کاهش خاص بودن حافظه به عنوان یکی از فرایند های شناختی اصلی در افسردگی مطرح شده است. هدف پژوهش حاضر کاهش علائم افسردگی و رفتار کم تحرک در نوجوانان دختر مبتلا به اختلال افسردگی از طریق آموزش اختصاصی سازی خاطرات می باشد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمام دانش آموزان4 مدرسه دولتی و غیر دولتی شهر کرمانشاه در سال1400 بود که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. سپس بر روی 350 دانش آموز این 4 مدرسه آزمون افسردگی(رایندولز، 1989) و رفتار کم تحرک (فیشر و همکاران،2012) اجرا شد. از بین 67 دانش آموزی که دارای افسردگی بالاتر از 60 و رفتار کم تحرک بالاتر از 11 ساعت و 40 دقیقه در هفته بودند، بر اساس ملاک های شمول و به صورت در دسترس 30 نفر انتخاب شدند و به روش تصادفی ساده در دو گروه آزمایش (15 نفر) وکنترل (15نفر) گمارده شدند. سپس گروه آزمایش تحت آموزش اختصاصی سازی خاطرات (رایز،2009) قرار گرفت، که این آموزش به صورت 6 جلسه گروهی 90 دقیقه ای در هر هفته انجام شد. نتایج این مطالعه نشان داد که آموزش اختصاص سازی خاطرات سرگذشتی می تواند باعث کاهش رفتار کم تحرک وعلائم افسردگی با معنی داری در سطح (P=0/001) در نوجوانان دختر دارای افسردگی شود. به طور کلی، می توان نتیجه گرفت که آموزش اختصاصی سازی حافظه سرگذشتی روش مؤثری برای کاهش افسردگی و رفتار کم تحرک است و با توجه به سهولت و تعداد کم جلسات این آموزش می توان از آن درکنار سایر درمان ها برای کاهش آسیب پذیری به افسردگی سود جست.
