الهام شیرزاد

سفتی پا پارامتر اصلی در مدل جرم-فنر برای حرکت انسان است و ارتباط آن با موفقیت در برخی از عملکردهای ورزشی نشان داده شده است. پژوهش حاضر با هدف تعیین ارتباط میان سفتی پا و کارایی چرخة کشش-انقباض در اجرای پرش های عمودی انجام شد. 12 اسکواش باز زن نخبه (سن 9/5 ±8/22 سال، وزن 37/3 ±62/60 کیلوگرم، قد 06/0 ±65/1 متر) داوطلب شرکت در این پژوهش شدند و آزمون هاپینگ با فرکانس 2/2 هرتز و دو پرش عمودی اسکات جامپ و کانترموومنت جامپ را انجام دادند. سفتی پا از داده های آزمون هاپینگ به دست آمد و با وزن آزمودنی ها نرمال شد و اختلاف ارتفاع دو پرش به عنوان شاخص کارایی چرخة کشش-انقباض در نظر گرفته شد. سفتی پای نرمال با اختلاف ارتفاع پرش ها رابطة معنادار مثبت نشان داد. بر اساس این یافته، افزایش سفتی پا می تواند به بهبود کارایی چرخه کشش-انقباض در پرش عمودی و حرکات مشابه منجر شود.

هدف مطالعه حاضر بررسی اثر تمرینات ثباتی عملکردی بر فعالیت الکترومیوگرافی عضلات تنه زنان فعال دارای نقص کنترل تنه و مستعد آسیب رباط صلیبی قدامی بود. قبل و پس از شش هفته تمرین، الکترومیوگرافی سطحی از عضلات سرینی میانی، مایل داخلی/عرضی شکم، مایل خارجی شکم و مربع کمری در حین فرود بر روی یک پا از 25 زن فعال دارای نقص به عمل آمد و میزان فعالیت عضلات در 100 میلی ثانیه پس از تماس اولیه در فرود محاسبه شد. نتایج نشان داد که بین فعالیت عضلات گروه کنترل و تجربی در پس آزمون تفاوت معناداری وجود دارد که بیانگر تاثیر گذار بودن تمرینات می باشد. نتایج پژوهش نشان داد که میزان فعالیت عضلات مورد بررسی در پژوهش حاضر، پس از انجام تمرینات در گروه تجربی کاهش یافته و این کاهش در فعالیت عضلات نشان دهنده بهبود کنترل نوروماسکولار است و فرد می تواند تکلیف مشابه را با صرف انرژی کمتر انجام دهد.

سفتی، معیاری برای تعیین میزان خاصیت الاستیک بدن است و میزان بهینه آن برای الگوهای حرکتی مختلف متفاوت است. یکی از روشهای محاسبه سفتی استفاده از مدل جرم-فنر است که کل پا را با یک فنر ساده خطی مدل میکند. هدف این مطالعه، محاسبه ضرایب سفتی اندام تحتانی و بررسی ارتباط آن با چابکی، به الگوی 08 کیلوگرم داوطلبانه /2±7/ 12 سال و میانگین وزن 4 /1±3/ حرکتی غالب ورزشهای راکتی، بود. 21 نفر از ورزشکاران راکتی مرد سطح اول کشور با میانگین سن 7 در این پژوهش مشارکت کردند. ضرایب سفتی پا و عمودی برای مشارکتکنندهها حین انجام دو حرکت دویدن روی تردمیل و پرشهای عمودی متوالی محاسبه 8 تحلیل شد. در این مطالعه ارتباط / شدند و ارتباط آنها با زمانهای بهدستآمده در آزمون چابکی، با استفاده از روش آماری همبستگی پیرسون در سطح معناداری 82 معناداری بین متغیرهای تحت مطالعه به دست نیامد که ممکن است بهعلت اثر متضاد سفتی مفاصل مچ و زانو بر عملکرد باشد. این موضوع نیازمند بررسی مجزای سفتیهای مفاصل است

