تعلیمات سعدی به کارگزاران درباره رعایتِ حقوقِ اَتباعِ خارجی

چکیده

هدف اصلی این مقاله، تبیین تعلیمات سعدی در رعایت حقوق اَتباع خارجی است. باید گفت که روابط بین ملّت ها از دیرباز امری اجتناب ناپذیر بوده است. این روابط دارای شرایط و زمینه هایی است که اغلب، اندیشمندان و بزرگان قوم برای سیاستمداران تبیین می کنند. سعدی از جمله اندیشمندانی است که تعلیم و پرورش را از جوانی آغاز کرده و بیش از سی سال سفر به مناطق گوناگون جهان را در کارنامه خود دارد. وی در چگونگی بر خوردِ کارگزاران با بیگانگان دارای منشوری است که برخاسته از تعلیمات دینی و فرهنگ غنی ایرانی اوست. سیاست را در صورت همراه شدن با اخلاق می پسندد و رفق و مدارا با دیگر ملّت ها و  مذهب ها را رمز مؤفّقیت و پیشترفت می داند. به طور خلاصه، شیخ شیراز اَتباع خارجی را در چهار دسته بازرگان، مسافر، سفیر و غریب تقسیم کرده و عدم تجاوز به خاک همسایگان و فراهم آوردن امنیّت برای رعایایی که در دو سوی مرزها زندگی می کنند، مورد تأکید قرار داده است. از نظر او سفیران، قبل و بعد از ابلاغ پیام در امان می باشند و این سنّت دیر باز ایرانیان است که اَدیان آسمانی نیز بر آن مُهر تأیید زده اند. در مجموع، بسامد موضوع نیک نامی کشور در رعایت حقوق اَتباع خارجی و پرهیز از بد نامی، نقش اساسی در روابط بین المللی دارد. این نگاه و رویکرد سعدی به اَتباع خارجی، حکایت از اندیشه های بلند اوست.