علی روحانی

اخیرا کاربرد فرهنگ لغت دوزبانه در عملکرد آزمون نگارش به زبان دوم موضوعی بحث برانگیز گردیده است. نظرات متفاوتی بسته به برداشت ما از سازه مورد نظر و اینکه سیستم موجود، علاقه مند به چه نوع نگرشی (تولید- محور یا فرایند- محور) نسبت به مهارت نگارش و ارزیابی آن می باشد، ارائه گردیده است. با توجه به نیاز مبرم برای تولید انجام تحقیقات عملی، هدف این تحقیق بررسی کاربرد فرهنگ های لغت دو زبانه، میزان کاربرد و نوع فرهنگ لغت (فارسی به انگلیسی، انگلیسی به فارسی یا هر دو) در آزمون نگارش زبان دوم می باشد. بهمین منظور، در یک روش موازنه ای از 60 زبان آموز انگلیسی در خواست گردید که 2 مقاله در 2 شرایط آزمون (یکی با استفاده از فرهنگ لغت و دیگری بدون استفاده از فرهنگ لغت) در زمان معین بنویسند. نتایج آزمون تی نشان داد که میانگین نمرات نگارش آزمون با استفاده از فرهنگ لغت دو زبانه و بدون استفاده از آن تفاوت معناداری دارند؛ آزمون واریانس نیز حاکی از معنادار بودن متغیرهای میزان کاربرد فرهنگ و نوع فرهنگ دوزبانه بود. در ضمن، نوع فرهنگ دوزبانه از اهمیت برخوردار بود؛ طوری که کاربران فرهنگ انگلیسی به فارسی بالاترین میانگین نمرات را دریافت داشتند. دستاوردهای آموزشی در انتها برای زبان آموزان و معلمان ارائه گردیده است.

سبک زندگی و مدیریت بدن از مفاهیم مهم جامعه شناسی معاصر است. این مطالعه سعی در بررسی رابطه ی این دو مفهوم دارد. در این پژوهش پس از بررسی مطالعات نظری و تجربی موجود، نظریه ی ترکیبی مبتنی بر نظریه ی گیدنز ساخته شد. داده های پژوهش با استفاده از روش پیمایشی و با تهیه ی پرسشنامه ی خود گزارشی در شهر شیراز نمونه ای 508 نفری از زنان 15 تا 64 ساله با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان دادند که در سطح تحلیل دو متغیره تمامی سبک های زندگی با مدیریت بر ظاهر و هم چنین تغییر شکل اندام رابطه داشته اند، اما در تحلیل چند متغیره مشاهده شد که سبک های مدرن ورزشی - موسیقی، فراغتی، مشارکت های جدید، مذهبی و در نهایت، موسیقی سنتی روی هم توانسته اند مدیریت زنان بر ظاهرشان را با 45 درصد تبیین کنند و متغیرهای سبک مشارکتی جدید، ورزشی- موسیقی جدید، موسیقی قدیمی و در نهایت فراغتی روی هم 3/30 درصد تغییرات مدیریت تغییر شکل اندام زنان را تبیین کنند.

مطالعة حاضر، رابطة سبک زندگی به عنوان شاخصی از فرایند جهانی شدن را با تصور بدن مورد بررسی قرار داده است. بدین منظور 508 زن ساکن شیراز با استفاده از روش نمونه گیری سیستماتیک انتخاب شدند. با توجه به نظریات موجود و مطالعات انجام شدة قبلی، چهارچوب نظری تحقیق بر اساس نظریه گیدنز، تنظیم و بر اساس آن شش فرضیه مطرح شده است. اطلاعات مورد نیاز با روش پیمایشی و پرسشنامه ایِ خودگزارشی جمع آوری شد. به منظور تحلیل و تبیین داده ها، روش های آماری تحلیل پراکنش یک طرفه و رگرسیون چندمتغیره به کار گرفته شد. نتایج به دست آمده نشان داده اند از میان عوامل تأثیر گذار بر تصور بدن، تنها سبک های فراغتی، مذهبی و موسیقیایی مدرن به ترتیب توانسته اند بر روی هم بیش از 22 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کنند. از این میان به غیر از سبک های مذهبی که دارای رابطه ای منفی با تصور بدن بوده اند، سایر سبک ها رابطة مثبتی با متغیر وابسته داشته اند

