سگ در حوزه تمثیل در کلام سنایی و عطار و مولانا

چکیده

شاعران از تمثیل با بسامد سگ بسیار استفاده کرده اند، گاه آن را مظهر وفاداری، گاه عاشق سالک و نفس اماره قرار داده اند و بدین ترتیب الفاظ و تصاویر پلی برای رسیدن به معنا می شود. در آغاز شرحی از تمثیل می آید که یکی از صور خیال است و آرای مختلف استادان در این مورد به عنوان شاهد آورده می شود. چرا که تمثیل برای ملموس کردن مفاهیم عرفانی حربه ای کاراست و به واسطه آن پیامهای اخلاقی و اجتماعی و سیاسی و عرفانی بیان می شود، سپس طی سیری در متون مختلف تصویر سگ، نگرش به آن، تطور ایماژهای آن در کلام گویندگان مورد بررسی قرار می گیرد، نکات و حکمت ها و ظرایف به کار رفته مستند بیان می شود. آموزه های عرفانی و اخلاقی و سیاسی و اجتماعی حاصل به شرح در می آید و گوشه ای از عرفان و جهان بینی و سلوک بزرگان این مرز و بوم نشان داده می شود و در نهایت پیام شاعران به عنوان نتیجه منطقی تمثیل ها موشکافی می گردد.