نقد جامعه شناختی مجموعه داستان کوتاه «خاطره های پراکنده» از گلی ترقی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
نقد جامعه شناختی ادبیات رشته ای علمی است که در ابتدا، با محور قرار دادن محتوا، به استخراج مسائل اجتماعی از خلال آثار ادبی می پرداخت. در قرن بیستم، جورج لوکاچ، فیلسوف مجارستانی، تغییرات عمده ای در این شیوه ایجاد کرد. در روش ساخت گرایی تکوینی لوسین گلدمن، با تکیه بر آرای لوکاچ، شگردهای ادبی متن درکنار محتوای آن بررسی می شود و ساختارهای کلی اثر ادبی با ساختارهای اجتماعی که اثر در آن تکوین یافته، در تناظر قرار می گیرد. با توجه به اینکه حوزه پژوهش های موردنظر رمان بوده است، مقاله حاضر در نظر دارد با روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد ساخت گرایی تکوینی، به سراغ داستان کوتاه برود و با مطالعه موردی مجموعه «خاطره های پراکنده» از گلی ترقی، چگونگی بازنمایی جامعه در جهان تخیلی یک مجموعه داستان کوتاه را بررسی کند. نتایج به دست آمده نشان می دهد که اگرچه همه داستان های مجموعه در یک زمان اتفاق نمی افتد، اما کتاب تا حدودی، در محتوا و فرم، با رویدادهای جامعه ایران، پس از انقلاب و پس از جنگ تحمیلی، هماهنگ است و با بیان پیامدهای تعصب در دهه اول انقلاب و مدرنیته در دهه دوم، مخاطب را به طور ضمنی، به تکثرگرایی و دوری از تجمل گرایی دعوت می کند.Sociological Criticism of the Short Story Collection Scattered Memories by Goli Taraghi
The sociological criticism of literature is a scientific discipline which initially tries to extract social issues through the literary works by focusing on the content. The contemporary Hungarian thinker, George Lukacs, made major changes in this discipline. In Lucien Goldmann's genetic structuralism approach, based on Lukacs’s views, the aesthetic techniques of the text in parallel with it’s content are studied and the overall structure of the story and the structures of society that story developed in, correspond to each other. With regard to the fact that intended research field of the present research is social novel, this article is going to deal with the short story in a descriptive-analytical way with genetic structuralism approach and by the case of study of Scattered Memories by Goli Taraghi, and seeks to explore how society is represented in the imaginary world of a short story collection. The results show that although none of the stories happened at the same time, this book approximately is in line with the events of Iran milieu after the revolution and after the war, in content and form. Moreover, by expressing the consequences of prejudice in the first decade of the revolution and the consequences of modernity in the second decade, it implicitly, invites the audience to pluralism and to avoid luxury.