مفهوم هویت ملی یکی از مفاهیم حساس و بسیار مهم در عرصه مطالعات سیاسی و اجتماعی است و در دهه های گذشته به طور نسبتاً وسیع با رویکردهای مختلف مورد کنکاش علمی قرار گرفته است. اما عمده مطالعات انجام شده این مفهوم را با توجه به نظریه های مرتبط با دوران دولت ملت و به طور دقیق تر پیش از مطرح شدن مباحث جهانی شدن مورد توجه قرار داده اند. این مطالعه سعی دارد تا ضمن توجه به مطالعات و نظریات پیشین، هویت ملی را در عرصه فرایند جهانی شدن مورد مطالعه قرار دهد. از آنجا که این فرایند ابعاد مختلفی را در بر می گیرد، مطالعه حاضر به بررسی رابطه سبک زندگی به عنوان پدیده ای مدرن و مرتبط با فرایند جهانی شدن با هویت ملی پرداخته است. در جمع آوری اطلاعات از روش پیمایشی استفاده شد و پرسشنامه ای که شامل سؤالات زمینه ای، رفتاری و نگرشی دانش آموزان مقطع متوسطه شهر شیراز بود، ارائه گردید. اطلاعات مورد نیاز با شیوه نمونه گیری تصادفی نظام مند از یک نمونه 435 نفری از دخترها و پسرهای دبیرستانی به دست آمد. نتایج تحقیق نشان دهنده آن است که متغیرهای سبک های مذهبی و هویت بدن بر روی هم نزدیک به 19 درصد تغییرات هویت ملی را تبیین می کنند.

