حسین کاظمی

این مقاله بخشی از نتیجه پژوهشی را ارائه می کند که با هدف تبیین نقش سواد و مهارت دیجیتال و دسترسی انگیزشی در رابطه بین دسترسی فیزیکی به رایانه و اینترنت و استفاده متداول از رایانه و اینترنت انجام شده است. مفهوم شکاف دیجیتالی از سطح دسترسی فیزیکی به فناوری اطلاعات و ارتباطات به سطح فراهم بودن امکان استفاده متداول و روزمره از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای طیف گسترده ای از نیازمندی ها گسترش یافته است ولی در ایران محدود پژوهش های صورت گرفته در سطح دسترسی فیزیکی بوده است. برای جمع آوری داده نیز ابزار پرسشنامه استفاده شده و تحلیل ها با روش معادلات ساختاری و با نرم افزار آموس انجام شده و فرضیه های پژوهش مورد آزمون قرار می گیرند. برخی از نتایج نشان می دهند که بین دسترسی فیزیکی به رایانه و اینترنت و دسترسی انگیزشی به این فناوری ها همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد، یعنی هرچه دسترسی بیشتر باشد انگیزه برای استفاده بیشتر افزایش می یابد. همچنین نتایج تاثیر مثبت و معنادار دسترسی فیزیکی به رایانه و اینترنت را بر سواد و مهارت دیجیتالی، و بر استفاده متداول از این فناوری ها نشان می دهند. یعنی با افزایش دسترسی فیزیکی، سواد و مهارت دیجیتالی و استفاده متداول افراد از این فناوری ها افزایش می یابد. نتایج همچنین نشان می دهند که دسترسی انگیزشی به فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی از قبیل رایانه و اینترنت بر سواد و مهارت دیجیتالی افراد تأثیر معنادار دارد، یعنی هرچه انگیزه افراد برای دسترسی به، و استفاده از فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی بیشتر باشد، سواد و مهارت دیجیتالی افراد افزایش می یابد. سواد و مهارت دیجیتالی در رابطه بین دسترسی فیزیکی به رایانه و اینترنت، و استفاده متداول از این فناوری ها نقش تعدیل گر را ایفا می کند، یعنی میزان استفاده متداول افراد دارای سواد و مهارت دیجیتالی بالا از رایانه و اینترنت حتی در صورتی که دارای دسترسی فیزیکی کمی هم باشند، بیشتر از افرادی است که سواد و مهارت دیجیتالی پایینی دارند.

امروزه جامعه جهانی با چالش جدیدی به نام شکاف دیجیتالی روبه روست که این چالش به نابرابری در دسترسی و استفاده از محصولات و خدمات فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی بین افراد و جوامع منجر می شود. اهمیت پدیده شکاف دیجیتالی به دلیل تأثیر سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن بر زندگی روزمره افراد و وضعیت داخلی و بین المللی کشور است. این پژوهش با هدف کاربردی، پس از شناسایی عوامل تأثیرگذار بر دسترسی افراد به رایانه و اینترنت در سطح شهروندان رفسنجان با استفاده از داده های 501 پرسشنامه پاسخ داده شده، به مدل سازی این عوامل با استفاده از شبکه های عصبی فازی تطبیقی پرداخته است. نتایج پژوهش نشان داد سواد و مهارت دیجیتالی، عامل اقتصادی و دسترسی انگیزشی نسبت به سایر عوامل، بیشترین تأثیر را بر دسترسی فیزیکی افراد به رایانه و اینترنت دارد. از مقایسه نتایج پژوهش با نتایج روش معادلات ساختاری، مشخص شد هر دو نتیجه با یکدیگر همخوانی دارند.

در دو دهه اخیر، شکاف دیجیتالی به معنای فاصله بین افرادی که به رایانه و اینترنت دسترسی دارند و افرادی که از این دسترسی محروم اند، به عنوان یکی از بزرگ ترین چالش های عصر دیجیتال مطرح شده است. با توجه به آثار مخرب اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی مترتب بر این نوع نابرابری- که به زعم بسیاری از صاحب نظران، عمیق تر از نابرابری های سنتی است- این تحقیق، با هدف بررسی عوامل مؤثر بر شکاف دیجیتالی در سطح شهروندان شهر رفسنجان انجام شده است. این پژوهش از نظر ماهیت، همبستگی، از نظر هدف، کاربردی و از منظر شیوه گردآوری داده ها، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش، مجموعه شهروندان شهر رفسنجان است و در آن، به روش نمونه گیری خوشه ای، وضعیت 501 نفر از شهروندان، به روش مدل سازی معادله های ساختاری تحلیل شده است. براساس نتایج، عوامل اقتصادی و زیرساختی، به طور مستقیم و عامل فرهنگی، از طریق نقش میانجی دسترسی انگیزشی، بر شکاف دیجیتالی تأثیر می گذارند. در مقایسه عوامل مختلف، نقش عامل فرهنگی، مهم تر از عوامل اقتصادی و زیرساختی است. تمامی متغیرهای مورد بررسی، 3/55 درصد از تغییرهای دسترسی فیزیکی را تبیین می کنند.