مرحله جهش مهمترین مرحله در اجرای پرش طول است. هدف این تحقیق سنجش ارتباط بین متغیرهای مختلف با موفقیت جهش بود. 37 اجرا از هشت 7 متر، که در مسابقات دوومیدانی داخل سالن بزرگسالان آسیا در تهران حضور داشتند، با فرکانس 300 /68±0/ ورزشکار مرد پرش طول با میانگین رکورد 28 هرتز فیلمبرداری شد. پنج متغیر سرعتی، پنج متغیر تکنیکی، چهار متغیر مرتبط با قدرت و یک متغیر آنتروپومتریک با استفاده از نرم،افزار تحلیل حرکت محاسبه شدند. کسب سرعت عمودی بیشتر و افت کمتر سرعت افقی دو ملاک موفقیت جهش در نظر گرفته شدند و روابطشان با دیگر متغیرها ازطریق تحلیلهای 0 تعیین شد. ضرایب همبستگی تعدادی از متغیرهای هر چهار گروه، با ملاکهای موفقیت جهش بهلحاظ / رگرسیونی و همبستگی تعیین شد. سطح معناداری 05 آماری معنادار بود. این متغیرها به همراه برخی متغیرهایی که در تحلیل همبستگی ارتباط معنادار نشان نداده بودند، وارد معادلات رگرسیونی شدند. یافتههای این تحقیق، بر نقش غالب تکنیک و سرعت تأکید کرد و اثرگذاری ویژگیهای فردی را بر موفقیت جهش نمایان کرد. همچنین قدرت اکسنتریک اکستنسورهای زانو مهمترین عامل قدرتی در اجرای این عملکرد تشخیص داده شد

راستای مکانیکی اندام تحتانی به طور کلی بر ثبات مفصل زانوی ورزشکاران اثر دارد. تحقیقات اشاره دارند که پرونیشن مچ پا در شیوع آسیب ACL مؤثر است، ولی مطالعه ای در زمینه کنترل عصبی -عضلانی ورزشکاران دارای پرونیشن افزایش یافته مچ پا در رابطه با آسیب ACL صورت نگرفته است. ازاین رو هدف از این تحقیق، بررسی برخی عوامل خطرزای عصبی- عضلانی مرتبط با آسیب ACL در افراد دچار ناهنجاری پرونیشن مچ پا بود. پانزده ورزشکار دارای پرونیشن افزایش یافته مچ پا و پانزده ورزشکار سالم به صورت هدفمند به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. سیگنال های الکترومیوگرافی با استفاده از الکترود سطحی از چهار عضله (گلوتوس مدیوس، لترال همسترینگ، واستوس لترالیس و سولئوس) ثبت شد. نتایج آزمون MANOVA نشان داد در عضلات گلوتئوس مدیوس (029/0=P) و بایسپس فموریس (001/0P=) در مرحله فیدفورواردی و در عضله گلوتئوس مدیوس (005/0P=) در مرحله فیدبکی، بین دو گروه تفاوت معنا دار وجود دارد و در فعالیت فیدفورواردی و فیدبکی عضلات واستوس لترالیس و سولئوس بین دو گروه ارتباط معنا داری وجود ندارد (05/.≤P). بنابراین ناهنجاری پرونیشن مچ پا با تغییر عملکرد عصبی - عضلانی عضلات گلوتئوس مدیوس و لترال همسترینگ، می تواند به عنوان عامل خطرآفرین در بروز آسیب های ACL دخیل باشد.

موقعیت زوایای زانو در فرود، از عوامل آسیب بازیکنان هندبال است و تمرینات پیشگیرانه می تواند میزان آسیب را در این ورزش کاهش دهد. از این رو، هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر یک برنامه تمرینی عصبی عضلانی بر سینماتیک اندام تحتانی و عملکرد زانوی بازیکنان مرد هندبال در فرود با یک پا است. 40 بازیکن لیگ برتر سال 1391 از دو باشگاه در دو گروه 20 نفره به ترتیب با میانگینقد 5/5±7/187 و 4/6±3/185 سانتی متر، وزن 1/10±0/89 و 6/13±8/86 کیلوگرم، سن 6/13±4/25 و 8/3±2/24 سال و سابقه بازی 4/4±6/11 و 3/3±8/10 سال انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل یافته ها در کاهش زوایای والگوس و چرخش داخلی زانو و همچنین افزایش عملکرد اندام تحتانی، تفاوت معنا داری بین دو گروه نشان دادند. ضمن این که در زاویه فلکشن زانوی بازیکنان هر دو گروه، هیچ اختلاف معنا داری مشاهده نشد. به طور کلی، تمرینات عصبی عضلانی می تواند موجب بهبود عملکرد اندام تحتانی و کاهش زوایای چرخش داخلی و والگوس زانو در فرود با یک پا شود و نیز می تواند به بازیکنان نخبه مرد هندبال در پیشگیری از آسیب های لیگامنتی زانو، به ویژه پارگی رباط های صلیبی قدامی در طول فصل مسابقات کمک کند.

