نمود آزادی عمل خودمترجمان در آثار خودترجمه شان: موردپژوهی حسن کامشاد (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
عاملیت و آزادیِ عمل خودمترجمان در دو دهه اخیر توجه صاحب نظران حوزه مطالعات ترجمه را به خود معطوف کرده است، اما نمود این اختیار عمل در آثار خودترجمه شده به خوبی موشکافی نشده است. پژوهش حاضر بر آن است تا با بررسی یک اثر خودترجمه از یک نویسنده/ مترجم ایرانی، حسن کامشاد، به تظاهر بیرونی آزادی عمل خودمترجم در ترجمه اثری در ژانر غیر داستانی بپردازد. بدین منظور، با استفاده از رویکرد کیفی و تلفیق آن با شیوه زبان شناسی پیکره ای نسخه انگلیسی کتاب Modern Persian Prose Literature و خودترجمه فارسی آن با عنوان پایه گذاران نثر جدید فارسی انتخاب شد و در سطح «پیرا متنی» و «متنی» مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها حاکی از آن بود که آزادی عمل خودمترجم می تواند به صورت پنج نوع رفتارهای ترجمه ای بروز نماید: اضافه سازی در پیرامتن و متن، حذف و کوتاه سازی در پیرامتن و متن، بومی سازی، تنوع و تخصیص و اصلاح سازی. می توان این گونه برداشت کرد که بروز این رفتارهای ترجمه ای تا حد زیادی در ارتباط با حس مالکیت نویسنده به متنی است که ترجمه می کند. کامشاد به عنوان مالک متن اصلی، از اختیار عمل و آزادی خود نهایتِ استفاده را کرده تا مخاطب فارسی زبان را از ابتدا تا انتهای متن با خود همراه نگاه دارد؛ بنابراین خودمترجم مفهوم «وفاداری» را در حوزه خودترجمه دست خوش تغییرات زیادی می کند. نه تنها حس مالکیت متن تألیف و ترجمه شده، بلکه شناخت عمیق مخاطبان اثر و سطح دانش آنان می توانند دلایلی بر این رفتارهای ترجمه ای باشند.Representation of Self-translators’ Freedom in their Self-translations: A Case Study of Hassan Kamshad
In the last two decades, self-translators’ agency and their freedom in translation have attracted many scholars’ attention in translation studies. However, how their self-freedom is represented has been under-researched. To this end, the present study intends to investigate how self-translators’ freedom is manifested in their self-translation. Employing a qualitative approach assisted by corpus linguistic techniques, the original English version of the book Modern Persian Prose Literature together with its Persian translation were selected as the corpus of the study. Close examination of the books at paratextual as well as textual levels revealed that self-translators’ freedom can be represented as five translatorial behaviours, namely, addition, deletion and shortening at textual and paratextual levels, domestication, granularity and specification, and modification. It seems that what lie behind such translatorial behavior is the ownership of the authored and translated texts by the same person and a deep appreciation of the readers and their knowledge. As the author and translator of his book, Kamshad enjoys and applies his agency and freedom to grab his readers’ attention to the content he is creating. It can be suggested that self-translators’ considerable freedom in recreating their self-translation may move the border of loyalty in translation.