تحلیل ویژگی های مضمونی و ساختاری نقاشی های مشهدی آقاجان لاهیجانی در بقعه آقا سیدعلی (متعلق محله-لاهیجان) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
دیوارنگاره های بقاع متبرکه در استان گیلان مجموعه ای مصور از تاریخ و روایات مذهبی شیعیان است. این نقاشی ها که غالباً در ارتباط با واقعه عاشورا بوده و توسط نقاشان محلی و گمنام نقاشی شده اند، حاوی ارزش های تجسمی و بصری فراوانی در حوزه هنر ایرانی- اسلامی هستند. هدف این مقاله، شناخت ویژگی های مضمونی و ساختاری نقاشی های مشهدی آقاجان لاهیجانی در بقعه آقا سیدعلی واقع در روستای «مُتِعَلِّق محله» و مطالعه و بررسی رابطه میان داستان ها با نقاشی ها در این مکان مذهبی است. سؤال این است که ویژگی های مضمونی و ساختاری نقاشی های بقعه مذکور، چیست؟ یافته های این پژوهش که از نوع کیفی و به روش توصیفی- تحلیلی انجام شد، نشان می دهد که یکی از ویژگی های بارز نقاشی های این بقعه، بیان صریح و بی واسطه هنرمند در نمایش مضامین مذهبی و عامیانه است. در واقع او روایات را آن گونه که مردم کوچه و بازار می اندیشیدند به تصویر کشیده و با ایجاد هماهنگی میان مضمون و ساختار نقاشی، میان مخاطبان و اثر هنری، اشکالی از ارتباط دینی و عاطفی پدید می آورد. وفاداری به سطح دو بعدی همچون نگارگری، خصوصیات قراردادی چهره ها و عناصر تصویری، هماهنگی رنگی با استفاده از چند رنگ، از ویژگی های ساختاری آثار اوست. همچنین شرح داستان مذهبی، توام با احساس فردی نقاش، ایمان و تخیل و همچنین نشان دادن موضع قدرت و پیروزی قهرمانان مذهبی، همچون شاهان از پیش پیروز، علی رغم اینکه آنها به شهادت خواهند رسید، از ویژگی های مضمونی آثار اوست.An Analysis of the Thematic and Structural Characteristics of Mashhadi Aghajan Lahijani’s Murals in Agha Seyed Ali’s shrine (Mote’aleq Mahalle -Lahijan)
Murals in holy shrines in Guilan Province are an illustrated compendium of Shiite history and religious customs. These paintings, which are often associated with Ashura and are painted by both local and unknown artists, include visual and symbolic values in Iranian-Islamic art. This study attempts to scrutinize the thematic and structural elements of Mashhadi Aghajan Lahijani’s murals in Agha Seyed Ali’s shrine in Mote’aleq Mahalle. Moreover, this study analyzes and explores the link between stories and paintings at this sacred site. What are the thematic and structural characteristics of the murals in the aforementioned shrine? The data of the current study which are qualitative were analyzed using the descriptive-analytical method. The results demonstrate that one of the distinctive features of the murals in this shrine is the direct and explicit expression used by the artist in representing religious and folk themes. In fact, he depicted the narratives as were conceived by the lay people. By creating a harmony between the themes and the structures of the murals, he made a kind of religious and emotional connection between the audience and the work of art. Some of the structural features of his works include adherence to the two-dimensional surface, such as miniature, conventional characteristics of faces and image elements, and color harmony via multiple colors. Likewise, the thematic features of his works include the narrative of the religious story, along with the artist’s individual feelings, faith, and imagination, as well as the depiction of the position of power and victory of religious heroes, such as the pre-victorious kings, even though they will be martyred.