تحلیلی بر معانی ضمنی برخی واژگان قرآن کریم با تکیه بر «تجزیه بر آحاد واژگانی» و بازتاب آن در ترجمه های معاصر (مقاله پژوهشی حوزه)

چکیده

یکی از روش های کارآمد در بحث معناشناسی، «تجزیه به آحاد واژگان» است که در آن، واژگان را به قصد دستیابی به مفهومی دقیق و کامل، به آحاد و اجزای معنایی سازنده آنها تجزیه نموده تا معانی نهفته در لایه های هر واژه آشکار گردد، که این امر درنهایت، به ارائه ترجمه ای کامل و گویا از متن خواهد انجامید. پژوهش حاضر با روشی توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر رویکرد تحلیل مؤلفه ای و تجزیه واژگان به آحاد معنایی کوچک تر در پاره ای از واژگان قرآنی، سعی بر آن دارد تا معانی نهفته در ورای کلمات را از طریق تجزیه آنها به آحاد و اجزای معنایی آن آشکار کرده و چگونگی بازتاب آن را در ترجمه های معاصر مورد نقد و بررسی قرار دهد و نقاط قوت و ضعف ترجمه ها را در این خصوص تحلیل نماید. بررسی معنایی واژگانی چون «یقتّلون، واعَدنا، آنَستُ، تَبَّ، نَتلوها، لاتُحصوها و اقتَربَ»، نشان می دهد که عدم توجه دقیق مترجمان قرآن کریم به آحاد واژگانی و مؤلفه های تشکیل دهنده آنها، قطعاً در ارائه مفهوم موردنظر گوینده تأثیرگذار بوده و مخلّ فهم و درک مقصود واقعی قرآن کریم خواهد گردید. چنان که نتیجه این بی توجهی به ارائه ترجمه ای ناقص و نارسا از کلمات قرآنی در برخی ترجمه ها انجامیده که با مفهوم کلی آیه و سیاق جملات قرآنی تناسب کافی نداشته و صرفاً بیانگر ترجمه معنای اولیه و ظاهری از واژگان قرآنی محسوب می شود؛ هرچند برخی از مترجمان با اشاره به پاره ای از مؤلفه های معنایی واژگان، ترجمه ای به نسبت موفق و قابل قبول نیز ارائه داده اند.