روش تفسیری مصطفی مسلم در سوره بقره با تأکید بر نظریه وحدت موضوعی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در سال های اخیر نگرش موضوعی به تفسیر قرآن سرعت بیشتری پیدا کرده و مفسران با هدف دستیابی به معارف نوین، رویکرد کل نگری به قرآن و سوره ها را اتخاذ کرده اند. نظریه وحدت موضوعی نیز با پیش فرض موضوع واحد برای هر سوره، به دنبال ارائه تفسیری جامع از آیات قرآن است. در این میان، مصطفی مسلم با نگارش «التفسیر الموضوعی لسور القرآن الکریم»، اولین تفسیر کامل سوره های قرآن بر پایه وحدت موضوعی را ارائه داد. میزان موفقیت یا عدم موفقیت وی در عملی ساختن این شیوه تفسیری و ارزیابی کارآمدی نظریه وی، منوط به مطالعه و بررسی اثر تفسیری ایشان خواهد بود. ازاین رو ایده اصلی نوشتار حاضر، نقد و بررسی روش تفسیری مصطفی مسلم در سوره بقره با تأکید بر نظریه وحدت موضوعی است؛ چه آنکه رهگیری و اثبات وحدت موضوعی در طولانی ترین سوره قرآن می تواند مؤیدی بر نظریه مذکور باشد و از حجم مخالفت ها با آن بکاهد؛ هرچند یافته های پژوهش نشان می دهد تفسیر موضوعی مصطفی مسلم از کاستی هایی مانند تکلف در تعیین محور و مقاطع سوره، عدم حضور نظریه وحدت موضوعی در فرایند تفسیر، ابهام و اضطراب در روش و ... رنج می برد و در مجموع وی نتوانسته نظریه وحدت موضوعی مورد نظر خویش را در تفسیر عملی سازد.The Interpretation Method of Mustafa Muslim in Sūrat Al-Baqara with Emphasis on the Theory of Thematic Unity
In recent years, the thematic approach to the interpretation of the Qur’an has gained more speed, and interpreters have adopted a holistic approach to the Qur’an and its sūras with the aim of acquiring new knowledge. The theory of thematic unity also seeks to provide a comprehensive interpretation of the verses of the Qur’an with the premise of a single topic for each sūra. In the meantime, Mustafa Muslim, by writing “Al-Tafsīr Al-Mawḍū‘ī li Suwar Al-Qur’an Al-Karīm”, presented the first complete interpretation of the sūras of the Qur’an based on thematic unity. The extent of his success or failure in implementing this interpretation method and evaluating the efficiency of his theory depends on the study and examination of his interpretation work. Therefore, the main idea of this article is to review the interpretation method of Mustafa Muslim in Sūrat Al-Baqarah with emphasis on the theory of thematic unity; whereas tracing and proving the thematic unity in the longest sūra of the Qur’an can be a confirmation of the mentioned theory and may reduce the amount of opposition to it; however, the findings of the research show that the thematic interpretation of Mustafa Muslim suffers from shortcomings such as affectation in determining the pivots and divisions of the sūras, the absence of the theory of thematic unity in the process of interpretation, ambiguity and distress in the method, etc. All in all, he has not been able to implement his theory of thematic unity in his interpretation.
تبلیغات
