ارائه مدل ارزیابی خط مشی های عمومی در صنعت گردشگری ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شماره صفحات:
۶۲ - ۸۷
دریافت مقاله
آرشیو
چکیده
هدف: هدف اصلی این پژوهش طراحی و ارائه مدل فراگیر برای ارزیابی خط مشی های عمومی صنعت گردشگری در ایران و پرکردن بخشی از خلأ دانشی در این زمینه است.طراحی/ روش شناسی/ رویکرد: روش این پژوهش به لحاظ مخاطب بنیادی و از نظر رویکرد، ترکیبی (کیفی و کمّی) است و در آن از سنجه های غیرمداخله ای استفاده شده است. مرحله کیفی پژوهش از طریق بررسی ادبیات موضوع و انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته با خبرگان و متخصصان حوزه گردشگری برای استخراج مفاهیم پایه و کلیدی و با استفاده از روش دلفی در سه مرحله انجام و تا رسیدن مقوله ها به اجماع نظری و چارچوب مناسب ادامه یافت. در مرحله کمّی، چارچوب استخراج شده به روش کمّی مورد آزمون قرار گرفت و با پردازش اطلاعات و تجزیه وتحلیل داده ها بر اساس نتایج واطلاعات به دست آمده از پرسش نامه ها، مدل پیشنهادی ارزیابی خط مشی گذاری در گردشگری ایران تدوین و ارائه گردید. جامعه آماری پژوهش، شامل خبرگان و متخصصان حوزه گردشگری است که 21 نفر از آن ها به عنوان نمونه آماری انتخاب شده اند. بر اساس یافته های پژوهش، عناصر اساسی مدل در 5 بُعد (تشخیص مسئله، تدوین، مشروعیت بخشی، اجرا و ارزیابی پایانی)، در قالب 44 مفهوم مرتبط با 14 مقوله شناسایی و در نهایت مدل فراگیر طراحی گردید. یافته های پژوهش: نتایج پژوهش نشان داد اولّین و مهم ترین معیار ارزیابی هر یک از ابعاد پنج گانه خط مشی عمومی گردشگری در ایران به ترتیب ذیل است: پرداختن به مسئله محوری گردشگری با رتبه میانگین33/2 ، عقلانی بودن خط مشی های گردشگری با رتبه میانگین 17/2، پذیرش عمومی خط مشی های گردشگری با رتبه میانگین60/1، تعهد عملی مجریان خط مشی های گردشگری با رتبه میانگین26/2، استمرار ارزیابی خط مشی های گردشگری با رتبه میانگین12/2. همچنین با اهمیت ترین مراحل تأثیرگذار در ارزیابی خط مشی عمومی گردشگری در ایران به ترتیب عبارتند از: مشروعیت بخشی به خط مشی های گردشگری، با رتبه میانگین50/3 و اجرای خط مشی های گردشگری، با رتبه میانگین 36/3. نتایج به دست آمده از آزمون چارچوب مفهومی پژوهش (با استفاده از نرم افزار Amos) و شاخص های نیکویی برازش مدل تحلیل عاملی تأییدی ارزیابی خط مشی های عمومی در گردشگری ایران با آزمون های آماری GFI، AGF، CFI، CMIN/df و RMSEA قابل قبول تشخیص داده شدند.محدودیت ها و پیامدها: از محدودیت های این پژوهش باید گفت گردشگری بر اساس هدف، انواع متعددی دارد؛ مانند گردشگری فرهنگی و آموزشی، تفرجی، بازرگانی، درمانی، اجتماعی، ورزشی، مذهبی، سیاسی،... و هر یک از انواع گردشگری علاوه بر شاخص های عمومی و مشترک، نیازمند معیارهای اختصاصی و جداگانه ای برای ارزیابی خط مشی های آنها می باشد، که خارج از اهداف این پژوهش بوده و از محدودیت های این پژوهش به حساب می آید از همین رو پرداختن به آن ها مستلزم تحقیقات مستقل دیگری است که به محققان آتی پیشنهاد می شود.پیامدهای عملی: نتایج این پژوهش علاوه بر توسعه حوزه نظری دانش، در حوزه عمل نیز می تواند موجب افزایش دانش کاربردی برای توسعه گردشگری و بهبود عملکرد مناطق گردشگری شده و زمینه ای برای جلب توجه بیشتر مدیران کشور نسبت به اهمیت ارزیابی خط مشی گذاری عمومی در گردشگری ایران باشد. از آن جا که بر اساس نتیجه این پژوهش، در فرایند ارزیابی خط مشی های عمومی در صنعت گردشگری ایران، اولین اولویت مربوط است به ارزیابی «مرحله مشروعیت بخشی به خط مشی» به همین جهت یکی از پیامدهای عملی پژوهش حاضر این است که سیاست گذاران را برآن می دارد که در تنظیم و تصویب اسناد فرادستی، برای تعیین چارچوب های مناسب که لازمه قانونی کردن و مشروعیت بخشی به خط مشی های عمومی گردشگری است، توجه لازم را داشته باشند. با استفاده از مدل ارائه شده در این پژوهش فرایند موجود خط مشی های عمومی در صنعت گردشگری ایران می توانند ارزیابی شوند و در راستای ادامه پژوهش حاضر وضعیت مطلوب خط مشی گذاری صنعت گردشگری در ایران مدلسازی و آزمون گردد. نظر به این که بر اساس نتیجه این پژوهش، ارزیابی «مرحله اجرای خط مشی ها» در فرایند ارزیابی خط مشی های عمومی در صنعت گردشگری ایران اولویت دوم شناسایی شده است، پیش بینی و تأمین سازوکار مناسب و مؤثر برای اجرای دقیق خط مشی های صنعت گردشگری ایران می تواند از پیامدهای عملی دیگر این پژوهش به حساب آید.ابتکار یا ارزش مقاله: از آن جا که به طور مشخص الگوی جامع، مناسب و منطبق با واقعیت های موجود کشور برای ارزیابی خط مشی گردشگری در ایران وجود ندارد ارائه این مدل و پر کردن بخشی از خلأ تحقیقاتی در این حوزه بیانگر ارزش این مقاله است. 2. تعمیم ارزیابی خط مشی گردشگری به تمام مراحل فرایند خط مشی گذاری به جای تمرکز بر ارزیابی پایانی خط مشی شاهدی دیگر بر ابتکار و ارزش این مقاله است. 3. رویکرد ترکیبی و استفاده از ابزارهای متعدد در طراحی و ارائه مدل ارزیابی خط مشی گردشگری که موجب دقت و جامعیت بیشتر ارزیابی خط مشی می شود وجه دیگری از نوآوری این پژوهش است.نوع مقاله: مقاله پژوهشیGiving the Evaluation Model of Public Policies in Iran's Tourism Industry
Purpose: The main objective of this research is to design and present a comprehensive model for evaluating public policies in the tourism industry in Iran, aiming to fill part of the knowledge gap in this area.Design/ methodology/ approach: From the audience's point of view, this research is foundational, and in terms of attitude, it is mixed (qualitative and quantitative), employing non-interventional measures. The qualitative stage involved reviewing relevant literature and conducting semi-structured interviews with experts and specialists in the tourism field. The Delphi method was used in three stages to derive basic and key concepts until categories reached theoretical consensus and an appropriate framework was established. In the quantitative stage, the derived framework was tested, and the proposed model for evaluating policy-making in Iran's tourism industry was compiled and presented through data processing and analysis based on questionnaire results. The statistical population includes tourism experts and specialists, with 21 individuals chosen as the sample. According to the findings, the main elements of the model were identified in five dimensions (problem recognition, compilation, legitimation, implementation, and final evaluation) encompassing 44 concepts related to 14 categories, leading to the design of the comprehensive model.Research Findings: The results indicated that the most important measures for evaluating each of the five dimensions of public tourism policies in Iran are as follows: addressing the main issue of tourism (average score of 2.33), rationality of tourism policies (average score of 2.17), public acceptance of tourism policies (average score of 1.60), practical obligation of tourism policy implementers (average score of 2.26), and consistency in evaluating tourism policies (average score of 2.12). The most significant stages influencing the evaluation of public tourism policies in Iran are legitimizing tourism policies (average score of 3.50) and implementing tourism policies (average score of 3.36). Results from examining the research conceptual framework using AMOS software and goodness-of-fit indices of the confirmatory factor analysis model for evaluating public policies in Iran's tourism were deemed acceptable based on GFI, AGFI, CFI, CMIN/df, and RMSEA statistical tests.Limitations & Consequences One limitation of this research is the broad scope of tourism, which includes various types such as cultural, educational, recreational, commercial, therapeutic, social, athletic, religious, and political. Each type, besides its general and common indices, requires specific measures for policy evaluation, which exceeds the objectives of this research and presents limitations. Addressing these specific measures requires further independent research, which is recommended for future studies.Practical Consequences: The findings of this research, in addition to expanding the theoretical domain, may enhance the applied knowledge of tourism development and improve the performance of tourism regions. They also provide a basis for high-level managers to prioritize the importance of evaluating public policy-making in Iran's tourism sector. Based on the results, the primary priority in evaluating public policies in Iran's tourism industry is the "policy legitimizing stage." Therefore, one practical implication of this research is that policymakers should consider the necessary frameworks for legalizing and legitimizing tourism public policies in regulating and approving upstream documents. Using the model presented in this research, the existing process of public policies in Iran's tourism industry can be evaluated. Furthermore, continuing this research could model and test desirable conditions for tourism industry policy-making in Iran. Given that the evaluation of the policy implementation stage is the second priority in the process of evaluating public policies in Iran's tourism industry, providing an effective mechanism for the precise implementation of Iran's tourism industry policies is another practical implication of this research.Innovation or value of the Article: Since there is no specific, appropriate model that conforms to Iran's existing realities in evaluating tourism policies, presenting this model and filling part of the investigational gap indicates the value of this article. Generalizing tourism policy evaluation to all stages of the policy-making process, rather than focusing solely on final evaluation, demonstrates another aspect of the article's innovation and value. The mixed-method approach and the use of various instruments in designing and presenting a model for evaluating tourism policy contribute to the precision and comprehensiveness of policy evaluation, showcasing another innovative aspect of this research.Paper Type: Original Paper
تبلیغات
