تحلیل نشانه شناختی ارزش های دینی در آگهی های تجاری شبکه یک سیما

چکیده

در ایران آگهی های تلویزیونی به عنوان پر طرفدارترین وسیله تبلیغاتی به حساب می آید. آگهی های تجاری تلویزیون از ابعاد مختلفی قابل بررسی و واکاوی است. می توان مفروض دانست که سازمان صدا و سیما هدف انعکاس و باز آفرینی ارزش های دینی و اخلاقی را در تمامی فعالیت ها و برنامه های خود از جمله تبلیغات تجاری مد نظر دارد. از این رو، هدف اصلی از پژوهش حاضر تحلیل نشانه شناختی آگهی های تجاری  شبکه یک سیما از منظر ارزش های دینی است. روش تحقیق از نوع کیفی است و اختصاصاً از روش نشانه شناسی جان فیسک استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه در پژوهش حاضر شامل آگهی های تجاری شبکه یک سیما در بازه زمانی فروردین و اردیبهشت ماه سال  1399 که به تفکیک استخراج گردیده است. تعداد کل آگهی های فروردین ماه 43 مورد و آگهی های اردیبهشت ماه  62  مورد و روش نمونه گیری پژوهش از نوع نمونه گیری هدفمند بود. در این پژوهش22 آگهی انتخاب شده است که حاوی ارزش های دینی بودند. به منظور نشانه شناسی آگهی های مذکور از ابزار کدنامه و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از رویکرد جان فیسک بهره گرفته شد. بر اساس یافته های به دست آمده از پژوهش حاضر، ارزش های دینی استخراج شده از آگهی های تلویزیونی شبکه یک سیمای جمهوری اسلامی ایران در بازه زمانی فروردین و اردیبهشت 1399 شامل کمک به فقرا و پرداخت صدقه، توجه به خانه و خانواده و احترام به بزرگترها، ارزش کار و تلاش و خودباوری ملی،  فرزندپروری و صرف وقت برای فرزندان،  مقوله کمک به همسر، وجدان کاری،  مقوله عبادت، ایمان ، تقوا و عمل صالح،  صرفه جویی،  صدق و راستگویی، توجه به توصیه بهداشتی و سلامت و ارزش مشورت  بود. بنابراین می توان عنوان کرد که آگهی های بازرگانی ظرفیت بازنمایی ارزش های دینی را دارند، در نتیجه این ابزار رسانه ای می تواند نقش مهمی در انتقال ارزش های دینی در جامعه اسلامی داشته باشد.