یوسف تقی پوریان

مقام معظم رهبری اولین بار درسال۱۳۸۹واژه اقتصاد مقاومتی را وارد ادبیات سیاسی واقتصادی نمودند. هدف از اقتصادمقاومتی، استفاده از توان داخلی و مقاومت در مقابل تحریم با ایجاد کمترین بحران است. در تعریف اقتصاد مقاومتی، ضرورت مقاومت برای رد کردن فشارها وعبور از سختی ها برای رسیدن به نقاط مثبت ملی نیاز است. ابلاغ سیاست های کلی اقتصادمقاومتی این دغدغه را نزد حسابداران و حسابرسان کشور ایجاد کرد که تحقق این سیاست ها تنها به عهده اقتصاددانان ومسئولان اجرایی کشور نیست وجامعه حسابداری نیز می تواند نقشی در این زمینه داشته باشد. هدف اصلی تحقیق، کارکردهای حسابداری در تحقق جنبه های مالی سیاست های اقتصادمقاومتی است. باعنایت به مبانی نظری، عوامل مؤثر بر تحقیق استخراج، وسؤالاتی جهت تعیین نمودن جنبه های تحقیق، طی2مرحله پرسشنامه ، طراحی گردید. پرسشنامه نهایی توسط14 نفر از خبرگان رشته حسابداری و اقتصاد، عودت داده شد وبوسیله شاخص لاوشه برای بررسی روایی محتوایی و نرم افزارexcelمورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد، حسابداری به عنوان ابزار ارتقاء شفافیت، در خدمت استقرار و گسترش عدالت اجتماعی ودر جهت شفاف سازی اقتصاد وسالم سازی آن است و همچنین نقش نخبگان در فعال سازی تمامی امکانات و منابع در اقتصاد مقاومتی، بعنوان شاخص ترین گویه مشترک تأیید شد.

پدیده قیمت‌گذاری نادرست سهام و تاثیر آن بر تصمیم‌ها و رفتار مدیران و سرمایه‌گذاران از زمینه‌های جدید پژوهشی در علوم مالی می‌باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر قیمت‌گذاری نادرست سهام بر رفتار سرمایه‌گذاری شرکت‌ها و تاثیر سهامداران نهادی بر این رابطه در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. به‌منظور انجام پژوهش 170 شرکت را که در بین سال‌های 1388 تا 1395 به‌طور پیوسته عضو بورس بوده‌اند، انتخاب نموده و با بکارگیری روش داده‌های ترکیبی مورد آزمون قرار گرفتند. برای اندازه‌گیری قیمت‌گذاری نادرست از روش تجزیه نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری طبق رویکرد رودز-کروف و همکاران (2005) استفاده شد. به‌منظور برآورد مدل‌ها و آزمون فرضیه‌ها از روش رگرسیون چندمتغیره با روش برآورد حداقل مربعات تعمیم یافته و آزمون-های مربوطه استفاده شد. نتایج آزمون‌ها نشان داد که اولا بین قیمت‌گذاری نادرست سهام و سرمایه-گذاری رابطه مثبت، معنادار و قوی وجود دارد؛ دوما درصد مالکیت نهادی تاثیر معکوس و معناداری بر ارتباط بین قیمت‌گذاری نادرست – سرمایه گذاری دارد.

در این پژوهش نویسندگان تلاش کرده اند با استفاده از روش فراترکیب، با مطالعه 50 مقاله آی اس آی از سال 2010 تا 2020 میلادی و 50 مقاله علمی- پژوهشی داخلی از سال 1388 تا 1398 خورشیدی، ابتدا عوامل بروز فساد (پیش ران ها) و مهار فساد (پس ران ها) را استخراج کنند. سپس، پیش ران ها و پس ران های فساد را بر اساس تکرار بیشترین فراوانی دسته بندی کرده اند. در پایان، مدل فساد و پیش ران ها و پس ران های آن را با استفاده از روش فراترکیب طراحی و ارائه کرده اند.

