ارزیابی میزان آسیب پذیری سکونتگاه های روستایی از پدیده خشکسالی با استفاده از مدل کوپراس (موردمطالعه: شهرستان داراب) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
خشکسالی از پیچیده ترین و ناشناخته ترین مخاطرات طبیعی است که خسارات اقتصادی، اجتماعی و محیطی جبران ناپذیری بر سکونتگاه های روستایی وارد می کند. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی میزان آسیب پذیری سکونتگاه های روستایی از پدیده خشکسالی با استفاده از مدل کوپراس در روستاهای واقع در محدوده های خشکسالی شهرستان داراب است. در این پژوهش ابتدا با استفاده از آمار بارندگی 10 ایستگاه باران سنجی و بر اساس مدل SPI (Standardized precipitation Index) پهنه های خشکسالی شهرستان مشخص شد. سپس با استفاده از مدل آنتروپی شانون 19 متغیر آسیب پذیری در پهنه های خشکسالی بررسی و در نهایت به کمک مدل تصمیم گیری چند شاخصه کوپراس رتبه بندی روستاهای واقع در محدوده مورد مطالعه انجام شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که خشکسالی بیشترین تأثیر را بر متغیرهای تخریب منابع آب سطحی و زیرزمینی، کاهش درآمد سرانه کشاورزان، رها شدن زمین های کشاورزی بر اثر بی آبی و مهاجرت روستاییان داشته است. نتایج بررسی ها در مورد رتبه بندی روستاهای آسیب دیده از خشکسالی نشان می دهد که روستاهای دولت آباد، درنگانه، شهرک بستان و بهادران بیشترین آسیب پذیری از پدیده خشکسالی داشته اند و روستاهای تل بارگاه، جونان، نصروان و قلعه نو از آسیب پذیری کمتری نسبت به روستاهای اطراف برخوردارند.Assessing the Vulnerability of Rural Settlements to Drought Using Coopras Model (Case sStudy: Darab Township)
Drought is one of the most complex and unknown natural disasters that causes irreparable economic, social and environmental damages to rural settlements. The purpose of the present study is to evaluate the vulnerability of rural settlements to drought using the Coopras model in the villages located in the drought areas of Darab township. First, the drought areas of the township were determined using the rainfall statistics of 10 rain gauge stations based on the SPI (Standardized precipitation Index) model. Then, using Shannon's entropy model, 19 vulnerability variables were investigated in drought zones. Finally, using the multi-criteria decision-making model of Coopras, the ranking of the villages located in the study area was done. The results show that drought has had the greatest impact on the variables of destruction of surface and underground water sources, reduction of per capita income of farmers, abandonment of agricultural lands due to drought and migration of villagers. The results related to the ranking of the villages affected by drought show that the villages of Daulat-Abad, Darnganeh, Shahrak-Bostan and Bahadoran were the most vulnerable to the phenomenon of drought and the villages of Tal-Bargah, Junan, Nasravan and Qala Naw were less vulnerable than the surrounding villages.
تبلیغات
