اقدام پژوهی روشی منحصر بفرد در پژوهش های حوزه ی علوم تربیتی است که طی آن کاروران با اندیشه ی بهبود به پژوهش در محیط آموزشی خود می پردازند. در مقاله ی حاضر کوشش شد تا با شناخت ویژگی های روش شناختی اقدام پژوهی، رابطه ی عمل تربیتی معلم با کاربرد روش اقدام پژوهی بر اساس همبستگی نظری این روش تحقیق با رویکرد نظریه ی زنده طرح و بررسی گردد. در این راستا با روش تحلیلی-توصیفی رابطه ی بین عمل تربیتی معلم با ترکیب نظریه های برآمده از تفکر پژوهشی او طی فرآیند اقدام پژوهی و کنش مبتنی بر این نظریه ها تبیین شد. به طور خاص، با بررسی تاریخچه ی اقدام پژوهی به استناد منابع معتبر سه هدف کلیدی مبنی بر بازنگری مبناهای نظری و مشخصه های روش شناسانه اقدام پژوهی؛ مفهوم پردازی نظری نقش معلم به عنوان کارگزار فکور در قالب رویکرد «نظریه ی زنده»؛ و تأکید بر رابطه ی اقدام پژوهی با عملکرد تربیتی مبتنی بر نظریه ی معلم مورد تحلیل و توصیف واقع شد. نتایج این بررسی مبین این موضوع واقع گردید که در قلمرو روش شناختی، اقدام پژوهی می تواند به عنوان یک استثناء در میان روش های پژوهش در حوزه ی علوم انسانی و به ویژه علوم تربیتی، خاستگاه نظریه پردازی تربیتی معلم فکور و متعاقب آن، پیوند عمل تربیتی او با نتایج برآمده از این نظریه پردازی واقع شود.