تاثیر الگوهای فضای سبز شهری بر توزیع فضایی آلاینده های آلودگی هوا (مورد مطالعه: تهران) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مقدمه: یکی از مهمترین مسائل زیست محیطی در ایران (بخصوص کلان شهر تهران) معضل آلودگی هوا است. فضای سبز شهری، اثرات قابل توجهی در کنترل بهبود هوای شهرها را دارا می باشند. یکی از کارکردهای فضاهای سبز در شهرها، کارکردهای زیست محیطی آنها در کاهش آلودگی هوای شهری است، درحقیقت فضاهای سبز ریه های تنفس شهرها به شمار می آیند. هدف: این تحقیق با هدف بررسی تاثیر الگوهای فضای سبز بر روی میزان شاخص آلاینده های آلودگی هوا در کلانشهر تهران در سال93 صورت گرفته است. روش شناسی : روش مطالعه در این تحقیق یک روش تحلیلی توصیفی می باشد که با بهره گیری از مدل های مکانی- فضایی به بررسی موضوع مورد نظر پرداخته است. با کسب داده های غلظتی آلودگی هوا و سپس اعمال تصحیحات، داده های ماهانه داده های فصلی تهیه شده است. باتوجه نقطه ای بودن داده ها در اولین قدم با روش های اینترپولاسیون، پهنه های هر آلاینده به تفکیک فصل مشخص شد. به منظور مقایسه آلاینده ها با واحد یکسان و نرمال سازی و همچنین از بین بردن عدم قطعیت در داده ها همه لایه ها (آلاینده ها) فازی ساز شد. برای بررسی ارتباط آلاینده با فضاهای سبز موجود فعلی لایه NDVI را از تصاویر لندست در دو فصل بهار و فصل پاییز استخراج کرده و رگرسیون مابین آلاینده ها به تفکیک فصل و نوع آلاینده باNDVI تهیه شد که دارای همبستگی تقریبا معنادار می باشد. همچنین باتوجه همبستگی قابل توجه بین الگوی وضعیت ترکم معابر شهری تهران با همه آلاینده ها نهایتا الگوی معابر شهری فعلی بعنوان الگوی توسعه فضاهای سبز درنظر گرفته شد و با در نظر گرفتن ضریب همبستگی ها توسعه فضاهای سبز مد نظر قرار گرفت. آلاینده PM2.5به عنوان نمونه موردی بررسی و خروجی های آن تهیه و بررسی شد. قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمروی جغرافیایی تحقیق حاضر کلانشهر تهران است. یافته ها و بحث: نتایج نشان می دهد با در نظر گرفتن ضرایب همبستگی مابین فضاهای سبز شهر و آلاینده های آلودگی هوا و همچنین ضرایب مابین آلاینده های آلودگی هوا و تراکم معابر شهری، استفاده از الگوی معابر شهر به عنوان الگویی برای توسعه فضاهای سبز منجر به کاهش میزان آلاینده های آلودگی هوا می شود و هم چنین نتایج آن نشان از بهبود بالای وضعیت میزان آلاینده در سطح کلانشهر تهران نیز می باشد. نتیجه گیری: ایستگاه های سنجش آلودگی در سطح شهر تهران هم از نظر تعداد و هم از نظر موقعیت مکانی مناسب نیستند، همچنین در بسیاری از مناطق به دلیل خرابی و مشکلات گاها مشاهده می شود چندین ماه بعضی از آلاینده ها سنجش نمی شود. به منظور مطالعات دقیق تر در آینده بجاست در سطح شهر تهران تعداد ایستگاهای سنجش آلودگی افزایش یابد همچنین موقعیت مکانی احداث آنها با روش علمی مکانیابی گردد.The effect of urban green space patterns on the spatial distribution of air pollutants (case study: Tehran)
Introduction: Air pollution is a common problem in Iran especially Tehran metropolis. Urban green spaces have significant effects in controlling the improvement of air in cities. Environmental functions in reducing urban air pollution is an important aspect of green space, in fact, green spaces are the breathing lungs of cities. Objectives: This research was conducted with the aim of investigating the effect of green space patterns on the air pollution index in Tehran metropolis in 2014. Methodology: This research is a descriptive analytical study that investigated the subject by using spatial models. By obtaining air pollution concentration data and then applying corrections, monthly seasonal data have been prepared. Considering that the data are points in the first step with interpolation methods, the areas of each pollutant were determined separately by season. The fuzzy method was used to compare pollutants with the same unit after normalization and eliminating the uncertainty. Relation between the pollutants and the green spaces was determined by the NDVI layer extracted from the Landsat images in the spring and autumn seasons. The regression between the pollutant by season and type of pollutant was prepared with NDVI, which has a significant correlation. Also, due to the significant correlation between the congestion pattern of Tehran's urban roads with all pollutants, the current urban road pattern was considered as a model for the development of green spaces. Pollutant PM2.5 was examined as a case study and its outputs were prepared and examined. Geographical Context : The geographical area of the current research is Tehran metropolis. Results and Discussion: Because of the correlation of the city's green spaces and air pollutants, as well as the coefficients between the pollutants and the density of urban roads, the results show that the pattern of city roads can be as a model for the development of green spaces. This development will lead to a reduction in the amount of air pollution pollutants and also its results show a high improvement in the level of pollutant levels in Tehran metropolis. Conclusion: The pollution measurement stations in Tehran city are not suitable in terms of number and location. Also, many of them show a failure for several months. In order to carry out more detailed studies in the future, it is necessary to increase the number of pollution measurement stations in the city, and find the effective location for them.