لیگامان صلیبی قدامی ( ACL ) [1] یکی از پر آسیب­ترین لیگامان­های زانو است. تفاوت های بیومکانیکی و عصبی-عضلانی تنه و اندام تحتانی طی اعمال ورزشی، محتمل ترین دلیل اختلاف قابل توجه نرخ بالای شیوع آسیب غیر برخوردی ACL در زنان به نسبت مردان است. هدف این تحقیق ارزیابی اثر شش هفته تمرینات ثبات مرکزی بر سینماتیک تنه شامل فلکشن رو به جلو و فلکشن جانبی در زنان ورزشکار با نقص کنترل عصبی-عضلانی تنه به­منظور پیشگیری از آسیب ACL . 22 زن ورزشکار به­طور تصادفی به دو گروه تمرینی (11 نفر) و کنترل (11 نفر) تقسیم شدند. گروه تمرینی، تمرینات ثبات مرکزی را طی شش هفته انجام دادند و گروه کنترل هیچ تمرین خاصی انجام ندادند. سینماتیک تنه در پیش­آزمون و پس­آزمون طی فرود تک­پا، با استفاده از دستگاه تحلیل حرکت ارزیابی شد. میزان فلکشن تنه در گروه تمرینی پس از شش هفته تمرین افزایش معنی­داری پیدا کرد (از 08/20 تا 67/27 درجه)، اما در میزان فلکشن جانبی تنه کاهش معنی­داری مشاهده نشد ( 314/0 P= ). در تحقیق حاضر در گروه تمرینی، میزان فلکشن رو به جلو به­طور معنی­داری افزایش یافت. می توان این گونه بیان کرد که تمرینات ثبات مرکزی استفاده­شده در تحقیق حاضر با افزایش ثبات ناحیه مرکزی بدن، احتمالاً استراتژی فراخوانی عضلات این ناحیه را بهبود داده است؛ از این رو با توجه به نتایج این تحقیق می توان نتیجه گرفت که شش هفته تمرینات ثبات مرکزی در زنان ورزشکار با نقص عصبی-عضلانی کنترل تنه می تواند به کاهش عوامل خطر قابل تعدیل آسیب ACL نظیر برخی عوامل بیومکانیکی و عصبی-عضلانی منجر شود.

هدف از انجام این تحقیق، تعیین تاثیر الگودهی دامنه ای بر یادگیری پیامد اجرا در تکلیف چیپ فوتبال بود. شرکت کننده ها 10 نفر از دانش آموزان دبیرستانی منطقه 4 شهر تهران بودند و به طور تصادفی به دو گروه 5 نفری دامنه ای و جفت شده تقسیم شدند و اجرای ضربه چیپ فوتبال یک مدل ماهر را مشاهده کردند. بعد از مرحله مشاهده، هر دو گروه دسته کوشش های اکتساب را اجرا کردند و بعد از 24 ساعت دسته کوشش یادداری و 10 دقیقه بعد از آن دسته کوشش انتقال انجام گرفت. در طی مرحله اکتساب، گروه دامنه ای در صورت اجرای خارج از دامنه تعیین شده، مدل ماهر را مجدداً مشاهده می کردند. گروه جفت شده در همان کوشش هایی که گروه دامنه ای اجرای مدل را می دیدند، مدل را دریافت می کردند اما علت زمان دریافت مدل، تصادفی بودن آن ذکر می شد. جهت جمع آوری اطلاعات و سنجش اجرا از یک دوربین دیجیتال و برای تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل واریانس طرح عاملی با اندازه های تکراری استفاده شد. یافته ها نشان داد الگودهی دامنه ای در یادگیری پیامد اجرا اختلاف معنی داری بین دو گروه را به وجود نیاورده است (0.05

