محمد عترت دوست

محمد عترت دوست

مدرک تحصیلی: استاد یار دانشگاه اصفهان

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۳۶ مورد از کل ۳۶ مورد.
۲۱.

تحلیل محتوای احادیث شعری امام رضا (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امام رضا(ع) شعر تمثل شعری روش تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۳ تعداد دانلود : ۲۳۳
مروری بر سیره معصومان(ع) نشان می دهد که ایشان نیز از اشعار حکمت آمیز دیگران در کلام خود بهره برده و مضامین آن را تأیید کرده و گاه خود ابیاتی سروده اند. در احادیث نقل شده از امام رضا(ع)، 52 بیت ذکر شده که به نظر می رسد ایشان به خاطر مضامین ارزشمند اخلاقی و حکمی، آن ها را نقل کرده و در کلام خود بدان تمثل جسته اند. پاره ای از این اشعار تمثل شعری امام رضا(ع) و چند بیت نیز سروده خود ایشان است. نگارندگان با استفاده از روش تحلیل محتوا، از مجموع این 52 بیت شعر، در حدود 100 مضمون و 16 موضوع اصلی استخراج کرده اند که به اصطلاح «جهت گیری متن» نامیده می شود. این عناوین که ایده و پیام اصلی متن هستند با توجه به اصل «تبادر» به ذهن مخاطب خطور می کند. با «طبقه بندی» جهت گیری ها برای دستیابی به «مقوله»های تحقیق روشن شد که از 16 موضوع اصلی استخراج شده، 9مجموعه (56درصد) به موضوع چگونگی روابط اجتماعی انسان با دیگران، چهار مجموعه (25درصد) به موضوع امور فردی و اعمال عبادی انسان و سه مجموعه (19درصد) نیز به مسئله غصب خلافت توسط حاکمان ظالم و دشمنان اهل بیت(ع) اشاره دارند. لذا هدف اصلی مقاله که بیان جهت گیری اصلی اخبار شعری رضوی بوده، ذیل سه مقوله روابط اجتماعی، روابط فردی و روابط سیاسی طبقه بندی و موضوعات اصلی هر یک به تفصیل بیان شده است.
۲۲.

گفتمان کاوی جریان های نفوذ فکری فرهنگی دشمنان در عصر امیرالمؤمنین علی(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امام علی (ع) دشمن شناسی نفوذ تحلیل گفتمان جنگ نرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۱ تعداد دانلود : ۳۲۴
نفوذ بیگانگان و دشمنان در سرزمین و فکر مسلمانان، سابقه ای به وسعت تاریخ اسلام دارد. دشمنان جبهه ی حق به دلیل احساس استعلاء و خودبزرگ بینی، هم ترازی قدرت های دیگر را برای خود ناپسند دانسته و کوشیده اند با اتخاذ راهبردهای مناسب جنگ سخت یا نرم، در مسیر حرکت آنان انحراف ایجاد نمایند گفتمان نهضت حق را ساقط کنند. بر این اساس، آنچه می تواند راهگشای فهم بسیاری از جریانات سیاسی تاریخ اسلام و کشف تاکتیک های جبهه ی دشمن برای نفوذ در جامعه اسلامی باشد، شناسایی گفتمان های غالب و مغلوب جبهه های حق و باطل است. در میان روش های پژوهش و تحقیق در گزارش ها، روش «تحلیل گفتمان پدام» در فهم نظام مند از تاریخ بسیار مؤثر است چراکه با اتکاء به دو سطح عمده ی تحلیل متن و فرامتن، به توصیف، دریافت و تفسیر رویدادهای اجتماعی و سیاسی می پردازد. نگارندگان در این تحقیق کوشیده اند تا بر اساس این روش، اندیشه و سیاست جریان های متخاصم حاکم بر عصر امام علی(ع) را از لابه لای گزارش های تاریخی معتبر، بازسازی و با طراحی الگویی از نفوذ این جریانات، رفتارشناسی دشمنان آن حضرت(ع) را ترسیم نمایند. بر اساس نتایج به دست آمده، استراتژی عمده ی دشمنان برای نفوذ در جامعه اسلامی؛ موج آفرینی، هجمه وسیع تبلیغاتی، هیاهوی سیاسی، فریب افکار عمومی، تقدّس آفرینی کاذب و سوءاستفاده از جهل مردم بوده است.
۲۳.

