پژوهش حاضر سعی بر بررسی توانش کاربرد شناسی فراگیران فارسی و فارسی-بلوچ در ضمن یادگیری زبان انگلیسی به عنوان زبان دوم و زبان سوم شان داشت. کاربرد راهبرد های امتناع با توجه به شأن و مقام طرف صحبت (پایین تر، مساوی و بالا تر) و انواع کنش های انگیزشی (درخواست، دعوت، پیشنهاد، توصیه) مورد بررسی قرار گرفت. افزون بر این، تشخیص راهبردهای امتناعِ مناسب در زبان انگلیسی با توجه به فاصله اجتماعی بین افراد، رابطه قدرت آنها و میزان تحمیل امتناع مورد مطالعه قرار گرفت. از 36 فراگیر زبان انگلیسی فارسی-بلوچ و 33 فارسی زبان خواسته شد تا به آزمون تکمیل گفتمان نوشتاری و آزمون تکمیل گفتمان چند گزینه ای پاسخ دهند. نتایجِ پژوهش تفاوتهایی را در فراوانی و تناوب قواعد معنایی بکار برده شده توسط شرکت کنندگان بلوچ و فارس نشان داد. فراگیران فارسی زبان بیشتر از فرمولهای غیر مستقیم و راهبرد های حفظ وجهه در پاسخ هایشان استفاده کردند، در حالیکه فراگیران فارسی-بلوچ انواع مستقیم تری از قواعد معنایی را با درجات مختلف فراوانی مورد استفاده قرار دادند. به استثنای ردِ پیشنهاد که در آن فرار از موقعیت و امتناعِ مستقیم بیشترین کاربرد و بیان تأسف کمترین کاربرد را دارا بودند، در سایر موارد، رایج ترین قاعده های معنایی عذر/توجیه، بیان تأسف و امتناع مستقیم بودند. بهرحال، در ارتباط با تشخیص راهبرد امتناعِ مناسب، فراگیران بلوچ توانش کاربرد شناسی بهتری نسبت به فارسی زبان ها بروز ندادند، به نحوی که تفاوت بین دو گروه در تشخیص راهبرد های مناسب معنا دار گزارش نشد.