تغییر جهت بدن در حرکات سریع ورزشی از منظر ایجاد خطر بروز آسیب همواره مورد توجه بوده و در این میان سازوکار های آسیب رباط متقاطع قدامی اهمیت ویژه ای داشته است. هدف از پژوهش حاضر مقایسه بروز الگوهای خطرزای آسیب رباط متقاطع قدامی در پای برتر و غیر برتر حین عمل برش و به تفکیک دختران و پسران بود. تعدادی از ورزشکاران ملی و باشگاهی رشته اسکواش شامل 13 دختر (با میانگین سن6/6±04/23 سال، قد4/5±3/163 سانتی متر و وزن0/5±60/61 کیلوگرم) و 13 پسر (با میانگین سن1/4±7/24 سال، قد 8/5±9/179 سانتی متر و وزن8/7±8/78 کیلوگرم) در تحقیق حاضر شرکت کردند. به منظور اندازه گیری زوایای خم شدن زانو، خم شدن تنه، خم شدن جانبی تنه و والگوس زانو حین حرکت برش و در دو لحظه تماس اولیه پا با زمین و مرحله میانی سکون، حرکت برش با پای برتر و غیر برتر بررسی شد. پس از نصب نشانگرها، حرکت برش با استفاده از دوربین های پرسرعت کاسیو مدل Exilim، با فرکانس300 هرتز ثبت شد و حرکات ثبت شده به وسیله نرم افزار WinAnalyzeنسخه 1-4 3Dآنالیز شد. به منظور مقایسه زوایای به دست آمده از تحلیل حرکت در پای برتر و غیر برتر، از نرم افزار SPSS20 و آزمون آماری تی زوجی استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد زوایای مفصلی زانو و تنه حین حرکت برش در پای برتر و غیر برتر در دختران به طور معناداری تفاوت دارد که این تفاوت در پای برتر و غیر برتر پسران فقط در دو مؤلفه خم شدن زانو و تنه در لحظه تماس اولیه معنادار بود (05/0 ≤ P). این نتایج نشان داد که الگوهای خطرزای آسیب رباط متقاطع قدامی در حرکت برش با پای غیر برتر بیشتر بروز می کند و در نتیجه خطر بروز آسیب رباط متقاطع قدامی در حرکت برش با پای غیر برتر بیشتر از حرکت با پای برتر است.

مرحله ی تیک آف مهم ترین بخش یک اجرای پرش طول است و هدف اصلی آن تبدیل مناسب سرعت افقی به سرعت عمودی است. هدف از انجام این تحقیق، مقایسه ی ورزشکاران پرش طول سطح بالای آسیایی با نخبگان جهانی این رشته در اجرای تیک آف بود. نمونه های این تحقیق، هشت ورزشکار مرد رشته ی پرش طول با میانگین رکورد 28/0± 68/7 متر بودند که در چهارمین دوره ی مسابقات دوومیدانی داخل سالن بزرگ سالان قهرمانی آسیا در تهران شرکت داشتند. از 37 اجرای ورزشکارها حین برگزاری مسابقه با فرکانس 300 هرتز فیلم برداری شد و متغیرهای مورد نظر با استفاده از نرم افزار آنالیز حرکت به دست آمد. متغیرهای تحقیق، با استفاده از آزمون تی، یک نمونه ی مستقل با مقادیر مرجع مربوط به نخبگان جهان، مقایسه و تفاوت های معنادار در سطح 05/0 گزارش شد. نتایج به دست آمده، وجود تفاوت را، هم در الگوی سرعت و هم در نحوه ی اجرای مرحله ی تیک آف نشان داد. سرعت عمودی (001/0p<)، سرعت افقی (001/0p<)، کمترین زاویه ی زانو در مرحله ی تیک آف (046/0p=) و طول گام آخر (001/0p<)، کمتر از مقادیر مرجع بود. زمان تماس (003/0p=)، زاویه ی انحراف (001/0p<) و زاویه ی زانو در لحظه ی تماس (001/0p=)، بیشتر از مقادیر مرجع به دست آمد و افت شدید سرعت در فاز اول تیک آف مشاهده شد. به نظر می رسد که شرکت کننده های این مسابقه، علی رغم آگاهی از نکات تکنیکی، در اجرای صحیح آن ضعف داشتند. نظارت مداوم بر تمرین ها با استفاده از ابزارهای تحلیل حرکت برای تصحیح اشتباهات تکنیکی در کنار برنامه ریزی برای افزایش قدرت اکسنتریک اکستنسورهای زانو و افزایش سرعت بیشینه، ارتقای رکورد را در پی خواهد داشت.