تبیین گونه های تعصب ممدوح و مذموم در کلام امام علی(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امام علی (ع) تعصب عصبیت حمیت خطبه قاصعه تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۹ تعداد دانلود : ۳۵۷
اگرچه تصور عده ای این است که «تعصب» از رذایل اخلاقی است، اما در آموزه های دینی از آن با دو کارکرد مثبت و منفی یادشده و تعصبِ به جا، مورد تمجید قرارگرفته و از فضائل اخلاقی دانسته شده است. به دلیل اهمیت صفات اخلاقی و تبیین کارکرد آنها، در این پژوهش تلاش شده با مراجعه به نصوص دینی، ماهیت صفت «تعصب» و گونه های آن، شناسایی و تبیین شود. به همین جهت با استفاده از روش «تحلیل محتوا» و تکنیک «تحلیل مضامین کیفی» به مطالعه یکی از مهم ترین و طولانی ترین خطبه های امام علی × موسوم به «خطبه قاصعه» پرداخته و گزاره های مرتبط با موضوع «تعصب» استخراج و تحلیل شده است. یافته ها نشان می دهد امام علی × در خطبه قاصعه، به صورت مفصل به مسئله تعصب و گونه های آن پرداخته و نقش این صفت در رشد یا سقوط آدمی را تبیین نموده اند. درنهایت، این مقاله کوشیده است با مبنا قرار دادن کلام ایشان، تصویر کاملی از مقوله «تعصب» ارائه دهد.
۲۴.

نمط العبره من الأحداث التأریخیه بناءً على تحلیل محتوى الخطبه القاصعه للإمام علی (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الإمام علی الخطبه القاصعه تحلیل المحتوى التأریخ العبره من التأریخ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲ تعداد دانلود : ۱۱۲
یتمتع کلام أمیر المؤمنین (ع) بفخامه المفردات وسمو المعانی وانسجام البنیه، ویحظى بأهمیه خاصه بعد القرآن الکریم، وبصفته جزءًا من أحادیث أهل البیت (ع) فهو یعتبر بمثابه المصدر الثانی لدین الإسلام المبین. من بین خطبه، تعتبر الخطبه القاصعه ذات أهمیه خاصه بسبب اتساع المفاهیم والتشدید على قضایا مهمه وحساسه للغایه فی ذلک الوقت، فضلًا عن صدورها فی مجموعه معینه من المسلمین. بما أن تحلیل النصوص الدینیه والوصول إلى موضوعاتها العمیقه یتطلب استخدام أسالیب بحثیه متعدده التخصصات قائمه على النص، لذلک فی هذه الدراسه تقوم على منهج "تحلیل المحتوى"، وبعد استخراج المحاور الرئیسیه والثانویه لهذه الخطبه وهیکلها الهندسی، سنتطرق لنظره الإمام للقضایا التأریخیه وکیفیه العبره منها، وأخیرًا سنرسم نموذجًا لکیفیه التعلم والاعتبار من الأحداث التأریخیه. تصنف الأنواع المختلفه من العبر المستفاده من الأحداث التأریخیه على النحو التالی: تشکل العبره من الشیطان، وأتباع الشیطان، وأغنیاء الأمم السابقه، والمؤمنین من الأمم السابقه، وعوامل هزیمه القدماء، وعوامل انتصار القدماء، جزءًا مهمًا من نتائج هذا البحث، وسوف نبین کلًا منها بذکر مثال. کما أننا سعینا فی هذا المقال لاستخراج النمط، وفی ظل مناقشه عوامل هزیمه وانتصار السلف، حددنا أهم عوامل هذین القسمین، ورسمنا نمطها من خلال ذکر الأولویه. وشرحنا تأثیر عامل التفرقه والانقسام کأهم عامل فی هزیمه الأمه السابقه وبینا أسبابه مثل اتباع الشیطان واتباع القاده المتعجرفین وغیر الطاهرین، مع بیان مکانه الوحده والتعاطف والأمر بالمعروف والنهی عن المنکر والاهتمام بالقیامه فی انتصار الأمم، وقد کان جزء من نتائج البحث خاصًا بنمط العبره من الأحداث التأریخیه من منظور الإمام علی.  
۲۵.

