بررسی گونه شناسی پیمان و بازنمایی کارکردهای آن در خمسه نظامی گنجوی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
خمسه نظامی گنجوی شامل مجموعه های متنوعی در انواع ادب غنایی، عرفانی، اخلاقی و ... است. شاعر در هر یک از منظومه ها به فراخور درک و بینش مخاطب به مسائلی پرداخته و بخشی از باورها و آیین های جامعه بشری به ویژه ایرانیان را شرح داده است. یکی از این آداب، عقد پیمان و سوگند یاد کردن ضمن آن است که در ساختار فکری نظامی، گاهی جنبه ای دووجهی دارد و گاهی در سطح روساخت متوقف می شود. در پژوهش حاضر با استناد به منابع کتابخانه ا ی و روش توصیفی- تحلیلی، انواع پیمان و کارکردهای آن در خمسه نظامی کاویده و بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که در یک نگاه کلی، پیمان ها به دو دسته مکتوب و غیرمکتوب تقسیم می شوند. نوع مکتوب آن، شامل پیمان های سیاسی- امنیتی و پیوند زناشویی است. نوع غیرمکتوب زیرشاخه هایی دارد که عبارت است از: پیمان های اخلاقی (رعایت آزرم و وفاداری)، شهریاری، انگیزشی، همکاری، صلح و انقیاد، زینهارخواهی، الهی، رازگویی و وفاداری به شاه. تنوعی که در این دسته بندی وجود دارد، تأیید می کند که پیمان در خمسه نظامی، صرفاً امری اجتماعی نیست و مقوله های شناحتی و معرفتی، اخلاقی و تعلیمی، سیاسی و امنیتی، دینی و اعتقادی و ... با آن ارتباط دارد.A Study of the Typology of the Treaty and the Representation of its Functions in Nezami Ganjavi’s Khamseh
Khamseh of Nezami Ganjavi includes various collections in the types of lyrical, mystical, moral, etc. literature. In each of the works, the poet deals with issues according to the audience's understanding and insight and describes some of the beliefs and rituals of human society, especially Iran. One of these rituals is covenanting and swearing, which sometimes has a two-dimensional aspect in the military intellectual structure and sometimes stops at the superstructure level. In the present study, with reference to library resources and descriptive-analytical method, the types of treaties and their functions in Khamseh of Nezami have been explored and studied. The results show that at a general glance, treaties are divided into written and unwritten categories. The written form includes a political and security pact, a marriage pact and a pact to retain power. The unwritten type has sub-branches which are: moral covenant (shame and loyalty), princely pact, motivational pact, cooperation pact, peace and subjugation pact, democracy pact, covenant pact, divine pact, secret pact and a pact of allegiance to the king. The diversity that exists in this category confirms that the pact in Khamseh of Nezami is beyond a purely social matter, and the categories of cognition and knowledge, moral and educational, political and security, religious and doctrinal, etc. are tied to it.
تبلیغات