فساد اداری مسئله ای است که از گذشته تا کنون گریبانگیر سازمان های دولتی بوده و هسته اندیشه بسیاری از دانشمندان و متفکران علوم مدیریتی، سیاسی، اجتماعی و ... راتشکیل داده است. گسترش فساد در سطح جهانی سبب شد که مبارزه با آن به صورت یک امر فراملی و جهانی درآید. زمانی که فساد در سازمان های دولتی گسترش یابد، به یک عرف غلط تبدیل شده و دیگر مهار و مبارزه با فساد عرفی تنها از طریق اصلاح الگوها و بسته های رفتاری محقق می شود. در این پژوهش، با استفاده از روش کیفی و تئوری داده بنیاد، درگام اول به مفهوم پردازی از فساد عرفی در سازمان های دولتی ایران پرداخته شده است. فسادی که در بین سازمان های دولتی ایران شایع شده و به امری اجتناب ناپذیر تبدیل شده است. در گام بعدی شناسایی مؤلفه های فساد عرفی و در نهایت به تدابیر مهارگر برای فساد عرفی در سازمان های دولتی ایران درعرصه های مختلف(حاکمیتی، ساختاری،مدیریتی و ... ) ارائه گردیده است.

عوامل کلیدی موفقیت در موضوعات مختلف امری مهم و ضروری است زیرا به مدیران و ذینفعان کلیدی سازمان کمک میکند تا به جای توجه به انواع متعدد متغیرهای محیطی، به موارد خاصی توجه نموده و امکانات سازمان را به نحو کاراتری به کار گیرند. هدف این پژوهش بررسی تأثیر عوامل کلیدی موفقیت بر عملکرد نظام حسابرسی داخلی میباشد. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی وبا رویکردی کمی است. جامعه آماری این تحقیق اعضای هیئتمدیره و اعضای کمیته حسابرسی داخلی شرکتهای صنایع نفت، گاز و پتروشیمی فعال و حاضر در بورس اوراق بهادار تهران است. از تعداد 245 پرسشنامه ارسالی برای جامعه آماری،تعداد 185 مورد سالم در تحلیل مورد استفاده قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روشهای تحلیل عاملی و تحلیل رگرسیون چندگانه مرحله ای استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که هر سه مؤلفه های رفتاری، زمینهای و ساختاری عوامل کلیدی موفقیت بر عملکرد نظام حسابرسی داخلی تاثیر دارند اما مولفه ساختاری تاثیر بیشتری نسبت به سایر مؤلفه ها بر عملکرد دارد. همچنین نتایج نشان داد که به ترتیب در زمینه مولفه رفتاری شاخص ارتباطات همهجانبه منابع انسانی، مولفه زمینهای، شاخص امکان تأمین منابع مالی مورد نیاز از خارج سازمان و مولفه ساختاری، شاخص ارتقای سیستمهای اطلاعاتی تاثیر بیشتری بر عملکرد حسابرسی داخلی دارد.

موضوع و هدف مقاله: این پژوهش به منظور شناسایی عوامل کلیدی موفقیت نظام حسابرسی داخلی در قالب یک مدل با رویکرد آمیخته، در واحدهای تحت پوشش صنعت نفت هدفمند گردیده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از منظر هدف کاربردی و از لحاظ گردآوری اطلاعات توصیفی-پیمایشی و روش تجزیه و تحلیل داده ها، اکتشافی می باشد. با توجه به حساسیت و اهمیت صنعت نفت و نقش کلیدی آن در اقتصاد ایران، جامعه آماری هدف این پژوهش، مدیران و اعضای کمیته حسابرسی واحدهای تحت پوشش صنعت مزبور در سال 1397 بوده است. یافته های پژوهش: این نتایج پس از شناسایی، غربال سازی، همراستاسازی و مقوله بندی در قالب مدل سه شاخگی دسته بندی شده و سپس با استفاده از نظر 14 نفر از خبرگان و ضریب لاوشه، اعتبار درونی مؤلفه ها و شاخص ها در دو مرحله تعیین گردید. طی این پژوهش، 35 شاخص برای مجموع عوامل کلیدی موفقیت (13 مؤلفه رفتاری، 8 مؤلفه زمینه ای و 14 مؤلفه ساختاری) استخراج گردید. نتیجه گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: نتایج این پژوهش، بیانگر ارائه مدلی از عوامل کلیدی موفقیت نظام حسابرسی داخلی صنعت نفت در قالب مدل سه شاخگی می باشد. توجه به این عوامل، موفقیت واحد مزبور و به تبع آن صنعت را در جهت نیل به اهداف و مأموریت های آن تضمین می نماید