اصول دینی بهره وری نیروی کار بر مبنای تحلیل موضوعی - محتوایی آیات قرآن با نگاهی به قوانین توسعه پنج ساله کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم بهره وری نیروی کار برنامه های توسعه پنج ساله روش تفسیر موضوعی−علمی روش تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۳۹۷
یکی از پرسش های اصلی اقتصاد، شناسایی عوامل مؤثر در بهره وری نیروی کار است. یکی از پیش فرض ها در این باره، تأثیرگذاری ارزش های دینی به عنوان یک عامل محرّک بنیادین بر نیروی کار مسلمان است که از باورهای اسلامی متأثر می باشد و تبلور اعتقاد به این باورها را می توان در رفتارهای او مشاهده کرد. مبتنی بر این پیش فرض، لازم است برای تحلیل رفتارهای این عامل مهم تولید، به کشف راهکارهایی برای تقویت بهره وری او و نیز تأثیرگذاری در کیفیت عملکرد نیروی انسانی پرداخت و فهرستی از اصول دینی اثرگذار بر نیروی کار مسلمان را استخراج کرد. امّا در این میان، آنچه اهمیت زیادی در این گونه پژوهش ها دارد، استفاده از روش تحقیق مناسب برای مراجعه به منابع دینی برای کشف گزاره های مناسب و ارائه یک مُدل مدیریتی است که براساس آن بتوان یک برنامه نظام مند جهت آموزش و رشد بهره وری نیروی کار طراحی نمود. به همین دلیل در این مقاله تلاش شده به صورت تلفیقی از دو روش تحقیق میان رشته ای «تحلیل محتوا» و «تفسیر موضوعی−علمی» برای استخراج ارزش های دینی اثرگذار بر بهره وری نیروی کار استفاده شود. همچنین در این مسیر با نگاهی به برنامه های توسعه پنج ساله کشور، میزان هماهنگی آن با مؤلفه های استخراج شده مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که مؤلفه های متعددی فراتر از آنچه اندیشمندان اقتصادی و مدیریتی بیان کرده اند، بر نیروی کار اثرگذار بوده و لازم است در فرایند تحوّل و بومی سازی علوم، به آموزه های دین اسلام بیش از پیش توجه ویژه شود.
۲۶.