در دهه ی اخیر، با ورود معنویت به پژوهش های سازمان و مدیریت، رهبری معنوی نیز توجه زیادی را به خود جلب کرده است. حوزه رهبری معنوی مانند هر دو حوزه رهبری و معنویت دارای تنوع و تفاوت های زیادی در تعاریف و برداشت ها است و مدل هایی که تا کنون از آن ارائه شده مدل هایی محدود، جهان شمول و رهبر- محور هستند که نقش پیروان و زمینه را در معادله رهبری نادیده گرفته اند. این مطالعه، با رویکردی توسعه ای، با بهره گیری از نظرات خبرگان و از طریق پیمایش تعدادی دستگاه های دولتی در نظر دارد تا نقش سازه های رهبر معنوی، پیروان معنوی و زمینه معنوی را در اثربخشی رهبری بررسی کند. نتایج پژوهش نشان می دهد، سازه های جدید نقش معناداری در پیش بینی اثربخشی رهبری دارند و با ملاحظه همزمان هر سه سازه رهبر معنوی، پیروان معنوی و زمینه معنوی بهتر از رویکردهای قبلی می توان پیچیدگی ها و پویایی های رهبری را بررسی کرد

در دهة اخیر، با ورود معنویت به تحقیقات سازمان و مدیریت، رهبری معنوی نیز توجه زیادی را به خود جلب کرده است. در این مطالعه، با رویکردی توسعه ای و با بهره گیری از مبانی نظری و نظرهای خبرگان، مؤلفه های رهبر معنوی استخراج و به روش شبکه های عصبی فازی انطباق پذیر مدل سازی شد. سپس، آثار آن ها بر اثربخشی رهبری بررسی شد. داده های تجربی مؤلفه های رهبر معنوی و اثربخشی رهبری، که از تعدادی از دستگاه­های دولتی جمع­آوری و تحلیل شد، نشان می دهد ویژگی های خودآگاهی، انسان دوستی، تقوا، هوش معنوی و توانمند سازی کارکنان و همچنین، وجود سطوح پایین تری از ویژگی های آرمان سازی، مدل سازی نقش و رفتار منصفانه می تواند اثربخشی رهبری را ارتقا دهد. مشارکت دهی شهروندان، تنها، در برخی وضعیت ها سازوکار مناسبی برای ارتقای اثربخشی رهبری است.

پژوهش حاضر به مقایسه مدل های جریان های نقدی آزاد در ارزشگذاری شرکت می پردازد. از سه مدل «کاپلند»، «لن و پولسن» و «وردی» برای محاسبه جریان های نقدی استفاده شده است. برای ارزشگذاری نیز سه مدل «تنزیل جریان های نقدی آزاد»، «سود باقیمانده اولسون» و «تعدیل شده اولسون» مورد استفاده قرار گرفته است. برای آزمون فرضیه های تحقیق، داده های مربوط به 85 شرکت جمع آوری شدند و مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان می دهد مدل تعدیل شده اولسون نسبت به سایر مدل ها از قدرت توضیح دهندگی بیشتری برخوردار است و جریان های نقدی آزاد محاسبه شده بر مبنای مدل های «لن و پولسن» ، «وردی» و «کاپلند» به ترتیب دارای بیشترین کارایی در مدل تعدیل شده اولسون برای تعیین ارزش سهام شرکت هستند.

پژوهش حاضر، به بررسی تأثیر شفافیت اطلاعات بر عدم اطمینان از نقدشوندگی سهام و نیز تأثیر عدم اطمینان نقدشوندگی سهام بر ارزش شرکت می پردازد. برای اندازه گیری شفافیت اطلاعات از دو معیار کیفیت حسابرسی و عدم هموارسازی سود و برای ارزیابی عدم اطمینان نقدشوندگی سهام، چهار معیار شامل نوسان نقدشوندگی، چولگی توزیع نقدشوندگی (به عنوان معیاری برای ارزیابی عدم نقدشوندگی بینهایت)، تغییرپذیری همزمان نقدشوندگی سهام با نقدشوندگی بازار و تغییرپذیری همزمان نقدشوندگی سهام با بازده های بازار مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد متغیر کیفیت حسابرسی رابطه معکوس و معناداری با چهار معیار عدم اطمینان نقدشوندگی دارد و متغیر عدم هموارسازی سود تنها با چولگی توزیع نقدشوندگی ارتباط معکوس و معناداری دارد و با سایر معیارها ارتباط مثبت و معناداری دارد. همچنین متغیر کیوتوبین به عنوان معیار ارزش شرکت با معیارهای نوسان نقدشوندگی و تغییرپذیری همزمان نقدشوندگی سهام با نقدشوندگی بازار ارتباط معکوس و معنادار نشان داده است و با معیارهای چولگی توزیع نقدشوندگی و تغییر پذیری همزمان نقدشوندگی سهام با بازده های بازار ارتباط مثبت و معنادار دارد.