یکی از مباحث مهمی که در سالهای اخیر تعهد حرفه ای و اخلاق را در حرفه حسابرسی با مسائل متعددی مواجه ساخته، فعالیتهای بازاریابی و تجاری حسابرسان بوده است. بر این اساس این پژوهش با هدف بررسی تاثیر تعهد حرفه ای بر نگرش حسابرسان نسبت به فعالیت های بازاریابی با نقش میانجی جهت گیری های اخلاقی اجرایی شد. جامعه آماری پژوهش شامل حسابرسان عضو جامعه حسابداران رسمی شاغل در موسسات حسابرسی تهران بودند. در پژوهش حاضر جهت داشتن شانس مساوی تمامی اعضای نمونه از روش نمونه گیری تصادفی ساده به کمک جدول گرجسی و مورگان استفاده شد و تعداد 245 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. اطلاعات توسط پرسشنامه ها گردآوری و با استفاده از روش مدل یابی مع ادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که تعهد حرفه ای بر نگرش حسابرسان نسبت به فعالیت های بازاریابی تاثیر مثبت و معناداری دارد. تعهد حرفه ای از طریق جهت گیری اخلاقی بر نگرش حسابرسان نسبت به فعالیت های بازاریابی تاثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین تعهد حرفه ای از طریق ایده آل گرایی و نسبی گرایی بر نگرش حسابرسان نسبت به فعالیت های بازاریابی تاثیر مثبت و معناداری دارد. به طور کلی نتایج بیانگر این امر بود که ویژگی های تعهد حرفه ای از طریق جهت گیری های اخلاقی نه تنها تناقضی با فعالیتهای بازاریابی ندارد، بلکه منجر به توسعه و افزایش نگرش حسابرسان نسبت به فعالیت های بازاریابی می گردد.

بسیاری از ذینفعان، گزارشگری فعلی در رابطه با پایداری شرکتی را برای نیازهایشان ناکافی می دانند. لذا این مهم منجر به ایجاد شکاف بین انتظارات ذینفعان و عملکرد شرکت ها در گزارشگری پایداری می شود. بنابراین این پژوهش به دنبال ارائه چارچوب گزارشگری پایداری مبتنی بر ایجاد توازن بین انتظارات ذینفعان و ظرفیت های شرکت می باشد. در این پژوهش تعداد 138 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی شده است. روش این پژوهش پیمایشی و نمونه گیری آن به صورت هدفمند است، برای بررسی مدل از روش های آلفا کرونباخ، پایایی ترکیبی، اشتراکی و روایی همگرا و برای برازش مدل از بارهای عاملی، معناداری مسیر و نهایتا آزمون تیزوجی استفاده گردیده است. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از نرم افزارSPSS و SmartPLS استفاده شده است، یافته های پژوهش نشان می دهد که از مجموع 169 مولفه مورد بررسی (طبقه بندی شده در 11 گروه)، 85 مؤلفه (بابت افشاءپایداری) مورد انتظار ذینفعان بوده است و در تمامی گروه ها غیر از طبقه نمایه سازمان، بین وضعیت موجود و مورد انتظار ذینفعان تفاوت معناداری وجود داشته، نهایتا پس از ایجاد توازن بین مولفه ها الگویی شامل 60 مولفه در قالب گزارش پایداری شرکتی متوازن ارائه گردید.

هدف از اجرای این تحقیق توسعه مدل مفهومی و دسته بندی عوامل پیش برنده بلاک چین در ارتقاء کارآفرینی است. روش مطالعه تحلیل محتوای کیفی و ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات، مصاحبه های نیمه ساختاریافته می باشد. تحلیل داده ها با تکنیک تحلیل محتوای ترکیبی جهت دار و تلخیصی انجام گرفت. عوامل شناسایی شده شامل 140 کد باز است که در قالب 6 مقوله اصلی درج و در انتها با استفاده از نرم افزار MAXQDA، طبقه بندی و مدل مفهومی ترسیم گردید. به منظور سنجش پایایی و کنترل کیفیت مطالعه حاضر از روش کاپا استفاده شد. ضریب کاپا محاسبه شده بوسیله نرم افزار SPSS برابر با 0/950بوده که در سطح توافق عالی قرار گرفته است. نتایج نشان دهنده آن است که 6 مولفه شناسایی شده پیش برنده بلاک چین در ارتقاء کارآفرینی شامل؛ اقتصادی، تکنولوژی، سیاسی، قانونی، اجتماعی و محیطی می باشد. با توجه به اینکه فناوری بلاک چین هنوز به بلوغ کافی نرسیده و در حال توسعه است، مقطع کنونی فرصت مناسبی برای واحد های کسب و کار  می باشد که بتوانند با اتخاذ استراتژی های مناسب ریسک تهدیدهای احتمالی را کاهش داده و با بهره مندی از فرصت های بالقوه مزیت رقابتی پایداری برای کسب و کار خود ایجاد نمایند. انتظار می رود یافته های حاصل از این مطالعه به عنوان معیارهای کلیدی،  یاری رسان مدیران و مسئولین حوزه کارآفرینی باشد.