تبیین راهکارهای عملی و نظری کسب تواضع و فروتنی بر مبنای تحلیل محتوای خطبه قاصعه امیرالمؤمنین(ع)(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: امام علی (ع) تواضع فروتنی خطبه قاصعه روش تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۵ تعداد دانلود : ۶۷۵
تواضع و فروتنی از جمله فضایل اخلاقی است که از خود ملکوتی و الهی انسان نشأت می گیرد و بدان دلیل که در تکامل شخصیت انسان تأثیر بسزایی دارد، در آموزه های دینی بر آن بسیار تأکید شده است. یکی از مصادیق این تأکید را می توان در بلند ترین و مهم ترین خطبه امام علی مشهور به خطبه قاصعه که پس از جنگ نهروان ایراد شده، جستجو کرد. حضرت علی در این خطبه تلاش کرده است ضمن تبیین اهمیت این فضیلت اخلاقی و تأثیر آن در مقابله با تکبر به منزله مهم ترین عامل تسلط شیطان، راهکارهای عملی و نظری کسب تواضع را بیان و درنهایت، تصویر جامعی از این فضیلت ارزشمند اخلاقی ارائه کند. در این پژوهش کوشیده ایم با تکیه بر روش «تحلیل محتوا» و بهره گیری از فن «تحلیل مضامین کیفی»، گزاره های مرتبط با موضوع تواضع و فروتنی را در خطبه قاصعه تحلیل و الگوی جامع مفهومی تواضع را از منظر آن حضرت ترسیم کنیم. معرفی عوامل عملی و نظری ایجاد تواضع (مانند اقامه نماز، روزه داری، دادن زکات، احسان به والدین و احترام به مربی)، معرفی ویژگی های متواضع (مانند توجه به مستضعفان و فقرا، محبت به مؤمنان و سجده کردن)، معرفی نتایج برخورداری از تواضع (مانند دوری از وسوسه های شیطانی، دوری از کبر و تفاخر، کسب رضایت الهی و ایجاد الفت و محبت بین مردم) و معرفی مصادیق برگزیده متواضعان از جمله مباحثی است که امام علی در این خطبه بدان اشاره کرده است
۲۷.

Descriptive and Structural Semantics of Blessing (Barakat) In the Holy Quran(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: The Holy Quran semantics Linguistics syntagmatic and paradigmatic relations Blessings benefits

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰ تعداد دانلود : ۳۶
God Almighty, as the only creator of the universe, has taken charge of the creation and engineering of the creature system and created the best creatures in the best possible way and in the best quality. In the meantime, some of the creations of God the Almighty have been created so desirable that they are mentioned in the Holy Qur'an as blessed creatures. Identifying the differentiation of these creatures helps others to become acquainted with the criteria of a creature and to increase their usefulness. For this reason, the present article attempts to study the word "blessing" in the Holy Quran using the "semantics" method. And analyze the criteria that made them distinct and blessed. The general interest in having and helping to guide humanity quickly is one of the criteria of a blessed creature whose components are explained in this article.
۲۸.

شبکه مضامین عوامل ایجاد فقر در جامعه اسلامی از منظر آیات قرآن و احادیث اهل بیت(علیهم السلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم فقه الحدیث فقر ثروت روش تحلیل مضمون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱۲ تعداد دانلود : ۴۲۱
فقر از جمله مهم ترین معضلات جامعه بشری است که جایگاه ویژه ای در میان مسائل اقتصادی و اجتماعی جوامع بشری دارد. یکی از ضرورت های نظری پژوهش در این حوزه، شناسایی عواملی است که عدم رعایت و اهتمام بدان ها موجب ایجاد و گسترش فقر در جامعه می شود. بدیهی است که پرداختن به این عوامل به منظور پیشگیری به مراتب ضروری تر و حیاتی تر از پرداختن به عوامل نابودکننده برای مبارزه با فقر است. اگر با عوامل پیشگیری آشنا شده و آنها را در زندگی فردی و اجتماعی خود مدنظر قرار دهیم، در نتیجه با فقر و گسترش آن مواجه نشده و نیازی به مبارزه با آن نیز وجود نخواهد داشت. در دین مبین اسلام به عنوان آخرین و کامل ترین دین، آموزه های متعددی به منظور پیشگری از ایجاد و گسترش فقر بیان شده که لازم است با روشی متن محور، نظام مند و دقیق، شناسایی و تبیین شود. به همین دلیل در این مقاله تلاش شده با استفاده از روش «تحلیل مضمون» به مطالعه گسترده ایات اقتصادی قرآن کریم و نیز روایات مرتبط با موضوع در مجامع حدیثی پرداخته و از ره آورد تحلیل مضمونی و ترسیم شبکه مضامین گسترده آنها، عوامل مؤثر در ایجاد و گسترش فقر در جامعه اسلامی را از منظر قرآن کریم و اهل بیت(ع) تبیین نمائیم. یافته های تحقیق نشان می دهند که در آموزه های دینی مجموعاً 30 مضمون کلیدی و مهم به عنوان عوامل مؤثر بر ایجاد فقر در جامعه اسلامی اشاره شده که در دو دسته عوامل خُرد و کلان طبقه بندی شده و هرکدام نیز به دو دسته عوامل معنوی معیشتی و عوامل اجتماعی حکومتی تقسیم می شوند.
۲۹.

