تدوین الگوی ارتباطات اسلامی از منظر قرآن کریم

چکیده

مدل ها الگوهای ارتباط ارائه شده در علوم ارتباطات بیشتر شامل عناصر و مفاهیم دوران حیات مادی انسان ها است.نداشتن یک مدل یا الگوی ارتباطی که همه عَوالِم حیات او را در برگیرد، مشکل اصلی همه این الگوها است.در این تحقیق تلاش شده است تا باهدف تدوین الگوی ارتباطات اسلامی از منظر قرآن کریم، با مراجعه به تفاسیر معتبر قرآن کریم، الگویی جامع ارائه شود.این تحقیق با روش کیفی داده بنیاد(روش سیستماتیک)و کدگذاری سه مرحله ای، انسِلم اشتراوس انجام شده است.نتایج تحقیق نشان داد که از منظر قرآن کریم، عَوالِمِ حیات و ممات انسان شامل:عوالَمِ1- قبل از حیات(عالَمِ ذَر ، صُلب وتَرائب وجنینی)، 2-عالَمِ حیات و3-عوالِمِ پس از حیات(برزخ، قیامت و جاودانگی)است. ارتباطات انسانی در الگوی قرآنی، با در نظر گرفتن ارتباط خداوند با انسان در ابتدای شکل گیری جسم و روح او در عوالِمِ قبل از دنیا ترسیم می شود: در عالم ذَر وصُلب و تَرائب، چون انسان فاقد اختیار است، پس مسئولیتی هم ندارد اما می داند که خالقی دارد و بدان خالق هستی بخش نیازمند است.این نیاز ارتباط نخستین انسان با خالق خویشتن را آشکار می سازد. هرچند ارتباطی از نوع زمینی نیست. در میان همه عوالِم، عالَمِ دنیا تأثیرگذارترین عالَم بر سرنوشت او است. در این عالَم، ارتباطات انسان باخدا، عالَمِ غیب، همنوعان، طبیعت، حیوانات و ماشین برقرار می شود. در این عالم انسان مسئول اعمال خویش است. در عرصه تکوینی و تشریعی سعادت آخرت او در این عالم تعیین می شود. آخرین عالَمِ هستی برای انسان ها، عالَمِ جاودانگی است. انسان ها در سیر تکاملی خود پس از عبور از قیامت وارد عالَمِ جاودانگی می شوند و براساس اعمال نیک و بد خود یا با عبور از جهنّم وارد بهشت می شوند و یا به دلیل اعمال بدِ خود در همان جهنّم و عذاب الهی باقی می مانند.