جامعه شناسان معتقدند حیات اجتماعی بشر در قالب جامعه های شکار کننده و گردآورنده خوراک شروع شده و به تدریج با تغییرهای اجتماعی پیچیده شده است. خط سیر داستانی شاهنامه فردوسی نیز دارای همین ویژگی است، داستان های شاهنامه از ابتدایی ترین نوع جامعه بشری یعنی جامعه های شکار و گردآورنده خوراک، شروع شده و کم کم انواع دیگر جامعه در اثر دگرگونی های اجتماعی پدید آمده اند. در این اثر، هر دوره به نام یکی از شاهان نام گذاری شده و اجتماع ها در نتیجه ابداع های مادی و معنوی بشر، گسترش یافته اند. در این مقاله کوشیده ایم دوره های گوناگون تکامل هویت اجتماعی جامعه ها را به طورکلی و شکل گیری جامعه ایران را به طور خاص از نگاه فردوسی بررسی نماییم بدین منظور، روش کیفی و بازنمایی اجتماعی را با استفاده از شیوه «محاکمات» به کار برده ایم و متن شاهنامه را به عنوان داده، تحلیل کرده ایم. در فرآیند بازنمایی یک اثر ادبی، با توجه به زندگینامه پدید آورنده و تجربه های او چهارچوبی تهیه می شود که با استفاده از آن می توان جهان متن را بازسازی و تفسیر نمود. در پژوهش حاضر با این شیوه به بازنمایی و استخراج مفاهیم جامعه شناختی موجود در شاهنامه پرداخته ایم. نتایج این اثر، نشان دهنده گذار انسان از جامعه های شبانی و ورودش به دوران پادشاهان مختلف، همراه با تغییرهای اجتماعی سریع می باشد. اگرچه، در دوره فردوسی علم جامعه شناسی به منزله یک شاخه علمی وجود نداشته، نظریه های امروزین جامعه شناسان درباره شکل گیری زندگی اجتماعی در حماسه او بازسازی شده است. این نظریه ها بیان گر سیر شکل گیری هویت جمعی، گسترش همه جانبه،همبستگی ملی، تشکیل جامعه ایران و دگرگونی های آن در طول تاریخ فرهنگ بشر می باشد و با استفاده از طراحی های اجتماعی نگارندگان یعنی مفاهیم کاربردی جامعه شناسی، به تصویر کشده شده است. جامعه شناسان معتقدند حیات اجتماعی بشر در قالب جامعه های شکار کننده و گردآورنده خوراک شروع شده و به تدریج با تغییرهای اجتماعی پیچیده شده است. خط سیر داستانی شاهنامه فردوسی نیز دارای همین ویژگی است، داستان های شاهنامه از ابتدایی ترین نوع جامعه بشری یعنی جامعه های شکار و گردآورنده خوراک، شروع شده و کم کم انواع دیگر جامعه در اثر دگرگونی های اجتماعی پدید آمده اند. در این اثر، هر دوره به نام یکی از شاهان نام گذاری شده و اجتماع ها در نتیجه ابداع های مادی و معنوی بشر، گسترش یافته اند. در این مقاله کوشیده ایم دوره های گوناگون تکامل هویت اجتماعی جامعه ها را به طورکلی و شکل گیری جامعه ایران را به طور خاص از نگاه فردوسی بررسی نماییم بدین منظور، روش کیفی و بازنمایی اجتماعی را با استفاده از شیوه «محاکمات»[1] به کار برده ایم و متن شاهنامه را به عنوان داده، تحلیل کرده ایم. در فرآیند بازنمایی یک اثر ادبی، با توجه به زندگینامه پدید آورنده و تجربه های او چهارچوبی تهیه می شود که با استفاده از آن می توان جهان متن را بازسازی و تفسیر نمود. در پژوهش حاضر با این شیوه به بازنمایی و استخراج مفاهیم جامعه شناختی موجود در شاهنامه پرداخته ایم. نتایج این اثر، نشان دهنده گذار انسان از جامعه های شبانی و ورودش به دوران پادشاهان مختلف، همراه با تغییرهای اجتماعی سریع می باشد. اگرچه، در دوره فردوسی علم جامعه شناسی به منزله یک شاخه علمی وجود نداشته، نظریه های امروزین جامعه شناسان درباره شکل گیری زندگی اجتماعی در حماسه او بازسازی شده است. این نظریه ها بیان گر سیر شکل گیری هویت جمعی، گسترش همه جانبه،همبستگی ملی، تشکیل جامعه ایران و دگرگونی های آن در طول تاریخ فرهنگ بشر می باشد و با استفاده از طراحی های اجتماعی نگارندگان یعنی مفاهیم کاربردی جامعه شناسی، به تصویر کشده شده است.

این پژوهش پیمایشی پیرامون رابطه ی وسایل ارتباطی نوین (اینترنت و تلفن همراه)، با هویت جنسیتی جوانان دختر و پسر (دانش آموزان مقطع متوسطه ی شهر شیراز) بوده است. جامعه ی آماری پژوهش دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه ی نواحی چهارگانه ی آموزش و پرورش شهر شیراز بودند. داده های مورد نیاز نیز با استفاده از نمونه گیری تصادفی مرحله ای از میان 368 نفر دانش آموز گردآوری شد. در چارچوب نظری پژوهش نظریه ی هویت اجتماعی ریچارد جنکینز و آنتونی گیدنز بکار برده شد. یافته های این پژوهش نشان دادند که بین کاربرد اینترنت و تلفن همراه با منطقه ی محل تحصیل رابطه ای معنی دار وجود داشته است. بین جنس و استفاده از اینترنت نیز رابطه ای معنی داری وجود داشت، اما همزمان رابطه ای معنی دار میان استفاده از تلفن همراه و جنسیت پاسخ گویان وجود نداشته است. بین طبقه و کاربرد تلفن همراه و اینترنت نیز رابطه وجود داشته است. بین کاربرد اینترنت و تلفن همراه با هویت جنسیتی در میان دختران رابطه ای معنادار وجود نداشت، در حالی که بین استفاده از اینترنت و هویت جنسیتی در میان پسران رابطه وجود داشته است.