"سؤال اصلی مطرح شده در این مقاله این است که : ""تغییرات فرهنگی در ایران معاصر بر اساس کدام یک از دو فرآیند، تعارضی یا توافقی صورت می گیرد؟ آیا این روند پیوستاری مشتمل بر روندهای توافقی- تعارضی است؟"" سؤال فوق با این فرض که جامعه ایران دچار تغییر شده و نیروهای اجتماعی مؤثر در جراین تغییر در مقایسه با گذشته متفاوت می باشند، بررسی شده است. از طرف دیگر، در جامعه شناسی نظری به تبیین نحوه تغییرات ایجاد شده بر نقش عوامل متعددی، که بعضی مواقع همگرایی دارند و در بعضی موارد معارض با هم اند،اشاره می‌شود.
برای شناسایی روند تغییرات، ضمن بررسی موضوعات نظری و انتخاب رویکرد نظری جدید، به طراحی مطالعه تجربی در کل کشور پرداخته ایم. در این بررسی که با حجم نمونه 2532 می‌باشد از تکنیک پرسشنامه بهره گرفته ایم. بسیاری از سوالها به سنجش روند تغییرات فرهنگی کمک می کنند.
پس از بررسی اطلاعات به دست آمده، نتایج زیر حاصل شد: تغییرات فرهنگی بر اساس پیوستاری که در بردارنده دو فرآیند مکملی تعارضی و توافقی است، صورت گرفته است با وجود اینکه بسیاری از مردم به طور توافقی میل به ارزشهای مشترک جدید و نزدیک به هم، از قبیل اهمیت قایل شدن باری خانواده، دین، سیاست، دوستان، و جهان مدرن دارند، ولی در اینکه چه تفسیری از ارزشهای جدید (بر اساس سن، جنس، و تجربة زندگی) دارند، متفاوت و بعضاً معارض می باشند. برای نمونه بعضی از تفاوت ها عبارتند از میزان مشارکت زنان در مقایسه با مردان در تصمیم گیری درون خانواده، نحوه انجام دادن عبادات جوانان در خانه در مقایسه با پیران در مقایسه با دولت دموکرات برای جوانان و … در حالی که اکثریت مردم ایران دارای ارزشهای مشترک و شبیه به هم - چون اهمیت قایل شدن برای خانواده، دین، دوستان، کمک به دیگران و کار و سیاست- هستند"
