بررسی مسئله «خود» و «دیگری» در آثار میرزا ملکم خان ناظم الدوله (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
جامعه ایران در عصر قاجار و آستانه مشروطه جامعه ای استبدادزده و مستضعف بود و مواجهه با «غرب/ دیگریِ» متمدن و مقتدر، عمق عقب ماندگی ها و نابسامانی های این مملکت را نمایاند و «خودِ» ناآگاه و بی دانش ایرانیان را در برابر چشمان بهت زده آنان قرار داد. میرزا ملکم خان ناظم الدوله، منورالفکر دوران پیشامشروطیت، با آثار و رساله هایش در تهییج و چرخش افکار مردم به سوی «دیگری» و گریز از خویشتن سهم بزرگی داشت. او کوشید تا با زمینه سازی برای تغییر گفتمان قاجار و استقرار گفتمان دموکراسی، جامعه درحال احتضار ایران را احیا کند. پرسش اصلی این مقاله چگونگی بازتاب «خود» و «دیگری» در مکتوبات ملکم و تأثیر رویکرد او در شکل گیری هویت ایرانی متجدد است. پژوهش حاضر نشان می دهد ملکم با اتخاذ سازوکارهایی سیاسی، ضمن افشاگری اوضاع داخلی کشور و نقد صریح شرایط موجود، همچنین تلاش برای به حاشیه راندن و حذف گفتمان دیرین سلطنت طلبی در ایران، به برجسته سازی گفتمان اروپایی و تقدیم جایگاه «دیگری» ارتقادهنده و توسعه بخش به غرب و فرهنگ و مظاهر تمدن غربی می پردازد و مساعی قلم وی مصروف استقرار گفتمان آزادی خواهِ قانون مدار ازطریق حذف «خود» و پذیرش «غیر» است. در این تحقیق، مسئله «خود» و «دیگری» از منظر ملکم، با بررسی مجموعه آثار وی و کاربست روش توصیفی تحلیلی بررسی می شوند.Investigating the issue of "self" and "other" in the works of Mirza Malkum
Iranian society in the Qajar era, on the verge of the constitution was under the tyrannical state and was an oppressed society, and the confrontation with the West – the civilized and powerful “other”, he revealed the depth of backwardness and disorder of this country and he reflected the ignorant and unconscious “self” of Iranians in front of their eyes. With his works and articles, Mirza MalkumKhan the intellectual of pre-constitutional period, had a great contribution in stimulating and turning people's thoughts to the “other” and passing through himself. He tried to revive the dying society of Iran by laying the groundwork for changing Qajar discourse and establishing the discourse of democracy. The main question of this article is how “self” and “other” has been reflected in Malkum's writings and the effect of his approach on the formation of Iranian cultural identity. The present study shows that by adopting political mechanisms while exposing the internal situation of the country and explicitly criticizing the current situation, Malkum also tries to marginalize and eliminate the long-standing monarchy discourse in Iran to highlight the European discourse and promoting and developing position “the other” to deals with the West and the culture and manifestations of Western civilization, and the efforts of his works are engaged in establishing a liberal, law-abiding discourse through self-elimination and acceptance of “other”. In this research, “self” and “other” from Malkum's point of view are read by studying his collection of works and using the descriptive and analytical-historical methods.
تبلیغات
