رده شناسی زبان از منظر دستور نقشگرای نظام مند (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
دستور نقشگرای نظام مند نظریه ای است بسیار قوی و آن قدر انعطاف پذیر که به شاخه های مطالعاتی بسیار متنوعی، از جمله رشد زبان در کودک، زبان شناسی آموزشی، زبان شناسی رایانشی و زبان شناسی بالینی ورود می کند. یکی دیگر از کاربردهای پژوهشی نظریه یاد شده «رده شناسی زبان» است. شاخه مطالعاتی رده شناسی زبان در چارچوب دستور نقشگرای نظام مند را «رده شناسی نقشگرای نظام مند» یا به اختصار «رده شناسی نظام مند» می نامند. در این مقاله، تلاش کرده ایم ضمن معرفی اجمالی کتاب «رده شناسی زبان: منظری نقشگرا»، تصویری از رده شناسی نظام مند به دست دهیم. بدین منظور، ابتدا رویکردهای غالب در رده شناسی زبان، یعنی رده شناسی کل گرا و رده شناسی جزءگرا، و نیز مطالعات انجام شده در چارچوب آن رویکردها را به اجمال مرور کرده ایم. در ادامه، موازی با فصل های کتاب «رده شناسی زبان: منظری نقشگرا» به ذکر نکاتی کلیدی پیرامون رده شناسی نظام مند پرداخته ایم. از آن جا که هدف اصلی رده شناسی نظام مند «دست یابی به تعمیم هایی تجربی» است، بخش عمده معرفی رده شناسی نظام مند در این مقاله به تعمیم های رده شناختی و «رده شناسی ترتیب واژه» اختصاص یافته است.Language Typology from the Perspective of Systemic Functional Grammar
Systemic functional grammar (SFG) is a theory which is very strong and so flexible that it addresses various research areas such as ‘language development in children’, ‘educational linguistics’, ‘computational linguistics’, and ‘clinical linguistics’. One of the other research applications of the mentioned theory is ‘language typology’. The research area of language typology within SFG is called ‘systemic functional typology’ or ‘systemic typology’ in short. In this paper, along with briefly introducing the book “Language Typology: A Functional Perspective”, we have tried to present a profile of ‘systemic typology’. To do so, at first, we have briefly reviewed the dominant approaches to language typology, i.e., holistic typology and partial typology, and the studies conducted in the framework of those approaches. Then parallel with the chapters of the book “Language Typology: A functional perspective”, we have mentioned the key points in systemic typology. Since the main objective of systemic typology is ‘to achieve empirical generalizations’, a large part of the introduction of systemic typology in this paper has been devoted to typological generalizations. In the end, an analysis of ‘word order typology’ has been touched upon, too.