برآورد میزان اشتغال شهری در سناریوهای توسعه کاربری اراضی با مدل رگرسیون (مورد مطالعه: محلات کیان پارس و کیان آباد شهر اهواز) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

مناطق شهری به مثابه نقاط عطف جوامع انسانی موتورهای رشد اقتصادی و توسعه اجتماعی اند؛ که در نهایت تحولات کالبدی و کاربری اراضی شهری را به دنبال دارند. از سوی دیگر تغییر مساحت برخی کاربری های شهری از جمله؛ درمانی، تجاری، اداری و آموزشی نقش مؤثری در ایجاد اشتغال خواهند داشت .مطالعه روابط این کاربری ها با تغییرات اشتغال با کمک طرح سناریو گامی مهم در جهت برنامه ریزی دقیق تر شهرهاست. هدف این پژوهش برآورد میزان اشتغال شهری ناشی از توسعه کاربری اراضی در دو محله کیان پارس و کیان آباد شهر اهواز با استفاده از مدل رگرسیون خطی با طرح دو سناریو؛ سناریوی اول (توسعه کاربری اراضی با ادامه روند فعلی) و سناریو دوم(مدیریت توسعه کاربری اراضی) در افق 10 ساله(1405-1395) می باشد. روش این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و از حیث روش توصیفی – تحلیلی است. جهت گردآوری مبانی نظری از روش اسنادی و کتابخانه ای و جهت تحلیل داده ها از مدل رگرسیون خطی و Arc GIS استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که تمام نواحی محله کیان پارس براساس سناریو اول در افق طرح یعنی سال 1405 دارای رشد اشتغال خواهند شد؛ اما در سناریوی دوم نواحی 22 و 35 فاقد رشد و نواحی 24 و 29 دارای رشد منفی(2%) و در محله کیان آباد نواحی 40، 48 و 50 در هر دو سناریو فاقد رشد اشتغال خواهند شد. در مجموع می توان گفت یکی از علل اصلی تغییرات اشتغال در محلات مورد مطالعه ناشی از افزایش یا کاهش سطوح کاربری های اشتغال زا از جمله درمانی، تجاری، آموزشی، اداری در سناریوهای مورد بررسی می باشد. با این حال به علت نقش غیرقابل انکار کاربری ها در اشتغال زایی و در طرح های تفصیلی و جامع شهری باید به مدیریت کاربری های شهری در نواحی با رشد بالای اشتغال توجه بیشتری شود؛ زیرا تراکم بالای این نوع کاربری ها نقش بسیار مهمی در جذب جمعیت و به دنبال آن مسائل ترافیکی و آلودگی هوا، صوتی و بصری در این بخش از شهر خواهد شد که نمونه عینی آن را می توان در محله کیان پارس اهواز به وضوح مشاهده کرد.