با توجه به اهمیت ویژه کنترل تعادل در انجام فعالیت های حرکتی، در سال های اخیر تعدادی از پژوهشگران با استفاده از نظری های نوین در زمینه کنترل تعادل و حرکت روش های جدیدی را برای بررسی تعادل ارائه نموده اند. از جمله روش هایی که اخیرا به منظور بررسی تعادل توسط برخی از محققین مورد استفاده قرار گرفته است، بررسی میزان نوسان بدن در وضعیت ایستادن روی یک پا در حالت هایی است که دسترسی فرد به اطلاعات سیستم های بینایی و حسی پیکری تغییر پیدا کرده است. هدف از انجام این پژوهش بررسی تاثیر اطلاعات حسی بر کنترل تعادل در وضعیت ایستاده افراد ورزشکار و غیر ورزشکار بود.تعداد 30 نفر از دانشجویان پسر دانشگاه تهران که بر اساس میزان فعالیت ورزشی به دو گروه ورزشکار و غیرورزشکار تقسیم شدند، در این پژوهش شرکت داشتند. جهت ارزیابی تعادل ایستای افراد از دستگاه سکوی نیرو استفاده شد. همچنین برای مقایسه کارایی سیستم های حسی مختلف از پروتکل اصلاح شده CTSIB استفاده گردید. نتایج نشان داد که در شرایط مختلف آزمون، گروه ورزشکار بهتر از گروه غیرورزشکار قادر به کنترل تعادل بودند؛ همچنین افراد غیر ورزشکار در حفظ تعادل، اتکای بیشتری به درگیری سیستم حس بینایی نسبت به افراد ورزشکار دارند در حالیکه افراد ورزشکار از کارایی حس عمقی بهتری برخوردار بودند. از این تحقیق می توان چنین نتیجه گرفت که افراد ورزشکار جهت حفظ تعادل فقط متکی به حس بینایی خود نیستند و از سیستم های دیگر حسی به ویژه سیستم حس عمقی نیز بهره بیشتری می گیرند. در مقابل افراد غیر ورزشکار اتکای بیشتری به حس بینایی خود دارند. این امر می تواند اختلال در کنترل پوسچر ناشی از ضعف بینایی این افراد را در سنین پیری توجیه کند. بنابر این به افراد غیر ورزشکار توصیه می شود به منظور استفاده مطلوب از سایر سیستم های حسی جهت حفظ تعادل به انجام ورزش مبادرت ورزند.

هدف تحقیق: در حال حاضر اختلال در کنترل پوسچر به عنوان عاملی موثر در بروز آسیب های مچ پا و زانو به شمار می رود. بنابر این شناسایی متغیرهایی که کنترل پوسچر را تحت تاثیر قرار می دهند می تواند به پیشگیری از آسیب های آن کمک کند. هدف از انجام این تحقیق مقایسه تعادل ایستای افراد ورزشکار و غیر ورزشکار دارای کف پای صاف و طبیعی تحت شرایط حسی مختلف بود. روش تحقیق: تعداد 60 نفر از دانشجویان مرد دانشگاه تهران جهت شرکت در تحقیق انتخاب و به چهار گروه: (1- غیرورزشکار دارای کف پای طبیعی 2- غیرورزشکار دارای کف پای صاف 3- ورزشکار دارای کف پای طبیعی 4- ورزشکار دارای کف پای صاف) تقسیم شدند. به منظور ارزیابی قوس کف پا از روش اندازه گیری افتادگی استخوان ناوی و جهت ارزیابی تعادل ایستای افراد نیز از دستگاه سکوی نیرو (force plate kistler ) استفاده شد. همچنین مقایسه کارایی سیستم های حسی مختلف در حفظ تعادل با پروتکل اصلاح شده آزمون کلینیکی تعامل حسی در تعادل(CTSIB) انجام شد. نتایج: نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری در تعادل ایستای افراد ورزشکار و غیر ورزشکار دارای کف پای صاف و طبیعی وجود ندارد (05/0P>). همچنین بین کارایی سیستم های حسی مختلف این افراد نیز تفاوت معنی داری مشاهده نشد (05/0P>). بحث و نتیجه گیری: از این رو می توان بیان داشت که کف پای صاف کنترل پوسچر را تحت تاثیر قرار نمی دهد. و همچنین پای صاف موجب تفاوت کارایی سیستم های حسی موثر در کنترل تعادل افراد ورزشکار و غیر ورزشکار نمی شود.