    با توجه به افزایش فساد اداری در سازمان ها و نقش گسترده  ناهنجاری های رفتارهای فردی و ایجاد فساد اداری و گستردگی این پدیده، بررسی و ارائه یک راه حل سازنده در جلوگیری از این معظل می تواند نقش مهمی و موثری درسلامت جامعه داشته باشد. هدف اصلی پژوهش حاضر ارائه مدل جامع ساختاری از عوامل موثر در پیشگیری فساد اداری دستگاه های آموزشی می باشد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی- توسعه ای و به لحاظ اجرا آمیخته - اکتشافی است. جامعه آماری در سطح کیفی، خبرگان دانشگاه های تهران و در سطح کمی شامل کارکنان، کارشناسان و مدیران دانشگاه های تهران است. برای گردآوری داده ها در مرحله کیفی، از مصاحبه نیمه باز با خبرگان به روش دلفی در دو دور و در مرحله کمی، از پرسشنامه برای نظرسنجی از کارکنان استفاده شده است. جهت دستیابی به میزان اعتبار همگرا و همبستگی داده های جمع آوری شده از آزمون های پایایی مرکب و میانگین واریانس استفاده شد. نتایج پزوهش نشان داده است مدلISM تحقیق برای عوامل موثر در پیشگیری فساد اداری دستگاه های آموزشی در بالاترین سطح، عوامل فردی و عوامل سازمانی قرارگرفته است. در سطح دوم، عوامل مدیریتی، عوامل فرهنگی وعوامل سیاسی قرار داشته و درسطح سوم، عوامل قضایی (قانونی) قرار دارد. بنابراین تمامی عوامل اثرگذار بر پیشگیری از فساد اداری دستگاه های آموزشی از وضعیت مطلوبی برخوردار اند. درحالی که (عوامل مدیریتی) وضعیت مناسبی ندارند.

زمینه و هدف: نظام آموزشی برای پیشگیری از فساد اداری و آموزشی نیازمند پژوهش در این زمینه می باشد. اما محققان، پژوهش های اندکی در حوزه فساد در آموزش عالی انجام داده اند.  لذا هدف پژوهش حاضر ارائه مدل جامع عوامل موثر در پیشگیری از فساد اداری در دستگاه های آموزشی کشور می باشد. روش : این تحقیق از حیث هدف کاربردی و از نظر روش ترکیبی - اکتشافی است. جامعه آماری در بخش کیفی متخصصان و مدیران دانشگاه های دولتی تهران و نمونه، 32  نفر از خبرگان دانشگاه های مذکور است که  با روش گلوله برفی انتخاب شدند. جامعه آماری در بخش کمی 13279 نفر از کارمندان همان دانشگاهها و  نمونه در بخش کمی با فرمول کوکران 373 نفر  و با روش تصادفی طبقه بندی مشخص شد. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی، مصاحبه با خبرگان و در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته می باشد.  برای بررسی پایایی مدل اندازه گیری، از بررسی ضرایب بارهای عاملی، آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی استفاده شد. همچنین برای روایی متغیرهای مکنون، میانگین واریانس استخراجی (AVE)  به کار رفت. پرسشنامه مقدماتی، توسط32 خبره اصلاح و روایی صوری و محتوایی و پایایی آن تأیید شد. برای تجزیه و تحلیل داده های در بخش کیفی از فراترکیب و در بخش کمی از دلفی فازی، دیمتل، تجزیه و تحلیل MICMAC   و معادلات ساختاری استفاده گردید. یافته ها: عوامل موثر در پیشگیری از فساد با اولویت بندی عوامل سازمانی، مدیریتی، سیاسی، قضایی، فردی و فرهنگی در پیشگیری از فساد اداری در دانشگاه ها موثرند. نتیجه گیری: دستگاه های آموزشی با شناسایی مولفه های عوامل فردی، سازمانی، مدیریتی، فرهنگی سیاسی، حقوقی، شفاف سازی و بسترسازی فرهنگی می توانند  در قالب مدل پیشنهادی از فساد اداری و آموزشی پیشگیری نمایند.