تحلیل الموقف الناقد للإمام علی (ع) مقابل ادعاءات الناکثین المعارضه (ترکیزًا على نهج البلاغه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حیاه الإمام علی (ع) الحکم العلوی النقد و الفهم الحدیث الناکثین معرکه الجمل منهج تحلیل المحتوى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۸۲
من وجهه نظر أمیر المؤمنین (ع) من المهم جدًّا أن یکون لدیک مواقف انتقادیه وحکمًا عادلًا ضد ادعاءات المعارضه. نظرًا لأن المعارضه الداخلیه غالبًا ما تسعى إلى الإعراب عن عدم رضاءها من الحکومه الإسلامیه. وتسعى إلى إثاره الاضطرابات و الفوضی فی المجتمع وإزعاج الجمهور. لذلک، فإن إعاده قراءه موقف الإمام الناقد تجاههم مفید للنمذجه والتنویر فی المجتمع الإسلامی. لذلک، فإن الدراسه الحالیه بأسلوبها المبتکر تدرس مجموع کلمات الإمام ضد الناکثین بطریقه علمیه ومنهجیه من "تحلیل المحتوى". فباستخدام هذا النهج المتعدد فی التخصصات والنصیه یمکن اعتبار الأبعاد الرئیسیه لموقف الإمام علی (ع) الناقد مقابل ادعاءات الناکثین على النحو التالی: "النقد والمراجعه المنطقیه لمطالبهم قبل المغادره"، الذی تتطلب الاستماع وتقییم مطالبات الناکثین بشکل حاسم کطلباتهم فی حصه من الخزانه والسعی إلى الحکم والسماح بمغادره المدینه؛ "المراجعه والتحلیل الناقد لمطالباتهم بعد المغادره" کما أن الإمام قام بتحلیل الادعاءات الکاذبه الزائفه لناکثین حول وجوب ولاء عثمان و أخذ ثار عثمان بشکل معقول وبعزم وتفکیر ثاقب وإثبات معارضتهم للدوله الإسلامیه وذلک لشرح فلسفه الجهاد مع الناکثین و العثور علی الأسباب الجذریه لمعارضتهم. حیث الإمام و من إجل تنویر المنطق فی المجتمع الإسلامی، یعتبر الجهل والبطل وعدم الأخذ بالنصائح والاستیاء والغیره والإسراف والتبذیر من أهم العوامل والدوافع لتصرفات الناکثین العدائیه.
۳۰.

روش شناسی فهم حدیث در فرایند سه گانه تحلیل متن، تحلیل محتوا و تحلیل گفتمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: فقه الحدیث روش تحقیق تحلیل متن تحلیل محتوا تحلیل گفتمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹۱ تعداد دانلود : ۶۴۹
از آنجا که علم فقه الحدیث به دنبال ارائه خوانش و فهمی صحیح و کامل از احادیث به عنوان بخش مهمی از منابع متون دینی است، تلاش برای تجزیه و تحلیل دقیق و روش مند آن ها نیازمند آشنایی با روش های تحقیق متعدد در حوزه متن پژوهی می باشد. حدیث پژوهان نیز با تأکید بر این مسئله که فهم احادیث، نیازمند منطق خاص خود بوده و از قواعد مشخصی تبعیت می کند، با پرداختن به موضوع «قواعد فهم حدیث» از این فرایند و روش های آن یاد کرده اند. با این حال به دلیل غلبه نگاه سنتی، کمتر به روش های تحقیق میان رشته ای توجه داشته و همچنان زمینه های استفاده از روش های متن پژوهی در حوزه نصوص دینی فراهم نشده است. به همین دلیل در این مقاله تلاش شده تا با استفاده از برخی روش های تحقیق میان رشته ای و پُرکاربرد در حوزه متن پژوهی، به ارائه الگویی برای فرایند فهم حدیث پرداخته و گامی در راستای بومی سازی کاربست این روش ها در علوم اسلامی برداریم. مثال های بیان شده، مستخرج از دیگر آثار پژوهشی مؤلف با استفاده از روش های معرفی شده است.
۳۱.

