پریوش جعفری

دنیای پیچیده وفرامدرن هزاره سوم، دولت ها را با چالشهای زیادی مواجه ساخته است. برای پاسخ به چالشهای فعلی وآتی، فناوری اطلاعات وارتباطات به عنوان ابزاری قدرتمند برای غلبه بر محدودیتهای زمان ومکان، مورد توجه قرار گرفته است. کاربرد فناوری اطلاعات وارتباطات، امروزه تمامی جنبه های زندگی را در برگرفته و همزمان با سایر بخشها، در موسسات آموزش عالی نیز تحولات شگرفی ایجاد شده است. یکی از این تحولات، استفاده از فناوری اطلاعات وارتباطات در مدیریت دانشگاه آزاداسلامی است که تا کنون تلاشی در این زمینه صورت نگرفته است و لازم است ضمن توجه به رشد وتوسعه فناوری اطلاعات وارتباطات، چارچوبی برای کاربرد این فناوری در مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی ارائه داد. هدف پژوهش حاضر ارائه چنین چارچوبی است. بدین منظور با مطالعه وسیع درمبانی نظری وپیشینه پژوهش، مولفه های اصلی فناوری اطلاعات وارتباطات شناسایی و در یازده مولفه استخراج گردید. این پژوهش به روش توصیفی – پیمایشی انجام شد و نمونه آماری آن شامل روسای واحدها، معاونین، مدیران واحدها ومدیران گروههای آموزشی (مدیران دانشگاهی) و متخصصان آموزش عالی (n = 61 ) میباشند. پس از تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS، نتایج استخراج گردید. مؤلفه های استخراج شده از ادبیات تحقیق عبارتند از: الف: برنامه های دانشگاه ب: زیرساخت فناوری اطلاعات وارتباطات پ: تأمین منابع مالی ت: زیرساخت پشتیبانی سازمانی ث: کاربست فناوری اطلاعات وارتباطات در یاددهی و یادگیری ج:آموزش، تحقیق وتوسعه فناوری اطلاعات وارتباطات چ: کاربست فناوری اطلاعات وارتباطات در پژوهش ح: کاربست فناوری اطلاعات وارتباطات در خدمات اطلاعات علمی و کتابخانه های الکترونیکی خ: کاربست فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدیریت و امور اداری دانشگاه د: مولفه فرهنگی و حقوقی ذ: مولفه قانونی مراحل کاربست پیشنهادی نیز شامل هفت مرحله می باشد که عبارتند از: مرحله آمادگی – ورود- اتخاذ – انطباق – تناسب سازی- خلق ونوآوری- ارزشیابی و بازخورد و مهندسی مجدد. نتایج نشان داد که مولفه ها ومراحل پیشنهادی مورد تایید مدیران دانشگاهی و متخصصان آموزش عالی قرار گرفت. توضیح اینکه باتوجه به نظرات اصلاحی پاسخ دهندگان، دومولفه دیگر (فرهنگی وحقوقی- قانونی) نیز به مؤلفه های مستخرج اضافه گردید. پاسخ دهندگان برای اصلاح چارچوب پیشنهاد کردند که مولفه زیرساخت فرهنگی و مولفه حقوقی و قانونی هم به چارچوب اضافه شود.