نقش ویژگی های فردی، اقتصادی- اجتماعی خانوار و پیکره بندی معابر بر پیاده روی دانش آموزان دبستانی شهر شیراز (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

امروزه سبک زندگی کودکان به طور فزاینده ای به سمت کم تحرکی پیش رفته است، پیاده روی بین خانه و مدرسه می تواند راهی نسبتاً مناسب و در دسترس برای افزایش فعالیت فیزیکی روزانه دانش آموز باشد. هدف این پژوهش، بررسی روابط میان ویژگی های فردی، اقتصادی-اجتماعی خانواده و پیکره بندی معابر بر پیاده روی دانش آموزان دبستانی مدارس دولتی است. بدین منظور ابتدا شش منطقه از شهر شیراز با ویژگی های متفاوت از نظر پیکره بندی معابر انتخاب و سپس به صورت تصادفی، 18 دبستان دولتی دخترانه و پسرانه انتخاب و از میان مدارس نمونه، 1021 دانش آموز به صورت تصادفی انتخاب شده اند. بنابراین اطلاعات فردی و خانوار در قالب اطلاعات زمینه ای توسط والدین در قالب پرسشنامه جمع آوری و اطلاعات پیکره بندی معابر با استفاده از نرم افزار Depth Map در محدوده 1200 متر اطراف مدرسه استخراج شد. یافته ها نشان داد که بین متغیرهای زمینه ای سن و تعداد فرزند خانوار رابطه مثبت و بین جنسیت، تحصیلات پدر، مالکیت خودرو و تعداد افراد دارای گواهی نامه در خانوار با پیاده روی کودک رابطه منفی وجود داشت. در میان ویژگی های پیکره بندی معابر، انتخاب، اتصال و هم افزایی رابطه ای مثبت و عمق رابطه ای منفی با پیاده روی دانش آموز به مدرسه داشتند. علاوه براین، فاصله به عنوان مهمترین عامل دارای رابطه منفی با پیاده روی دانش آموزان بود. این مطالعه شواهد مهمی را برای برنامه ریزان و سیاست گذاران شهری در مورد اهمیت پیکره بندی معابر اطراف مدرسه بر روی سفر دانش آموزان فراهم می کند. یک اصل مهم این است که، طراحی یک شبکه خیابان با دسترسی و ارتباط بالا و همچنین افزایش خوانایی معابر، می توان ادراک والدین و دانش آموزان را جهت استفاده از پیاده روی بین مدرسه و خانه سوق داد.