تبیین چرایی موفق نشدن بانکداری مشارکت در سود و زیان (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
بانکداری مشارکت در سود و زیان ایده ای است که بانکداری غیر بهره ای یا بانکداری اسلامی می نامند. با اینکه چند دهه است که درباره آن مطالعات گسترده ای انجام شده و در کنار آن بانک های بسیاری با عنوان بانک اسلامی یا مشابه آن تأسیس شده و فعالیت کرده اند، هنوز این شیوه با مشکلات اساسی روبه رو است. به علت وجود این مشکلات، بیشتر بانک های اسلامی کوشش کرده اند از قراردادهای دیگری استفاده کنند و مشارکت در سود و زیان را کنار بگذارند؛ ولی برای این جایگزینی تبیین نظری ارائه نشده است. هدف این مقاله ارائه یک تبیین علّی برای توسعه نیافتن این ایده است. روش کار تبیین نظری مستدل بر پایه مبانی منطقی با ارائه روش نموداری و ترسیمی است. نتیجه اینکه بر پایه عقلانیت برآیند ترجیحات بانک ها و گیرندگان تسهیلات قرارداد مشارکت در سود و زیان در همه حالت ها دست کم برای یک طرف منافع کمتری نسبت به قرارداد با سود ثابت ایجاد می کند و این عامل اصلی برای دوری از این قراردادها و رفتن به سمت قراردادهای با سود ثابت است. با وجود این اگر ایمان دینی موجب می شود افراد قراردادهای غیرربوی را با درصدی هزینه بیشتر بپذیرند، در این صورت نیز ترجیح مؤمنان بیشتر بر غیرربوی بودن (نه نوع مشارکتی بودن) قرارداد است.Explanation for failure of profit and loss sharing banking
This paper presents an explanation for why profit and loss sharing banking not successful. Profit and loss sharing banking is an idea called non-interest banking or Islamic banking. Although extensive studies have been conducted on it for more than 5 decades and many banks have been established and operated under the name of Islamic Bank or similar, this method still faces major challenges. For this method of banking, many problems have been stated. Due to these problems, most of the Islamic banks have tried to use other contracts and leave the profit and loss sharing. But no theoretical explanation has been provided for this replacement. The purpose of this article is to provide a causal explanation for the non-development of this idea. The method of theoretical explanation is based on the basics of logic by presenting it in a diagrammatic and graphical way. The result is that based on rationality, the preferences of banks and beneficiaries of profit and loss sharing contracts in all cases, at least for one party, create less benefits than contracts with fixed interest, and this is the main factor for avoiding these contracts and moving towards fixed profit contracts. Nevertheless, if religious faith causes people to accept non-usurious contracts with a higher percentage of cost, then also in this case believers prefer non-usurious (not cooperative) contracts.