پهنه بندی سیلاب حوضه ابر شهرستان شاهرود به منظور کاهش ریسک (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مقدمه: شناسایی مناطق سیل خیز یک گام اساسی برای مدیریت ریسک سیل است و پهنه بندی خطر سیلاب اندازه گیری کمی از خطر سیل را فراهم می کند، درنتیجه امکان ارسال هشدارهای مناسب در مواقع خطر سیل و تسهیل عملیات امداد و نجات فراهم می شود.هدف: هدف از این مطالعه پهنه بندی سیلاب حوضه ابر شهرستان شاهرود به منظور کاهش ریسک با استفاده از مدل HEC-RAC می باشد روش شناسی: در این تحقیق ابتدا مقاطع عرضی با استفاده از نقشه توپوگرافی در محیط Arc/GIS و الحاقیه HEC-GeoRAS استخراج شدند. سپس خروجی های حاصل از HEC-GeoRAS به نرم افزار هیدرولیکی HEC- RAS وارد شد. در مدل HEC-RAS، با وارد کردن ضرایب زبری مانینگ، دبی سیل با پنج دوره بازگشت ۲، ۵، ۱۰، ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ ساله به دست آمدقلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی مورد مطالعه در این پژوهش حوضه ابر شهرستان شاهرود می باشد.یافته ها و بحث: نتایج بدست آمده نشان داد که در بیشتر مقاطع سیلاب های با دوره بازگشت 5، 10، 25، 50 و 100 ساله از مقطع اصلی رودخانه بالاتر رفته و در اطراف رودخانه پخش می شود. همچنین اراضی زراعی که کنار این رودخانه قرار دارند تحت تاثیر وقوع سیل هایی با دوره بازگشت پایین (2 ساله) قرار گرفته و این امر برای ساکنین این روستا و زمین های کشاورزی خطر آفرین خواهد بود. مساحت پهنه های سیل گیر برای دوره های بازگشت 5 ساله، 375؛ 10 ساله، 476؛ 25 ساله، 598؛ 50 ساله، 759 و 100 ساله، 1395 کیلومتر مربع می باشد.نتیجه گیری: نتایج مربوط به مدل HEC-RAC دلالت بر توانایی مدل در پهنه بندی سیلاب در بازه مورد مطالعه داشته است..Flood Hazard zoning in Abr watershed, Shahroud city, in order to reduce risk using the HEC-RAC model
Identifying flood prone areas is a key step in flood risk management and flood risk zonation provides a quantity measurement of flood risk, as a result of this, it is possible to send appropriate warnings in flood danger periods and facilitate rescue operations. In this study, the floods in the Abr watershed in several return periods were studied using Arc-GIS software and HEC-RAS hydraulic model. The cross sections were derived using the digital elevation model (DEM) in Arc/GIS environment and HEC-GeoRAS extension and the obtained outputs were entered into HEC-RAS hydraulic software. Manning roughness coefficients and flood discharge with five return periods of 2, 5, 10, 25, 50 and 100-year were entered into HEC-RAS model and water surface profile was computed in flow path and flood zonation for different return periods was derived using the HEC-RAS output information through geographical information system. results showed that in most sections of floods with a return period of 5, 10, 25, 50 and 100 years, it rises above the main section of the river and spreads around the river. Also, the agricultural lands along this river have been affected by the occurrence of floods with a low return period (2 years) and this will be dangerous for the residents of this village and agricultural lands.Area of flood zones for 5, 10, 25, 50 and 100-year return periods is 375, 476, 598, 759 and 1395 square kilometer respectively.