الگوی مواجهه امام رضا(ع) با کنش های متظاهرانه مأمون (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
رویکرد مأمون در مواجهه با امام رضا(ع) در مقایسه با رویکرد خلفای اموی و عباسی قبل و بعد او با امامان معصوم، منحصر به فرد است؛ چراکه او شیوه متظاهرانه ای را در پیش گرفت تا جایی که پذیرش حکومت را به ایشان پیشنهاد داد و اصرار زیادی برای قبول امام داشت. هدف از این مقاله، تحلیل مواجهه امام رضا(ع) با مأمون به مثابه انسان متظاهر است. از این رو سوال اصلی مقاله دستیابی به الگوی مواجهه امام رضا(ع) در مواجهه با کنش های متظاهرانه مأمون است. روش تحقیق، هرمنوتیک متن با رویکرد «استنطاقی و مؤلف محور» است. یافته های تحقیق نشان می دهد، کنش های امام در مواجهه با تظاهر مأمون را می توان در قالب کنش های «غیریت ساز»، «افشاگرانه»، «بصیرت افزا» و «مصلحت گرا» تحلیل کرد که آخرین نوع کنش امام حاکم بر سه کنش قبلی است. همه کنش های امام در دایره «مشیت الهی» انجام می شود. روح حاکم بر کنش های امام، «هدایت گری» است که هم ناظر به فرد متظاهر است و هم ناظر به عموم جامعه اسلامی و این تفاوت اساسی رویکرد اسلامی با رویکردهای دیگر است. امام نه تنها هدایت مأمون به مثابه انسان متظاهر را مد نظر دارد بلکه در این زمینه از ارائه مشورت و راهنمایی در جهت مصالح جامعه اسلامی و حتی اصلاح حکومت او دریغ نمی کند.The Pattern of Imam Riḍā (as) 's Confrontation with Maʾmūn's Hypocritical Actions
Maʾmūn's approach in confronting Imam Riḍā (as) is unique among the Umayyad and Abbasid caliphs; because he took a hypocritical approach to the point that he offered the Imam to accept the government and insisted on him accepting this. The purpose of this article is to analyze the encounter of Imam Riḍā (as) with Maʾmūn as a pretender man. Hence, the main question of the article is to achieve the pattern of confrontation of Imam Riḍā (as) in the face of Maʾmūn's hypocritical actions. The research method is text hermeneutics with an "inferential and author-centered" approach. The findings show that the actions of the Imam in the face of Maʾmūn's pretense can be analyzed in the form of "otherness-maker", "revealing", "insightful" and "expedient" actions that the last action of the Imam prevails the previous three actions. All the actions of the Imam are performed in the realm of "divine will". The prevailing spirit of the Imam's actions is "guidance", which looks at both the individual pretender and the general public in Islamic society, and this is the fundamental difference between the Islamic approach and other approaches. The Imam not only considers the guidance of Maʾmūn as a pretending hypocrite, but in this regard he does not hesitate to provide advice and guidance in the interests of the Islamic society and even to reform his government.