با انجام کدگذاری باز تعداد 76 مفهوم استخراج شده است. در مرحله کدگذاری محوری، این مفاهیم در قالب 16 مقوله دسته بندی شده اند. در انتها، بر اساس مدل پارادیمی نظریه داده بنیان، مقوله ها در قالب 6 بعد عوامل علی (چالش های عمومی صادراتی، کیفیت لجستیک برای کالاهای صادراتی و عملکرد توسعه ای شرکت ها)، پدیده محوری (توانمندی های استان در زمینه صادرات مواد غذایی)، عوامل مداخله گر (هزینه های ارتقاء لجستیک کالاهای صادراتی، سبک مدیریت در شرکت های صادراتی، ویژگی های ساختاری شرکت ها و منابع انسانی )، شرایط زمینه ای (نقش حاکمیت و ارتباطات و بازاریابی)، استراتژی ها (استراتژی های زیرساختی، استراتژی های حمایتی، استراتژی های تحول دیجیتال و استراتژی های عملیاتی) و پیامدها (نتایج مطلوب مستقیم و نتایج مطلوب غیرمستقیم) دسته بندی شده اند. .

در محیط کسب وکار کنونی، افزایش شدت رقابت و عدم اطمینان محیطی باعث شده است که مدیران ارشد برای بهره گیری از فرصت های گوناگون، به عواملی که بر عملکرد سازمان تأثیرگذار است توجه ویژه ای مبذول کنند. پژوهش حاضر به موضوع تأثیر جهت گیری بازار که یکی از انواع جهت گیری های استراتژیک محسوب می شود، بر عملکرد کسب وکار با تأکید بر نقش میانجی پذیرش شبکه های اجتماعی می پردازد. این مطالعه پژوهشی پیمایشی است و به منظور انجام آن نظرات مدیران و رؤسای شعب شرکت های بیمه آسیا در شهر تهران موردسنجش قرار گرفته است. نمونه آماری تحقیق بر اساس فرمول کوکران شامل 158 شعبه مختلف شرکت بیمه آسیا در شهر تهران در نظر گرفته شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که جهت گیری بازار بر عملکرد کسب وکار با نقش میانجی پذیرش شبکه های اجتماعی تأثیرگذار است؛ بنابراین می توان گفت جهت گیری بازار صرف نظر از تأثیر مستقیم بر عملکرد کسب وکار، می تواند به طور غیرمستقیم از طریق تأثیرگذاری بر پذیرش شبکه های اجتماعی، زمینه رشد عملکرد شرکت را فراهم آورد.

در تحقیق حاضر تأثیرات نوآوری جویی، پیش نگری و ریسک پذیری به عنوان ابعاد جهت گیری کارآفرینانه بر عملکرد شرکت های بخش گردشگری با درنظر گرفتن قابلیت های بازاریابی به عنوان متغیر میانجی و فرهنگ یادگیرنده به عنوان متغیر تعدیل گر بررسی شده است. نوع پژوهش از نظر هدف کاربردی و به لحاظ نحوه گردآوری اطلاعات توصیفی از نوع پیمایشی و براساس مدل سازی معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش، شرکت ها و کسب وکارهای فعال در حوزه گردشگری در استان تهران بودند. در این راستا 103 پرسشنامه تکمیل شد و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پیمایش نشان می دهد پیش نگری و نوآوری جویی اثر مثبت معناداری بر عملکرد دارند و قابلیت های بازاریابی در این رابطه نقش میانجی را ایفا می کنند؛ اما اثر ریسک پذیری بر عملکرد معنادار نیست. اگرچه نقش تعدیل گر فرهنگ یادگیرنده تأیید نشد، اما تأثیر مثبت آن به عنوان متغیری مستقل بر قابلیت های بازاریابی معنادار است.