تقیه مداراتی در سنت و سیره پیشوایان معصوم (مقاله ترویجی حوزه)

چکیده

از اقسام تقیه، تقیه مداراتی است، این تقیه عبارت است از همزیستی مسالمت آمیز با عامه، به جهت جلب محبت آنها و ایجاد وحدت میان مسلمانان، بی آنکه خوفی در میان باشد. با اینکه چنین تقیه ای، به شهادت روایات، در طول دوران 250 ساله امامت پیشوایان معصوم، موضوعی مهم و جدی تلقی می شده و در روابط اجتماعی و اعمال عبادی، مانند نماز و حج جریان داشته است اما در کلمات فقهای شیعه به جز برخی از فقهای متأخر، این تقیه از سایر اقسام تقیه تفکیک نشده و کمتر به آن توجه شده است. در این پژوهش، با مروری بر اصل مدارا در سیره پیامبران، جایگاه این تقیه در سیره و سنت گفتاری پیشوایان معصوم تبیین شده است و از سنت و سیره پیشوایان روشن می شود که این تقیه در نزد پیشوایان از اهمیت بالایی برخوردار بوده و شایسته است مانند سایر اقسام تقیه مورد تحلیل و بازشناسی فقها قرار گیرد.