هدف این مطالعه، شناسایی مؤلفه های موثر بر استرس مالی سرمایه گذاران حقیقی بازار سرمایه و تبیین الگوی روابط بین مؤلفه های اقتصادی و غیراقتصادی استرس مالی و پیامدهای ناشی از آن می باشد. برای شناسایی گویه های استرس مالی و پیامدهای ناشی از آن، به کمک منابع کتابخانه ای و میدانی از تکنیک فراترکیب استفاده شد؛ جهت تصمیم گیری گروهی و مؤلفه بندی گویه ها از شاخص لاوشه و تکنیک دلفی فازی؛ و با بکارگیری روش دیمتل روابط بین مؤلفه های اقتصادی و غیراقتصادی الگوسازی شد. این پژوهش از لحاظ رویکرد، آمیخته اکتشافی از نظر استراتژی پژوهش، پیمایشی و از نظر زمان اجرا، تک مقطعی است و از نرم افزارهای MAXQDAv10، SPSS و Excel جهت تحلیل داده های جمع آوری شده در بازار اوراق بهادار کشور استفاده شده است. یافته های پژوهش شامل شناسایی الگوی روابط بین 10مؤلفه (5 مؤلفه اقتصادی و 5 مؤلفه غیراقتصادی) برای متغیر استرس مالی و 4 مؤلفه (2مؤلفه اقتصادی و 2مؤلفه غیر اقتصادی) برای متغیر پیامدهای ناشی از استرس مالی می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد که  مؤلفه «عوامل اقتصادی» با میزان خالص اثرگذاری 6858/1 مهمترین مؤلفه استرس مالی سهامداران حقیقی و مؤلفه «پیامدهایی برای جامعه» با میزان خالص اثرگذاری 2013/2- مهمترین مؤلفه پیامد(معلول) استرس مالی می باشد. با ریشه یابی عوامل استرس زای مالی سهامداران حقیقی زمینه بسیار موثری در راستای ایجاد افق های جدید تصمیم سازی در بازار سرمایه، زیربخش های اقتصادی و خصوصاً حوزه های سیاست گذاری بازار سرمایه برای سرمایه گذاران حقیقی فراهم می آید.

هدف از انجام مطالعه حاضر مدلسازی ساختاری تفسیری عوامل موثر بر تاب آوری روانشناختی حسابرسان بوده است. این مطالعه بر اساس هدف کاربردی و از منظر روش در حوزه مطالعات آمیخته با رویکرد استقرایی-قیاسی قرار دارد. شناسایی عوامل موثر بر تاب آوری روانشناختی حسابرسان از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته بر پایه اشباع نظری با اساتید و متخصصان روانشناسی، حسابداری و مدیریت رفتار سازمانی انجام گرفت. روایی و پایایی مصاحبه ها به ترتیب با روش روایی محتوای نسبی و شاخص کاپای کوهن تایید شد. به منظور مدلسازی عوامل موثر بر تاب آوری روانشناختی حسابرسان از نظرات موسسان، مدیران و حسابدارن موسسات حسابرسی به تعداد 79 نفر با روش نمونه گیری غیراحتمالی در دسترس و به کمک پرسشنامه استفاده شد. روایی و پایایی پرسشنامه به ترتیب با بهره گیری از روایی محتوا و روش آزمون- پس آزمون تایید شد. کدگذاری داده های حاصل با استفاده از نرم افزار 2020MaxQda منجر به شناسایی 14 عامل موثر بر تاب آوری روانشناختی حسابرسان شد. مدلسازی عوامل شناسایی شده با روش ساختاری تفسیری منجر به تشکیل هفت سطح گردید که قراردادهای روانشناختی، ذهن آگاه و توانمندسازی روانشناختی اثرگذارترین و سلامت روانشناختی اثرپذیرترین عامل بودند.