کارکردهای تربیتی خانواده بر مبنای تحلیل محتوای ادعیه رضوی(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: کارکردهای تربیتی نهاد خانواده امام رضا (ع) ادعیه رضوی (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۵ تعداد دانلود : ۳۱۵
هدف پژوهش حاضر، تبیین مؤلفه های خانواده مطلوب و کارکردهای تربیتی آن درراستای رشد و اعتلای انسان از منظر امام رضا (ع) است. در این پژوهش از روش «تحلیل محتوا» با دو رویکرد کمی و کیفی استفاده شده و جامعه آماری آن شامل 104 دعا از کتاب «الصحیفة الرضویة الجامعة» است. برای تحلیل کمی، تمامی ادعیه برمبنای مضامین خانواده مورد تحلیل قرار گرفته و مقولات و زیرمقولات مرتبط با موضوع پژوهش نیز احصاء و استخراج شده اند. یافته ها نشان می دهد که مجموع ادعیه امام رضا(ع) در زمینه موضوع پژوهش قابل طبقه بندی در چهارمحور «تشویق به تفکر در مسائل اخلاقی»، «آموزش محبت و مهرورزی»، «آموزش حقوق اجتماعی» و «عینیت بخشی به آموزه های تربیتی با معرفی اهل بیت علیهم السلام به عنوان الگو» است. همچنین نتایج به دست آمده نشان می دهد رویکرد غالب این ادعیه، آموزشی بوده و یکی از مهم ترین موضوعات آن، توجه به نهاد خانواده و جایگاه آن در جامعه اسلامی برای تربیت و ارائه راهکار و کارکردهای آن است.
۳۲.

تحلیل محتوای کیفی شبکه معنایی «قدرت»؛ تلاشی برای فهم الگوی «قدرت نرم» در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: قرآن کریم قدرت قدرت نرم معناشناسی ساختاری تحلیل محتوای کیفی الگوپردازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۸ تعداد دانلود : ۳۰۶
از جمله بایسته های دین مبین اسلام در مواجهه با مسائل مستحدثه و نظریات جدید، استنطاق از قرآن کریم و طرح پرسش از این کتاب آسمانی است، اما قبل از طرح بحث به منظور پاسخگویی به این سؤال که دین مبین اسلام چه نظری در باب موضوعات جدید دارد، پرداختن به «روش تحقیق» مناسب و کارآمد برای کشف و شناسایی آیات مرتبط با آن موضوع، از اهمیّت و ضرورت بیشتری برخوردار بوده و گام اساسی در پژوهش های میان رشته ای برای تحول در حوزه علوم اسلامی است. از جمله نظریه های جدید مطرح شده در عصر اخیر ، موضوع «قدرت نرم» و مؤلفه ها و منابع ایجاد آن در جوامع انسانی است. اگرچه این نظریه ابتدا توسط اندیشمندان غربی مطرح شده، اما این سؤال همواره مطرح بوده که آیا قرآن کریم نیز در این زمینه نظریه ای دارد؟ و با کدام روش می توان به آیات مناسب در این زمینه دسترسی پیدا کرده؟ و در نهایت چگونه و بر اساس چه مبنایی، می توان نظریه معتبر را بدون ورود به حوزه تفسیر به رأی، کشف و شناسایی نمود؟ در این مقاله تلاش شده تا در یک رویکرد میان رشته ای و با استفاده از روش های تحقیق «معناشناسی ساختاری» و «تحلیل محتوای کیفی»، در ابتدا شبکه معنایی مفهوم «قدرت» شامل واژگان همنشین و جانشین در قرآن کریم شناسایی شده، سپس با تحلیل کیفی مضامین آنها و مقوله سازی از مضامین مستخرج از جداول تحلیل محتوا، مؤلفه ها و ارکان نظریه قدرت نرم از منظر قرآن کریم استخراج شود. بدیهی است انجام این گونه پژوهش ها، اقدامی در راستای معرفی روش های تحقیق میان رشته ای جهت استنطاق از این کتاب آسمانی در مواجهه با مسائل مستحدثه و جدید است.
۳۳.

