معرفی و بررسی ویژگی های سبکی سه رساله از سید محمد نوربخش خراسانی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
نسخه های خطی معراجیه، تلویحات و فواید سه رساله از آثار منثور عرفانی تعلیمی دوره تیموری است که در قرن هشتم و نهم توسط سید محمد نوربخش خراسانی از صوفیان و عارفان این دوره به نگارش در آمده است. سبک نثر رساله های مذکور بیشتر نثر فنی است، چرا که نویسنده از تعداد بیشتر کلمات و ترکیبات عربی، آیات و احادیث، اطناب، آرایه های ادبی مثل سجع، موازنه، مراعات النظیر، اشتقاق، ترادف، واج آرایی، تضاد، تلمیح و تشبیه در این رسالات استفاده کرده است. وی در رساله معراجیه، معراج پیامبر اکرم (ص) را به روش عرفانی تشریح کرده و معتقد است که پیامبر اکرم (ص) با جسد مثالی، در حالت غیبت به این سفر روحانی رفته و هر آنچه مشاهده کرده، همه صورت های مثالی بوده است. از این رساله ۱۱ نسخه در کتابخانه های ایران موجود است. رساله تلویحات و فواید تک نسخه ای هستند. موضوع رساله تلویحات مقام انبیاء و اولیاء، تفاوت ها و شباهت های نبی و ولی، اعتقادات غلط علمای ظاهر و عوام ا لناس درباره انبیاء و اولیا، اثبات اوصاف بشری برای اولیای الله، خوارق عادت، ریاضت های جوکیان هندی، اهمیت مقام صحو و محبت در حق اولیای الله، رساله فواید درباره آثار گناه و ظلم، تهذیب نفس، توسل به اولیای الله، نقد عقاید افراطی اهل ظاهر درباره تصرفات اولیای الله، صحت علم نجوم و تنزلات عالم غیب است. نویسنده در این پژوهش، به روش کتابخانه ای و تحلیلی توصیفی ضمن اشاره مختصر به زندگی سید محمد نوربخش خراسانی، نسخه های معراجیه، تلویحات و فواید را معرفی و ویژگی های رسم الخطی و سبکی این آثار را از لحاظ زبانی، بیانی و فکری بررسی کرده است.The Introduction and Investigation of Stylistic features of Three Dissertations by Seyyed Mohammad Noorbakhsh
The manuscripts of Me’rajiye, Talvihat and Favayed are three dissertations among the mystical and educational prose works of the Timurid period written by Mohammad Nourbakhsh. The prose style of the mentioned treatises is mostly technical since the author has employed more Arabic compounds , Ayas, haiths, literary devices such as rhyme, parallelism, derivations, synonyms, alliterations, paradoxes , allusion and similes. In the Meʼrajiye dissertation, the Miraj of the Holy Prophet (PBUH) was explained through a mystical method. Nourbakhsh Khorasani believed that holy prophet Mohammad travelled to Me’raj in an exemplary body. He also had observed everything in their exemplary shapes. There are 11 surviving copies of this manuscript preserved in the libraries of Iran. It is worth noting that Talvihat and Favayed are single-copy dissertations. The Talvihat concerns the position of prophets and, the differences and similarities between the Prophet and the saints, the erroneous beliefs of the superficial scholars and the common people about the prophets and the saints, unusual habits, the austerity of Indian yogis, the raising consciousness and love for the saints of God . The Favayed includes the influences of sin and oppression on humankind, the self-purification, appealing to the men of God, criticizing the extremist views of the superficial people on the boundaries of knowledge, facilities and possessions of the saints of God, the truth of astronomy and the descents of unseen world. Using a library, analytical and descriptive methods, this research briefly refers to the life of Seyyed Mohammad Nourbakhsh Khorasani and introduces the Me’rajiye, the Talvihat, and the Favayed dissertations. The stylistic characteristics of these works are also investigated in terms of language, expression, and thought.
تبلیغات
