بازنگری در نبوت زنان؛ مطالعه موردی حضرت مریم(س) در قرآن (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

حضرت مریم(س)، مادر حضرت عیسی(ع)، تنها زنی است که نام او به صراحت در قرآن ذکر میشود. اشارات قرآن به مقامات معنوی مریم، و اوصافی که میتواند او را در ردیف انبیاء قرار دهد، همواره این پرسش را برمی انگیخته است که «آیا مریم نبی ای از انبیای الهی است؟». مفسّران بنا به پیش فرض های خود درباره ی جایگاه زن در قرآن و تفاوت های ذهنی و جسمی او با مردان، پاسخ هایی را برای این پرسش تدارک دیده، و غالباً با استناد به دلایلی، امکان نبوّت زنان و در نتیجه، نبوّت مریم را رد کرده اند. در این میان خلط ملاک های نبوّت و رسالت و عدم تعریف مشخّص از آن، موجب سردرگمی هایی شده است. نوشته ی حاضر بر آن است تا با روش توصیفی- تحلیلی، مفهوم نبوّت در دیدگاه قرآن و سنّت اسلامی را بکاود تا از این رهگذر، نشان دهد که جنسیّت در امر نبوّت نقشی ندارد. هم چنین پشتوانه ی کافی برای اثبات نبوّت مریم فراهم آورد و دلایلی را که تاکنون در نفی نبوّت زنان به آن استناد شده، مورد نقد قرار دهد.