الگوی تربیت اخلاق اسلامی از منظر امام سجاد(ع) بر مبنای تحلیل محتوای مضمونی دعای مکارم الاخلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امام سجاد (ع) اخلاق دعای مکارم الاخلاق تربیت اخلاقی الگوی تربیت اخلاقی روش تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷۰ تعداد دانلود : ۷۰۴
از جمله مهم ترین متون حدیثی به جای مانده از ائمه اطهار:، ادعیه ایشان است که بیشتر رویکرد آموزشی دارند و رویکرد آن ها برآورده کردن مهم ترین نیازهای انسانی است. در این میان، دعای مکارم الاخلاق منقول از امام سجاد7 می تواند اهمیّت بسیاری در تدوین نظام اخلاقی و تربیتی جامعه اسلامی داشته باشد. در این پژوهش تلاش شده با استفاده از روش تحلیل محتوایی، به استخراج مضامین و مقوله های اخلاقی مندرج در لایه های نهفته دعای مکارم الاخلاق پرداخته و الگوی فرایندی تربیت اخلاق اسلامی بر مبنای این دعا کشف و تبیین شود. مهم ترین وجه ممیّز مقاله حاضر از دیگر شروح متعدد نگاشته شده بر این دعا، این است که این جستار تلاش کرده گام ها و مراحل الگوی تربیت اخلاقی را به صورت دقیق و متوالی ذکر کند.<br /> بر پایه الگوی یادشده، هدایت به مسیر حق و تمسک به اطاعت الهی، بر رشد و تکامل اخلاقی مقدم شده است. پیمودن گام های اصلاح اخلاقی با تأکید بر نیکی به دیگران و نرم خویی، در زمره الزامات تربیت اخلاقی انسان است؛ و در مقابل، ظلم و دشمنی، مهم ترین مانع تکامل تربیت و اصلاح اخلاقی بشر است.
۳۴.

بررسی ادله ی فقهی مخالفان ولایت سیاسی زنان در فقه شیعه(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۹۶ تعداد دانلود : ۸۸
موضوع مشارکت سیاسی زنان در جامعه اخیراً بیشتر مورد توجه قرار گرفته است؛ بر همین اساس و به علت برخی شبهات فقهی درباره ی ولایت سیاسی زنان، بررسی فقهی این موضوع مهم به نظر می رسد. از این رو در این مقاله با بررسی آیات و روایات و گفتار مفسران و فقیهان به بررسی امکان و حدود جواز ولایت سیاسی برای زنان پرداخته شده است. در این پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده و گردآوری داده ها نیز به صورت کتابخانه ای بوده است. در نتیجه ی تحقیق روشن شد که به آیات قرآن در منع ولایت سیاسی زنان نمی توان به طور قاطع استناد کرد؛ گرچه – در صورت اثبات- از برخی از آن ها بتوان به مثابه مؤید بهره برد. اما با توجه به روایت نبوی مشهور، روایت ابوخدیجه و اجماع علمای فریقین در منع ولایت عام برای زنان، می توان حکم به ممنوعیت ولایت سیاسی عام در سطح حاکم امت اسلامی و ولی فقیه برای زنان نمود. اما در سطوح پایین تر و در ولایاتی چون ریاست دولت و نمایندگی مجلس و وزارت و مدیریت های دیگر نمی توان حکمی این چنین داد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان