پدیدارشناسی کنش زیارت امام رضا (ع)؛ مطالعه موردی در زمستان 1398 (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
با رونق گرفتن جامعه شناسی دین، زیارت نیز به عنوان کنشی دینی اجتماعی موردتوجه پژوهشگران علوم اجتماعی قرار گرفته است. در رویکرد پدیدارشناسانه به صورت خلاقانه، کنشگران اصل عمل اجتماعی را تجربه می کنند و این تجربه زیسته به صورت میان ذهنی در آگاهی دیگران نیز پدیدار می شود. این پژوهش باهدف پی بردن به آگاهی و فهم تجربه زیسته زائران و نحوه ساخت پدیدار زیارت و درک معنای تجربه زیارت از طریق توجه به اشتراک میان ذهنی زائران حرم امام رضا (ع) بر اساس رویکردی پدیدارشناسانه انجام گرفته است. اصلی ترین تکنیک مورد استفاده این پژوهش نیز مصاحبه است و موقعیتی فراهم آمده تا زائر دیدگاه خود را نسبت به دنیایی که تجربه کرده با استفاده از زبان و لغات خاص خود تشریح کند. مصاحبه ها بر اساس مدل مفهومی دیداری شجاعی زند با 5 نمونه مرد با تیپ های شخصیتی متفاوت انجام گرفته و نتایج ذیل حاصل شد: زیارت دارای ابعاد معرفتی، عاطفی و عملی است. زائران در بعد معرفتی در پی کسب معرفت نسبت به امام و شناخت این حقیقت هستند که امام واسطه ای است برای رسیدن به معبود خویش؛ بنابراین به جلب مهربانی امام نسبت به خود توجه دارند. در بعد عاطفی زیارت احساسی از آرامش و خشوع را از طریق انجام فردی و جمعی عبادات در حرم امام رضا (ع) و رعایت هرچه بیشتر اخلاقیات از سوی زائران را در پی دارد. در بعد عملی زائران با انجام آدابی معین و اهتمام در عمل به تکالیف فردی و جمعی، میزان پایبندی و متشرع بودن خود را به نمایش می گذارند.Phenomenology of the pilgrimage of Imam Reza (AS); A case study in the winter of 2018
In the phenomenological approach, they experience the principle of social action in a creative way, and this lived experience emerges in the consciousness of others in an inter-subjective way. This research aims to understand the knowledge and understanding of the pilgrims' lived experience and how the phenomenon of pilgrimage is socially constructed and to understand the meaning of the pilgrimage experience by paying attention to the mental commonality among the pilgrims of the shrine of Imam Reza (AS) based on a phenomenological approach. The main technique used in this research is the interview, and an opportunity has been created for the pilgrim to explain his view of the world he has experienced using his own language and words. Interviews were conducted based on the conceptual model of Shujaizand religiosity with 5 male samples with different personality types and the following results were obtained: Pilgrimage has cognitive, emotional and practical dimensions. Pilgrims in the cognitive dimension seek to gain knowledge about the Imam and recognize the fact that the Imam is a mediator to reach his god; Therefore, they pay attention to the Imam's kindness towards them. In the emotional dimension, the pilgrimage brings a feeling of peace and humility through individual and collective worship in the shrine of Imam Reza (AS) and the observance of morals by the pilgrims as much as possible. In the practical aspect, pilgrims demonstrate their adherence and adherence to the law by performing certain rituals and paying attention to individual and collective tasks.