واژگان و گونه های معرف طنز و طعن در گفتمان قرآن (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
این مقاله، واژگان و گونه های معرف طنز و طعن در قرآن را تحلیل می کند. طنز در قرآن موقعیت های کمیک مشابه زندگی دنیوی بشر نیست، بلکه سخنان نغز و هشدارها یا نوش و نیش ها، از جلوه های بیانی عمدتاً غیرمستقیم قرآنی است که گونه های استعاری، تشبیهی و تمثیلی بسیاری را شامل می شوند. این گونه ها حاوی نکته ای نغز هستند که گاه باعث انبساط خاطر، و گاه مایه شگفتی ذهن شنونده می شوند. پرسش های اصلی عبارت اند از: این گونه ها چه نوع سنخ شناسی دارند؟ طرز عمل آنها به چه ترتیب است؟ و کارکردهای دین شناختی و زیبایی شناسانه آنها کدام است؟ این مقاله ابتدا به پیشینه بحث و سپس، به واژگان معرف طنز و گونه ها و الگوهای طنزپردازی اشاره، و آنها را سنخ شناسی، و طرز عمل هر ژانر را با ذکر نمونه آیات قرآنی تحلیل می کند. این گونه ها، از نغزگویی تا حکایات کوتاه تمثیلی، و طنز پرخاشگر مانند طعنه، کنایه طنزآمیز، هجو و ریشخند و کاریکاتورسازی، طیف بندی می شوند. قرآن به کمک این ژانرها، نوعی موقعیت ایجاد می کند که گاه، لطیف و طنزآمیز، گاه، هجو کج اندیشان و کاریکاتورسازی چهره منافقان، و گاه، تمثیلی و به ویژه طعنه و کنایه طنزآمیز است. البته این گونه ها به طرزی کارآمد بر هم نقش شده اند که تمییز آنها گاه، سخت ممکن است.Words and Types of Humor and Sarcasm Represented in the Discourse of the Qur’an
This article analyzes the words and types of humor and sarcasm represented in the Qur’an. Humor in the Qur’an is not similar to the comic situations in human worldly life, rather the subtle ( naghz ) words and warnings or the pleasant and painful remarks are among the mostly indirect Qur’anic expressions, which include many metaphorical, analogical, and allegorical types. These types contain subtle points that sometimes cause exhilaration and sometimes bewilderment of the listener. The main questions are: What kind of typology do these species have? “What procedure do they enjoy? And what are their theological and aesthetic functions?” This article first refers to the background of the discussion and then to the words representing humor and the types and patterns of satire, and analyzes them in terms of typology and the way each genre functions by giving examples of Qur’anic verses. These types range from subtle statements to allegorical short stories, and aggressive humor such as sarcasm, snide remarks, vituperation, satire, and parody. With the help of these genres, the Qur’an creates a kind of situation that is sometimes pleasant and humorous, sometimes satirizing the evil-minded and caricaturing the face of hypocrites, and sometimes it is allegorical and especially ironic. Of course, these species have been intermingled in such an efficient way that it is sometimes difficult to distinguish among them.