گونه شناسی رویکرد مطالعات قرآنی آیت الله معرفت و بستر شکل گیری آنها (با تأکید بر اعجاز، تأویل و نسخ) (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
محمدهادی معرفت (1309-1385ه.ش) از قرآن پژوهان معاصر و برجسته شیعی می باشد که به ویژه با تألیف کتاب گرانقدر « التمهید » در حوزه علوم قرآنی و ارائه نظریات بدیع شناخته شده است. وی بر پایه سه منبع اصلی مورد استفاده خود، یعنی قرآن، تألیفات حدیثی و اسناد تاریخی، بر آن است تا گره های موجود در مفاهیم قرآنی را با محوریت آیات باز نماید. مرحوم معرفت با توجه به سابقه علمی خود در این زمینه، تلاش دارد به ارائه پیشنهادات بدیع و مستدل در مصادیق مختلف علوم قرآنی بپردازد. در این مقاله بر زمینه های تدوین نظریات علوم قرآنی آیت الله معرفت و به طور خاص، بر ابعاد تاریخی، کلامی، عصری-اجتماعی مورد نظر ایشان تمرکز نموده و در پی آن هستیم که نشان دهیم رویکردهای «حفظ تراث»، «نوآورانه»، «شبهه شناسانه و پاسخ گویانه» و «وحدت گرایی» در مطالعات و آرای قرآنی وی نقشی بسزا داشته است. نوشتار حاضر با بررسی زمینه های شکل گیری نظرات قرآنی مرحوم معرفت از محیط، مکتب، منابع و فضای حاکم بر اجتماع نتیجه گیری نموده که به میزان اثرپذیری مرحوم معرفت از بسترهای مذکور و اثرگذاری بر جریان های عصری غالب، رویکردهای متفاوتی از جانب ایشان اتخاذ شده است.Typology of Ayatollah Ma’refat’s Approach of Qur’anic Studies and the Context of their Formation (With Emphasis on Inimitability, Interpretation, and Abrogation)
Muhammad Hadi Ma’refat (1309-1385 Sh./1930-2006 CE) is one of the contemporary and prominent Shi’ite Qur’anic scholars who is especially known for writing the valuable book Al-Tamh ī d in the field of Qur’anic sciences and presenting innovative theories. Based on the three main sources he uses, namely the Qur’an, hadith writings, and historical proofs, he intends to resolve the intricacies in the Qur’anic concepts with the aid of the verses. The late Ma’refat, considering his scholarly records in this field, tries to provide innovative and well-reasoned suggestions in various examples of Qur’anic sciences. In this article, we would focus on formulating the theories of Qur’anic sciences of Ayatollah Ma’refat and, in particular, on the historical, theological, and epochal-social dimensions intended by him, and try to show that such approaches of “heritage preservation”, “innovative”, “study of misconception and responsiveness” and “Unitarianism” have played a significant role in his Qur’anic studies and opinions. By examining the contexts of the formation of the Qur’anic views of the late Ma’refat from the environment, school, resources, and the atmosphere governing the society, the present article concludes that different approaches have been adopted by the late Ma’refat proportionate to his impressionability from the above-mentioned contexts and his influencing the prevailing epochal course of events.